^{Türk Ceza Hukuku'nda}Elektronik İzleme

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER. 9
KISALTMALAR 19
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
Eİ’NİN ANLAMI, KULLANILMASI, HUKUKİ NİTELİĞİ, FAYDALARI İLE DENETİMDEKİ ETKİNLİĞİ
§1. Eİ’NİN ANLAMI 27
§2. Eİ’NİN KULLANILDIĞI ALANLAR 35
I. CEZA HUKUKU DIŞINDA KULLANILMASI 35
A. Sağlık Alanında Kullanılması. 35
B. Yetişkinler Tarafından Çocukların Takibinde Kullanılması 37
C. Ticari ve Yarış Araçlarının Takibinde Kullanılması 38
D. Kâşif ve Sporcular Tarafından Kullanılması 40
E. Askeri ve Güvenlik Amacıyla Kullanılması 40
F. Hayvanların Takibinde Kullanılması 40
G. Tehlikeli Kimselerin Takibinde Kullanılması 41
II. CEZA HUKUKU ALANINDA KULLANILMASI 44
A. Genel Olarak Eİ’nin Ceza Hukuku Alanında Kullanılması 44
1. Yükümlünün Belirlenen Bir Yerde Kalmasını Sağlamak
Üzere Kullanılması 46
2. Yükümlü İçin Getirilen Bir Kısım Sınırlamaların İnfazında Kullanılması 48
3. Şartla Salıverilen Hükümlünün Yoğun Gözetim Altında Bulundurulması Nedeniyle Kullanılması 49
4. Mağdurun Tehlike Arz Eden Failden Korunması İçin Kullanılması 50

5. Cinsel İstismar Mağduru Küçüklerin Korunmasında Kullanılması 51
6. Cezaevi Mevcudunun Azaltılması Amacıyla Kullanılması 53
7. Kanıt Toplama Sürecinde Kullanılması 55
B. Türk Ceza Hukuku Bakımından Eİ’nin Kullanılması 56
§3. Eİ’NİN HUKUKİ NİTELİĞİ 61
I. GENEL OLARAK Eİ’NİN HUKUKİ NİTELİĞİ 61
II. TÜRK CEZA HUKUKU BAKIMINDAN Eİ’NİN HUKUKİ NİTELİĞİ 64
§4. Eİ’NİN FAYDALARI İLE DENETİMDEKİ ETKİNLİĞİ 67
I. Eİ’NİN FAYDALARI 67
A. Toplum Bakımından Faydaları 67
B. Yükümlü ve Mağdur Bakımından Faydaları 68
C. Devlet Bakımından Faydaları 70
1. Cezaevinin Kalabalıklaşmasını Azaltması 70
a. Genel Olarak Hapis Cezası 70
b. Hapis Cezası Hakkındaki Görüşler 73
aa. Hapis Cezasının Yararlı Olduğuna Dair Görüşler 73
bb. Hapis Cezasının Yarar Sağlamadığı Yolundaki
Görüşler 74
c. Cezaevi Kalabalıklaşmasının Azaltılmasında Eİ’nin Etkisi 79
2. Hapis Cezasının Maliyetine Nazaran Eİ’nin Daha Ucuz Olması 81
3. Türkiye’de Cezaevlerinin Kalabalıklaşması ve Eİ 83
II. Eİ’NİN DENETİMDEKİ ETKİNLİĞİ 88

İKİNCİ BÖLÜM
Eİ’NİN TARİHİ, Eİ’DE KULLANILAN YÖNTEMLER
Eİ’DE KULLANILAN CİHAZLARIN GELİŞİMİ İLE CİHAZLARIN TÜRLERİ VE TÜRK CEZA HUKUKU BAKIMINDAN Eİ’NİN GELİŞİMİ
§1. Eİ’NİN TARİHİ 93
I. KİŞİNİN EV HAPSİNDE VEYA GÖZLEM ALTINDA
BULUNDURULMASI FİKRİNİN DOĞUŞU 93
II. Eİ’Yİ GERÇEKLEŞTİRECEK CİHAZLARIN KULLANILMAYA
BAŞLANMASI 97

§2. Eİ’DE KULLANILAN YÖNTEMLER 101
I. ALAN İZLEME VE KONUM BELİRLEME YÖNTEMLERİ 104
A. Radyo Frekansı (RF) Yöntemi 104
B. Global Pozisyon Sistemi (GPS) (Uydu Takip Sistemi) 107
1. Aktif Sistem 109
2. Pasif Sistem 109
3. Karma (Hibrid) Sistem 110
II. UZAKTAN ALKOL TESTİ İLE İZLEME YÖNTEMİ 111
III. OTOMATİK RAPORLAMA YÖNTEMİ 114
§3. Eİ’DE KULLANILAN CİHAZLARIN GELİŞİMİ VE CİHAZ TÜRLERİ 114
I. Eİ’DE KULLANILAN CİHAZLARIN GELİŞİMİ 115
A. Kullanılan Cihazları Üreten Firmaların Gelişimi 115
B. Türkiye’de Kullanılan Eİ Cihazlarının Tedariki 116
C. Eİ’de Kullanılan Cihazlardaki Yazılımın Gelişimi 118
II. Eİ’DE KULLANILAN CİHAZ TÜRLERİ 120
A. Scram Marka Cihazlar 120
1. Scram Cam (Sürekli Alkol Takip Bilekliği) 121
2. Scram Uzaktan Alkol İzleme Cihazı 122
3. Scram Ev Hapsi ve GPS Cihazları 123
B. Tad Marka Cihazlar 124
C. Omnilink Marka Cihaz 125
D. Mems 3000 Marka Cihaz 127
E. Soberlink Cellular Marka Cihaz 129
F. 3M Elektronik İzleme Cihazları 130
§4. TÜRK CEZA HUKUKU BAKIMINDAN Eİ’NİN GELİŞİMİ VE KULLANILAN CİHAZLAR 133
I. TÜRK CEZA HUKUKU BAKIMINDAN Eİ’NİN GELİŞİMİ 133
A. Yasal Düzenlemenin Oluşturulması 133
B. Pilot Uygulamalar 133
C. Elektronik İzleme Merkezinin Kurulması 134
E. Personel Eğitimi 135
F. Elektronik İzleme Uygulamalarının Başlaması 136
II. TÜRKİYEDE KULLANILMAKTA OLAN Eİ CİHAZLARI 138
A. RF Verici Cihazı 140

B. Ev Ünitesi (Cihazının) Özellikleri ve Çalışma Şekli 140
C. GPS Kullanan Cihazlar 141
1. Tek Parça GPS Takip Cihazı 141
2. İki Parçalı GPS Takip Cihazı 142
D. Alkol İzleme Cihazı 143
1. Alkol İzleme Cihazının Özellikleri 143
2. Alkol İzleme Cihazının Çalışma Şekli 143
E. Mağduru Korumak Amacıyla Kullanılan Cihaz 144
F. Şiddet Uygulayan Fail Cihazı 144
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eİ’NİN YABANCI ÜLKE CEZA HUKUKLARINDAKİ YERİ
§1. Eİ’NİN GENEL OLARAK YABANCI ÜLKELERDEKİ GELİŞİMİ 149
§2. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 151
§3. SİNGAPUR 157
§4. GÜNEY KORE 159
§5. AVUSTURALYA 162
§6. YENİ ZELANDA 164
§7. KANADA 165
§8. AVRUPA ÜLKELERİ 167
I. İNGİLTERE VE GALLER 171
II. İSKOÇYA 176
III. İSVEÇ 176
IV. İSVİÇRE 181
V. FRANSA. 181
VI. HOLLANDA 185
VII. PORTEKİZ 187
VIII. BELÇİKA 188

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eİ VE DENETİMLİ SERBESTLİK İLİŞKİSİ
DENETİMLİ SERBESTLİK TEŞKİLATI İLE DENETİMLİ SERBESTLİK KARARLARI VE DENETİMLİ SERBESTLİK SÜRECİNİN İŞLEYİŞİ
§1. Eİ VE DENETİMLİ SERBESTLİK İLİŞKİSİ 191
I. DENETİMLİ SERBESTLİK 191
II. Eİ VE DENETİMLİ SERBESTLİK İLİŞKİSİNİN ÖNEMİ 192

§2. DENETİMLİ SERBESTLİK TEŞKİLATI 194
I. DENETİMLİ SERBESTLİK MERKEZ TEŞKİLATI 195
A. Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı (DSDB) 195
B. Denetimli Serbestlik Hizmetleri Danışma Kurulu 197
II. DENETİMLİ SERBESTLİK TAŞRA TEŞKİLATI 198
A. Denetimli Serbestlik Müdürlükleri 198
B. Denetimli Serbestlik Koruma Kurulları. 199
§3. DENETİMLİ SERBESTLİK KARARLARI 200
I. GENEL OLARAK DENETİMLİ SERBESTLİK KARARLARI 200
II. DENETİMLİ SERBESTLİK KARAR TÜRLERİ 203
A. Hüküm Öncesinde (Soruşturma ve Kovuşturmada) Verilen
Kararlar (DSHK m.12 ve m.13) 203
1. Adli Kontrol Kararları 203
2. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Kararı 205
3. Çocuğun Denetim Altına Alınması Kararları 207
B. Kovuşturma Evresi Sonrasında Verilen Kararlar (DSHK m.14) 208
1. Seçenek Yaptırım Kararları 208
2. Hapis Cezasının Ertelenmesi Nedeniyle Hükmolunan Yükümlülük Kararları 209
3. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma Kararları 209
4. Etkin Pişmanlık Nedeniyle Hükmolunan Yükümlülük Kararları. 210
5. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı
Nedeniyle Hükmolunan Yükümlülük Kararları 211
6. Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi Kararı 212
7. Adli Para Cezası Karşılığı Kamuya Yararlı İşte Çalıştırılma Kararları. 213
8. Çocuğun Denetim Altına Alınması Kararı 214
C. Hükümlünün Salıverilmesinden Sonra Verilen Kararlar 214
1. Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanmak Suretiyle
Cezanın İnfazı Kararı (Şarta Bağlı Erken Tahliye Kararı) 214
2. Koşullu Salıverilme Kararı 218
3. Mükerrirlere ve Bazı Suç Faillerine Özgü İnfaz Rejimi
Nedeniyle Verilen Denetimli Serbestlik Kararları 218
III. DENETİMLİ SERBESTLİK KARAR SAYILARI 220

§4. DENETİMLİ SERBESTLİK SÜRECİNİN İŞLEYİŞ BİÇİMİ 222
I. DEĞERLENDİRME VE PLANLAMA SÜRECİ 223
II. İNFAZ SÜRECİ 225
III. REHBERLİK VE İYİLEŞTİRME SÜRECİ 226
IV. DENETİM VE TAKİP SÜRECİ 228
A. Denetim Ekiplerince Bizzat Yerinde Denetleme Yapılması 228
B. Kolluk Kuvvetleri veya İlgili Kurum Aracılığıyla Denetim
Yapılması 229
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eİ’NİN ŞARTLARI, Eİ’YE KONU YAPTIRIM VE YÜKÜMLÜLÜK TÜRLERİ İLE Eİ’NİN YERİNE GETİRİLMESİ, UYGULANMA SÜRESİ VE MASRAFLARI
§1. Eİ’NİN ŞARTLARI 231
I. YÜKÜMLÜLÜĞÜ İÇEREN ADLÎ BİR KARARIN GEREKLİLİĞİ 236
II. Eİ’NİN YAPILMASINA DAİR KARARIN VERİLMİŞ OLMASI 238
A. Genel Olarak 238
B. Türk Ceza Hukuku Bakımından 239
III. KİŞİNİN DURUMUNUN Eİ’NİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNE UYGUNLUĞU 241
A. Kişinin Risk Durumu 241
1. Genel Olarak Kişinin Eİ Bakımından Risk Durumu. 241
2. Türk Hukuku Bakımından Eİ’de Kişinin Risk Durumu 245
B. Kişinin Eİ’nin Gerçekleştirilmesine Gönüllü Olması 247
C. Kişinin Yaşı ve Kişisel Özelliklerinin Eİ’ye Uygunluğu 248
D. Eİ’de Suç Türünün Önemi 249
E. Kişinin Yaşam Koşullarının Eİ’ye Uygunluğu 251
§2. Eİ’YE KONU KARAR VE YÜKÜMLÜLÜK TÜRLERİ 253
I. BELLİ BİR YERDEN AYRILMAMA KARAR VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 256
A. Yurt Dışına Çıkamamak Adli Kontrol Kararı 256
B. Konutunu Terk Etmemek Adli Kontrol Kararı 258
C. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek Adli Kontrol Kararı 260
D. Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi Kararı 260
1. Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi Bakımından Kısa
Süreli Hapis Cezaları 260
a. Kısa Süreli Hapis Cezası Leyhine Olan Görüşler. 262
b. Kısa Süreli Hapis Cezasının Aleyhine Olan Görüşler 262

2. Kısa Süreli Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi 267
3. Türk Ceza Hukuku Bakımından Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi ve Bunda Eİ’nin Kullanılması 270
II. BELİRLİ YERLERE GİTMEKTEN VEYA BELİRLİ ETKİNLİKLERİ YAPMAKTAN YASAKLANMAYA İLİŞKİN KARAR VE
YÜKÜMLÜLÜKLER 276
A. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanmaya İlişkin Seçenek Yaptırım (TCK m.50/1d) 279
1. Genel Olarak Seçenek Yaptırımlar 279
2. Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce İnfazı Gereken
Seçenek Yaptırımlar 281
3. Eİ İle Yerine getirilebilecek Olan Seçenek Yaptırım: Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan
Yasaklanma (TCK m. 50/1d) 282
4. Diğer Seçenek Yaptırımların Eİ Bakımından Durumu 286
a. Bir Eğitim Kurumuna Devam Zorunluluğu Seçenek Yaptırımı 287
b. Zararın Giderilmesi Seçenek Yaptırımı 288
c. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması ile Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanmaya İlişkin
Seçenek Yaptırım 288
d. Kamuya Yararlı İşte Çalışma Seçenek Yaptırımı 289
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı ile Verilen Belirli Yerlere Gitmekten Yasaklama veya Belirli Yerlere
Devam Etme Yükümlülüğü (CMK m. 231/8c) 293
C. Belirlenen Yer veya Bölgelere Gitmemek ya da Ancak Bazı
Yerlere Gidebilmek Adli Kontrol Kararları 294
D. Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak Cezanın İnfazı
Kararı (Şarta Bağlı Erken Tahliye Kararı) (CGTİK m. 105A) 295
1. Koşullu Salıverilme Tarihine Bir Yıl veya Daha Az Kalan İyi
Halli Hükümlüler 296
2. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılma Şartları Oluşmasına Karşın, İradesi Dışındaki Bir Nedenle, Açık Ceza İnfaz
Kurumuna Ayrılamayan Hükümlüler 296
3. Altı Yaşından Küçük Çocuğu Bulunan Kadın Hükümlüler İle Ağır Hastalığı, Sakatlığı veya Yaşlılığı Nedeniyle,
Hayatlarını İdame Ettiremeyen Hükümlüler 298

III. MAĞDURA VE MAĞDURUN BULUNDUĞU YERE YAKLAŞMAMA
KARAR VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 302
A. Mükerirlere Özgü İnfaz Rejimi Nedeniyle, Kişinin Denetim Süresi İçerisinde İzlenmesi Kararı (TCK m. 58/6-9, CGTİK m.
108/4-6)......................................................................................... 302
B. Toplum İçin Tehlikeliliği Kabul Edilen Kişilerin, Denetim Süresi İçerisinde İzlenmesi Kararları (CGTİK m. 108/9). 307
C. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi
Kapsamında Verilen Koruyucu ve Önleyici Kararlar 308
§3. Eİ’NİN YERİNE GETİRİLMESİ 310
I. Eİ KARARININ ALINMASI VE BUNA KARŞI KANUN YOLU 310
A. Elektronik İzleme Kararının Alınması 310
B. Eİ Kararın Alınması Aşamasında Kanun Yolu 312
II. Eİ’NİN YERİNE GETİRİLMESİ VE BU AŞAMADAKİ KARARLAR
BAKIMINDAN KANUN YOLU 314
A. Eİ Kararının Yerine Getirilmesi 314
1. Eİ Kararını Yerine Getirmekten Sorumlu Personel 317
2. Elektronik İzleme Cihazlarının Kurulması ve Kelepçe
Takılması 319
3. Elektronik İzleme Cihazlarının ve Kelepçenin Sökülmesi 320
B. Eİ’nin Yerine Getirilmesi Aşamadasındaki Kararlar
Bakımından Kanun Yolu 321
§4. Eİ’NİN SÜRESİ VE MASRAFLARI 323
I. Eİ’NİN SÜRESİ 323
A. Adli Kontrol Kararlarında 323
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasında 324
C. Seçenek Yaptırımlarda 324
D. Hapis Cezasının Konutta Çektirilmesi Halinde 324
E. Şartta Bağlı Erken Tahliye Durumunda 325
II. Eİ’NİN MASRAFLARI 326
A. Elektronik İzlemenin Finansal Boyutu 326
B. Elektronik İzleme Masraflarına Yükümlünün Katılımı 327

ALTINCI BÖLÜM
Eİ’NİN SONUÇLARI VE Eİ’DE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI İLE KAMUOYUNUN AYDINLATILMASI
§1. Eİ’NİN SONUÇLARI 329
I. Eİ’NİN SONUÇLARI İÇİN YAPILAN ARAŞTIRMA VE
DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI 329
II. Eİ’NİN YENİDEN SUÇ İŞLEME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ (YENİDEN SUÇA KARIŞMA). 334
III. YÜKÜMLÜ, YÜKÜMLÜ YAKINLARI, SUÇ MAĞDURLARI VE
PERSONELİN Eİ’YE BAKIŞ AÇISI 342
A. Yükümlülerin Bakış Açısı 342
B. Yükümlü Yakınlarının Bakış Açısı 347
C. Suç Mağdurlarının Bakış Açısı 348
D. Bunu Gerçekleştiren Personelin Eİ’ye Bakış Açısı 349
§2. Eİ’DE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE KAMUOYUNUN AYDINLATILMASI 350
I. Eİ’DE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 350
II. Eİ’DE KAMUOYUNUN AYDINLATILMASI 352
SONUÇ 355
KAYNAKÇA 379
KAVRAM DİZİNİ 393