Türk Hukukunda Hastalık Ve Analığın Hizmet Akdine Etkileri

TÜRK HUKUKUNDA HASTALIK VE ANALIĞIN HİZMET AKDİNE ETKİLERİ



Merve ATEŞ



- Hastalık Kavramı

- Hastalığa Dair Yasal Düzenlemeler

- Hastalığın Hizmet Akdinin Kurulmasına Etkisi

- Hastalığın Hizmet Akdinin Yürürlüğüne Etkisi

- Hastakığın Hizmet Akdinin Sona Ermesine Etkisi

- Analık Kavramı

- Analığa Dair Yasal Düzenlemeler

- Analığın Hizmet Akdinin Kurulmasına Etkisi

- Analığın Hizmet Akdinin Yürürlüğüne Etkisi

- Analığın Hizmet Akdinin Sona Ermesine Etkisi



İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ V

YAZARIN ÖNSÖZÜ VI

İÇİNDEKİLER VII

KISALTMALAR XIII

GİRİŞ 1

% HASTALIK KAVRAMI 3

UL GENEL OLARAK 3

1.2. İŞ GÖREMEZLİK KAVRAMI 4

1. HASTALIĞA DAİR YASAL DÜZENLEMELER 7

1.1. ULUSLAR ASI MEVZUAT 7

1.1.1. 158 sayılı ILO Sözleşmesinde 7

1.2. ULUSAL MEVZUAT 7

1.2.1. Borçlar Kanununda 7

1.2.2. İş Kanunlarında 9

1.2.2.1. 4857 Sayılı İş Kanununda 9

1.2.2.2. Basın İş Kanununda 10

1.2.2.3. Deniz İş Kanununda 10

2. HASTALIĞIN HİZMET AKDİNİN KURULMASINA ETKİSİ 13

2.1. AKDİN KURULMASI SIRASINDA TARAFLARIN

DURUMU 13

2.1.1. İşverenin Hak ve Yükümlülükleri 13

2.1.2. İşçinin Hak ve Yükümlülükleri 20

3. HASTALIĞIN HİZMET AKDİNİN

YÜRÜRLÜĞÜNE ETKİSİ 23

M

3.1. HASTALIĞIN HİZMET AKDİNİN SÜREKLİLİĞİNE

ETKİSİ 23

4.1.1. Genel Olarak 23

4.1.2. Hizmet Akdinin Askıya Alınması ve Sonuçlan 27

1.1. HASTALIĞIN ÜCRET VE EKLERİNE

(SOSYAL YARDIMLARA) ETKİSİ 32

1.1.1. Ücrete Etkisi 32

1.1.1.1. Borçlar Kanunu Açısından 33

1.1.1.2. İş Kanunu Açısından 38

2.3.4. Aylık Ücrette 40

2.3.5. Ücretle Geçici İş Göremezlik

Arasındaki İlişki 41

2.3.6. Diğer Ücret Şekillerinde 45

1.1.1.3. Basın İş Kanunu Açısından

Ücrete Etkisi 47

1.1.1.4. Deniz İş Kanunu Açısından

Ücrete Etkisi .47

1.1.2. Ücret Eklerine (Sosyal Yardımlara Etkisi) 48

1.1.3. Grev ve Lokavt Esnasmda Hastalığın

Ücrete Etkisi 49

1.2. HASTALIĞIN İŞÇİNİN KIDEMİNE İLİŞKİN

HAKLARINA ETKİSİ 51

1.3. HASTALIĞIN İŞÇİNİN DİNLENME HAKLARINA

ETKİSİ 55

1.3.1. Yıllık Ücretli İzin Hakkına Etkisi 55

1.3.1.1. Borçlar Kanunu Açısından 55

1.3.1.2. İş Kanunu Açısından 55

1.3.1.3. Diğer İş Kanunları Açısından 59

1.3.2. Hafta Tatili Hakkına Etkisi 60

1.3.3. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Hakkına Etkisi 62

2. HASTALIĞIN HİZMET AKDİNİN SONA

ERMESİNE ETKİSİ 65

2.1. HİZMET AKDİNİN SÜRELİ FESHİNDE 65

2.1.1. İş Güvencesi Kapsamına Girmeyen

İşçiler Açısından 65

2.1.2. İş Güvencesi Kapsamına Giren

İşçiler Açısından 70

2.1.2.1. İş Kanununun Getirdiği Esaslar 70

1. Uzun Süreli Hastalık 75

2. Sık Sık Hastalanma 80

3. İşçinin Yetersizliği ile Davranışlarının Örtüşmesi 86

5.1.2.2. Hastalık Nedeniyle Süreli Fesihte Diğer Kanunların

Getirdiği Esaslar 87

5.2. HİZMET AKDİNİN SÜRESİZ FESHİNDE 87

2.3.4. İşçi Tarafından Süresiz Feshinde 89

2.3.4.1. Borçlar Kanunu Açısından 89

2.3.4.2. İş Kanunu Açısından 90

3.2.2.2.1. İşin İşçinin Sağlığı İçin

Tehlikeli Olması 90

3.2.2.2.2. İşveren veya Başka İşçinin Bulaşıcı veya

İşle Bağdaşmayan Hastalığı 95

2.3.4.3. Deniz İş Kanunu Açısından 101

3.2.2.2.1.1. Hastalığın Gemide Çalışmaya

Engel Olması 102

3.2.2.2.1.2. Hastalığın Süreklilik Taşıması 103

2.3.4.4. Basm İş Kanunu Açısından 104

2.3.5. İşveren Tarafından Süresiz Feshinde 105

3.2.2.2.1.2.1. Borçlar Kanunu Açısmdan 105

3.2.2.2.1.2.2. İş Kanunu Açısmdan 108

3.6.2.1.1. İşçinin Kastından veya Derli Toplu Olmayan Yaşayışından veya İçkiye Düşkünlüğünden Dolayı

Hastalanması 109

aa. İşçinin Kastı ile Hastalanması 109

bb. İşçinin Derli Toplu Olmayan

Yaşayışı Sonucu Hastalanması 110

cc. İşçinin İçkiye Düşkünlüğünden

Dolayı Hastalanması 112

dd. İşçinin Devamsızlığının Belirli Bir

Sürey Aşması 114

3.6.2.1.2. İşçinin Tutulduğu Hastalığın Tedavi Edilemeyecek Nitelikte Olması 116

3.6.2.1.3. İşçinin İş K. m. 25/I-a Bendinde Sayıla Sebepler Dışında Hastalığı 119

1. İşçinin îşe Alınması Esnasında Hastalığına Dair Bilgi Vermeyerek

İşvereni Yanıltması 123

2. Hastalığın İşçinin Devamsızlığını

Haklı Hale Getirmesi 126

3. İşçinin Hastalık Sırasında Doğruluk ve Bağlılığa Aykın Davranışları

Nedeniyle Akdin Feshi 129

2.3.4. Deniz İş Kanunu Açısından 130

2.3.5. Basın İş Kanunu Açısından 130

5.2.3. Sağlık Sebebiyle Fesih Hakkının

Kullanılma Süresi 131

2.3.4.1. Borçlar Kanununda 132

2.3.4.2. İş Kanununda 132

2.3.4.3. Deniz İş Kanununda 133

2.3.4.4. Basm İş Kanununda 133

3.2.2.2.1. ANALIK KAVRAMI 135

3.2.2.2.2. ANALIĞA DAİR YASAL DÜZENLEMELER 137

3.2.2.2.2. ULUSLARARASI MEVZUAT 137

3.2.2.2.2. Birleşmiş Milletler Sözleşmelerinde 137

3.2.2.2.2. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi 137

3.2.2.2.2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar

Sözleşmesi 137

3.2.2.2.2. İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi 138

3.2.2.2.2. ILO Sözleşmelerinde 138

3.2.2.2.2. 158 Sayılı Sözleşme 138

3.2.2.2.2. ULUSAL MEVZUAT 138

3.2.2.2.2. Borçlar Kanununda 138

3.2.2.2.2. İş Kanunlarında 139

3.2.2.2.2. 4857 Sayılı İş Kanununda 139

3.2.2.2.2. Basın İş Kanununda 141

3.2.2.2.2. Deniz İş Kanununda 141

3.2.2.2.3. ANALIĞIN HİZMET AKDİNİN KURULMASINA ETKİSİ 143

3.2.2.2.4. ANALIĞIN HİZMET AKDİNİN YÜRÜRLÜĞÜNE ETKİSİ 147

9.1. ANALIĞIN KADIN İŞÇİNİN ÇALIŞMA

KOŞULLARINA ve ÇALIŞMA

SÜRELERİNE ETKİSİ 147

1. Analığın Çalışma Koşullarına Etkisi 148

2.3.4. Kadın İşçinin Hamilelik Durumunu

Bildirme Yükümü 148

2.3.5. İşverenin Çalışma Koşullarım Hamile ve Anne İşçiyi Koruyucu Biçimde

Düzenlemesi Yükümü 149

2.3.4.1. İşverenin Kadın İşçiyi Hafif İşlerde

Çalıştırma Yükümü 150

2.3.4.2. İşverenin Kadm İşçiyi Ağır ve Tehlikeli

İşlerde Çalıştırmama Yükümü 151

2.3.4.3. İşverenin Kadın İşçiyi Gece

Çalıştırmama Yükümü 151

2. Analığın Çalışma Sürelerine Etkisi 152

3.2.2.2.1. ANALIĞIN KADIN İŞÇİNİN İZİN ve DİNLENME

HAKKINA ETKİSİ 153

3.2.2.2.1.1. İzin Hakkına Etkisi 153

3.2.2.2.1.2.1. Kadın İşçiye Doğum Öncesi Muayene

İzni Verilmesi 153

3.2.2.2.1.2.2. Kadm İşçiye Doğum (Analık) İzni Verilmesi 153

3.6.2.1.1. Borçlar Kanunu Açısından 154

3.6.2.1.2. İş Kanunu Açısından 155

3.6.2.1.3. Basm İş Kanunu Açısından 158

3.6.2.1.4. Deniz İş Kanunu Açısından 158

3.6.2.1.5. Doğum İzni Süresince Kadm İşçinin

Hizmet Akdinin Askıya Almması 159

3.2.2.2.1.2.3. Kadın İşçiye Ücretsiz İzin Verilmesi 160

3.2.2.2.1.2.4. Kadın İşçiye Süt (Emzirme) İzni Verilmesi 162

3.2.2.2.1.2. Dinlenme Hakkına Etkisi 166

3.2.2.2.2. ANALIĞIN KADIN İŞÇİNİN ÜCRET

HAKKINA ETKİSİ 168

3.6.2.1.3.1. Borçlar Kanunu Açısından 168

3.6.2.1.3.2. İş Kanunu Açısından 169

3.6.2.1.3.3. Basın İş Kanunu Açısından 172

3.6.2.1.3.4. Deniz İş Kanunu Açısından 172

3.6.2.1.3.5. Doğum İzni Sırasında Geçici

İş Göremezlik Ödeneği 173

9.4. ANALIĞIN KADIN İŞÇİNİN KIDEMİNE İLİŞKİN

HAKLARA ETKİSİ 176

10. ANALIĞIN HİZMET AKDİNİN SONA ERMESİNE ETKİSİ 179

1. HİZMET AKDİNİN SÜRELİ FESHİNDE 179

2.3.4. İş Kanunu Açısından 179

2.3.4.1. İş Güvencesi Kapsamına Girmeyen

İşçiler Açısından 179

2.3.4.2. İş Güvencesi Kapsamına Giren

İşçiler Açısından 183

2.3.5. Diğer Kanunlar Açısından 186

2. HİZMET AKDİNİN SÜRESİZ FESHİNDE 187

3.2.2.2.1. İş Kanunu Açısından 187

3.2.2.2.1.1. İşçi Tarafından Süresiz Feshinde 187

3.2.2.2.1.2. İşveren Tarafından Süresiz

Feshinde 188

3.2.2.2.1.2.1. Doğum ve Hamilelik Nedeniyle Devamsızlığı İş K. m. 25'te Belirtilen

Süreyi Aşması 188

3.2.2.2.1.2.2. Kadın İşçinin İşe Alınması Esnasında Hamileliğine Dair Bilgi Vermeyerek

İşvereni Yanıltması 190

3.2.2.2.1.2.3. Kadın İşçinin Doğum İzni Sırasında Hastalanması 192

3.2.2.2.2. Diğer İş Kanunları Açısından 193

SONUÇ 195

KAYNAKÇA 199