BİRİNCİ BÖLÜM GÖÇ KAVRAMI VE GÖÇÜN SINIFLANDIRILMASI, YASADIŞI GÖÇ VE NEDENLERİ, ULUSLARARASI MEVZUATTA VE MUKAYESELİ HUKUKTA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU I. GÖÇ KAVRAMI VE GÖÇÜN SINIFLANDIRILMASI 17 A. Göç Kavramı 17 B. Göçün Sınıflandırılması. 20 1. Genel Olarak 20 2. Gönüllü Göç-Zorunlu Göç 20 3. İç Göç-Uluslararası Göç 22 4. Geçici Göç-Sürekli Göç 24 5. Bireysel Göç-Toplu Göç 25 6. Yasal Göç-Yasadışı Göç 26 II. YASADIŞI GÖÇ 27 A. Yasadışı Göç Kavramı 27 B. Yasadışı Göçün Nedenleri 30 1. Genel Olarak 30 2. Ekonomik Nedenler 32 3. Siyasal İstikrarsızlık, Terörizm ve Savaşlar 34 4. Doğal Nedenler 36 C. Yasadışı Göç Yöntemleri 38 D. Yasadışı Göç Güzergâhları 40 E. Kaynak-Transit-Hedef Ülke Kavramları 41 F. Yasadışı Göç ve Türkiye 43 G. Avrupa Birliği’nde Yasadışı Göçle Mücadele 47 H. Türkiye-AB İlişkileri Bağlamında Yasadışı Göç ve Geri Kabul Antlaşması’nın Yasadışı Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Faaliyetlerine Etkisi 49
12 İçindekiler
III. ULUSLARARASI MEVZUATTA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 52 A. Genel Olarak 52 B. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirisi 53 C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 54 D. 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Cenevre Sözleşmesi ve Bu Sözleşmeye Ek 1967 Tarihli Protokol 55 E. Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme 56 F. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler (Palermo) Sözleşmesi 58 G. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı BM Sözleşmesine Ek, Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol 60 IV. MUKAYESELİ HUKUKTA YASADIŞI GÖÇ VE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU. 62 A. Alman Hukukunda Yasadışı Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Suçu 62 B. Fransız Hukukunda Yasadışı Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Suçu 65 C. İtalyan Hukukunda Yasadışı Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Suçu 67 D. Amerikan Hukukunda Yasadışı Göç ve Göçmen Kaçakçılığı Suçu 69 İKİNCİ BÖLÜM TÜRK CEZA HUKUKUNDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU I. GENEL OLARAK 73 A. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Göçmen Kaçakçılığı Suçu 74 B. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Göçmen Kaçakçılığı Suçu 77 II. KORUNAN HUKUKSAL YARARLAR 80 A. Ulusal ve Uluslararası Topluma Ait Değerler 81 1. Kamu Düzeni ve Kamu Güveni 81 2. Ulusal Ekonomi 82 3. Uluslararası Toplum Düzeni 83 B. Suça Konu Bireylere Ait Hukuki Değerler 84 1. Vücut Bütünlüğü ve Yaşama Hakkı 84 2. İnsan Onuru 86 3. Mülkiyet Hakkı 87 4. Kişi Özgürlüğü 88 III. SUÇUN UNSURLARI 89 A. Tipiklik Unsuru 90 B. Suçun Maddi Unsurları 91 1. Fiil 91
İçindekiler 13 a. Bir Yabancıyı Yasal Olmayan Yollardan Ülkeye Sokmak 95 b. Türk Vatandaşı veya Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Yurt Dışına Çıkmasına İmkan Sağlamak 102 c. Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Ülkede Kalmasına İmkan Sağlamak 105 2. Netice 109 3. Fail 112 4. Mağdur 114 a. Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Mağduru Konusundaki Görüşler 116 (1) Genel Olarak 116 (2) Suçun Mağdurunun Göçmenler Olduğu Görüşü 117 (3) Suçun Mağdurunun Devlet ve/veya Uluslararası Toplum Olduğu Görüşü 119 (4) Yargıtay Uygulaması 120 (5) Kanaatimiz 122 5. Suçun Konusu 123 a. Genel Olarak 123 b. Göçmen 125 c. Yabancı 126 d. Vatandaş. 127 e. Mülteci 129 f. Sığınmacı (Şartlı Mülteci) 132 g. Geçici Koruma Altındaki Kişiler 133 h. Vatansız 136 6. Suçun Nitelikli Halleri 137 a. Genel Olarak 137 b. Suçun Mağdurların Hayatı Bakımından Bir Tehlike Oluşturması 139 c. Suçun Mağdurları Onur Kırıcı Muameleye Maruz Bırakılarak İşlenmesi 141 d. Suçun Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 142 7. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Haller 148 C. Suçun Manevi Unsuru 149 D. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 153 IV. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN BENZER SUÇ TİPLERİ VE KABAHATLER İLE KARŞILAŞTIRILMASI 155 A. İnsan Ticareti Suçu ile Karşılaştırılması 155 B. Dolandırıcılık Suçu ile Karşılaştırılması 161
14 İçindekiler
C. Pasaport Kanunu’ndaki Düzenlemeler ile Karşılaştırılması 163 D. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’ndaki Düzenlemelerle Karşılaştırılması 164 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ, SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ, GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME, YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI I. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 167 A. Teşebbüs 167 B. İştirak 172 C. İçtima 175 II. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ 182 III. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 184 IV. YAPTIRIM 185 A. Genel Olarak 185 B. Müsadere 187 C. İznin İptali 191 V. ZAMANAŞIMI 192 SONUÇ 195 KAYNAKÇA 201
