Türk Ceza HukukundaSuça Teşebbüs
Gürkan ÖZOCAK
- | Suç Yolunun Aşamaları, Teşebbüsün Hukuki Niteliği ve Cezalandırılma Nedeni |
- | Suça Teşebbüsün Unsurları |
- | İcra Hareketlerinin (Cezalandırılabilir Fiilin) Başlangıcı |
- | Elverişli Hareketin Belirlenmesi |
- | İşlenemez Suç |
- | İcra Hareketlerinin Tamamlanamaması |
- | Gönüllü Vazgeçme |
- | Kimi Suçlar Bakımından Suça Teşebbüsün Uygulanması |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Sunuş 9
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
SUÇ YOLUNUN AŞAMALARI VE
SUÇA TEŞEBBÜSÜN TEORİK TEMELİ
I. SUÇ YOLU (iter criminis) 21
A. Suç Yolunun Belirlenmesi Sorunu 21
B. Suç Yolunun Aşamaları 24
1. Düşünce Aşaması 24
2. İcra Aşaması 25
3. Tamamlanma Aşaması 27
4. Sona Erme Aşaması 31
II. SUÇA TEŞEBBÜSÜN TARİHİ KÖKENİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 32
A. Suça Teşebbüsün Tarihi Kökeni 32
B. Teşebbüsün Hukuki Niteliği 33
C. Teşebbüsün Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 39
1. Teşebbüsün Bağımsız Bir Suç Olduğu Görüşü 39
2. Teşebbüsün Asıl Suçu Tamamlayıcı veya Yardımcı Nitelikte Bir Suç Olduğu Görüşü 41
3. Teşebbüsün Suçu Hafifletici Neden Olduğu Görüşü 43
4. Görüşümüz 43
III. TEŞEBBÜSÜN CEZALANDIRILMA NEDENİNİ AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 45
A. Teşebbüsün Cezalandırılması Sorunu 45
B. Objektif Görüşler 46
1. Suça Teşebbüsün Cezalandırılmasının Nedenini, Nedensellik Bağındaki Eksiklikle veya Zarar Tehlikesiyle Açıklayan Görüşler 46
2. Suça Teşebbüsün Cezalandırılma Nedenini Uygunluk Teorisinden Hareketle Açıklayan Görüş (Yeni Objektif Teori– Hukuken Korunan Değer Üzerinde Yaratılan Tehlike) 50
3. Suça Teşebbüsün Cezalandırılma Nedenini Objektif Açıdan Açıklayan Diğer Görüşler 52
C. Sübjektif Görüşler 53
D. Uzlaştırıcı (Karma) Görüşler 56
E. Görüşümüz 59
İkinci Bölüm
SUÇA TEŞEBBÜSÜN UNSURLARI
I. GENEL OLARAK SUÇA TEŞEBBÜS VE UNSURLARI 63
II. TEŞEBBÜSÜN MANEVİ UNSURU 65
A. Kasıt 66
B. Olası Kast Durumunda Teşebbüs 71
C. Özel Kast Durumunda Teşebbüs 79
III. TEŞEBBÜSÜN MADDİ UNSURU 80
A. Pozitif Unsur 81
1. İcra Hareketlerine Başlanması 81
a. Ceza Hukuku Bakımından Hareket Kavramı 81
b. Hazırlık Hareketleri 83
c. İcra Hareketlerinin Başlangıcı (Cezalandırılabilir Fiilin Başlangıcının Belirlenmesi) 90
aa. Objektif Görüşler 91
aaa. Biçimsel Objektif Görüş (Suçun Kanuni Tipi Görüşü) 91
bbb. Kronolojik Görüş 93
ccc. İltibasa Yer Vermeme Görüşü 94
ddd. Mağdurun Faaliyet Alanına Girme Görüşü 101
eee. Nedensellik Görüşü 102
fff. Tipik Fiile Zorunlu Bağlılık İçindeki Hareket Görüşü (Maddi Objektif Görüş, Frank Formülü) 103
ggg. Hukuki Konunun İhlali Görüşü 105
hhh. Suçun Özünün İhlali Ölçütü 106
bb. Sübjektif Görüşler 107
aaa. Suç Kastını Gösteren Herhangi Bir Hareketi İcra Hareketi Sayan Görüş 108
bbb. Suç Kastını İltibasa Yer Vermeyecek Biçimde Ortaya Koyan Hareketleri İcra Hareketi Sayan Görüş 109
cc. Karma Görüşler 111
dd. TCK’nın Değerlendirilmesi ve Görüşümüz 112
2. Elverişli Hareket 117
a. Elverişli Hareket Kavramı 117
b. Elverişliliğin Belirlenmesi 119
aa. Objektif Görüşler 120
aaa. Klasik Görüş 120
bbb. Aracın Yetersizliği Görüşü 123
ccc. Somut Tehlike Görüşü 125
ddd. Hareketin Nedensel Etkinliği Görüşü 127
bb. Sübjektif Görüşler 129
cc. Karma Görüşler 131
dd. Görüşümüz 131
c. Elverişsizliğin Sonucu: İşlenemez Suç 132
aa. İşlenemez Suçun Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 133
bb. İşlenemez Suçun Suç Genel Teorisindeki Yeri 135
cc. İşlenemez Suçun Cezalandırılması Sorunu 138
aaa. İşlenemez Suçun Cezalandırılması Gerektiğini Savunan Görüşler 138
aaaa. Sübjektif Görüş 138
bbbb. Sübjektif Tehlike Görüşü 139
bbb. İşlenemez Suçun Cezalandırılmaması Gerektiğini Savunan Görüşler 140
aaaa. Objektif Görüş 140
bbbb. Hukuki İmkansızlık Görüşü 143
ccc. Görüşümüz 146
dd. İşlenemez Suçun Ortaya Çıkış Biçimleri 151
aaa. Aracın Elverişsizliği Sonucu Ortaya Çıkan İşlenemez Suç 152
bbb. Maddi Konunun Yokluğu Sonucu Ortaya Çıkan İşlenemez Suç 154
aaaa. Mutlak Yokluk – Nısbi Yokluk Ayrımı 156
bbbb. Hareketten Önceki – Sonraki Yokluk Ayrımı 158
cccc. Görüşümüz 161
d. Suça Teşebbüs ile Sözde Suç Arasındaki İlişki 162
aa. Sözde Suçun Hukuki Niteliği ve Teşebbüs Teorisindeki Yeri 162
bb. Sözde Suçun Ortaya Çıkış Biçimleri 164
aaa. Kural Üzerinde Hatadan Kaynaklanan Sözde Suç 164
bbb. Fiil Üzerinde Hatadan Kaynaklanan Sözde Suç 164
ccc. Hukuka Uygunluk Nedeninin Bilinmemesinden Kaynaklanan Sözde Suç 165
B. Negatif Unsur 166
1. Genel Olarak Suça Teşebbüsün Negatif Unsuru 166
2. Doğrudan Doğruya İcra Hareketlerine Başlanan Suçun Tamamlanamaması 167
a. İcra Hareketlerinin Tamamlanamaması 167
aa. Genel Olarak 167
bb. İcra Hareketlerinin Bitiş Anına İlişkin Görüşler 168
b. Sonucun Gerçekleşmemesi 172
3. Suçun Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Tamamlanamaması 174
4. Suçun Failin Elindeki Sebeplerle Tamamlanmaması: Gönüllü Vazgeçme 176
a. Genel Olarak 176
b. Gönüllü Vazgeçmede Failin Cezalandırılmamasının Esasına İlişkin Görüşler 177
aa. Vazgeçmenin Suçu Ortadan Kaldırdığını Savunan Görüşler 177
bb. Vazgeçmenin Suç Siyasetinin Gereği Olarak Cezalandırılmadığını Savunan Görüşler 178
c. 5237 Sayılı TCK’da Gönüllü Vazgeçme 180
aa. İcra Hareketlerinin Tamamlanmasından Önceki Gönüllü Vazgeçmenin Şartları 185
bb. İcra Hareketleri Sonrası Gönüllü Vazgeçmenin Şartları 186
cc. Ortak Unsur: Gönüllülük 190
aaa. Genel Olarak 190
bbb. Vazgeçmede Gönüllülüğün Belirlenmesi 192
e. Gönüllü Vazgeçmenin İştirak Halinde İşlenen Suçun Faillerine Etkisi 196
aa. Genel Olarak 196
bb. Asıl Failin Vazgeçmesi 198
cc. Azmettirenin Vazgeçmesi 199
dd. Yardım Edenin Vazgeçmesi 199
Üçüncü Bölüm
KİMİ SUÇLAR BAKIMINDAN
TEŞEBBÜSÜN UYGULANMASI
I. TAKSİRLİ SUÇLAR BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 201
II. OLASI KASTLA İŞLENEN SUÇLAR BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 203
III. NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ SUÇLAR BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 205
IV. SIRF HAREKET SUÇLARI (ŞEKLİ SUÇLAR) BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 211
V. TEHLİKE SUÇLARI BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 212
VI. İHMAL SUÇLARI BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 214
VII. TAMAMLANMASI ÖNE ALINMIŞ SUÇLAR BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 217
VIII. KESİNTİSİZ (MÜTEMADİ) SUÇLAR BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 224
IX. KABAHATLER BAKIMINDAN TEŞEBBÜS 227
Sonuç 229
Kaynakça 235
Özet 245
Kavramlar Dizini 247