Türk Hukuku'nda Akreditif
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ V
ÖNSÖZ VII
KISALTMALAR XV
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI ÖDEME YÖNTEMLERİ, AKREDİTİFİN
FONKSİYONLARI, AKREDİTİFİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE
SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
I- ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN
ÖDEME ŞEKİLLERİ 5
(1) Peşin Ödeme (Advance Payment/Prepayment) 6
(2) Mal Mukabili Ödeme (Open Account/Açık Hesap Yoluyla) 7
(3) Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credits) 8
(4) Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents=CAD) 9
(5) Akreditifli Ödeme (Letter Of Credit =L/C, Accréditif) 10
II- AKREDİTİFİN FONKSİYONLARI 12
(1) Güvence (Teminat) Fonksiyonu 13
(2) Ödeme Fonksiyonu 13
(3) Kredi Fonksiyonu 14
III- AKREDİTİFİN HUKUKİ NİTELİĞİ 16
(1) Temel İlişki 17
(2) Vekâlet 17
(3) Havale 18
(4) Kredi Mektubu (İtibar Mektubu) 21
(5) Soyut Borç Vaadi 23
(6) Eser (İstisna) Sözleşmesi 24
(7) Üçüncü Kişi Lehine Sözleşme Görüşü 25
(8) Sui Generis (Nev’i Şahsına Münhasır Sözleşme) 27
IV- AKREDİTİF SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 27
(1) Tüm Sözleşmelerde Aranan Geçerlilik Şartları 30
(a) Taraflar Ehil olmalıdır 30
(i) Gerçek Kişilerin Ehliyeti 30
(ii) Tüzel Kişilerin Ehliyeti 31
(b) Akdin Konusu, Emredici Hukuk Kaidelerine,
kamu düzenine, genel ahlaka ve kişilik haklarına
aykırı olmamalıdır 32
(c) Akdin Konusu İmkânsız olmamalıdır 33
(d) İrade beyanları sıhhatli olmalıdır 33
(e) Muvazaa Bulunmamalıdır 33
(2) Temel İlişkinin Geçersiz Olması Halinde 33
(3) Akreditifin Geçersiz Olması Halinde 35
İKİNCİ BÖLÜM
AKREDİTİF İŞLEMİNİN TANIMI VE GENEL ÖZELLİKLERİ,
KURULUŞU, HÜKÜMLERİ VE TARAFLAR ARASINDAKİ
İLİŞKİLER
I- GENEL OLARAK TANIMI VE İŞLEVİ 37
II- AKREDİTİFİN GENEL ÖZELLİKLERİ 39
III- AKREDİTİFİN KURULUŞU 40
IV- AKREDİTİFİN HÜKÜMLERİ VE TARAFLAR
ARASINDAKİ İLİŞKİLER 42
(1) Amir İle Lehdar Arasındaki Temel İlişki 42
(a) Akreditif Şartının Muhtevası 44
(b) Akreditif Şartının Hukuki Niteliği 50
(i) Akreditifin Açılması Akdi Asıl Edimdir 51
(ii) Akreditifin Akdi Ön Edim Olarak Açılması 51
(iii)Akreditif Açılmasının İfa Uğruna Edim Olması 52
(iv) Akreditifin Açılmasının Takası Engellemesi 54
(c) Tarafların Akreditif Şartına Bağlı Olarak Doğan Hak ve
Borçları ve Bu Borca Aykırılığa Bağlanan Sonuçlar 55
(i) Alıcının (amirin) Borçları ve Borca Aykırılığa
Bağlanan Sonuçlar 55
1- Akreditifin Açılması Borcu 55
a Akreditifin Geç açılması ya da
Hiç Açılmaması 57
b Alıcının Temerrüdünde Satıcı
(Lehdarın Hakları) 58
c Satıcının Temerrüt Hükümlerinden
Yararlanması ve Temerrütten Doğan
Hakları 61
d Alıcı (Amirin) Temerrüdünün Sonuçları 62
2- Alıcı Tarafından Belgelerin Kabul Edilmesi
Borcu ve Kabul Etmede Temerrüt 64
(ii) Satıcı (Lehdarın) Borçları ve Borca Aykırılığın
Sonuçları 69
1- Akreditifin Kullanılması 69
a Akreditifin Bağımsızlığı Prensibi ve
Lehdarın Dürüstlük Kuralı Aykırı Olarak
Bedeli Talep Etmesi 72
b Dürüstlük Kuralına Aykırılığın
İspatı Meselesi 79
c Akreditifte Satıcının
(Akreditif Alacaklısının Temerrüdü) 81
2- Satıcının Tespit Edilen Sürede Belgeleri
İbraz Etmesi 82
(2) Alıcı İle Banka Arasındaki Hukuki İlişki 84
(a) Akreditif Bankasının Alıcıya Karşı Hak ve
Yükümlülükleri 87
(i) Akreditif Açma ve İhbar Yükümlülüğü 89
(ii) Amirin, Bankanın Komisyon, Ücret ve
Diğer Harcamalarından Sorumluluğu 91
(iii)Bankanın, İbraz Edilen Belgeleri İnceleme
Yükümlülüğü ve Süresi içinde İncelenmesi 92
(iv) Bankaların Sorumluluğunun Sınırları 98
(3) Akreditif Bankası ile Muhabir Banka Arasındaki
Hukuki İlişkinin Tespiti 101
(a) Muhabir Bankanın Alt Vekil Olarak Amire
Karşı Sorumluluğu 101
(b) Muhabir Bankanın Yardımcı Şahıs Olarak
Değerlendirilmesi 103
(c) Alıcının Bankaya Karşı Borçları ve Ödememesi
Halinde Bankanın Hakları 104
(i) Alıcının Akreditif Konusu Bedeli Ödemesi 104
1- Hapis Hakkı 107
2- Bankanın Teslim Aldığı Belgeler Üzerinde
Rehin Hakkı 108
3- Ödemezlik Def’i 108
(4) Akreditif Lehdarı İle Banka Arasındaki İlişki
(Ödeme İlişkisi) 110
(a) Akreditif Bankasının veya Teyit Bankasının
Dönülemez Akreditiften Dolayı Sorumluluğu 115
(b) Akreditif Bankasının ya da Teyit Bankasının
Dönülebilir Akreditiften Dolayı Sorumluluğu 120
(c) Akreditif İlişkisine Diğer Bankaların Katılması 122
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AKREDİTİFİN SONA ERMESİ, AKREDİTİFTEN DÖNME VE
İFLASIN AKREDİTİFE ETKİSİ
I- GENEL OLARAK 127
(1) Nakit Ödeme 128
(2) Poliçenin Kabulü İle Ödeme 129
(3) İştira Yolu İle Ödeme 130
II- DÖNME İLE AKREDİTİFİN SONA ERMESİ 132
III- İFLASIN AKREDİTİF SÖZLEŞMESİNE ETKİSİ 133
(1) Amirin İflası 133
(2) Akreditif Alacaklısı (Lehdarın) İflası 135
(3) Akreditif Bankasının İflası 135
(4) Teyit Bankasının İflası 137
SONUÇ 139
KAYNAKÇA 145