Türk İş Hukukunda Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması

Fatma ARDA BİCAZ

Üç Bölümden Oluşan Bu Çalışmanın Birinci Bölümünde İş­veren Kavramı Anlatılmıştır. İkinci Bölümde Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Teorisi Ve Teorinin Yargıtay Kararlarında Hayat Bulduğu Organik Bağ Ve Birlikte İstihdam Kavramları Üzerinde Durulmuştur. Üçüncü Ve Son Bö­lümde İse Üçlü İş İlişkilerinde Ve Farklı Durumlarda İşverenin Ve İşveren­ler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesinden Bahsedilmiştir. Çalışma Yargıtay’ın Yerleşik İçtihat­larına Da Yer Vererek Uygulayıcılaraçısından Zengin Bir İçerik Sunmaktadır.

İçindekiler

Önsöz Iıı
Kısaltmalar Ix
Giriş 1

Birinci Bölüm
İşveren

1. Kavram 5
   1. Tanım 6
   1.1. Borçlar Kanunu’na Göre İşveren 6
   1.2. İş Kanunu’na Göre İşveren 7
   1.3. Deniz İş Kanunu’na Göre İşveren 8
   1.4. Basın İş Kanunu’na Göre İşveren 10
   1.5. İş Mahkemeleri Kanunu’na Göre İşveren 11
   1.6. Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na Göre İşveren 11
   1.7. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşveren 12
   1.8. Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na Göre İşveren 12
   2. Tüzel Kişilerde İşveren Niteliği 13
   3. Tüzel Kişiliği Olmayan Kurum Ve Kuruluşların   
        İşveren Niteliği 14
   3.1. Adi Ortaklığın İşveren Niteliği 14
   3.2. Donatma İştirakinin İşveren Niteliği 17
   3.3. Kat Maliklerinin İşveren Niteliği 17
   3.4. Okul Aile Birliğinin İşveren Niteliği 18
   4. Somut-Soyut İşveren Ayırımı 19
   5. Holdinglerde Ve Şirket Gruplarında İşveren  
        Niteliği 20
   Iı. İşveren Vekili 22
   1. Kavram 22
   2. Tanım 23
   2.1. Borçlar Kanunu’na Göre İşveren Vekili 23
   2.2. İş Kanunu’na Göre İşveren Vekili 23
   2.3. Deniz İş Kanunu’na Göre İşveren Vekili 24
   2.4. Basın İş Kanunu’na Göre İşveren Vekili 25
   2.5. Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Göre İşveren Vekili 26
   2.6. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşveren Vekili 26
   2.7. Sosyal Sigortalar Kanunu’na Göre İşveren Vekili 27
   2.8. Kat Mülkiyeti Kanunu’na Tabi Konutlar Açısından İşveren Vekili 27
   2.9. Ceo Kavramı 27
   Iıı. İşverenin Belirlenmesi 29
   1. İşverenin Belirlenmesinde Araştırılması Gereken  
        Hususlar 30
   1.1. İş Sözleşmesi Ve Unsurları 30
   1.2. Sigorta Ve Bölge Çalışma Müdürlüğü Kayıtları 32
   1.3. Ticaret Sicil Ve Vergi Kayıtları 33
   1.4. İşyeri Kayıtları Ve İşyeri Sicil Dosyası 35
   1.5. Tanık Beyanları İle Diğer Kayıt Ve Deliller 36
   2. Taraf Sıfatında Yanlışlık 37

İkinci Bölüm
Türk İş Hukukunda Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması

1. Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Teorisi 41
   1. Hukuki Niteliği 43
   2. Uygulama Alanları 45
   3. İş Hukukunda Uygulama Alanı 46
   Iı. Organik Bağ 50
   1. Organik Bağ Kavramı 50
   2. Organik Bağ Ölçütleri 55
   2.1.Şirket Ortak Ve Yetkililerinin Aynı Veya İlişkili Kişilerden  
          Oluşması –  Akrabalık İlişkisi 56
   2.2. Adres Ortaklığı 58
   2.3.Temsilci Veya Vekillerin Aynı Kişi Olması 60
   2.4.Faaliyet Ortaklığı Ve Unvan Benzerliği 61
   3. Organik Bağın İspatı 62
   3.1.  İspat Yükü 62
   3.2. İspat Araçları 62
   3.3. Resen Araştırma İlkesi 64
   Iıı. Birlikte İstihdam 66
   1. Birlikte İstihdam Kavramı 66
   2. Birlikte İstihdam Ölçütleri 68
   2.1. İş Görme Ediminin Aynı Anda Birden Fazla İşverene Karşı  
          Yerine Getirilmesi 68
   2.2. Birden Fazla Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışmanın Olmaması 70
   2.3. Tek Ücretin Ödenmesi 72
   Iv. Organik Bağ Ve Birlikte İstihdamda Sorumluluk 73
   1. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 73
   2. İşçilik Alacakları Açısından Sorumluluk 73
   3. İş Güvencesi Açısından Sorumluluk 76

Üçüncü Bölüm
Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Çerçevesinde İşverenler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

1. Genel Olarak 81
   Iı. Asıl İşveren- Alt İşveren İlişkisi 84
   Iıı. Holding Ve Şirket Grupları 90
   Iv. Geçici İş İlişkisi(Ödünç İş İlişkisi) Ve Bordro Şirketleri 92
   V. Şirketlerde Yapısal Değişiklikler 96
   1. Şirket Birleşmeleri, Bölünmesi Ve Nevi Değişikliği 97
   2. İşyeri Devri 99
   Vı. Gerçeğe Aykırı Sigortalılık Durumu 106
   Vıı. Tacir İle Acente Arasındaki İlişki 109
   Vııı. Distribütörlük İlişkisi 112
   Ix. Rödovans Sözleşmeleri 113
   Sonuç 121
   Kaynakça 125