Türk Borçlar Kanunu'na GöreAlacağı Devredenin Garanti Sourmluluğu
- | Alacağın Devrine İlişkin Genel Esaslar |
- | Alacağı Devredenin Garanti Sorumluluğu |
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER. 9
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 21
BİRİNCİ BÖLÜM
ALACAĞIN DEVRİNE İLİŞKİN GENEL ESASLAR
§ 1. ALACAK HAKKI KAVRAMI VE ALACAK HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ 27
§ 2. ALACAĞIN DEVRİ KAVRAMI 34
§ 3. ALACAĞIN DEVRİNİN KAYNAKLARI 39
I. İRADİ - RIZAÎ (SÖZLEŞMEYE DAYANAN) DEVİR 39
II. YASAL - KANUNİ (KANUN HÜKMÜNE DAYANAN) İNTİKAL 41
III. YARGISAL - KAZAÎ (MAHKEME KARARINA DAYANAN) İNTİKAL 44
§ 4. ALACAĞIN DEVRİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 48
I. ALACAĞIN DEVRİ SÖZLEŞME NİTELİĞİNDE HUKUKİ BİR İŞLEMDİR 48
II. ALACAĞIN DEVRİ BİR TASARRUF İŞLEMİDİR 50
III. ALACAĞIN DEVRİNİN SEBEBE BAĞLI (İLLÎ) OLUP OLMADIĞI
SORUNU 56
A) Genel Olarak 56
B) Alacağın Devrinin Sebebi ve Özellikle Alacağın Devri Taahhüdü 56
C) Alacağın Devrinin Sebepten Soyut (Mücerret) Bir İşlem
Olduğu Görüşü 68
D) Alacağın Devrinin Sebebe Bağlı (İllî) Bir İşlem Olduğu Görüşü 71
§ 5. ALACAĞIN DEVRİNİN TARAFLARI 77
I. GENEL OLARAK 77
II. DEVREDEN 80
III. DEVRALAN 83
§ 6. ALACAĞIN DEVRİNİN KONUSU 85
I. GENEL OLARAK 85
II. DEVREDİLEN ALACAK HAKKININ MEVCUT OLMASI GEREKLİLİĞİNE
İLİŞKİN MESELELER 90
A) Genel Olarak 90
B) Gelecekteki Alacakların Devri 92
1. Genel Olarak 92
2. Toplu Devir 98
C) Geçersiz Sebebe Dayanan Alacakların Devri 102
III. EKSİK BORÇLARA İLİŞKİN ALACAKLARIN DEVRİ 107
IV. DEVREDİLEMEYEN ALACAKLAR 111
A) Kanun Gereği Devredilemeyen Alacaklar 111
B) İşin Niteliği Gereği Devredilemeyen Alacaklar. 120
C) Sözleşme Gereği Devredilemeyen Alacaklar 127
V. TALEBİN ALACAKTAN BAĞIMSIZ OLARAK DEVREDİLİP DEVREDİLEMEYECEĞİ SORUNU 133
§ 7. ALACAĞIN DEVRİNİN GEÇERLİLİĞİ VE ÖZELLİKLE TABİ OLDUĞU ŞEKİL 137
I. GENEL OLARAK 137
II. ALACAĞIN DEVRİNİN TABİ OLDUĞU ŞEKİL 139
A) Kanuni Şekil 139
B) İradi Şekil 149
§ 8. ALACAĞIN DEVRİNİN KAPSAMI 151
§ 9. ALACAĞIN DEVRİNDE BORÇLUNUN HUKUKİ DURUMU 160
I. GENEL OLARAK 160
II. İYİNİYETLİ BORÇLUNUN BORCU YANLIŞ KİŞİYE İFA ETMESİNE
RAĞMEN BORÇTAN KURTULMASI (TBK m. 186) 161
III. BORÇLUNUN TEVDİ İLE BORÇTAN KURTULMASI (TBK m. 187) 171
IV. BORÇLUNUN DEVRALANA KARŞI İLERİ SÜREBİLECEĞİ
SAVUNMALAR VE ÖZELLİKLE TBK m. 188’DE BELİRTİLENLER 176
§ 10. DEVREDENİN DEVRALANA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ 184
I. GENEL OLARAK 184
II. ALACAKLA İLGİLİ BİLGİ VE BELGELERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 184
III. DEVRİN AMACINA ULAŞMASINA ENGEL OLMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 190
İKİNCİ BÖLÜM
ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞU
§ 11. KUSUR İLKESİNİN BİR İSTİSNASI OLARAK GARANTİ İLKESİNE
DAYANAN SORUMLULUK 193
I. SORUMLULUK KAVRAMI 193
II. BORCA AYKIRI DAVRANIŞTAN DOĞAN SORUMLULUKTA KUSUR
İLKESİ VE İSTİSNALARI 195
III. GARANTİ İLKESİNE DAYANAN SORUMLULUK 198
§ 12. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞU KAVRAMI 202
§ 13. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNUN ÇEŞİTLİ HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ VE ANASYONEL KURALLARDAKİ
DÜZENLENİŞ BİÇİMİ 207
I. ROMA VE PANDEKT HUKUKU 207
II. İSVİÇRE HUKUKU VE ÖZELLİKLE OR 2020 208
III. AVUSTURYA HUKUKU 214
IV. ALMAN HUKUKU 217
A) Reformdan Önce 217
B) Reformdan Sonra 218
V. ANASYONEL HUKUK KURALLARI 225
A) Uluslararası Ticari Sözleşmelere İlişkin Genel İlkeler
(Principles of International Commercial Contracts - PICC) 225
B) Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (Principles of European
Contract Law-PECL) 232
C) Avrupa Özel Hukukunun İlkeleri, Tanımlar ve Model Kanunlar Taslak Ortak Referans Çerçevesi (Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law Draft Common Frame
of Reference-DCFR) 234
D) Uluslararası Ticarette Alacakların Devrine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (United Nations Convention on the
Assignment of Receivables in International Trade) 236
§ 14. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNUN TBK’DAKİ DÜZENLENİŞ BİÇİMİ 238
I. GENEL OLARAK 238
II. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMENİN SİSTEMATİK AÇIDAN TBK’DAKİ YERİ 239
III. TERİM 242
§ 15. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ 244
§ 16. ALACAĞI DEVREDENİN YASAL OLARAK GARANTİ SORUMLULUĞU
ALTINDA OLDUĞU HALLER: İVAZLI DEVİRLER 252
I. YASAL GARANTİ SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 252
A) Alacak Bir İvaz Karşılığında Devredilmelidir 253
B) Devir Anında Mevcut Olmayan Bir Alacak Devredilmelidir
veya Borçlu Ödeme Gücüne Sahip Olmamalıdır 258
1. Alacağın Varlığına İlişkin Garanti 259
a) Genel Olarak 259
b) Alacağın Varlığına İlişkin Garanti Sorumluluğunun Kapsamına Giren Olgular 260
aa) Alacağın Mevcut Olmaması Nedeniyle Tahsil Edilememesi 260
bb) Alacağın Taraflarca Kararlaştırılan veya Dürüstlük Kuralı Gereği Taşıması Gereken
Özellikleri Taşımadığı İçin Tahsil Edilememesi 261
aaa) Bozucu Koşula Bağlı Olan Alacağın Koşulun Gerçekleşmesi Nedeniyle Tahsil Edilememesi 262
bbb) Vadeye Bağlı Olması Nedeniyle Alacağın
Tahsil Edilememesi 264
ccc) Devretmeme Anlaşmasının Varlığı
Nedeniyle Alacağın Tahsil Edilememesi 265
ççç) Borçlunun TBK m. 188 Uyarınca İleri Sürdüğü Bir Savunma Nedeniyle Alacağın
Tahsil Edilememesi 266
ddd) Dava Edilebilir Nitelikte Olmaması
Nedeniyle Alacağın Tahsil Edilememesi 268
cc) Özel Olarak TMK m. 679/2 270
c) Alacağın Varlığına İlişkin Garanti Sorumluluğunun Kapsamına Girmeyen Olgular 273
ç) Devredenin Garanti Sorumluluğu Bakımından Esas
Alınacak An 277
d) Gelecekteki Alacaklar Bakımından Alacağın Varlığına
İlişkin Garanti Sorumluluğu 282
e) İspata ve İspat Yüküne İlişkin Meseleler 285
2. Borçlunun Ödeme Gücüne İlişkin Garanti 286
a) Genel Olarak 286
b) Terim 292
c) Borçlunun Ödeme Gücüne İlişkin Garanti Sorumluluğunun Alacağın Varlığına İlişkin Garanti
Sorumluluğu İle İlişkisi 294
ç) Borçlunun Ödeme Gücüne İlişkin Garanti
Sorumluluğunun Kapsamına Girmeyen Olgular 295
d) Özel Olarak TMK m. 679/2 297
e) Devredenin Garanti Sorumluluğu Bakımından Esas
Alınacak An 299
aa) Değerlendirme ve Görüşümüz 302
f) İspata ve İspat Yüküne İlişkin Meseleler 303
C) Devralan Alacağın Mevcut Olmadığını ve Borçlunun Ödeme
Gücüne Sahip Olmadığını Bilmemelidir 306
D) Devredenin Garanti Sorumluluğu Taraflarca Ortadan
Kaldırılmamış Olmalıdır 309
1. Genel Olarak Sorumsuzluk Anlaşması 309
2. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Yorumu 310
3. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Geçersizliği 311
4. Garanti Sorumluluğunun Zımnen Ortadan Kaldırılması 314
II. YASAL GARANTİ SORUMLULUĞUNUN SONUÇLARI 315
A) Genel Olarak 315
B) Devralanın Devredene Karşı İleri Sürülebileceği Taleplerin
Kapsamı 316
1. Genel Olarak 316
2. TBK m. 193 b. 1-3 317
a) İfa Edilen Karşı Edim ve Faizi: TBK m. 193 b.1 317
b) Devrin Sebep Olduğu Giderler: TBK m. 193 b. 2 321
c) Alacağın Elde Edilmesi İçin Borçluya Karşı Gerçekleştirilen Sonuçsuz Girişimlerin Neden Olduğu
Giderler: TBK m. 193 b.3 322
3. TBK m. 193 b. 1-3’e Göre Yapılan Talebin Niteliği 323
4. TBK m. 193 b. 4 326
a) OR ile eBK’daki Durum 329
5. Zamanaşımı 332
§ 17. YASAL GARANTİ SORUMLULUĞUNUN SÖZLEŞME İLE GENİŞLETİLMESİ ... 333
I. GENEL OLARAK 333
II. BAĞIMSIZ OLMAYAN GARANTİ TAAHHÜTLERİ İLE BAĞIMSIZ
GARANTİ TAAHHÜTLERİ AYIRIMI 335
III. BAĞIMSIZ OLMAYAN GARANTİ TAAHHÜTLERİNİN TABİ OLDUĞU ESASLAR 339
§ 18. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNUN ALACAĞI DEVRETME BORCUNUN İFASINDAKİ ENGELLERLE VE İRADE
BOZUKLULARIYLA İLİŞKİSİ 341
I. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNUN ALACAĞI DEVRETME BORCUNUN İFASINDAKİ ENGELLERLE İLİŞKİSİ 341
A) Temerrüt. 341
B) İmkânsızlık 345
1. Başlangıçtaki Objektif İmkânsızlık 345
2. Başlangıçtaki Subjektif İmkânsızlık 352
3. Sonraki İmkânsızlık 353
C) Kötü İfa (Gereği Gibi İfa Etmeme) 357
II. ALACAĞI DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞUNUN İRADE BOZUKLUKLARIYLA İLİŞKİSİ 360
A) Yanılma (Hata) 362
B) Aldatma (Hile) 367
§ 19. ALACAĞI DEVREDENİN YASAL OLARAK GARANTİ SORUMLULUĞU
ALTINDA OLMADIĞI HALLER 374
I. GENEL OLARAK 374
II. İVAZSIZ DEVİRLER 374
A) Yasal Düzenleme Biçimi 375
B) İvazsız Devirlerde Sözleşmesel Garanti Sorumluluğu 378
1. Genel Olarak 378
2. Alacağı Devredenin Sözleşmesel Garanti Sorumluluğunun Alacağı Devretme Borcunun İfasındaki Engellerle ve İrade Bozukluklarıyla İlişkisi 381
III. YASAL - KANUNİ (KANUN HÜKMÜNE DAYANAN) İNTİKAL 383
IV. ALACAĞI DEVREDENİN YASAL OLARAK GARANTİ SORUMLULUĞU ALTINDA OLUP OLMADIĞININ TARTIŞMALI OLDUĞU HALLER:
YARGISAL - KAZAİ (MAHKEME KARARINA DAYANAN) İNTİKALLER 384
§ 20. İFAYA YÖNELİK DEVİRLERE İLİŞKİN TBK M. 192 388
I. GENEL OLARAK 388
II. İFAYA YÖNELİK DEVİR KAVRAMI 388
III. İFAYA YÖNELİK DEVİRDE DEVREDENİN GARANTİ SORUMLULUĞU ALTINDA OLUP OLMADIĞI SORUNU 391
A) Genel Olarak 391
B) TBK m. 192 Hükmünün Doğurduğu Asıl Sonuçlar 393
IV. TEMİNAT AMACIYLA YAPILAN DEVİRLERDEKİ DURUM 397
SONUÇ 399
KAYNAKÇA 403