Türk Ceza Hukukunda Dolandırıcılık Suçu

Devrim AYDIN

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER ..............................................................................5

KISALTMALAR .........................................................................11

GİRİŞ ............................................................................................13

BİRİNCİ BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇU HAKKINDA

GENEL BİLGİLER

I. GENEL BİLGİLER ................................................................15

II. SUÇUN KANUNDA DÜZENLENİŞİ ..................................17

III. SUÇUN HUKUKİ KONUSU ................................................21

IV. SUÇUN FAİLİ .......................................................................22

V. SUÇUN MAĞDURU .............................................................24

VI. SUÇUN MADDİ KONUSU ..................................................29

İKİNCİ BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇUNUN UNSURLARI

I. DOLANDIRICILIK SUÇUNUN MADDİ UNSURU ...........33

A. HİLELİ DAVRANIŞLAR ................................................33

1. Hile Kavramı ve Hilenin Niteliği ................................33

2. Mağdurdaki Mevcut Bir Hatadan Yararlanmak ya da

Susmak Suretiyle Dolandırıcılık .................................44

3. Hilenin Niteliği ve Hilenin Belirlenmesinde Ölçüt

Alınacak Kişi ...............................................................49

4. Piramit Satış Sisteminin Hileli Davranış Olup Olmadığı

Sorunu .........................................................................53

6

B. MUHATABIN ALDATILMASI ......................................57

C. YARAR SAĞLANMIŞ OLMASI ....................................62

II. SUÇUN MANEVİ UNSURU ................................................73

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇUNA ETKİ EDEN NEDENLER

VE SUÇUN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ

I. DOLANDIRICILIK SUÇU AÇISINDAN CEZA

SORUMLULUĞUNA ETKİ EDEN NEDENLER ...............77

A. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ ..........................77

B. KUSURLULUĞA ETKİ EDEN NEDENLER ................79

II. SUÇUN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ ................................81

A. SUÇA TEŞEBBÜS ...........................................................81

B. SUÇA İŞTİRAK ...............................................................86

1. Faillik ...........................................................................86

2. Azmettirme ve Yardım Etme ......................................87

C. İÇTİMA HALLERİ ..........................................................90

1. Zincirleme Suç ............................................................90

2. Gerçek İçtima Halleri ..................................................96

7

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇUNUN

CEZASINI ARTIRAN NİTELİKLİ HALLER

I. SUÇUN DİNÎ İNANÇ VE DUYGULARIN İSTİSMAR

EDİLMESİ SURETİYLE İŞLENMESİ ..............................101

II. SUÇUN KİŞİNİN İÇİNDE BULUNDUĞU TEHLİKELİ

DURUM VEYA ZOR ŞARTLARDAN YARARLANMAK

SURETİYLE İŞLENMESİ .................................................. 105

III. SUÇUN KİŞİNİN ALGILAMA YETENEĞİNİN

ZAYIFLIĞINDAN YARARLANMAK SURETİYLE

İŞLENMESİ .........................................................................107

IV. SUÇUN KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ, KAMU

MESLEK KURULUŞLARININ, SİYASİ PARTİ, VAKIF

VEYA DERNEK TÜZEL KİŞİLİKLERİNİN ARAÇ

OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE İŞLENMESİ .109

V. SUÇUN KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ

ZARARINA OLARAK İŞLENMESİ ..................................111

VI. SUÇUN BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN, BANKA VEYA KREDİ

KURUMLARININ ARAÇ OLARAK KULLANILMASI

SURETİYLE İŞLENMESİ ..................................................116

VII. SUÇUN BASIN VE YAYIN ARAÇLARININ SAĞLADIĞI

KOLAYLIKTAN YARARLANMAK SURETİYLE

İŞLENMESİ .........................................................................119

VIII. SUÇUN TACİR VEYA ŞİRKET YÖNETİCİSİ OLAN YA

DA ŞİRKET ADINA HAREKET EDEN KİŞİLERİN TİCARİ

FAALİYETLERİ SIRASINDA, KOOPERATİF

YÖNETİCİLERİNİN KOOPERATİFİN FAALİYETİ

KAPSAMINDA İŞLENMESİ .............................................123

8

IX. SUÇUN SERBEST MESLEK SAHİBİ KİŞİLER

TARAFINDAN, MESLEKLERİNDEN DOLAYI

KENDİLERİNE DUYULAN GÜVENİN KÖTÜYE

KULLANILMASI SURETİYLE İŞLENMESİ ...................125

X. SUÇUN BANKA VEYA DİĞER KREDİ KURUMLARINCA

TAHSİS EDİLMEMESİ GEREKEN BİR KREDİNİN

AÇILMASINI SAĞLAMAK MAKSADIYLA İŞLENMESİ . 127

XI. SUÇUN SİGORTA BEDELİNİ ALMAK MAKSADIYLA

İŞLENMESİ .........................................................................131

XII. SUÇUN KİŞİNİN, KENDİSİNİ KAMU GÖREVLİSİ VEYA

BANKA, SİGORTA YA DA KREDİ KURUMLARININ

ÇALIŞANI OLARAK TANITMASI VEYA BU KURUM VE

KURULUŞLARLA İLİŞKİLİ OLDUĞUNU SÖYLEMESİ

SURETIYLE İŞLENMESİ ..................................................132

XIII. SUÇUN KAMU GÖREVLİLERİYLE İLİŞKİSİNİN

OLDUĞUNDAN, ONLAR NEZDİNDE HATIRI

SAYILDIĞINDAN BAHİSLE VE BELLİ BİR İŞİN

GÖRDÜRÜLECEĞİ VAADİYLE ALDATARAK,

BAŞKASINDAN MENFAAT TEMİN ETMEK

SURETİYLE İŞLENMESİ ..................................................133

XIV. SUÇUN ÜÇ VEYA DAHA FAZLA KİŞİ TARAFINDAN

BİRLİKTE İŞLENMESİ YA DA SUÇ İŞLEMEK İÇİN

TEŞKİL EDİLMİŞ BİR ÖRGÜTÜN FAALİYETİ

ÇERÇEVESİNDE İŞLENMESİ ..........................................135

9

BEŞİNCİ BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇUNDA FAİLİN

CEZASINA ETKİ EDEN NEDENLER

I. DOLANDIRICILIK SUÇUNUN ALACAĞI TAHSİL

AMACIYLA İŞLENMESİ ..................................................137

II. DOLANDIRICILIK SUÇU AÇISINDAN ŞAHSİ

CEZASIZLIK SEBEBİ VEYA CEZADA İNDİRİM

YAPILMASINI GEREKTİREN ŞAHSİ SEBEPLER .........141

III. DOLANDIRICILIK SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK .....143

ALTINCI BÖLÜM

DOLANDIRICILIK SUÇUNA İLİŞKİN MUHAKEME VE

YAPTIRIM HÜKÜMLERİ

I. SUÇA İLİŞKİN MUHAKEMENİN YÜRÜTÜLÜŞÜ ........147

A. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME ..........................147

B. ŞİKAYET VE UZLAŞMA .............................................148

C. DAVA ZAMANAŞIMI ..................................................151

II. SUÇUN YAPTIRIMI ...........................................................152

SONUÇ .......................................................................................159

KAYNAKÇA ..............................................................................165