^{Türk Ceza Hukukunda}Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 19
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA KAVRAMINA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
I. GENEL OLARAK 27
II. CEZA KAVRAMI 30
III. CEZANIN NİTELİKLERİ 32
A. Cezanın Kanuniliği 32
B. Cezanın İnsan Onuruna Uygun Olması 43
C. Cezanın Şahsiliği 48
D. Eşitlik İlkesine Uygun Olması 50
E. Cezanın Bölünebilir Nitelikte Olması 54
F. Cezanın Telafi Edilebilir Olması 55
G. Cezanın Suçun Ağırlığıyla Orantılı ve Etkili Olması 56
H. Cezanın Devlete Mümkün Olduğunca Az Yük Getirmesi 57
I. Cezanın Yargı Organları Tarafından Verilebilmesi 57
İ. Cezanın Son Çare (Ultima Ratio) Niteliği 58
IV. CEZANIN AMACI 59
A. Genel Olarak 59
B. Mutlak Teoriler 61
1. Kefaret Teorisi 63
2. Adalet Teorisi 67
C. Nispi Teoriler 68
1. Özel Önleme Teorisi 73
2. Genel Önleme Teorisi 76
D. Karma Teoriler 81
F. Cezanın Amaçlarının Cezanın Belirlenmesine Etkisi 86
VI. CEZANIN TÜRLERİ 90
A. Genel Olarak 90
B. Hukuki Nitelikleri Bakımından Cezalar 90
1. Asli Ceza 90
2. Ek Ceza 91
C. Yöneldikleri Değerler Bakımından Cezalar 93
1. Ölüm Cezası 93
3. Özgürlüğü Bağlayıcı Cezalar 99
a. Genel Olarak 99
b. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 105
c. Müebbet Hapis Cezası 106
d. Süreli Hapis Cezası 109
e. Kısa Süreli Hapis Cezası 111
4. Malvarlığına Yönelik Cezalar 114
a. Genel Olarak 114
b. Klasik Para Cezası Sistemi 118
c. Gün Para Cezası Sistemi 119
İKİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ
I. GENEL OLARAK 123
II. TÜRK CEZA HUKUKUNDA CEZANIN BELİRLENMESİNİN TARİHÇESİ 129
A. İslamiyet Öncesi Türklerde Cezanın Belirlenmesi 129
B. İslam ve Osmanlı Hukukunda Cezanın Belirlenmesi 131
C. Cumhuriyet Döneminde (5237 Sayılı TCK Öncesi Dönem) Cezanın Belirlenmesi 141
III. CEZANIN BELİRLENMESİNDE İLKELER 146
A. Kanunilik İlkesi 146
B. Kusur İlkesi 148
C. Gerekçe Gösterilmesi 151
D. Çifte Değerlendirme Yasağı 158
E. Eşitlik İlkesi 164
F. Orantılılık 166
G. Takdir Yetkisi 167
H. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 169
IV. ÇEŞİTLİ ÜLKE KANUNLARINDA CEZANIN SOMUT BELİRLENMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 171
A. Genel Olarak 171
B. Amerika Birleşik Devletleri 172
C. Almanya 178
D. İngiltere 189
E. Avusturya 194
V. CEZANIN BELİRLENMESİ TÜRLERİ 196
A. Cezanın Soyut Belirlenmesi 196
1. Genel Olarak 196
2. Cezanın Soyut Genel Belirlenmesi 198
3. Cezanın Soyut Özel Belirlenmesi 202
a. Genel Olarak 202
b. Sabit Cezalar 207
c. Seçenekli Cezalar 208
d. Birlikte Cezalar 209
e. Alt ve Üst Sınırlı Cezalar 209
B. Cezanın Somut Belirlenmesi (TCK m. 61) 211
1. Genel Olarak 211
2. Cezanın Belirlenmesine ilişkin Teoriler 214
a. Hareket Alanı Teorisi (Spielraumtheorie)– Kusur Çerçevesi Teorisi (Schuldrahmentheorie) 214
b. Basamak Değeri (Statü) Teorisi (Stellenwerttheorie) 221
c. Nokta Cezası Teorisi (Punktstrafentheorie) 223
3. Somut Cezanın Tespiti 224
a. Genel Olarak 224
b. Ceza Türünün Saptanması 225
aa. Genel Olarak 225
bb. Tekerrür Durumunda Hapis Cezasını Seçme Zorunluluğu 230
c. Temel Cezanın Belirlenmesi 231
aa. Genel Olarak 231
bb. Suçun Maddi Unsurlarına İlişkin Kriterler 240
aaa. Suçun İşleniş Biçimi 240
bbb. Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araç 246
ccc. Suçun İşlendiği Zaman ve Yer 248
ddd. Suçun Konusunun Önem ve Değeri 249
eee. Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı 252
bbb. Failin Güttüğü Amaç ve Saik 257
d. Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Etkisi 260
e. Suça Etki Eden Nitelikli Hallerin Etkisi 264
aa. Genel Olarak 264
bb. Önce Artırım Sonra İndirim Nedenlerinin Uygulanması 268
cc. Birden Fazla Artırım (veya İndirim) Nedeninin Birlikte Bulunması 268
f. Sonuç Cezanın Belirlenmesi 273
aa. Genel Olarak 273
bb. Teşebbüs 274
cc. İştirak 277
dd. Zincirleme Suç 280
ee. Haksız Tahrik 289
ff. Yaş Küçüklüğü 291
gg. Akıl Hastalığı 292
hh. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 294
C. Seri Muhakeme Usulünde Cezanın Belirlenmesi (CMK m. 250) 296
1. Genel Olarak 296
2. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanması İçin Gereken Şartlar 300
3. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanma Şekli 302
4. Talepname ve Hüküm 305
5. Talepnamenin Reddi, İadesi ve Seri Muhakeme Usulünün Uygulanamayacağı Haller 314
6. Seri Muhakeme Usulü Hakkında Değerlendirme 316
D. Basit Yargılama Usulünde Cezanın Belirlenmesi (CMK m. 251) 319
1. Genel Olarak 319
2. Basit Yargılama Usulünün Uygulama Koşulları 320
3. Basit Yargılama Usulünün Uygulanamayacağı Haller 322
4. Değerlendirme 322
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZANIN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK 325
II. TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ 330
A. Genel Olarak 330
B. TCK m. 62/2’de Sayılan Takdiri İndirim Nedenleri 336
1. Failin Geçmişi 336
2. Failin Sosyal İlişkileri 339
3. Failin Fiilden Sonraki Davranışları 340
4. Failin Yargılama Sürecindeki Davranışları 340
5. Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri 342
6. Diğer Takdiri İndirim Nedenleri 343
C. Takdiri İndirim Nedeninin Uygulanması 345
III. KISA SÜRELİ HAPİS CEZASININ SEÇENEK YAPTIRIMLARA ÇEVRİLMESİ 347
A. Kavram 347
B. Koşulları 353
C. Takdir Yetkisi 354
D. Seçenek Yaptırımlar 365
1. Adli Para Cezasına Çevrilme (TCK m. 50/1–a) 366
2. Mağdurun Veya Kamunun Uğradığı Zararın Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme Veya Tazmin Suretiyle, Tamamen Giderilmesi (TCK m. 50/1–b) 368
3. En Az İki Yıl Süreyle, Bir Meslek Veya Sanat Edinmeyi Sağlamak Amacıyla, Gerektiğinde Barınma İmkanı Da Bulunan Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme (TCK m. 50/1–c) 374
4. Mahkûm Olunan Cezanın Yarısından Bir Katına Kadar Süreyle, Belirli Yerlere Gitmekten Veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma (TCK m. 50/1–d) 376
5. Sağladığı Hak ve Yetkiler Kötüye Kullanılmak Suretiyle veya Gerektirdiği Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranılarak Suç İşlenmiş Olması Durumunda; Mahkûm Olunan Cezanın Yarısından Bir Katına Kadar Süreyle, İlgili Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınmasına, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma (TCK m. 50/1–e) 379
6. Mahkum Olunan Cezanın Yarısından Bir Katına Kadar Süreyle ve Gönüllü Olmak Koşuluyla Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma (TCK m. 50/1–f) 381
E. Seçenek Yaptırıma Çevirmenin Sonuçları 384
F. Seçenek Yaptırımın Yerine Getirilmemesi 384
IV. HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ 386
A. Genel Olarak 386
B. Ertelemenin Amacı 393
C. Ertelemenin Şartları 395
1. Sanık Hakkında Hükmolunan Sonuç Cezanın İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası Olması 395
2. Sanığın Daha Önceden kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkum Edilmemiş Olması 398
3. Mahkemede Sanığın Bir Daha Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaat Oluşması 402
D. Zararın Tazmini Şartıyla Erteleme 406
E. Erteleme Kararı 407
F. Denetim Süresi 408
G. Hükümlünün Denetim Süresi İçerisindeki Yükümlülükleri 409
H. Ertelemenin Düşmesi 410
I. Ertelemenin Sonuçları 413
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CEZALARIN HESAPLANMASI VE MAHSUP
I. CEZALARIN HESAPLANMASINDA GEÇERLİ İLKELER 415
A. Cezanın Alt ve Üst Sınırını Aşma Yasağı 415
B. Seçenek Cezalardan Adli Parayı Seçme Durumunda Sınırlara Uyma Zorunluluğu 417
C. Küçükler ve Yaşlılar İçin Kısa Süreli Hapsi Sonuç Ceza Olarak Belirleme Yasağı 417
II. HAPİS CEZASININ HESABI 418
A. Genel Olarak 418
B. Gün Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması 418
C. Ay Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması 419
D. Yıl Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması 420
E. Hapis Cezasının Hesabında Uygulanacak artırım Oranlarının Hesaplanması 420
F. Hapis Cezalarının İçtimaı 421
1. Cezaların İçtimaı Sistemleri 423
a. Erime Sistemi 423
b. Cezaların Artırılması Sistemi 424
c. Cezaların Toplanması Sistemi 424
2. 765 sayılı TCK ve 5237 sayılı TCK Döneminde Uygulanan Cezaların İçtimaı Kurallarının Uygulanma Şekli 425
III. Adli Para Cezasının Belirlenmesi (Hesabı) 429
A. Genel Olarak 429
B. Adli Para Cezasının Kanunda Düzenlenme Şekilleri 430
1. Suç Karşılığında Sadece Adli Para Cezasının Öngörüldüğü Durumlarda Adli Para Cezasının Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi 430
2. Hapis Cezasının Alternatifi Olan Adli Para Cezasının Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi 430
3. Hapis Cezası ile Birlikte Uygulanacak Adli Para Cezasının Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi 433
C. Tam Gün Sayısının Belirlenmesi 434
D. Artırım ve İndirimlerin Uygulanması Suretiyle Sonuç Cezanın Gün Olarak Belirlenmesi 436
E. Bir Günün Parasal Karşılığının Tespit Edilmesi 436
F. Sonuç Adli Para Cezasının Belirlenmesi 438
G. Kısa ve Gerekçeli Kararda Gün Sayısı ve Para Miktarının Gösterilmesi Zorunluluğu 439
H. Mehil veya Taksitlendirme 439
I. Adli Para Cezasının Hapis Cezasına Çevrilmesi 440
V. MAHSUP (TCK m. 63) 441
A. Genel Olarak 441
B. Mahsubun Mahiyetine İlişkin Sistemler 442
C. Mahsubun Hukuki Niteliği 444
D. Mahsubun Tarihi Gelişimi 446
E. Mahsubun Koşulları ve Uygulanması 447
1. Genel Olarak 447
2. Şahsi Hürriyeti Sınırlama Sonucu Doğuran Tüm Haller Kavramı 447
3. Bir Ceza Mahkumiyetinin Varlığı 454
4. Mahsubun Hangi Suç Nedeniyle Verilecek Mahkumiyetten Yapılacağı Hususu 456
5. Mahsubun Uygulanma Usulü 458
6. Yurtdışında Geçen Sürenin Mahsubu 461
SONUÇ 465
Kaynakça 483
Kavram Dizini 501
Özgeçmiş 503