Türk Hukukunda Kira Sertifikası
Av. Ahmet Fatih ALPAY
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ.5
ÖZET.7
ABSTRACT8
İÇİNDEKİLER.9
ŞEKİLLER LİSTESİ.13
TABLOLAR LİSTESİ.14
ÖRNEKLER LİSTESİ 15
KISALTMALAR17
GİRİŞ.19
BİRİNCİ BÖLÜM
KİRA SERTİFİKASININ TANIMI, İÇERİĞİ, TARİHİ
GELİŞİMİ, ÖZELLİKLERİ VE TARAFLARI
1.1. Sermaye Piyasası Aracı Olarak Kira Sertifikası
Tanımı ve Tarihçesi21
1.2. İçeriği ve Diğer Araçlarla Karşılaştırılması .31
1.3. Tarihçesi.38
1.3.1. İslam Hukukunda38
1.3.2. Türk Hukukunda.41
1.3.3. Kira Sertifikası Türkiye İhraç Örnekleri 44
1.3.4. Kira Sertifikası Dünya İhraç Örnekleri 46
1.3.4.1. Almanya.46
1.3.4.2. İngiltere48
1.3.4.3. Fransa.48
1.3.4.4. Bahreyn49
İçindekiler
10
1.4. Kira Sertifikasının Özellikleri49
1.4.1. Varlığa Dayalı Olarak Bir Menkul Kıymetleştirme
İşlemidir. 49
1.4.1.1. Alacaklılık Hakkı Bahşetmesi .50
1.4.1.2. Belirli Bir Meblağa Karşılık Olması .51
1.4.1.3. Yatırım Aracı Olarak Kullanılması .52
1.4.1.4. Periyodik(Dönemsel) Gelir Sağlaması53
1.4.1.5. Misli Vasfa Sahip Olması54
1.4.1.6. Seri Bir Şekilde İhraç Edilmesi .55
1.4.1.7. Aynı İbareye Sahip Olması .55
1.4.2. Taraflara Para Borcu Yükleyen Bir Hukuki İşlemdir. .56
1.4.3. İfa Zamanı Taraflarca İleri Zamana Ertelenmiştir. 57
1.5. Kira Sertifikasının Tarafları57
1.5.1. Kaynak Kuruluş57
1.5.2. Varlık Kiralama Şirketi 60
1.5.2.1. Kuruluşu ve Niteliği 60
1.5.2.2. Yönetimi ile Belge ve Kayıt Düzeni .63
1.5.2.3. Tasfiyesi ve Kurul Tarafından Uygulanacak
Tedbirler .67
1.5.2.4. Yatırımcı Raporu Düzenlenmesi Zorunluluğu ve
Diğer Hususlar69
1.5.3. Yatırımcı.70
1.5.4. SPV(Special Purpose Vehicle).72
İçindekiler
11
İKİNCİ BÖLÜM
KİRA SERTİFİKASININ TÜRK HUKUKUNDA VE
DÜNYADA YAYGIN ÇEŞİTLERİ VE İŞLEYİŞİ
2.1. Türk Hukukuna Göre Kira Sertifikasının Türleri ve
İşleyişi 77
2.1.1. Genel Esaslar77
2.1.2. Sahipliğe Dayalı Kira Sertifikası78
2.1.3. Yönetim Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası 84
2.1.4. Alım Satıma Dayalı Kira Sertifikası.88
2.1.5. Ortaklığa Dayalı Kira Sertifikası93
2.1.6. Eser Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası .100
2.2. Dünyada Yaygın Kira Sertifikası Çeşitleri ve İşleyişi105
2.2.1. Genel Esaslar105
2.2.2. Mudaraba Sukuk.108
2.2.3. Muşaraka Sukuk .114
2.2.4. Murabaha Sukuk.119
2.2.5. Selem(Salam) Sukuk 123
2.2.6. İstisna (Istisna’a) Sukuk .126
2.2.7. Wakala Sukuk.129
2.2.8 İcara(Ijarah) Sukuk132
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KİRA SERTİFİKALARININ İHRACI
3.1. Kira Sertifikalarının İhracı ve HMVKŞ Tarafından
İhracı .137
3.2. Halka Arz Şeklinde Gerçekleştirilecek Kira
Sertifikasının İhraç Süreci.139
3.3. Halka Arz Edilmeksizin Gerçekleştirilecek Kira
Sertifikasının İhraç Süreci.151
İçindekiler
12
3.4. Kurul’a Başvuru ve İhraç Süreci 156
3.4.1. Genel Olarak 156
3.4.2. Kurul’a Başvuru .158
3.4.3. İzahname ve İhraç Belgesinin Onaylanması 160
3.4.4. İzahname ve İhraç Belgesinin Tescili ve İlanı .161
3.4.5. Sorumluluk.163
SONUÇ171
KAYNAKÇA 175
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1.1: Saxony-Anhalt Sukuk İhraç Örneği 47
Şekil 2.1: Sahipliğe Dayalı Kira Sertifikası İşleyiş Şeması.83
Şekil 2.2: Yönetim Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası
İşleyiş Şeması.87
Şekil 2.3: Alım Satıma Dayalı Kira Sertifikası İşleyiş Şeması92
Şekil 2.4: Ortaklığa Dayalı Kira Sertifikası İşleyiş Şeması.99
Şekil 2.5: Eser Sözleşmesine Dayalı Kira Sertifikası İşleyiş
Şeması 104
Şekil 2.6: Mudaraba Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş
Şeması 113
Şekil 2.7: Muşaraka Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş
Şeması 118
Şekil 2.8: Murabaha Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş
Şeması 122
Şekil 2.9: Selem Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş Şeması .125
Şekil 2.10: İstisna(eser) Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş
Şeması 128
Şekil 2.11: Wakala Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş Şeması .131
Şekil 2.12: İcara Sözleşmesine Dayalı Sukuk İşleyiş Şeması .135
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 1.1: Sukuk, gayrimenkul sertifikası ve ipotekli sermaye
piyasası aracı ayrımı.32
Tablo 2.2: Varlık temelli ve varlığa dayalı sukuk ayrımı .37
ÖRNEKLER LİSTESİ
Örnek 3.1: Sermaye Piyasası Aracı Notu .148
Örnek 3.2: Özet.149
Örnek 3.3: İhraççı Bilgi Dokümanı 150
Örnek 3.4: Tertip İhraç Belgesi 155