Türk Hukukunda Kamu Alacaklarını Güvence Altına Alan Önlemler
Burcu Kuzucu Yapar
Kamu hizmetlerinin devamlılığı açısından hayati öneme sahip olan kamu alacaklarının tam ve zamanında tahsil edilmelerinin sağlanması ve bunu sağlamak için kamu alacaklarının her aşamada güvence altına alınmasının gerekliliği düşüncesiyle bu çalışmada kamu alacaklarının güvence altına alınmasını sağlayan önlemler kanuni düzenlemeler, doktrin ve yargı kararları doğrultusunda incelenmiştir. Başta 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun olmak üzere pek çok kanunda kamu alacaklarını güvence altına alan çeşitli hükümler bulunmaktadır. Bu çalışmada ise yalnızca 6183 sayılı Kanun'da yer alan güvence önlemleri incelenmiştir. Kamu alacaklarını her aşamada korumayı amaçlayan bu önlemlere ait kanuni düzenlemeler, bazı yorum ve uygulama farklılıklarına neden olmaktadır. Bu farklılıklar, yargı kararları doğrultusunda ilgili bölümlerde tespit edilmeye çalışılmıştır. Önlemlerin muhatabı olan kamu borçlularının ve diğer kişilerin sahip oldukları başvuru yollarına da bu çalışmada yer verilmiştir. Sonuç olarak ise mevcut yorum ve uygulama farklılıklarının giderilmesi, önlemlerin muhataplarının zarar görmemesi için önerilerde bulunulmuştur. (ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Birinci Bölüm
KAMU ALACAĞI KAVRAMI VE KAMUSAL NİTELİKLİ BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARI
1. KAMU ALACAĞI KAVRAMI
1.1. Kamu Alacağı ile Vergi Alacağı Ayrımı
1.2. Kamu Alacakları ile Özel Alacaklar Arasındaki Farklar
1.3. Kamu Alacakları ile Kamunun Özel Alacakları Arasındaki Farklar
1.4. Kamu Alacaklarının Güvence Altına Alınmasının Nedenleri
2. KAMU ALACAKLARININ TÜRLERİ
2.1. Alacak Hakkının Kime Ait Olduğu Bakımından Kamu Alacakları
2.2. 6183 Sayılı Kanun'dan Yararlanma Hakkına Göre Alacaklar
2.3. Nitelikleri Bakımından Kamu Alacakları
2.4. Devlet, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin 6183 Sayılı Kanun'un Kapsamı Dışında Kalan Alacakları
3. KAMUSAL NİTELİKLİ BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARI
3.1. Kamu Borçlusu
3.2. Kamu Alacaklısı
İkinci Bölüm
KAMU ALACAKLARININ GÜVENCE ALTINA ALINMASINDA TEMİNAT İSTEME, İHTİYATİ HACİZ VE İHTİYATİ TAHAKKUK ÖNLEMLERİ
1. TEMİNAT İSTEME
1.1. Teminat İstenmesinin Nedenleri
1.2. Teminat İsteme Yetkisi
1.3. Teminat İstenecek Olanlar ve İstenecek Teminat Tutarı
1.4. Teminat İsteme Usulü ve Süresi
1.5. Teminat Olarak Kabul Edilen Unsurlar
1.6. Teminatın Tamamlattırılması veya Başka Teminat İstenmesi
1.7. Teminatın Borçlu Tarafından Değiştirilmesi
1.8. Teminatın Korunması ve Nemalarının Durumu
1.9. Teminatın İadesi
1.10. Teminat İstenmesinin Taraflar Açısından Sonuçları
1.11. Teminat İstenmesine Karşı Başvuru Yolları
2. İHTİYATİ HACİZ
2.1. İhtiyati Haciz Kavramı ve Hukuki Niteliği
2.2. İhtiyati Haciz Uygulamasının Nedenleri
2.3. İhtiyati Haciz Uygulanma Süreci
2.4. İhtiyati Haczin Sonuçları
2.5. İhtiyati Haczin Kaldırılması
2.6. İhtiyati Hacze İlişkin Başvuru Yolları
2.7. Genel İcra Hukukunda ve Kamu İcra Hukukunda Yer Alan İhtiyati Haciz Önlemlerinin Karşılaştırılması
3. İHTİYATİ TAHAKKUK
3.1. İhtiyati Tahakkuk Kavramı ve Hukuki Niteliği
3.2. İhtiyati Tahakkuk Uygulamasının Nedenleri
3.3. İhtiyati Tahakkuk Uygulanma Süreci
3.4. İhtiyati Tahakkuk Uygulanmasının Sonuçları
3.5. İhtiyati Tahakkukun Düzeltilmesi
3.6. İhtiyati Tahakkuka Karşı Dava Açılması
Üçüncü Bölüm
KAMU ALACAKLARINI GÜVENCE ALTINA ALAN DİĞER ÖNLEMLER
1. RÜÇHAN HAKKI
1.1. Rüçhan Hakkı Kavramı
1.2. Kamu Alacaklarının Hacze İştiraki Halinde Rüçhan Hakkı
1.3. Kamu Alacaklarının Rehinli Alacaklar Karşısındaki Durumu
1.4. İflas, Mirasın Reddi ve Terekenin Resmi Tasfiyesi Hallerinde Rüçhan Hakkı
2. SORUMLULUK MÜESSESESİ VE SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ
2.1. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu
2.2. Kamu Alacağını Kesip Ödemek Zorunda Olanların Sorumluluğu
2.3. Tasfiye Memurlarının ve Tasfiyeyi Yürütenlerin Sorumluluğu
2.4. Limited Şirketlerin Kamu Borçlarından Doğan Sorumluluk
2.5. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
2.6. Meslek Mensuplarının Sorumluluğu
2.7. Karnesiz Hizmet Erbabı Çalıştıranların Sorumluluğu
2.8. Mirasçıların Sorumluluğu
2.9. Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Hallerinde Kamu Alacaklarından Sorumluluk
3. KAMU ALACAĞI ÖDENMEDEN YAPILMAYACAK İŞLEMLER
3.1. Ödeme Zorunluluğu Getirilen Kamu Alacakları
3.2. Zorunluluk Kapsamındaki Ödeme ve İşlemler
3.3. Vadesi Geçmiş Borç Durumunu Gösterir Belge Arama Zorunluluğunun İstisnaları
3.4. Kamu Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemleri Yapanların Sorumluluğu
4. TAKAS
4.1. Takas Kavramının Tanımı ve Hukuki Niteliği
4.2. Takasın Şartları
4.3. Takas Usulü
5. TASARRUFUN İPTALİ DAVASI
5.1. Tasarrufun İptali Davasının Hukuki Niteliği ve Amacı
5.2. Tasarrufun İptali Davasının Koşulları
5.3. Tasarrufun İptali Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
5.4. Tasarrufun İptali Davasının Tarafları
5.5. Dava Açma Süresi
5.6. Yargılama Usulü
5.7. Tasarrufun İptali Davasının Kapsamı
5.8. İptal Davasının Hukuki Sonuçları
6. ORTAKLIĞIN FESHİNİ İSTEME
6.1. Ortaklığın Feshinin İstenmesi Şartları
6.2. Ortaklığın Takibi Usulü
7. KAMU ALACAKLARININ GÜVENCE ALTINA ALINMASINA YÖNELİK SUÇLAR
7.1. 6183 Sayılı Kanun'un Uygulanmasında Görevli Olanların İşleyebileceği Suçlar
7.2. Kamu Borçlularının İşleyebilecekleri Suçlar
7.3. Üçüncü Kişilerin Kamu Borçlusuna Ait Ellerinde Bulundurdukları Malları Bildirmemesi Suçu
SONUÇ
EKLER
KAYNAKÇA