Türk Hukukunda Gemi Milliyeti

Makbule ALTINDAL

İÇİNDEKİLER

Sunuş V

Önsöz.VII

Kısaltmalar Listesi XIII

Giriş.1

BİRİNCİ BÖLÜM

GEMİNİN MİLLİYETİ KAVRAMI

I. GEMİ KAVRAMI.3

II. MİLLİYET KAVRAMI9

III. GEMİ MİLLİYETİ KAVRAMI12

A. Gerçek Bağ Kriteri.14

1. Nottebohm Davası’nda Getirilen Gerçek Bağ Kriteri14

2. Gerçek Bağ Kriterinin Gemiler Bakımından Kabulü.16

B. Herkesin Bir Milliyeti Olmalı ve Sadece Bir Milliyeti Olmalı İlkesi22

C. Milliyetin Simgesi Olarak Bayrak Çekilmesi24

1. Genel Olarak24

2. Elverişli Bayrak Kavramı.25

IV. MİLLİYETİN TAYİNİNİN GEREKLİLİĞİ ve ÖNEMİ .29

A. Genel Olarak29

1. İmtiyazlar Bakımından 33

2. Uygulanacak Düzenlemelerin Belirlenmesi Bakımından .34

İKİNCİ BÖLÜM

MİLLİYETİN DÜZENLENMESİ VE İSPATI

I. ULUSLARARASI ANTLAŞMALARDA GEMİ

MİLLİYETİ.37

A. Gemi Milliyetinin Düzenlenmesi.37

B. Uluslararası Antlaşmalarda Gemi Milliyeti .40

1. Devletlerin Milliyet Koşullarını Belirleme Serbestisi .41

2. Uluslararası Antlaşmalarda Gerçek Bağ43

a. 1958 tarihli Cenevre Açık Deniz Sözleşmesi’nde Gerçek Bağ43

(1) 1956 Taslağı’nda Gerçek Bağ Kavramı ve 1958 tarihli

Cenevre Konferansı’ndaki Tartışmalar.43

(2) 1958 tarihli Cenevre Açık Deniz Sözleşmesi’nin Nihai

Metninde Gerçek Bağ Kavramı .44

(3) IMCO Davası46

b. 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku

Sözleşmesi’nde Gerçek Bağ47

c. 1986 tarihli Gemilerin Tescil Şartları Hakkında Birleşmiş

Milletler Sözleşmesi’nde Gerçek Bağ 48

II. ULUSLARARASI ANTLAŞMALARDA MİLLİYETİN

İSPATI.52

A. Genel Olarak52

B. Sicil 53

C. Bayrak54

D. Belgelendirme .55

III. TÜRK HUKUKUNDA MİLLİYETİN DÜZENLENMESİ VE İSPATI .57

A. Genel Olarak57

B. Türk Bayrağı Çekme Hakkına Sahip Olma .58

1. TTK Hükümlerine Göre Bayrak Çekme Hakkı.58

a. Türk Bayrağı Çekme Hakkının Kazanılması.58

(1) Geminin Maliki Gerçek Kişi ise.59

(2) Geminin Maliki Tüzel Kişi ise61

i. Tüm Tüzel Kişiler Bakımından Aranan Koşul.61

ii. Kuruluş, Kurum, Dernek ve Vakıflar Bakımından Aranan Koşul.61

iii. Ticaret Şirketleri Bakımından Aranan Koşul.62

(3) Geminin Maliki Birden Çok Gerçek veya Tüzel Kişi ise64

(4) Geminin Maliki Donatma İştiraki ise.65

b. TTK m. 940’a Getirilen İstisnalar.66

(1) Türk Gemilerinin Yabancı Bayrak Çekmesi.66

(2) Yabancı Gemilerin Türk Bayrağı Çekmesi.67

(3) Finansal Kiralama Şirketlerinin Malik Olduğu Gemilerin Türk Bayrağı Çekmesi.69

2. Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne Tescille Bayrak Çekme Hakkının Kazanılması69

a. Uluslararası Gemi Sicili İhdasına Yol Açan Nedenler.69

b. Türk Uluslararası Gemi Sicili72

3. Bağlama Kütüğü’ne Kayıtla Bayrak Çekme Hakkının Kazanılması75

C. Türk Bayrağı Çekme Hakkının Kullanılması.81

1. Tescili Zorunlu Gemiler 81

a. Gemi Tasdiknamesi.83

b. Bayrak Şahadetnamesi85

c. Bağlama Kütüğü Ruhsatnamesi.88

2. Tescili İsteğe Bağlı Gemiler 88

D. Türk Bayrağı Çekme Hakkının Kaybı.89

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK HUKUKUNDA MİLLİYETE BAĞLANAN

SONUÇLAR

I. KABOTAJ TEKELİNDEN YARARLANMA İMKANI.91

A. Kabotaj Tekeli91

B. Kabotaj Tekelinin İstisnaları.93

C. Kabotaj Tekelinden Yararlanabilme Şartları.95

1. Gemiler İçin Aranan Koşul96

2. Kişiler İçin Aranan Koşul 98

II. MİLLİ GEMİ SİCİLİ’NE KAYIT İMKANI103

III. BAYRAK DEVLETİNİN DENİZDE CAN, MAL VE

ÇEVRE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK DÜZENLEMELERİNE

TABİ OLMA .105

A. Genel Olarak.105

B. Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun’a Göre .106

C. Çevre Mevzuatına Göre.110

1. Çevre Kanunu110

2. 1992 Tarihli Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki

Sorumluluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme.113

3. 2001 Tarihli Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol

Kirliliği Zararının Hukuki Sorumluluğu Hakkında

Uluslararası Sözleşme.116

Sonuç.117

Kaynakça120