Türk Ceza ve Ceza Muhakemesi HukukundaTüzel Kişilere Özgü Koruma ve Güvenlik Tedbirleri
Dr. Öğr. Üyesi Hakan Kızılarslan
- | Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu |
- | Ceza Muhakemesi Hukukunda Tüzel Kişilere Uygulanan Tedbirler |
- | Ceza Hukukunda Tüzel Kişilere Uygulanan Güvenlik Tedbirleri |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 25
Giriş 27
BİRİNCİ BÖLÜM
GERÇEK KİŞİ–TÜZEL KİŞİ KAVRAMLARI VE
TÜZEL KİŞİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU
§1. KİŞİ– GERÇEK KİŞİ VE TÜZEL KİŞİ KAVRAMLARI 31
I. KİŞİ VE KİŞİLİK KAVRAMLARI 31
A. Hukukumuzda Gerçek Kişi Kavramı (Gerçek Kişiliğin Başlaması ve Bitmesi) 33
1. Kişilik Hakları 33
2. Hak Ehliyeti Kavramı 34
3. Fiil Ehliyeti Kavramı 34
B. Hukukta Tüzel Kişi Kavramı 35
1. Genel Olarak 35
2. Tüzel kişiliğin Niteliği Konusunda Görüşler 37
a. Varsayım (Farazi Kişilik–Fiksiyon) Teorisi 38
b. Gerçek Kişilik Teorisi 38
ba. Psikososyal Gerçeklik Teorisi 39
bb. Teknik Gerçeklik Teorisi 39
c. Amaç (Gaye) Kişiliği Teorisi 39
d. Soyutlama Teorisi 40
3. Tüzel Kişi Olmanın Koşulları 41
a. “Örgütlenmiş Olma” Şartı 41
b. “Sürekli Amaç Birliği” Şartı 41
c. Hukuken İmkân Verilmiş Bağımsız Bir Kişiliğinin Bulunması 42
4. Tüzel Kişiliğin Çeşitleri 42
a. Bağlı Oldukları Hukuk Kuralına Göre 42
aa. Kamu Hukuku (İdare) Tüzel Kişileri 43
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 44
b. Yapılarına Göre Tüzel Kişiler 44
c. Vatandaşlıklarına Göre Tüzel Kişiler 45
5. Tüzel Kişilik Sıfatının Doğması–Kuruluş 45
6. Tüzel Kişilerde Hak Ehliyeti 47
7. Tüzel Kişilerde Fiil Ehliyeti 49
8. Tüzel Kişiliğin Organları 50
a. Genel İlkeler 50
b. Tüzel Kişi Temsilcisi 52
c. Ticaret Hukuku Tüzel Kişileri Şirketlerde ve Derneklerde Organların Tüzel Kişiliği Temsil Yetkisinin Sınırları (Ultra Vires ilkesi) 52
d. Organların Çeşitleri 53
e. Organ’ın İşlem ve Eylemlerinden Tüzel Kişinin Sorumluluğu 53
ea. Hukuki İşlemlerle İlgili Olarak 53
eb. Hukuka Aykırı Fiillerle İlgili Olarak 54
f. Temsilci ve Personelin İşlem ve Eylemlerinden Tüzel Kişinin Sorumluluğu 56
9. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi ve Sona Ermenin Sonuçları 56
C. Ticaret Hukukunda Tacir 58
1. Ticaret– Ticaret Hukuku ve Ticari İşletme– Tacir Kavramları 58
2. Ticari İşletmenin Şartları 63
a. Gelir Sağlamayı Hedef Tutma 63
b. Esnaf İşletmesini Aşan Düzeyde Gelir Sağlamayı Hedef Tutma 63
c. Süreklilik (Devamlılık) 64
d. Bağımsızlık 64
3. Ticari İşletme İşletmeksizin Tacir Sayılan Gerçek Kişiler 64
4. Ticaretten Yasaklanmış Kişilerde Faillik 66
5. Küçük ve Mahcurların Temsilcilerinin Failliği (TTK. m. 15) 66
6. Gerçek Kişi Tacir Sıfatının Kaybedilmesi 67
D. Ticaret Hukukunda Tüzel Kişi Tacirler 67
1. Amacına Varmak İçin Ticari Bir İşletme İşleten Dernek ve Vakıflar 68
2. Kamu Tüzel Kişilerince Kurulmuş Olan Ticari Nitelikli Kurum ve Kuruluşlar 68
3. Ticari Şirketler–Ticaret Ortaklıkları 69
a. Ticari Şirketlere İlişkin Genel Hükümler 69
b. Ticari Şirketlerin İnsan Haklarının Öznesi Olup Olmayacakları Meselesi 71
c. Ticari Şirketlerin Çeşitleri ve Özellikleri 72
ca. Adi Ortaklık 73
cb. Kollektif Şirketler 73
cc. Komandit Şirketler (Adi Komandit Ortaklık) 74
cd. Anonim Şirketler 75
cda. Genel Olarak 75
cdb. Anonim Şirketlerin Temel Özellikleri ve Kuruluş Süreci 77
cdc. Anonim Şirketin Organları 78
cdca. Genel Kurul 78
cdcb. Yönetim Kurulu 78
cdcc. Temsilci 81
cdcd. Temsil 82
cdce. Denetim Kurulu 82
cdd. Tasfiye memurları 82
ce. Limited Şirketler 83
cf. Kooperatifler 85
cg. Dernekler 86
ch. Vakıflar 87
§2. CEZA HUKUKUNDA FAİLLİK VE CEZAİ SORUMLULUK 88
I. CEZA HUKUKUNDA FAİLLİK KAVRAMI 88
A. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği 91
B. Kusur İlkesi– İsnat Yeteneği– Ceza Ehliyeti– Fiil Ehliyeti 92
II. TÜZEL KİŞİLERDE FAİLLİK VE CEZAİ SORUMLULUK 95
A. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluklarının Olması Gerektiğine İlişkin Görüşler 98
B. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu Olmaması Gerektiğine İlişkin Görüşler 99
C. Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 100
1. İlk Dönemler–Roma Hukuku–Ortaçağ–Kilise Hukuku 100
2. İslam ve Osmanlı Hukuku 105
D. Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğunun Hukuki Niteliğiyle İlgili Görüşler 106
1. Kimlik– İkinci Kimlik Teorisi (Tüzel Kişiler Hakkında Temsil Mesuliyeti) 106
2. Fonksiyonel Sorumluluk (Egemenlik) Teorisi 107
3. Yansıma (Dolaylı Sorumluluk) Teorisi 108
4. Tersine İsnat Edilebilirlik Teorisi 108
5. İşletme İlişkisi Teorisi 108
6. Organizasyon Kusuru Kavramı 108
E. Diğer Ülke Hukuklarında Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu 109
1. Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğunu Kabul Etmeyen Ülkeler 110
a. Alman Hukukunda 110
b. İtalya Hukukunda 115
c. Avusturya Hukukunda 117
2. Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğunu Kabul Eden Ülkeler 117
a. Fransız Hukukunda 117
b. Belçika ve Nederland (Hollanda) Hukuklarında 119
c. İngiliz Hukukunda 121
d. İspanya Hukukunda 124
e. Romanya Hukukunda 126
f. Kanada Hukukunda 128
g. Finlandiya Hukukunda 128
h. Diğer Benzer Anlayıştaki Ülkeler 129
F. Uluslararası Hukukta ve Anayasa Hukukunda Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu 131
1. Genel Olarak 131
2. Çok Uluslu Şirketlerin İnsan Haklarına Karşı Sorumluluğu Konusunda Uluslararası Düzenlemeler 133
III. CEZA HUKUKUNDA SUÇ GENEL TEORİSİ AÇISINDAN TÜZEL KİŞİLERDE FAİLLİK VE CEZA SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ YAPISI 138
A. Tüzel Kişilerde Fiil – Hareket Yeteneği 138
B. Suç Genel Teorisi Açısından Tüzel kişilerin Ceza Sorumluluğunun Hukuki Yapısı 140
IV. SUÇUN ÖZEL GERÇEKLEŞME HALLERİNDE CEZA HUKUKU AÇISINDAN TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUKLARI 143
A. Teşebbüs Halinde Kalan Suçlarda 143
B. İçtima, Zincirleme Suç, Tekerrür vb. Hallerde 144
C. Suça İştirak Hallerinde Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluklarının Hukuki Yapısı 144
D. Taksirli Suçlarda Tüzel Kişiler, Organ ve Temsilcilerinin Sorumluluğu 147
V. TÜZEL KİŞİLERİN CEZA MUHAKEMESİNDE (SORUŞTURMA/ KOVUŞTURMADA) TEMSİLİ 149
VI. TÜZEL KİŞİLERCE VE TÜZEL KİŞİLERE KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA SUÇUN MAĞDURU (PASİF SUJE) 152
A. Genel Olarak Mağdur Kavramı 152
B. Tüzel Kişi Mağduru 155
C. Mağdur Tüzel Kişi 156
VII. TÜRK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU; 159
A. Mülga 765 s. TCK’daki Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluklarına Dair Düzenleme 160
B. 1997 ve 2000 TCK Tasarılarında Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu 160
C. Yürürlükteki 5237 s. TCK’da Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 163
VIII. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİLİ 164
IX. 5326 S. KABAHATLER KANUNUNDA TÜZEL KİŞİLERİN CEZA SORUMLULUĞU 166
X. TCK DIŞINDAKİ DİĞER ÖZEL KANUNLARDA TÜZEL KİŞİLİĞİN SORUMLULUĞUNUN DÜZENLENDİĞİ HALLER 171
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA
TÜZEL KİŞİLERE UYGULANAN KORUMA TEDBİRLERİ
§1. GENEL OLARAK 173
I. CEZA MUHAKEMESİNDE KORUMA TEDBİRİ ÖĞRETİSİ 174
A. Koruma Tedbiri Kavramı 174
B. Hukuka Uygunluk– Baskın Hukuki Yarar–Yasanın Açık Hükmü ve Ceza Muhakemesinin Zorunlulukları 176
C. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 181
1. “Hüküm Verilmeden Temel Bir Hakkın Sınırlaması” (Temel Hak ve Hürriyetleri Kısıtlar) 182
2. Araç (Vasıta) Olma 182
3. Geçici Olma 183
D. Koruma Tedbirlerinin Şartları 184
1. Yasallık–Hukukilik (Kanunda Yer Alma) Şartı 184
2. Yeterli Suç Şüphesi–Makul Kuşku 185
3. Gecikmesinde Tehlike– Zorunluluk Bulunması 186
4. Görünüşte Haklılık–Gereklilik 187
5. Orantılılık (Verhältnismaβigkeitsgrundsatz) 188
6. Hâkim (veya Yetkili Merci) Kararı 195
§2. TÜZEL KİŞİLERE UYGULANACAK KORUMA TEDBİRLERİ 196
I. GENEL OLARAK 196
II. MEHAZ ALMAN CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNDA (StPO) TÜZEL KİŞİLERE UYGULANACAK KORUMA TEDBİRLERİ DÜZENLEMESİ; 198
III. MUHAFAZA ALTINA ALMA 201
IV. ELKOYMA 202
A. Kavram 202
1. Önleyici Nitelikli Elkoyma 203
2. Elkoymanın Amacı 204
B. Elkoymanın Zorlayıcı Niteliği 204
C. Arama–Elkoyma İlişkisi 206
D. Basit Elkoymanın Şartları 207
1. Yeterli Suç Şüphesi 207
2. Karar 208
E. İcrası 210
F. Elkonulan Eşyanın Muhafazası– Elden Çıkarılması ve İadesi 211
G. Elkoymanın Sona Ermesi 212
H. Elkoyma ile Müsaderenin Farkları 213
V. TAŞINMAZLARA, HAK VE ALACAKLARA ELKOYMA 214
A. Genel Olarak Hukuki Niteliği 214
B. Amacı 218
C. Şartları 219
1. Kuvvetli Şüpheyi Doğrulayacak Somut Deliller Bulunması 220
2. Yasada Sayılan Suçlardan Birinin Varlığı (Yasallık ve Orantılılık– Süre) 220
3. Hakim Kararı 223
4. Elkoyma Kararı Öncesinde Rapor Alma Zorunluluğu 224
a. Karar Öncesinde Rapor Alınacak Kurumlar 225
aa. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 225
ab. Sermaye Piyasası Kurulu 226
ac. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) 227
ad. Hazine Müsteşarlığı 228
ae. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu 229
b. Alınan Raporların Karar Sürecine Etkisi 229
5. Malların Şüpheli/Sanığa Ait Olması Zorunluluğu 230
D. Elkoyma Tedbirinin İcrası 232
1. Elkonulacak Malların Nitelik ve Çeşitleriyle Elkoyma Usulleri 233
a. Taşınmazlara Elkoyma 234
b. Kara, Deniz veya Hava Ulaşım Araçlarına Elkoyma 234
c. Banka Veya Diğer Malî Kurumlardaki Her Türlü Hesaba Elkoyma 235
d. Gerçek Veya Tüzel Kişiler Nezdindeki Her Türlü Hak ve Alacaklara Elkoyma 236
e. Kıymetli Evraka Elkoyma 237
f. Ortağı Bulunduğu Şirketteki Ortaklık Paylarına Elkoyma 237
g. Kiralık Kasa Mevcutlarına Elkoyma 238
h. Diğer Malvarlığı Değerlerine Elkoyma 238
2. CMK m. 128 Gereği Kayyım Atanması 239
E. Elkoymanın Zarar Vermesinin Engellenmesi 240
§3. ŞİRKET YÖNETİMİNE KAYYIM ATANMASI 241
I. GENEL OLARAK–KAVRAM 241
A. Kayyım Kavramı ve Şirket Yönetimi İçin Kayyımlık Görevinin İfası 244
1. Kayyım Kavramı ve Tarihçe 244
2. Medeni Hukuka Göre Kayyım ve Nitelikleri 246
3. Ceza Muhakemesi Kayyımlığı Kavramı Var mı? 249
4. Kayyımlık Türleri 250
5. Kayyımın Temsil Yetkisinin Kaynağı 253
B. Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Şirket Yönetimi İçin Kayyım Atanması Koruma Tedbirinin Hukuki Niteliği 254
C. Amaç 256
D. CMK 133. Maddesinin Uygulama Alanı–Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Tedbirinin Uygulanacağı Tüzel Kişilikler 258
E. Şirket Yönetimine Kayyım Atanmasının Şartları 261
1. Kayyım Tayininin Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması İçin Gerekli Olması 261
2. Suçun Zincirleme Veya Temadi Eder Biçimde Halen İşlenmesi Devam Eden (İcrası Tamamlanmamış) Bir Suç Olması Gereklidir 262
3. Suçun Bir Şirketin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 264
4. Hâkim Kararının Bulunması 265
a. Kararı Verecek Merci 265
b. Karar Öncesinde Rapor Alma Zorunluluğu Bulunmaması 266
c. Kayyım Atanması Kararı, Karar İçeriği 267
d. Kararın İlanı 270
5. Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı Gereklidir 272
6. Orantılı Olması Gereklidir 273
7. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Tedbiri, Sadece CMK 133. maddede Yazılı Suçların Varlığı Halinde Uygulanabilir 274
a. Türk Ceza Kanunu’nda Belirtilenler 274
b. Özel Kanunlarda Yer Alan Suçlar 277
c. 6415 s. “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun” 4. Maddesi 278
F. Kayyım Olarak Atanacak Kişiler 278
1. Genel Olarak 278
2. TMSF’nin Kayyımlığı 279
G. Kayyımlık Görevinin İfası 283
1. Genel Olarak 283
2. Yönetim Kayyımının Tüzel Kişiliğin Malvarlığını Yönetimi 287
H. Kayyımın Görev Süresi ve Kayyımlığın Kalkması 288
İ. Kayyım Faaliyetinin Ceza Muhakemesi Açısından Niteliği ve Sınırları 291
J. Kayyıma Devredilmiş Şirketin Ceza Muhakemesi Hukukunda Temsil Yetkisi 292
K. Kayyımın Medeni Hukuku ve Ticaret Hukuku Kapsamındaki Faaliyetleriyle, Ceza Muhakemesi Hukuku Alanlarında Faaliyeti Arasındaki Farklılaşma Sorunu 294
L. Kayyımın Sorumluluğu 296
1. Genel Olarak 296
2. Tazminat 296
3. Kayyımın İşlemlerine Karşı Şikayet ve Dava Yolları 297
a. Kayyımın Şahsını Şikâyet 297
b. Kayyımın İşlemlerini Dava Etme İmkânı 298
4. Kayyımlık Ücreti 299
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
TÜZEL KİŞİLERE UYGULANAN GÜVENLİK TEDBİRLERİ
§1. GÜVENLİK TEDBİRİ KAVRAM VE ÖĞRETİSİ 301
A. Yaptırım ve Ceza Kavramları 301
1. Ceza Kavramı 302
2. İdari Yaptırımlar 305
B. Güvenlik (Emniyet) Tedbiri (Önlemi) Kavramı ve Hukuki Yapısı 306
1. Kavram–Amaç ve Nitelik 306
a. Güvenlik Tedbirlerinin Şartları 313
aa. Bir Suç Bulunmalıdır 313
ab. Kanunla Düzenlenmiş Olmalıdır 315
ac. Tehlike Hali Bulunmalıdır 315
ad. Orantılı Uygulanmalıdır 317
ae. Hâkim/Mahkeme Kararı Bulunmalıdır 318
2. Güvenlik Tedbiri Ceza İlişkisi 319
3. Güvenlik Tedbiri ile Cezai Müeyyideleri Yakınlaştıran Düşünce ve Gelişmeler 321
4. Güvenlik Tedbirlerinin Çeşitleri 323
5. Türk Ceza Hukukunda Güvenlik Tedbirleri 324
6. Genel Olarak Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı 326
§2. TÜZEL KİŞİLERE UYGULANAN GÜVENLİK TEDBİRLERİ 327
I. MEHAZ ALMAN CEZA KANUNU’NDA TÜZEL KİŞİLERE UYGULANACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİYLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 327
A. Genel Olarak 327
B. Ceza Kanununda Düzenlenen Güvenlik Tedbirlerine Dair Muhakeme ve Getirilen Yeni Kurallar 327
C. Alman Ceza Hukukunda Yer Alan Tüzel Kişilere İlişkin Güvenlik Tedbirleri Düzenlemesi 330
II. TÜRK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERE UYGULANAN GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN ANA YAPISI 332
A. Tüzel Kişilere Güvenlik Tedbiri Uygulanmasının Amacı 335
B. Tüzel Kişilere Uygulanan Tedbirlerin Hukuki Mahiyeti 336
C. Ticari Şirketlere Kayyım Tayini ve Elkoyma ile Tüzel Kişilere Güvenlik Tedbiri Uygulanması Arasındaki Farklar 338
D. Güvenlik Tedbiri Uygulanacak Tüzel Kişiler 340
F. Tüzel Kişilere Güvenlik Tedbiri Uygulanmasının Şartları 341
1. Özel Hukuk Tüzel Kişisi Lehine Bir Suç İşlenmesi 342
2. Tüzel Kişinin Organ ve Temsilcilerinin İştirakiyle Suçun İşlenmesi 342
3. Kanunda, Güvenlik Tedbiri Uygulanacağının Ayrıca ve Açıkça Belirtilmiş Olması 343
a. TCK’da “Tüzel Kişilere Özgü Güvenlik Tedbiri Uygulanacağı” Belirtilen Suçlar 344
b. Tüzel Kişilere Güvenlik Tedbiri Öngören Bazı Özel Kanunlardaki Düzenlemeler 347
ba. 6415 S. “Terörün Finansmanı Kanunu” Gereğince Malvarlığının Dondurulması 347
baa. Genel Olarak 347
bab. 6415 s. Kanun Kapsamında Terörün Finansmanını Oluşturan Fiiller 349
bac. 6415 s. Kanuna Göre Terörün Finansmanı Suçu 351
bad. Malvarlığının Dondurulması Kararları ve Uygulaması 351
bada. Malvarlıklarının Dondurulması Kavramı 351
badb. BM Güvenlik Konseyi Kararlarının Uygulanması Mecburiyeti 352
badc. Malvarlığını Dondurma Kararı Alma Süreci; (BM Güvenli Konseyinin Mal Varlığının Dondurulması Kararları Uygulaması) 352
badd. Dondurulan Malvarlıklarının Yönetimi 354
bb. “Avrupa Birliği’nde Suç Gelirlerinin Dondurulması ve Müsaderesi Konulu Avrupa Konseyi ve Parlamentosu Direktifi” Kapsamında Mahkûmiyet Dayalı Olan Müsadere ve Mahkumiyete Dayalı Olmayan Elkoyma (Non–Conviction–Based Confiscation (NCBC)) 356
bc. Terörle Mücadele Kanunu m. 8/B Hükmü 362
bd. Kaçakçılık Kanunu 362
be. Siyasi Partiler 363
bf. Bankacılık Kanunu 363
bg. Sermaye Piyasası Kanununda 364
bh. 5977 Sayılı “Biyogüvenlik Kanunu” 366
bi. Basın Kanunu 367
bj. Dernekler 367
bk. Rekabet Kurumu 368
4. Tüzel Kişilere Uygulanan Güvenlik Tedbirlerinin Ölçülü– Orantılı Olması (TCK. 60/(3)) 369
5. Mahkûmiyet Kararıyla Birlikte veya Sonrasında Mahkeme Kararıyla Uygulanması 371
III. FAALİYET İZNİNİN İPTALİ 371
A. Genel Olarak Kavram ve Hukuki Nitelik 371
B. Faaliyet İzninin İptalinin Şartları 373
1. Tedbir Uygulanacak Tüzel Kişiliğin “Özel Hukuk Tüzel Kişisi” Olması 374
2. Tedbir Uygulanacak Tüzel Kişi, Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayalı Olarak Faaliyette Bulunan Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olmalıdır ve Bu Faaliyet İzniyle Faaliyetini Sürdürmelidir 375
3. Suçun İşlenmesiyle Tüzel Kişinin Yararına Bir Kazanç Elde Edilmiş Olmalıdır 376
4. Suç Kanunda Açıkça Sayılmış Olan Kasti Bir Suç Olmalı ve Bu Suç İşlenmesi Faaliyet İzninin Verdiği Yetki Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmeli 378
5. Tüzel Kişinin Yararına Organ Veya Temsilci İştirakiyle, İşlenen Kasıtlı Bir Suçtan Mahkûmiyet Hükmü Verilmiş Olmalı 379
6. Orantılı Olmalıdır 381
7. Mahkemece İznin İptaline Karar Verilmeli Karar Suçla Bağlantılı Faaliyetin İptaline İlişkin Bir Karar Olmalıdır 382
C. “Faaliyet İzninin İptali” Kararlarının İnfazı, Süresi ve Sonuçları 383
IV. ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİNE UYGULANACAK MÜSADERE TEDBİRİ 386
A. Müsadere Kavramı 386
B. Müsaderenin Hukuki Niteliği 388
C. “Müsaderenin (Genel) ve Tüzel Kişilere Uygulanacak Müsaderenin (Bu Tedbire Özgü) Şartları 391
1. Kasıtlı Bir Suçun Varlığı 391
2. Müsaderesi Mümkün Bir Eşyanın Varlığı Gereklidir 392
3. Eşya Müsaderesinde, Üçüncü Kişilere Ait Olmaması–Üçüncü Şahısların İyiniyeti ve Korunması 394
4. Suçun İşlenmesinde Kullanılan Eşyalara Özgü Olarak; “Kamu Güvenliği, Kamu Sağlığı Veya Genel Ahlak Açısından Tehlikeli Olması” Şartı 395
5. Tüzel Kişinin Lehine İşlenmeli 395
6. Tüzel Kişilere Müsadere Tedbirinin Orantılı Olması (TCK m. 60/ (3)) 396
D. Müsaderenin Çeşitleri 397
1. Eşya Müsaderesi (TCK. m. 54) 398
a. Suçta Kullanılan Eşyanın Müsaderesi 400
b. Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan–Suça Tahsis Edilen Eşyanın Müsaderesi 400
c. Suçun İşlenmesinden Sonra Suçla İlişkili Olan ve Suçtan Elde Edilen Eşyanın Müsaderesi 403
d. Kendisi Bizatihi Suç Oluşturan Eşyanın Müsaderesi 404
2. Kazanç Müsaderesi (TCK m. 55) 405
a. Kazanç Müsaderesi Kavramı ve Hukuki Niteliği 405
b. Kazanç Müsaderesinin Şartları 410
ba. Müsaderenin Genel Şartları Bulunmalıdır 411
bb. Suçla Tüzel Kişiliğin Kazanç Sağlaması Arasında İlli Bağ Bulunmalı– Kazanç Suçun İşlenmesinden Elde Edilmiş Bir Ekonomik Veya Maddi Menfaat Olmalı ve Belirlenebilmesi Mümkün Olmalıdır 411
bc. Söz Konusu Maddi Menfaatin Mağdura İade Edilmemesi 414
bd. Eşyayı Sonradan İktisap Eden Kişinin İyiniyetinin Korunması 415
3. Kaim Değerlerin Müsaderesi 415
E. Müsaderede Zamanaşımı 418
V. TÜZEL KİŞİLERE UYGULANAN ELKOYMA, KAYYIM TAYİNİ ve MÜSADERE TEDBİRLERİ İÇİN TAZMİNAT 419
SONUÇ 423
Kaynakça 429
Kavramlar Dizini 451