Türk Hukukunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine GöreUluslararası Antlaşmaların Yapımı ve Sona Ermesi
Doç. Dr. Ülkü Halatçı Ulusoy
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR CETVELİ v
ÖNSÖZ 1
GİRİŞ 3
1 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TANIMI VE
ÖZELLİKLERİ 7
11 Tanım 10
111 Uluslararası Hukuk Açısından 10
112 Türk Hukuku Açısından 11
12 Terim Sorunu 13
121 Uluslararası Hukuk Açısından 13
121 Türk Hukuku Açısından 14
13 Uluslararası Antlaşmaların Taşıması Gereken Kriterler 15
131 Antlaşmanın Taraflarına İlişkin Kriterler 16
1311 Uluslararası Hukuk Süjeleri Arasında Yapılması/
Tarafların Ehil Olması 16
1312 Taraflar Arasında İrade Uyuşması Olması/İradelerin Serbest Olması 18
1313 Uluslararası Hukuk Alanında Sonuç
Doğurması 19
1314 Yazılı Olması 21
132 Antlaşmaların Konusuna İlişkin Kriterler 22
1321 Yükümlülüklerin Taraflara İnhisar Etmesi 22
1322 Antlaşmaların Önceden Yapılan Antlaşmalara
Aykırı Olmaması 23
1323 Antlaşmaların Birleşmiş Milletler Antlaşmasına
Aykırı Olmaması 23
1324 Antlaşmanın İcrasının Mümkün Olması 24
1325 Antlaşmaların Jus Cogens Kurallara Aykırı
Olmaması 24
ii İçindekiler
2 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN YAPIM SÜRECİ 27
21 Müzakere ve İmza Aşaması28
211 Uluslararası Hukuk Açısından28
212 Türk Hukuku Açısından 32
2121 Birinci Meşrutiyete Kadar Olan Dönem32
2122 Birinci Meşrutiyet Dönemi33
2123 İkinci Meşrutiyet Dönemi34
2124 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Dönemi34
2125 1924 Anayasası Dönemi35
2126 1961 Anayasası Dönemi36
2127 1982 Anayasası Dönemi37
22 Onay Aşaması43
221 Uluslararası Hukuk Açısından46
222 Türk Hukuku Açısından 48
2221 Birinci Meşrutiyete Kadar Olan Dönem48
2222 Birinci Meşrutiyet Dönemi49
2223 İkinci Meşrutiyet Dönemi49
2224 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Dönemi 50
2225 1924 Anayasası Dönemi50
2226 1961 Anayasası Dönemi52
2227 244 Sayılı Bazı Antlaşmaların Yapılması
Hakkında Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi
Hakkında Kanun’a İlişkin Anayasa Mahkemesi
Kararı 58
2228 1982 Anayasası Dönemi62
22281 Uygun Bulma Kanunu Çıkarılması
Gereken Antlaşmalar67
22282 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi’ne İlişkin Anayasa
Mahkemesi Kararı79
İçindekiler iii
22283 Uygun Bulma Kanunu Çıkarılması
Gerekli Olmayan Uluslararası
Antlaşmaların Onaylanması 84
22284 Uluslararası Antlaşmaların Yolsuz
Onaylanması 88
22285 Uluslararası Antlaşmalarda Yapılan
Değişikliklerin Onaylanması 95
223 Türk Hukuku – Uluslararası Hukuk İlişkisi 108
3 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN YÜRÜRLÜĞÜ VE
TESCİLİ 113
31 Uluslararası Antlaşmalara Bağlanma Anının Tespit Edilmesi 113
311 Basit Usul 116
3111 İmza 116
3112 Antlaşma Teşkil Eden Belgelerin Teati
Edilmesi 116
312 Diğer Usuller 117
3121 Onaylama (Ratification) 117
3122 Kabul Etme (Accaptence) veya Uygun Bulma
(Approval) 118
3123 Katılma 118
32 Tescil 121
321 Uluslararası Hukuk Açısından 121
3211 Milletler Cemiyeti Dönemi 121
3212 Birleşmiş Milletler Dönemi 123
33 Türk Hukuku Açısından Antlaşmaların Bağlayıcılık Kazanması
ve Tescili 129
331 1921 Anayasası Dönemi 129
333 1924 Anayasası Dönemi 130
333 1961 Anayasası Dönemi 131
334 1982 Anayasası Dönemi 131
iv İçindekiler
4 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TÜRK HUKUKUNDA
YERİ VE UYGULANMASI SORUNU135
5 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TÜRK HUKUKUNDA
YARGISAL DENETİMİ143
6 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN SONA ERMESİ VE
FESİH151
61 Uluslararası Hukuk Açısından151
62 Türk Hukuku Açısından 153
621 Tartışmalı Bir Örnek: İstanbul Sözleşmesi153
622 İstanbul Sözleşmesi’nden Çekilme Kararı’nın Usul Hukuku
Açısından Değerlendirilmesi157
SONUÇ165
EKLER
EK - 1171
EK - 2183
EK - 3185
EK - 4189
EK - 5193
KAYNAKÇA229