^{Türk Ceza Hukukunda}Müsadere Kurumu

İÇİNDEKİLER
TAKDİM 7
ÖNSÖZ 9
ÖZET 11
İÇİNDEKİLER 15
KISALTMALAR LİSTESİ 23
GİRİŞ 25

BİRİNCİ BÖLÜM
MÜSADERE KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ - HUKUKİ NİTELİĞİ -
BENZER KURUMLARDAN FARKI - KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MÜSADERE
1.1. MÜSADERE KAVRAMI VE TANIMI 37
1.1.1. Müsadere Kavramı 37
1.1.2. Müsaderenin Tanımı 39
1.2. MÜSADERENİN TARİHSEL GELİŞİMİ 43
1.2.1. Genel Tarihsel Gelişim 43
1.2.2. Babil Hukukunda Müsadere 43
1.2.3. Hint Hukukunda Müsadere 45
1.2.4. Eski Yunan Hukukunda Müsadere 46
1.2.5. Roma Hukukunda Müsadere 48
1.2.6. İslam Hukukunda Müsadere 50
1.2.7. Türk Hukuk Tarihindeki Gelişim 55
1.2.7.1. Osmanlı Devleti Öncesi Dönemde Müsadere 55
1.2.7.2. Osmanlı Devleti’nde Müsadere 56
1.2.7.2.1. Kuruluş Döneminde Müsadere 56
1.2.7.2.2. Tanzimat Fermanı’nın İlanına Kadar Olan Dönemde Müsadere 57
1.2.7.2.3. Tanzimat Fermanı’nın İlanı ve Sonraki Dönemde Müsadere 61
1.3. 765 SAYILI ESKİ TCK’NIN REFORM SÜRECİNDE MÜSADEREYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 65
1.3.1. Genel Olarak 65
1.3.2. 1940 TCK Tasarısı 66
1.3.3. 1958 TCK Tasarısı 67
1.3.4. 1987 TCK Tasarısı 67
1.3.5. 1989 TCK Tasarısı 68

1.3.6. 1997 TCK Ön Tasarısı 70
1.3.7. 2001 TCK Tasarısı 71
1.3.8. 2003 TCK Tasarısı 72
1.4. MÜSADERE ÇEŞİTLERİ 78
1.4.1. Müsaderenin Kapsamı Bakımından Çeşitleri 78
1.4.1.1. Genel Müsadere 78
1.4.1.2. Özel Müsadere 82
1.4.1.2.1. Tam Müsadere 83
1.4.1.2.2. Kısmi Müsadere 83
1.4.2. Müsadere Kararının Verilmesindeki Zorunluluk Bakımından Çeşitleri 84
1.4.2.1. Zorunlu Müsadere 84
1.4.2.2. İhtiyari Müsadere 85
1.4.3. Müsadere Konusu Bakımından Çeşitleri 86
1.4.3.1. Eşya Müsaderesi 86
1.4.3.2. Kazanç Müsaderesi 87
1.5. MÜSADERENİN BENZER KURUMLARDAN FARKI 87
1.5.1. El Koyma ile Karşılaştırılması 87
1.5.1.1. El Koyma 88
1.5.1.2. El Koymanın Konusu Bakımından Müsadere ile Karşılaştırılması 92
1.5.1.3. El Koyma ile Müsaderenin Hukuki Nitelik ve Amaçları Bakımından Karşılaştırılması 94
1.5.1.4. El Koyma ile Müsaderenin Sonuçları Bakımından Karşılaştırılması 95
1.5.1.5. El Koyma ile Müsaderenin Düzenlendikleri Kanunlar ve Tabi Oldukları
Usul Bakımından Karşılaştırılması 95
1.5.2. Müsadere’nin Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi ile Karşılaştırılması 98
1.5.3. Müsaderenin Muhafaza Altına Alma ile Karşılaştırılması 105
1.6. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERDE (BELGELERDE) MÜSADERE 107
1.6.1. Genel Olarak 107
1.6.2. Müsadere Hükümlerinin Yer Aldığı Uluslararası Sözleşmeler 107
1.6.2.1. 1988 tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Maddeler Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Viyana Sözleşmesi) - (UN Convention
Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances) 109
1.6.2.2. 1990 tarihli Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, Ele Geçirilmesi ve El konulmasına İlişkin Sözleşme (1990 Strazburg
Sözleşmesi) 112
1.6.2.3. 2000 Tarihli Birleşmiş Milletler Sınır Aşan Suçlarla Mücadele
Sözleşmesi (Palermo Sözleşmesi) 117
1.6.2.4. Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi (United Nations Convention Against Corruption - UIMCAC) - (Conference of the States Parties to the United nations convention against corruption), (Merida
Sözleşmesi) 120

1.7. MÜSADERENİN HUKUKİ NİTELİĞİ 122
1.7.1. Müsaderenin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 124
1.7.1.1. Ceza Kavramı ve Müsadereyi Ceza Olarak Kabul Eden Görüş 124
1.7.1.2. Güvenlik Tedbiri Tanımı ve Müsaderenin Güvenlik Tedbiri Olduğunu
İleri Süren Görüşler 129
1.7.1.3. Müsadereyi Tehlikelilik Kriterine Dayandıran Görüş 134
1.7.1.4. Müsaderenin Hukuki Niteliğini Somut Olarak Müsadereye Maruz
Kalacak Kişiye Göre Belirleyen Görüş 135
1.7.1.5. Müsadere’nin Hukuki Niteliğinin İlgili Düzenlemede Önceden Belirli
Olmasını Savunan Görüş 135
1.7.1.6. Finalist Görüş 135
1.7.1.7. Türk Hukuku Öğretisinde Müsaderenin Hukuki Niteliği 137
1.8. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MÜSADERE 142
1.8.1. Almanya 142
1.8.2. Fransa 151
1.8.3. İtalya 153
1.8.4. İsviçre 154
1.8.5. Avusturya 156
İKİNCİ BÖLÜM
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA MÜSADEREYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER VE MÜSADEREYİ ETKİLEYEN HALLER
2.1. GENEL OLARAK TÜRK HUKUKUNDA MÜSADERE VE 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA MÜSADEREYE İLİŞKİN DÜZENLEMELELER 161
2.1.1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarında Müsadereye İlişkin Düzenlemeler 161
2.1.2. 765 Sayılı Eski Türk Ceza Kanunu ve 1412 Sayılı Eski Ceza Muhakemeleri
Usulü Kanununda Müsadereye İlişkin Düzenlemeler 163
2.1.3. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda
Müsadereye İlişkin Düzenlemeler 164
2.1.4. Özel Kanunlarda Müsaderenin Düzenlenişi 168
2.2. TÜRK CEZA HUKUKUNDA MÜSADERENİN AMACI VE GENEL ÖZELLİKLERİ 171
2.2.1. Genel Olarak Müsaderenin Amacı 171
2.2.2. Türk Hukukunda Müsaderenin Şartları ve Genel Özellikleri 172
2.2.2.1. Kasıtlı Bir Suçun İşlenmesi Gerekliliği 172
2.2.2.2. Orantılılık İlkesi (Müsaderenin Hakkaniyete Aykırı Olmaması) 174
2.2.2.3. Kaim Değer Müsaderesi 180
2.2.2.4. Kısmi Müsadere 181
2.2.2.5. Ortak Mülkiyet Halinde Müsadere 183
2.2.2.6. Müsaderenin Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanması 184

2.3. EŞYA MÜSADERESİ 189
2.3.1. Kanuni Düzenleme 189
2.3.2. Eşya Müsaderesinin Konusu 192
2.3.3. Eşya Müsaderesinin Şartları 192
2.3.3.1. Suç ile Bağlantılı Eşyanın Müsaderesi 193
2.3.3.1.1. Suç ile Bağlantılı Eşyanın Bulunması 194
2.3.3.1.2. Genel Olarak Eşya Kavramı 194
2.3.3.2. Suçun İşlenmesinde Kullanılan Eşya 198
2.3.3.3. Suçun İşlenmesine Tahsis Edilen Eşya 204
2.3.3.4. Suçtan Meydana Gelen Eşya 208
2.3.3.5. Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşya 212
2.3.3.6. Eşyanın İyiniyetli Üçüncü Kişilere Ait Olmaması 216
2.3.3.6.1. İyiniyetli Üçüncü Kişiye Ait Olmama Kavramı 219
2.3.3.6.2. Aidiyetin Kapsamı ve Dikkate Alınacağı Zaman 226
2.3.3.7. Eşyanın Aidiyetine İlişkin Bazı Durumlar 230
2.3.3.7.1. Eşyanın Devlete Ait Olması 230
2.3.3.7.2. Motorlu Araçların Müsaderesi 232
2.3.3.7.3. Mülkiyeti Saklı Tutma Sözleşmesiyle Yapılan Satışlar 236
2.3.3.7.4. Uyuşturucu Madde Kavramı ve Uyuşturucu Maddelerin
Müsaderesi 239
2.3.3.8. Kasıtlı Bir Suçun İşlenmiş Olması 241
2.3.3.9. Konusu Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi (Eşyanın Üretiminin, Bulundurulmasının, Kullanılmasının, Taşınmasının, Alım ve Satımının Suç
Oluşturması) 245
2.3.3.10. Ortak Mülkiyete Konu Eşyanın Müsaderesi 250
2.3.3.11. Müsadere Konusu Eşyanın Eşdeğer Müsaderesi 254
2.4. KAZANÇ MÜSADERESİ 259
2.4.1. Genel Olarak Kazanç Müsaderesi 259
2.4.2. Kazanç (Suç Geliri) Kavramı 263
2.4.3. Kazanç Müsaderesinin Konusuna İlişkin Şartlar 265
2.4.3.1. Maddi Menfaat-Elde Edilen Şey (Etwas) 265
2.4.3.1.1. Suçtan Doğrudan Doğruya Elde Edilen Kazanç (Menfaat) 266
2.4.3.1.2. Elde Edilen Gelirler, Kazançlar, Kâr Ortaklıkları, Ödüller 267
2.4.3.1.3. Takibi ve Tahsili Güç ya da İmkânsız Alacaklar 268
2.4.3.1.4. Kullanım veya Diğer Ekonomik Avantajlar İle Tasarruf
Edilen Harcamalar 269
2.4.3.1.5. Harcamalar ve Genel Giderlerin Karşılanması 269
2.4.3.1.6. Yükümlülükten (Borçtan) Kurtarma Halinde Kazanç
Müsaderesi 270
2.4.3.1.7. Uyuşturucu Madde Ticareti Halinde Kazanç Müsaderesi 271

2.4.4. Kazanç Müsaderesinde Fiile İlişkin Şartlar 272
2.4.4.1. Kasıtlı Bir Suçun İşlenmesi 272
2.4.5. Kazanç Müsaderesinde Konuya İlişkin Şart (Maddi Menfaat) 273
2.4.5.1. Bir Suçun İşlenmesi ile Elde Edilen Maddî Menfaatler 274
2.4.5.2. Suçun Konusunu Oluşturan Maddî Menfaatler 277
2.4.5.3. Suçun İşlenmesi İçin Sağlanan Maddî Menfaatler 278
2.4.5.4. Suçun İşlenmesi Dolayısı ile Elde Edilen Maddî Menfaatlerin Değerlendirilmesi veya Dönüştürülmesi Sonucu Ortaya Çıkan
Ekonomik Kazançlar 280
2.4.5.5. Müsadere İçin Maddi Menfaatlerin Suçun Mağduruna veya İyiniyetli
Üçüncü Kişilere İade Edilmemiş Olması Gerekir 282
2.4.6. Müsadere Konusu Ekonomik Değer Bakımından Kaim Değer Müsaderesi 286
2.4.6.1. Kaim Değer Müsaderesinin Hesaplama Usulü 290
2.4.6.2. Kaim Değer Müsaderesinin Hesaplanma Zamanı 291
2.4.6.3. Kazanç Müsaderesinde Elde Edilen Menfaatin Vergilendirilmesi. 291
2.4.6.4. Dijital Para Biriminin Bir Çeşidi Olan Bitcoinlerde Kaim Değer
Müsaderesi 291
2.5. BAZI ÖZEL DURUMLARIN MÜSADEREYE ETKİSİ
(MÜSADEREYİ ETKİLEYEN HALLER) 293
2.5.1. Beraat Kararı Verilmesi 293
2.5.2. Kusur Yeteneğini Etkileyen Hallerin Bulunması Durumunda Müsadere 295
2.5.3. Yaş Küçüklüğü 296
2.5.4. Akıl Hastalığı 297
2.5.5. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Bulunması ve Sınırın Aşılması Halinde Müsadere 299
2.5.5.1. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Bulunması 299
2.5.5.2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması Halinde Müsadere 301
2.5.6. Şahsi Cezasızlık Sebeplerinin Bulunması Halinde Müsadere 303
2.5.7. Gönüllü Vazgeçme Halinde Müsadere 305
2.5.8. Etkin Pişmanlık Hallerinin Uygulanması Halinde Müsadere 308
2.5.9. Genel Olarak Suçların İçtimaı Halinde Müsadere 311
2.5.10. Farklı Nev’iden Fikri İçtima Halinde Müsadere 311
2.6. DAVAYI VE CEZAYI DÜŞÜREN HALLERİN MÜSADEREYE ETKİSİ 313
2.6.1. Genel Olarak 313
2.6.2. Sanığın Ölümü Halinde Müsadere 313
2.6.3. Hükümlünün (Mahkûmun) Ölümü Halinde Müsadere 316
2.6.4. Genel ve Özel Af 317
2.6.4.1. Genel Af 317
2.6.4.1.1. Mahkûmiyet Hükmünden Önce Genel Af 318
2.6.4.1.2. Mahkûmiyet Hükmünün Kesinleşmesinden Sonra Genel Af 319

2.6.4.2. Özel Af 319
2.6.5. Dava ve Ceza Zamanaşımı Halinde Müsadere 320
2.6.5.1. Dava Zamanaşımı Halinde Müsadere 321
2.6.5.2. Ceza Zamanaşımı Halinde Müsadere 323
2.6.6. Şikâyetten Vazgeçme Halinde Müsadere 325
2.6.7. Uzlaşma Halinde Müsadere 326
2.6.8. Ön Ödeme Halinde Müsadere 329
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MÜSADERE MUHAKEMESİ - MÜSADERE VE İADE KARARLARININ İNFAZI
3.1. MÜSADERE USULÜ 331
3.1.1. Genel Olarak 331
3.1.2. Müsadere Davası 331
3.1.3. Müsadere Edilen Eşya Üzerinde Üçüncü Kişilerin Haklarının Ne Olacağı Sorunu 332
3.2. MÜSADERE DAVA ÇEŞİTLERİ 334
3.2.1. Asıl Ceza Davası ile Birlikte Müsadere Kararı Verilmesi 334
3.2.2. Eşya Sahibinin Davaya Katılması 337
3.2.3. Ayrı Bir Müsadere Davası 337
3.2.4. Duruşma Yapılmadan Müsadere Kararı Verilen Haller 338
3.2.5. Duruşma Yapılarak Müsadere Kararı Verilmesi 339
3.2.6. Yargılama Yöntemi 340
3.3. İADE DAVASI 341
3.4. MÜSADERE KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI 344
3.4.1. Asıl Ceza Davası ile Birlikte Verilen Müsadere Kararlarına Karşı Kanun Yolu 344
3.4.2. Asıl Ceza Davasından Ayrı Açılan Müsadere Davalarında Kanun Yolu 347
3.5. MÜSADERE VE İADE DAVASINDA ZAMANAŞIMI 351
3.6. MÜSADERE VEYA İADE KARARLARININ İNFAZI 353
3.6.1. Genel Olarak 353
3.6.2. Müsaderenin Ertelenip Ertelenemeyeceği Meselesi 354
3.6.3. Müsadere Kararlarının İnfazı 355
3.6.3.1. 6136 Sayılı Kanun Kapsamındaki Eşya Hakkında Verilen Müsadere Kararının İnfazı (Müsaderesine Karar Verilen Eşyanın Silah, Bıçak ve
Benzeri Aletler Olması) 355
3.6.3.2. Uyuşturucu Maddeler Hakkındaki Müsadere Kararlarının İnfazı 357
3.6.3.3. Müsadere Konusunun Para Olması Halinde (Bankaya Yatırılmış
Paraların Müsaderesine İlişkin İşlemler) Kararın İnfazı 360
3.6.3.4. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Müsaderesi 361
3.6.3.5. Diğer Bilumum Eşya Hakkındaki Müsadere Kararlarının İnfazı 362

3.6.3.6. Taşınmaz Mallar Hakkındaki Müsadere Kararlarının İnfazı 363
3.6.3.7. Eşdeğer ve Kaim Değerin Müsaderesi Kararlarının İnfazı 365
3.6.3.8. Emanete Alınmakla Birlikte Mahiyeti İtibariyle Müsadere Edilemeyen Eşyalar 365
3.7. İADE KARARLARININ İNFAZI. 366
3.7.1. Genel Olarak 366
3.7.2. İadesine Karar Verilmiş Olup Sahipleri Tarafından Alınmayan ve Sahibi Belli
Olmayan Eşya Hakkında Yapılacak İşlemler 369
3.7.3. Gaip veya Ölmüş Olanlara Ait Suç Eşyasının Durumu 369
3.7.4. Ekonomik Değeri Olmayan Eşyanın İmha İşlemleri 369
SONUÇ 371
ÖNERİLER 383
KAYNAKÇA 385