^{Türk İş Hukukunda}Mesleki Geçici İş İlişkisi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar Cetveli 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ KAVRAMI,
HUKUKİ NİTELİĞİ VE GELİŞİMİ
§1. MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 21
I. Kavram 21
II. Hukuki Niteliği 22
§2. YASAL DAYANAĞI VE KAPSAMI 23
§3. BENZER HUKUKİ İLİŞKİLERLE KARŞILAŞTIRILMASI 24
I. Mesleki Olmayan Geçici İş İlişkisinden Farklı Yönleri 24
II. Alt İşverenlikten (Taşeronluktan) Farklı Yönleri 26
III. İş Aracılığından Farklı Yönleri 27
IV. İş Sözleşmesinin Devri İle Farklı Yönleri 28
V. Birlikte İşverenlik İle Farklı Yönleri 28
§4. KONUNUN ULUSLARARASI VE ULUSAL MEVZUATTAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ 29
I. ILO Sözleşmelerinde Mesleki Geçici İş İlişkisi 29
A. ILO’nun Tarihsel Seyir İçerisinde Konuya Bakışı 29
B. Özel İstihdam Büroları Hakkında 181 Sayılı Sözleşme ve İlgili Tavsiye Kararı 32
1. 181 Sayılı Özel İstihdam Büroları Hakkında Sözleşme 32
a. Sözleşmenin Önsözü 33
b. Özel İstihdam Bürosunun Tanımı ve Diğer Tanımlar 33
c. Sözleşmenin Kapsamı 34
d. Özel İstihdam Bürolarının Statüleri 34
e. Kamu–Özel İstihdam Bürolarının İşbirliği 35
f. İşçilerin Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 35
g. Özel istihdam Bürolarının Denetimi 37
2. Özel İstihdam Büroları Hakkında 188 No.lu Tavsiye Kararı 37
a. Genel Hükümler 37
b. İşçilerin Korunması 38
c. Kamusal İş Bulma Servisi ve Özel İstihdam Büroları Arasındaki İlişkiler 39
II. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 40
A. İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında 91/383/EEC Sayılı Direktif 40
1. Genel Çerçeve 40
2. Geçici İşçilerin Bilgilendirilmesi 40
3. Geçici İş İlişkisinde Sorumluluk 41
B. Hizmet Şartları Kapsamında İşçi Gönderilmesine İlişkin 96/71/EC Sayılı Direktif 41
D. Özel İstihdam Büroları Hakkında 2008/104/EC Sayılı Avrupa Konseyi Direktifi 42
1. Genel Olarak 42
2. Kapsam, Amaç ve Tanımlar 42
3. Geçici İş İlişkisinde Yasaklar 43
4. Eşit İşlem Borcu 44
a. Genel Olarak 44
b. Emsal İş – Emsal İşçi 45
c. Eşit İşlem Borcunun İstisnaları 46
d. Geçici İşçinin Bilgilendirilmesi ve Sözleşme Özgürlüğünün Korunması 46
e. İşçi Temsilciliği 47
E. Avrupa Birliği İç Pazarında Hizmet Şartları Hükümleri Hakkında 2014/67/EU Sayılı Direktif 47
III. Türk İş Hukuku’nda Mevzuatın Gelişimi 48
A. Genel Olarak 48
B. 4857 Sayılı İş Kanunu Tasarısı 49
C. 5920 Sayılı Kanun 51
D. 6715 Sayılı Kanun ve Anayasa Mahkemesi’nin Kararı 52
1. Özel İstihdam Bürosu Aracılığıyla Kurulan Geçici İş İlişkisinin Anayasa’ya Uygunluğu 54
2. İş Kanunu’nun m. 7/2 (d), (e), (f), ve (g) Bentlerinin Anayasa’ya Uygunluğu 66
İkinci Bölüm
ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI
§1. İSTİHDAM BÜROLARI VE TÜRLERİ 73
I. Kamu İstihdam Büroları 73
II. Özel İstihdam Büroları 75
A. Özel İstihdam Bürosunun Tanımı 75
B. Özel İstihdam Bürosu Türleri 76
§2. ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI ÜZERİNE ARGÜMANLAR 77
I. Aleyhte Argümanlar 77
II. Lehte Argümanlar 81
§3. GÜNÜMÜZDE ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI 85
I. Faaliyetleri 85
II. Büroların Günümüzde İstihdamdaki Yeri ve Pandeminin Sektöre Etkisi 86
A. Büroların İstihdamdaki Yeri – Küresel Bakış 86
B. Covid19 Pandemisinin Sektöre Etkisi 89
C. Türkiye’de Sektörün Görünümü 91
III. Büroların Örgütlenmesi – Dünya İstihdam Konfederasyonu ve Uygulama İlkeleri 93
A. Genel olarak 93
B. WEC Özel İstihdam Büroları Sözleşmesi 93
C. WEC Davranış İlkeleri 95
IV. Özel İstihdam Bürosunun Kurulması ve Faaliyetleri 96
A. Büronun Kurulması ve İzin 96
1. Genel Çerçeve – Lisanslandırma 96
2. Özel İstihdam Bürosu Kuruculuğu 98
3. Kuruluş ve Faaliyet İzni Koşulları 99
a. Genel Olarak 99
b. Uygun Bir İşyerine veya İnternet Sitesine Sahip Olmak 101
c. Nitelikli Personel 102
d. Masraf ve Teminat 103
aa. Masraf 103
bb. Teminat 104
4. Kuruluş Bürokrasisi 105
5. İznin Süresi ve Yenilenmesi 106
B. Mesleki Geçici İş İlişkisi Kurma Yetkisi 107
1. Yetki Koşulları 107
2. Yetkinin Süresi ve Yenilenmesi 110
C. İzin ve Yetkinin Sürelerinin Farklı Olması Durumu 110
D. İzin/Yetki Verilmemesi veya İptaline Karşı Dava Yolu 111
E. Büronun Faaliyetinin Sona Ermesi ve Teminatın İadesi 112
F. Özel İstihdam Bürosunun Denetimi 114
G. Büro ile İşçi Arasında Kurulacak İş Sözleşmesi 116
1. Genel Olarak 116
2. İş Sözleşmesinin Şekli, Türü ve İçeriği 116
a. Sözleşmenin Şekli 117
b. İş Sözleşmesinin Türü 118
c. İş Sözleşmesinin İçeriği 120
aa. Zorunlu Hükümler 120
bb. Yasak Hükümler 121
Üçüncü Bölüm
MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN KURULMASI
§1. GEÇİCİ İŞÇİ SAĞLAMA SÖZLEŞMESİ 125
A. Hukuki Niteliği ve Şekli 125
B. Sözleşmenin İçeriği 127
§2. MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN KURULABİLECEĞİ HALLER VE SINIRLARI 129
I. Genel Çerçeve – Sınırlı Sayı Prensibi 129
II. Analık İzni, Çocuğun İlkokul Çağı Öncesi Ebeveynlik Kısmi Çalışma İzinleri, Askerlik, Diğer Askı Halleri 130
III. Mevsimlik Tarım İşleri 131
IV. Ev Hizmetleri 132
V. İşletmenin Günlük İşlerinden Sayılmayan İşler 133
VI. İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Acil İşler veya Üretimi Etkileyen Zorlayıcı Nedenlerin Ortaya Çıkması 134
VII. İş Artışları 135
A. İşletmenin Ortalama Mal ve Hizmet Üretim Kapasitesinin Öngörülemeyen Şekilde Artması 135
B. Mevsimlik İşler Dışında Dönemsel İş Artışları 137
§3. SÜRE VE İŞÇİ SAYISI SINIRLAMALARI TABLOSU 138
§4. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ KURMA YASAKLARI VE SINIRLAMALARI 139
I. Genel Çerçeve 139
II. Toplu İşçi Çıkarılan İşyerlerinde 139
III. Bireysel İşten Çıkarmalarda 140
IV. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında 142
V. Grev ve Lokavt Uygulanması Sırasında 142
VI. Maden Çıkarılan İşyerlerinde 144
VII. Daha Önce Geçici İşçi Çalıştırılan İşlerde 145
VIII. Geçici İşçi Sayısı Sınırlaması 147
§5. YASAKLAR VE SINIRLAMALARA AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI 150
Dördüncü Bölüm
MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ
§1. BİREYSEL İŞ HUKUKU BAKIMINDAN 153
I. Yönetim Hakkı 153
II. Ücret 155
A. Ücretin Belirlenmesi ve Borçlusu 155
B. Avans Ödemesi 157
C. Geçici İşverenin Ücret Ödemelerini Kontrol Yükümlülüğü 158
D. İşçinin Görevlendirilmeler Arası Ücret Hakkı 160
III. Eşitlik 162
A. Ücrette Eşitlik 162
B. Sosyal Hizmetlerden Faydalanmada Eşitlik 166
IV. Çalışma Süreleri ve Normali Aşan Çalışmalar 167
A. Çalışma Süreleri ve Sıfır Saatlik Sözleşmeler 167
B. Normali Aşan Çalışmalar ile Serbest Zaman ve Denkleştirme Sorunu 168
V. Geçici İşçiye Boş Pozisyonların ve İşyeri Sendika Temsilcisine İşçinin İstihdam Durumunun Bildirilmesi Yükümlülüğü 170
VI. Geçici İşçinin Hizmet Buluşlarında Hak Sahipliği 171
VII. İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması 174
VIII. İş Sağlığı ve Güvenliği 175
A. İşçiyi Gözetme Borcu 175
B. İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu 178
C. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi ve İşçilerin Bilgilendirilmesi 179
D. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun Oluşturulmasına Esas Alınacak Sayıda Geçici İşçilerin Durumu 181
IX. Geçici İşçinin Bir Zarara Yol açmasında Tazminat Sorumluluğu 182
A. Geçici İşverene Verilen Zararlarda 182
B. Üçüncü Kişilere Verilen Zararlarda 184
X: İşçinin Süre Dolmadan Büroya Geri Çağrılması 186
§2. TOPLU İŞ HUKUKU BAKIMINDAN 187
I. Sendikaya Üyelik ve İşyeri Sendika Temsilciliği 187
II. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma 188
III. Greve Katılma 190
§3. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU BAKIMINDAN 190
I. Prim Ödeme Yükümlüsü ve Birlikte Sorumluluk 191
II. İş Kazalarında Bildirim Yükümlülüğü 193
III. Kurumun İşverenlere Rücu Hakkı 194
Beşinci Bölüm
KAMUSAL YAPTIRIMLAR VE
MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ
§1. KAMUSAL YAPTIRIMLAR 197
I. İdari Para Cezaları 197
II. Özel İstihdam Bürosunun İzninin İptal Edilmesi 200
A. Derhal İptal Sebepleri 200
B. Birikimli İptal Sebepleri 203
III. Mesleki Geçici İş İlişkisi Kurma Yetkisinin İptali 204
A. Derhal İptal Sebepleri 204
B. Birikimli İptal Sebepleri 205
§2. MESLEKİ GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ 206
I. İkale 206
A. İş Sözleşmesinin İkale Yoluyla Sona Erdirilmesi 207
B. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinin İkale Yoluyla Sona Erdirilmesi 208
II. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinde Belirlenen Sürenin Dolması 209
III. Fesih 209
A. İş Sözleşmesinin Feshedilmesi 210
B. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinin Feshedilmesi 211
IV. Ölüm 212
A. Geçici İşçinin Ölümü 212
B. Geçici İşverenin Ölümü 212
IV. İşyerinin Kapanması 213
A. Özel İstihdam Bürosunun Kapanması 213
B. Geçici İşverenin İşyerinin Kapanması 214
V. Geçersizlik 215
A. İş Sözleşmesinin Geçersizliği 215
B. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinin Geçersizliği 216
VI. Özel İstihdam Bürosunun Yetkisinin İptali 216
Sonuç 219
Kaynakça 225
Kavramlar Dizini 233