^{Türk İş Hukukunda ve İşletme Yönetiminde}Alt İşverenlik İlişkileri

Dr. Ahmet TAŞKIN (Yargıtay Üyesi)

BİRİNCİ BÖLÜM
KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA İSTİHDAM
I. KAMU KURUM VE KURULUŞLARI 21
A. Genel Olarak Devletin İdari Yapısı 21
1) Merkezi Yönetim (Devlet, Genel İdare) 22
2) Yerinden Yönetim 23
a) Yer Yönünden Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler-Yerel Yönetimler) 24
b) Hizmet Yönünden Yerel Yönetimler 24
B. Kamu Tüzel Kişiliği 25
1) Kamu İdareleri 26
2) Kamu Kurumları ve Kuruluşları 27
a) Genel Olarak Kamu Kurumu Kavramı 28
b) Kamu Kurumlarının Kurulması, Kaldırılması ve Özerkliği 30
c) Kamu Kurumlarının Kamuya Yararlı Derneklerden Farkı 31
d) Kanuni Düzenlemelerde Kamu Kurum ve Kuruluşları 33
aa) Devlet Memurları Kanunu 33
bb) İş Kanunu 33
cc) Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu 34
C. Türk İdari Sisteminde Kamu Kurum ve Kuruluşları 34
1) Genel ve Katma Bütçeli Daireler 34
2) Kamu İktisadi Teşebbüsleri 36
a) Kamu İktisadi Kuruluşları 38
b) İktisadi Devlet Teşekkülleri 39
c) Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi 40
3) Mahalli İdareler (Özel Bütçeli İdareler) 42
a) İl Özel İdaresi 42
b) Belediye İdaresi 43
c) Köy İdaresi 45
4) Döner Sermayeli İşletmeler 45
5) Kanunla Kurulan Fonlar ve Kefalet Sandıkları 47
6) Özel Kanunla Kurulmuş Banka ve Teşekküller 47
7) Karma İşletmeler 48
II. KAMU KESİMİNDE İSTİHDAM BİÇİMİ 48
A. Memur 49
B. Sözleşmeli Personel 51
C. Geçici Personel 53
D. İşçi 54
1) Daimi İşçi 59
2) Geçici İşçi 59
3) Sürekli ve Süreksiz İşçi 60
4) Kapsam İçi ve Kapsam Dışı Personel 61
a) Genel Olarak 61
b) Kapsam Dışı Personelin Memur Statüsüne Geçişi 63
III. HUKUKTA YORUM ÇEŞİTLERİ, YÖNTEMLERİ VE İLKELERİ 64
A. Genel Olarak Yorum 64
B. Yorum Çeşitleri 66
1) Yasama Yorumu 66
2) Yargı Yorumu 66
3) Bilimsel Yorum 67
C. Yorum Metotları 68
1) Lâfzî-Sözel Yorum 70
2) Tarihsel Yorum 74
3) Sistematik ve Mantıksal Yorum 75
4) Amaçsal (Gai) Yorum 76
5) Zamana Göre Yorum 78
6) Kavramcı Yorum-Kavramlar İçtihadı 79
7) Menfaatler (Çıkarlar) İçtihadı 80
D. Yorum Teorileri 82
1) Klasik Yorum Teorisi 82
2) Realist Yorum Teorisi 82
3) Sosyolojik Yorum 85
E. Yorum İlkeleri 87
1) Genel Olarak 87
2) Temel İlkeler 89
a) Dürüstlük İlkesi 89
b) Açıklık İlkesi 91
c) Kanuna Bağlılık İlkesi 91
3) Söze Anlam Yüklemekle İlgili İlkeler 92
4) Hayatın Olağan Akışı İlkesi 92
5) Ölçülülük İlkesi 94
a) Elverişlilik 96
b) Gereklilik 97
c) Orantılılık 97
F. Yorumda Mantık Kuralları 98
1) Kıyas-Örnekseme-Benzetme 99
2) Aksiyle Kanıt 99
3) Yeğleme- Evleviyet Kuralı 100
G. Yorumun Konusu 100
1) Hukuk Metninin Yorumu 100
2) Delillerin Yorumu 102
a) Delil Gösterme (İkame Etme) Yükü 104
b) İspat Yükü 105
c) Somutlaştırma Yükü 105
d) İlk Görünüş İspatı 105
3. Maddi Olguların (Vakıaların) Yorumu 106
H. İş Hukukunda Yorum 107

İKİNCİ BÖLÜM
İŞ HUKUKUNDA VE İŞLETME YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR
I. İŞ HUKUKUNUN AMACI 109
A. Genel Olarak İş Hukuku 109
B. İşçi Lehine Yorum İlkesi 110
C. İş Hukukunun Özellikleri 111
II. İŞÇİ 112
A. İşçi Sıfatının Kazanılması 112
B. İşçi Sayılmayan Kimseler 113
1) İş Sözleşmesine Dayalı Olmadan Çalışanlar 113
a) Çıraklar 114
b) Stajyerler 115
2) Tüzel Kişiliği Haiz İşyerlerinde Kişi-Organ Sıfatını Taşıyanlar 116
3) Ceza İnfaz Kurumları ile Islahevlerinde Çalışanlar 116
4) Adi Ortak Olarak Çalışanlar 118
5) Esnaflar 120
III. İŞYERİ, İŞLETME VE İSTİHDAM 120
A. İşyeri Kavramı 120
B. İşyerinin Kapsamı 121
1) İşyeri Eklentisi ve İşyerine Bağlı Yerler 122
2) Araçlar 124
3) Alt İşverene Verilen İşin Yapıldığı Yer 124
C. İşletme Kavramı 126
D. İşyeri ve İşletmelerde Yönetim 130
E. İşyerinin İşletmeden Farkı 133
F. İşsizlik ve İstihdam 135
1) Genel Olarak 135
2) İstihdamın Önemi 137
3) İşsizliğin ve Özellikle Genç İşsizliğin Sonuçları ve Etkileri 138
IV. İŞVEREN 141
A. İşveren Kavramı 141
1) Genel Olarak 141
2) Soyut İşveren-Somut İşveren 142
3) Birlikte İşveren - Birden Fazla İşveren 143
4) Tüzel Kişilerde ve Ticaret Şirketlerinde İşveren 144
B. İşveren Vekili Kavramı 145
C. İşverenin Yönetim Hakkı 145
1) Genel Olarak 145
2) Yönetim Hakkı Kavramı 147
3) Yönetim Hakkının Kapsamı ve Sınırları 149
4) Çalışanların Yönetime Katılması ve Endüstriyel (Örgütsel) Demokrasi 151
V. TEŞEBBÜS, GİRİŞİM, ÖRGÜT, REKABET VE KALİTE 154
A. Teşebbüs, Girişim ve Girişimci 154
1) Genel Olarak Teşebbüs ve Girişim Kavramları 154
2) Kamu Teşebbüsü 156
3) Girişimci 157
B. Genel Olarak Örgüt ve Organizasyon 158
1) Örgüt 158
2) Organizasyon 160
C. Rekabet 161
1) Rekabet Kavramı 161
2) Küçük, Orta ve Büyük Ölçekli İşletmelerde Rekabet 163
3) Rekabet Gücü 164
D. Kalite ve Toplam Kalite Yönetimi 165
VI. İŞYERİ DÜZENİ, İŞ ETÜDÜ VE İŞ ANALİZİ 166
A. İşyeri Düzeni 166
1) İşyeri Düzeni Kavramı 166
2) İşyeri ve İşletmeler Açısından İşyeri Düzeninin Amacı ve Önemi 167
3) İşyeri Düzeninin Belirlenmesinde Alt İşverenin Rolü 169
B. İş Etüdü 170
1) İş Ölçümü 172
2) Metot Ölçümü 172
C. İş Analizi ve İş Tasarımı 173
1) İş Analizi 173
a) Genel Olarak 173
b) İş Analizi Tanımı 174
c) İş Analizi Süreci ve Bunun Gerekliliği 174
d) İş Analizinin Alt İşverenlik İlişkisindeki Yeri 177
2) İş Tasarımı 178
a) Genel Olarak 178
b) İş Tasarım Teknikleri 180
VII. İŞYERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 181
A. Genel Olarak 181
B. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 182
C. İşverenin Yükümlülükleri 184
1) Önlem Alma ve Denetleme 185
2) Eğitim Verme ve Bilgilendirme 187
3) Sağlık Gözetimi 190
4) Risk Değerlendirme 192
5) İş Kazasını Bildirme ve Kayıt Tutma 194
6) İşyeri Organizasyonu Oluşturma 195
7) İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini Sağlama 196
D. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Asıl ve Alt İşverenin Birlikte Sorumluluğu 197
E. İşçilerin Yükümlülükleri 199
VIII. İŞVERENİN İŞÇİYİ GÖZETE BORCU 200
A. Genel Olarak 200
B. İşçiyi Gözetme Borcunun Kapsamı ve Hukuki Dayanağı 202
C. İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğu 203
D. Asıl İşverenin Alt İşveren İşçilerine Karşı Gözetim Borcu 204
IX. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI VE YÖNETİMİ 206
A. İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel İlkeleri 206
B. İşçi Temini -İnsan Kaynaklarını Tedarik Etme 207
1) İşçi Temininde İşletme İçi Kaynaklar 210
2) İşçi Temininde İşletme Dışı Kaynaklar 211
3) İşçi Temininde Özel İstihdam Büroları 212
a) Genel Olarak 212
b) Özel İstihdam Bürosu Açmanın Koşulları 214
C. İnsan Kaynakları Yönetiminde Yetki ve Sorumluluk 216
1) İnsan Kaynakları Yöneticisinin Yetkileri 217
2) Yetkilendirme ve Güçlendirme 218
3) Yetkilendirme ve Yetki Devri 219
4) İş Zenginleştirme 220
5) İş Sorumluluğu 220
D. Çalışanların Eğitimi 221
E. Çalışanların Değerlendirilmesi 221
F. Çalışanların Maliyetleri ve Ücretler 223
G. İş Hukuku ile İşletme Biliminin Amaç Çatışması 224

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ HUKUKUNDA ALT İŞVERENLİK
I. ALT İŞVERENLİK İLİŞKİSİNİN TARİHİ GELİŞİMİ VE ÖNEMİ 225
A. Tarihsel Gelişim 225
B. Alt İşverenliğin Amacı, Önemi ve Gerekliliği 230
1) Genel Olarak 230
2) Alt İşverenliğin Sektörel Değişkenliği 233
a) İnşaat Sektöründe Alt İşverenlik 233
b) Sağlık Sektöründe Alt İşverenlik 235
c) Enerji Sektöründe Alt İşverenlik 240
C. Alt İşverenliğin Tercih Edilme Nedenleri 243
1) Maliyet 243
2) Örgütsel Yapılanmada ve Yönetimde Kolaylık 245
3) Rekabet Edebilen Dinamik Bir Yapılanma 247
4) Verimlilik ve Kalite 250
D. Alt İşverenliğin İşçiler Açısından Olumsuz Yönleri 251
1) Ücrette Eşitsizlik 254
a) Genel Olarak Eşitlik Kavramı 254
b) İş Hukukunda ve Ücrette Eşitlik 257
c) Alt İşveren İşçileriyle Asıl İşveren İşçileri Arasında Ücret Farkı 260
2) İş Güvencesinde Kısıtlama 262
E. Alt İşverenlik İlişkisinin İş Sözleşmesinin Süresine Etkisi 263
F. Alt İşverenlik Sözleşmesinde Kamu Kurumları Lehine Düzenleme 265
II. ASIL İŞVEREN VE ALT İŞVEREN KAVRAMI 267
A. Asıl İşveren Kavramı 267
B. Alt İşveren Kavramı 267
1) İş Kanununa Göre 267
2) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa Göre 270
3) Alt İşverenin İşveren Vekilinden Farkı 271
C. Alt İşverenlik İlişkisi 272
D. Alt İşverenlik Sözleşmesi 275
1) Borçlar Hukuku Açısından Sözleşmeler 275
a) Sözleşmelerin Kurulması 275
b) Sözleşmelerde Şekil 276
c) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşmelerin Geçersizliği 277
2) İş Hukuku Açısından Alt İşverenlik Sözleşmesi 278
a) Alt İşverenlik Sözleşmesinin Kurulması ve Geçerliliği 278
b) Alt İşverenlik Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 280
c) Alt İşverenlik Sözleşmenin Geçersizliği ve Sona Ermesi 281
d) Alt İşverenlik Sözleşmesinin Süresi 282
e) Alt İşverenlik Sözleşmesinin Şekli 283
E. Asıl İşveren ile Alt İşverenin Sorumlulukları 284
1) Genel Olarak 284
2) Sigorta Bildirimleri 287
3) İş Sağlığı ve İş Güvenliği 288
4) Asıl İşverenin Alt İşveren İşçisine Karşı Sorumluluğu 289
5) Kamu İşverenlerinin Alt İşveren İşçilerine Karşı Sorumluluğu 291
6) Alt İşverenlikle İlgili Davada Zamanaşımı 293
7) Alt İşveren İşçilerinin Haklarının Gözetilmesi 296
F. Kamu Kurumlarının Alt İşverenlik İlişkileri 297
III. ASIL İŞ VE YARDIMCI İŞ 298
A. Asıl İş 298
1) Mal Üretimi 300
a) Serbest Mal – Ekonomik Mal 301
b) Tüketici ve Üretici Malları 302
c) Dayanıklı ve Dayanıksız Mallar 302
d) Ürün Kavramı 303
2) Hizmet Üretimi 303
a) Soyutluk-Dokunulmazlık 305
b) Ayrılmazlık- Eşzamanlık 306
c) Değişkenlik-Heterojenlik 306
d) Bozulurluk- Dayanıksızlık 306
e) Mülkiyet 307
3) Mal veya Hizmetin Esası 307
B. Yardımcı İş 307
1) Yardımcı İşin Belirlenmesinde Ölçüt 309
2) Bakım ve Onarım İşi 309
a) Bakım İşi 312
b) Onarım İşi 314
3) Pazarlama, Reklam ve Tanıtım 315
a) Pazarlama 315
b) Reklam ve Tanıtım 317
5) Taşıma, Nakliye ve Lojistik 319
6) İletişim, Haberleşme ve Halkla İlişkiler 322
a) Genel Olarak İletişim 322
b) Çağrı Merkezleri 323
c) Halkla İlişkiler 327
7) Paketleme-Ambalajlama 328
8) Özel Güvenlik Hizmetleri 328
IV. ALT İŞVERENLİK İLİŞKİSİNİN KURULMASI VE UNSURLARI 331
A. Alt İşverenlik İlişkisinin Unsurları 331
1) İki Ayrı İşverenin ve Bir İşyerinin Bulunması 331
a) Asıl İşverene Ait Bir İşyerinin Bulunması 331
b) Asıl ve Alt İşverenin Bulunması 331
2) İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçinin Varlığı 335
3) Mal veya Hizmet Üretimine İlişkin Bir İşin Varlığı 337
4) İşçilerin Sadece Asıl İşverenden Alınan İşte Çalıştırılması-Münhasırlık 338
a) İşin Asıl İşverene Ait İşin Bir Bölümü veya
Yardımcı İş Olması 338
b) Münhasırlık 340
c) İşin Belli veya Belirlenebilir Olması 341
5) Asıl İşveren İle Alt İşveren Arasında Muvazaanın Bulunmaması 341
6) İşin, Asıl İşverene Ait İşyerinde Yapılması 343
a) Asıl İşverene Ait İşyerinin Kapsamı 343
b) İşin, Asıl İşverenin Organizasyonuna Tabi Olması 346
7) Asıl İşin Bir Bölümünün veya Yardımcı İşin Alt İşverene Verilmesi 347
8) Yazılı Şekil Şartı 349
9) Uygun Ekipman, Sertifika ve İş Bitirme Belgesinin Bulunması 350
a) Uygun İş Ekipmanı 351
b) İş Bitirme Belgesi- İş Deneyim Belgesi 353
c) Operatör ve Teknik Eleman Sertifikaları 355
B. Alt İşverenlik İlişkisinin Kurulması 355
1) İşletmenin ve İşin Gereği ile Teknolojik Nedenle Uzmanlık Gerektiren İşin Varlığı 355
a) İşletmenin Gereği 358
aa) İşletme İçi Sebepler 360
bb) İşletme Dışı Sebepler 362
cc) Yeniden Yapılanma 363
b) İşin Gereği 363
c) Teknolojik Neden 367
d) Uzmanlığı Gerektiren İş 370
2) Yardımcı İşin Varlığı 371
C. Özel Yasalarla Alt İşverenlik İlişkisinin Kurulması 372
V. KAMU İŞYERLERİNDE ALT İŞVEREN UYGULAMASI 373
A. Genel Olarak 373
B. Kamu İşyerleri ile Özel Sektör İşyerleri Arasında Ayrım 374
1) Asıl İşinde İşçi Çalıştırmayan Kamu İşyerlerinin Durumu 374
2) Kamu İşyerleri ile Özel Sektör İşyerleri Arasında Eşitlik Konusu 375
a) Genel Olarak Eşitlik Kavramı 375
b) Kamu İşyerleri ile Özel Sektör İşyerlerinin Eşitliği Sorunu 375
c) Kamu İşyerlerinin ve Özellikle KİT’lerin Varlık Amacı 379
VI. ASIL VE ALT İŞVERENLİKTE USUL HÜKÜMLERİ 382
A. Genel Olarak 382
B. İş Mahkemeleri Kanunu’nda ve HMK’da Yargılamaya İlişkin İlkeler 383
1) Görev 384
2) Yetki 386
3) Yargılama Usulü 388
4) Islah 391
a) Tamamen Islah 392
b) Kısmen Islah 392
c) Kötüniyetli Islah 392
5) Dava Arkadaşlığı –Sübjektif Dava Yığılması 392
a) Mecburi (Zorunlu) Dava Arkadaşlığı 394
b) İhtiyari Dava Arkadaşlığı 397
6) Zamanaşımı Def’i 399
C. Dava ve Taraf Ehliyeti, Davada Temsil ve Husumet 399
1) Dava Ehliyeti 400
2) Taraf Ehliyeti 401
3) Davada Kanuni Temsil 402
4) Davada Husumet (Sıfat) 402

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ALT İŞVERENLİĞİN BAZI KAVRAMLARDAN FARKI
I. İŞYERİ DEVRİ 405
A. Genel Olarak İşyeri Devri 405
1) İşyerinin Tüm Unsurlarıyla Devri 409
2) İşyerindeki Belli Bir Faaliyetin Devri 411
B. İşyeri Devrinin Alt İşverenlikle İlişkisi 413
C. İşyeri Devrinin Hukuki Sonuçları 417
D. Devrin Kıdem Tazminatına Etkisi 419
E. İşyeri Devrinin İş Sözleşmesine Etkisi 420
F. İşyeri Devrine Benzeyen Durumlar 422
II. ANAHTAR TESLİMİ (GÖTÜRÜ) SÖZLEŞME 423
A. Genel Olarak 423
B. Sosyal Güvenlik Açısından Alt İşverenlik ve Anahtar Teslimi İş 426
C. İhale ve Yapım İşlerinde Alt İşverenlik Sorunu 430
D. İş Hukukunda Anahtar Teslimi Sözleşme Sorunu 432
III. İŞ SÖZLEŞMESİ DEVRİ 432
A. Genel Olarak İş Sözleşmesi Devri 433
1) Kuramsal Açıdan Sözleşmesinin Devri 433
2) İş Hukukunda İş Sözleşmesinin Devri 433
3) Borçlar Hukukunda İş Sözleşmenin Devri 435
B. İş Sözleşmesi Devrinden Kaynaklanan Sorunlar 436
C. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 439
1) Genel Olarak 439
2) İş Hukukunda 441
IV. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 444
A. Rödövans Sözleşmesi Kavramı 444
B. Rödövans Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti, Konusu ve Kapsamı 446
1) Rödövans Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti 446
2) Rödövans Sözleşmesinin Konusu ve Kapsamı 449
3) Rödövans Sözleşmesine Uygulanacak Hükümler 451
C. Rödövans Sözleşmesinde Tarafların Sorumluluğu 453
D. Maden İşletme Ruhsatının Devri 455
E. Rödövans Sözleşmesiyle Alt İşverenlik İlişkisinin Kurulması 456
V. Franchise Sözleşmesi 459
A. Tanımı 459
B. Franchise Sözleşmesinin Türleri ve Unsurları 460
VI. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 461
A. İş Kanununda Geçici İş İlişkisi 461
B. Özel İstihdam Büroları 464
C. Esneklik 466
VII. FASON ÜRETİM SÖZLEŞMESİ 468
A. Fason Üretim Kavramı 468
B. Fason Üretimin Nedenleri ve İşçiler Üzerindeki Etkileri 469
C. Fason Üretim Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti 472
D. Evden Çalışma-Eve İş Verme 474
VIII. ESER SÖZLEŞMESİ 478
A. Genel Olarak 478
B. Müteahhit veya Yüklenici Kavramı 481
C. Eser Sözleşmesinin Unsurları 483
1) Bir Eser Meydana Getirme 483
2) Bedel Ödeme 484
3) Anlaşma 485
IX. KAMU İMTİYAZ SÖZLEŞMESİ 486
A. İmtiyaz Sözleşmesi Kavramı 486
B. İmtiyaz Sözleşmesinin Hukuki Niteliği, Yapılışı ve Unsurları 488
C. İmtiyaz Sözleşmesinin Amacı 490
D. İmtiyaz Sözleşmesinin Kapsamına Giren Konular 491
E. İmtiyaz Sözleşmesinin Şekli ve Sonuçları 492
X. BAYİLİK VE ACENTELİK SÖZLEŞMESİ 494
A. Bayilik Sözleşmesi 494
1) Genel Olarak Bayilik Kavramı 494
2) Bayilik Sözleşmesinin Tarafları 496
3) Tarafların Yükümlülükleri 497
4) Bayilik Sözleşmesinin Hizmet Sözleşmesinden Farkı 499
B. Acentelik Sözleşmesi 499
XI. İŞÇİ TEMİNİ 501
XII. TAŞIMA SÖZLEŞMESİ 501
A. Taşıma Kavramı 502
B. Taşımacılığın Türleri ve Taşıma Hukuku 503
C. Taşıma Sözleşmesinin Unsurları 505
1) Taşıma İşinin Üstlenilmesi-Taahhüt Edilmesi 505
2) Eşya veya İnsanın Taşınması 507
3) Ücret 509
4) Anlaşma 510
D. Taşıma Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Şekli 511
E. Taşıma Sözleşmesinin Tarafları ve İlgili Kişileri 512
1) Taşıyan ve Taşıma Komisyoncusu 513
2) Gönderen- Taşıtan 514
3) Yolcu 516
F. Taşıma Sözleşmesinde Sorumluluk 516
1) Gönderenin Sorumluluğu 516
2) Taşıyanın Sorumluluğu 517
G. Taşıma Sözleşmesi İle Alt İşverenlik Sözleşmesinin Farkı 520
XIII. YAP İŞLET DEVRET 522
A. Kamu Hizmeti Kavramı 523
B. Yap-İşlet-Devret Yöntemi 524
C. Yap-İşlet-Devret Yönteminin Uygulama Alanları ve Sınırları 527
D. İşin Yap-İşlet-Devret Yöntemiyle Verilmesinde Yetki 529
E. Sorumluluk, Süre, Ücret, Devir ve Alt İşverenlik 530
XIV. HİZMET ALIM SÖZLEŞMESİ 532
A. İhale Kavramı 532
B. Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşleri 533
C. İhale Usulleri 534
1) Açık İhale Usulü 535
2) Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 536
3) Pazarlık Usulü 537
D. Kamu İhale Sözleşmeleri 537
1) Mal veya Hizmet Alım Sözleşmeleri 539
2) Yapım İşleri 539
E. Alt İşverenlik İlişkisinin Kamu İhale Sözleşmesiyle İlişkisi 540

BEŞİNCİ BÖLÜM
ALT İŞVERENLİK İLİŞKİSİNDE MUVAZAA
I. BORÇLAR HUKUKUNDA MUVAZAA 543
A. Tanım 543
B. Muvazaanın Unsurları 544
1) Görünürdeki İşlem 544
2) Muvazaa Anlaşması 546
3) Gizli İşlem 547
4) Aldatma Kastı 548
C. Muvazaanın Çeşitleri 548
1) Mutlak Muvazaa 548
2) Nisbi Muvazaa 549
a) Sözleşmenin Niteliğinde Muvazaa 549
b) Sözleşmenin Konusunda veya Şartlarında Muvazaa 550
c) Tarafların Kimliğinde Muvazaa 550
D. Muvazaanın İspatı 551
1) Muvazaanın Sözleşme Taraflarınca İspatı 551
2) Muvazaanın Üçüncü Kişiler Tarafından İspatı 552
E. Muvazaanın Sonuçları 553
II. İŞ HUKUKUNDA MUVAZAA 554
A. Özel Muvazaa Nedenleri 555
1) İşçilerin Değişen Alt İşverenler Yanında Çalışması 555
2) Bazı Araç-Gereç, Ekipman ve Malzemenin Asıl İşverence Karşılanması 559
3) İşçilerin Ücret, Sayı ve Niteliklerinin Asıl İşverence Belirlenmesi 560
4) Ortak Alan ve Araçların Kullanılması 561
5) Asıl ve Alt İşveren İşçilerinin Aynı Yerde Çalışmaları 561
6) Asıl İşveren İşçilerinin Alt İşveren Tarafından İşe Alınması 562
7) Asıl İşin Bölünerek Alt İşverene Verilmesi 563
8) Hizmet Alım Sözleşmesi Bedelinin İşçi Sayısına Göre Belirlenmesi 564
9) Alt İşveren İşçilerinin Asıl İşveren Tarafından Denetlenmesi 564
10) Çalışma Şartlarının Asıl İşveren Tarafından Belirlenmesi 565
11) İş Güvenliği Eğitimi ile İş Malzemelerinin Asıl İşverence Verilmesi 567
12) Asıl ve Alt İşveren İşçilerinin Aynı Vardiya Düzeninde Çalışmaları 568
13) Asıl İşverenin Alt İşveren İşçilerine Emir ve Talimat Vermesi 569
14) Alt İşverenin Yeterli Araç ve Teknoloji ile Uzmanlığa Sahip Olmaması 570
15) Asıl İşverenin Maliyeti Düşürmeyi Amaçlaması 571
16) İşe Alınacakların Asıl İşveren Tarafından Onaylanması 572
17) Alt işverenlerin Bağımsız Organizasyonlarının Olmaması 573
18) Alt İşveren İşçilerinin Başka İşlerde Çalıştırılması 573
B. Muvazaa İddiası 574
C. Muvazaanı Tespitinde Bilirkişilik Görüşü 575
D. Kısmi Muvazaa - Genel Muvazaa 575
III. ASIL İŞİN ALT İŞVERENE VERİLMESİNDE ÖZEL YASALAR 576
A. Devlet Memurları Kanunu 576
B. 4628 Sayılı Kanun 580
C. Posta Hizmetleri Kanunu 583
D. Belediye Kanunu 587
E. Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri  Hakkında Kanun 589
F. İl Özel İdaresi Kanunu 591
G. Diğer Kanunlardaki Özel Düzenlemeler 592
IV. KANUNLAR ÇATIŞMASI 593
A. Normlar Hiyerarşisi 593
B. Özel ve Genel Kanun ile Önceki ve Sonraki Kanun İlişkisi 595
1) Genel Olarak 595
2) Farklı Kanunlar Arasında Çatışma 595
3) Aynı Kanun Hükümleri Arasında Çatışma 599
C. Kanunların Yürürlükten Kalkması 603
1) Açık veya Zımni İlga İle Yürürlükten Kalkma 603
2) İptal Davası İle Yürürlükten Kalkma 604
D. Kanunlar İhtilafı 606
E. Metrukiyet 607
V. MUVAZAANIN BENZER İŞLEMLERDEN FARKI VE SONUÇLARI 607
A. Muvazaanın Benzer İşlemlerden Farkı 607
1) İnançlı İşlemden Farkı 608
a) İnançlı İşlem Kavramı 608
b) İnançlı İşlemin Unsurları 609
c) İnançla İşlemin Hüküm ve Sonuçları 609
d) İnançlı İşlemin Muvazaadan Farkı 610
2) Kanuna Karşı Hileden Farkı 611
a) Kanuna Karşı Hile Kavramı 611
b) Kanuna Karşı Hile İle Aldatma (Hile) Arasındaki Fark 612
c) Kanuna Karşı Hilenin Unsurları 613
d) Kanuna Karşı Hilenin Muvazaadan Farklılığı 614
3) Namı Müsteardan Farkı 614
B. Muvazaanın Sonuçları 616
1) Alt İşveren İşçisinin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması 616
2) Alt İşveren İşçisinin Asıl İşveren İşçisi Sayılması 616
VI. ALT İŞVERENLİK İLİŞKİLERİNDE 94 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ 617
A. Sözleşmenin Kapsamı ve Uygulama Alanı 617
B. Sözleşmesinin İç Hukuka Uygulanması 619
C. Alt İşveren İşçilerinin Asıl İşverenin Yaptığı  Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması 622
1) Sendikal Hak ve Özgürlükler 622
2) Sendika Üyeliği 622
3) Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma 623
a) Genel Olarak 624
b) Kamu Kurumlarınca Yapılan Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma 626
c) Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi 627
4) Toplu İş Sözleşmesinin Kapsamı 627
a) Yer İtibarıyla Kapsamı 627
b) Zaman İtibarıyla Kapsamı 627
c) Kişi İtibarıyla Kapsamı- Kapsam Dışı Personel 628
D. Yargıtay Uygulaması 630
E. 94 sayılı ILO Sözleşmesine Göre Alt İşverenlik Sözleşmelerinde Muvazaa 631

YARGITAY KARARLARI (2015-2016) 633