Türk Kabahatler Hukuku
Dr. Levent KORKUT
Hakim Cengiz OTACI
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Birinci Baskıya Önsöz 5
Dördüncü Baskıyı Sunuş 11
Kısaltmalar 21
1. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIM KAVRAMI: İDARİ YAPTIRIMIN
DİĞER YAPTIRIMLARDAN FARKI
1. TERİM SORUNU 23
2. KABAHATLER HUKUKU 27
A. İdari Yaptırım, İdari Tedbir, İdari Ceza 28
B. Disiplin Yaptırımı 29
C. Yargılama Düzenini Koruma Yaptırımı 31
D. Medeni Hukuk Yaptırımı 32
2. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIM TÜRLERİ
1. İDARİ PARA CEZASI 34
A. İdari Para Cezasının Türü (md 17/1) 34
a. Maktu (Sabit) ya da Alt–Üst Sınırı Belirlenmiş İdari Para Cezası 34
b. Nispi Para Cezası 34
B. İdari Para Cezasında Takdirilik (md 17/2) 35
C. İdari Para Cezalarının Hesaplanması ve Yıllara Göre Artırım (md 17/7) 35
2. MÜLKİYETİN KAMUYA GEÇİRİLMESİ (md 18) 37
A. Kavram, Elkoyma Kavramı, Müsadere ve El Koyma ile İlişkisi 37
B. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesinin Anayasaya ve AİHM Kararlarına Göre Değerlendirilmesi 39
C. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesinde Göz Önüne Alınacak Hususlar 42
a. Kanunilik İlkesi (md 18/1) 42
b. Yaptırımın Ölçülülük İlkesine Uygun Olması 43
c. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesinin Şarta Bağlı Olarak Geciktirilmesi (md 18/2) 45
d. Mülkiyeti Kamuya Geçirilecek Eşyaya El Konulması, Eşyanın Muhafaza Altında Bırakılması (md 18/3) 45
e. Kaim Değer Üzerinden Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi (md 18/6) 46
f. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesinin İdari Yaptırımdan Bağımsız Uygulanması (md 18/5) 46
g. Mülkiyeti Kamuya Geçirilecek Eşyanın İmha Edilmesi (md 18/7) 46
h. Mülkiyetin Nihai Sahibi (md 18/4) 47
3. DİĞER İDARİ YAPTIRIMLAR (md 19) 47
3. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIMLARA HÂKİM OLAN İLKELER
1. YAPTIRIMIN KANUNİLİĞİ İLKESİ (md 4, 2) 49
2. YAPTIRIMIN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ 53
3. HUKUKA AYKIRILIK ve KUSUR İLKESİ (md 10, 11, 12, 43/A) 54
A. Kusur (İsnat) Yeteneği (md 11) 57
B. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin (md 12) ve Kusur Yeteneğine Etkili Durumların (md 11) Tespiti 59
C. Kabahatlerde Kasıt/Taksir (md 9, 7) 60
4. GEREKÇELİ OLMA İLKESİ (Anayasa md 141) 62
5. SUÇ YARGILAMASININ ÖNCELİĞİ: NE BİS İN İDEM İLKESİ (md 15/3) 63
6. İDARİ KUSURUN KABAHATLİYE YÜKLENEMEYECEĞİ İLKESİ 69
7. AKSİ İSPATLANAMAYAN KARİNEYE DAYANILMAMASI İLKESİ 70
4. BÖLÜM
KABAHATLER HUKUKUNDA GENEL HÜKÜMLER
1. GENEL KANUN OLMA ÖZELLİĞİ (md 3) 73
2. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA (md 5/1) 77
A. Lehe Uygulama İlkesi (md 5/1, 1.C) 77
B. Derhal Uygulama İlkesi (md 5/1, 2.C) 79
3. KABAHAT TEŞKİL EDEN EYLEMLERİN İŞLENME ZAMANI (md 5/2) 81
4. YER BAKIMINDAN UYGULAMA (md 6) 82
5. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA 82
6. MAHKEMELERİN YER BAKIMINDAN YETKİSİ (md 22/4) 86
A. Genel Kural; Yetkide Ülke Sınırı (md 6) 87
B. Eylemin Yapıldığı Yer Belli İse (CMK 12–21) 87
C. Eylemin Yapıldığı Yer Belli Değilse (CMK 12–21) 87
D. Deniz, Hava ve Karayolu Taşıtlarında Yetki (CMK 12–21) 87
E. Yetkisizlik, Yetki Uyuşmazlığı, Yetkisiz Yerdeki Kişiler Tarafından Yapılan İşlemler 88
7. AYNI KABAHATİN BİRDEN FAZLA İŞLENMESİ (md 15/2) 88
8. BİR FİİL İLE BİRDEN FAZLA KABAHAT İŞLENMESİ: KABAHATTE FİKRİ İÇTİMA (md 15/1) 90
9. KABAHATİN TEKRARI (TEKERRÜRÜ) 92
A. İlki Kesinleşmiş Birden Fazla Kabahatin Olması 93
B. İkinci Kez Kabahat Nev’inden Bir Eylemin İşlenmesi 93
C. İkinci Kabahatin Belirli Bir Süre Sonra İşlenmiş Olması 93
10. TEŞEBBÜS VE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME (md 13) 94
11. İŞTİRAK (md 14) 96
12. HATA (md 10, TCK md 30) 98
13. İDARİ PARA CEZALARINDA ZAMANAŞIMI (md 20, 21) 99
A. Soruşturma Zamanaşımı (md 20) 101
a. Soruşturma Zamanaşımının Başlangıcı (md 20/4) 101
b. Soruşturma Zamanaşımı Süreleri (md 20/2, 3) 102
c. Uzamış Zamanaşımı (md 20/5) 103
d. Soruşturma Zamanaşımının Dolması Halinde Verilecek Karar (md 20/1) 104
B. Yerine Getirme Zamanaşımı (md 21) 104
a. Yerine Getirme Zamanaşımının Başlangıcı (md 21/4) 104
b. Yerine Getirme Zamanaşımı Süreleri (md 21/2, 20/2) 105
c. Yerine Getirme Zamanaşımının Dolması Halinde Verilecek Karar (md 21/1) 106
d. Yerine Getirme Zamanaşımın Kesilmesi ve Durması (md 21/5, 6183 SK md 102 vd) 106
5. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIMA KARAR VERME YETKİSİ
1. KİŞİ BAKIMINDAN YETKİ (md 22, 23, 24) 109
A. Mahkeme (md 24, 43/A) 110
a. Mahkemenin Yetkisi 110
b. Mahkeme Kararının Niteliği 111
c. Mahkemenin, idari birimleri görevli kılan görevsizlik kararı 112
B. Cumhuriyet Savcısı (md 23) 114
a. Kanunda Açıkça Yetki Verilmişse (md 22/1) 115
b. Soruşturma Kapsamında Kabahatin İşlenildiğini Öğrenmişse (md 23/2) 115
c. Soruşturma Konusu Fiilin Kabahat Oluşturduğu Sonucuna Varılmışsa (md 23/3) 115
C. İdari Kurul, Makam ve Kamu Görevlileri (md 22) 116
2. KİŞİLERİN YER BAKIMINDAN YETKİSİ 117
6. BÖLÜM
TEMSİL NEDENİYLE SORUMLULUK (MD 8) &
TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU (MD 8, 43/A, 43/B)
1. ORGAN VEYA TEMSİLCİNİN DAVRANIŞINDAN DOLAYI SORUMLULUK (MD 8) 119
2. TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU (md 43/A) 123
A. İdari Yaptırım Talebi ve İçeriği 125
B. Talep Hakkında Karar Verilmesi (md 43/A–2) 125
C. İdari Para Cezasının Kaldırılması Ya Da İadesi (md 43/A–3) 126
D. TCK md 60, KK md 43/A ve Ne Bis in İdem İlkesi 127
3. TÜZEL KİŞİLERİN BİLDİRİM SORUMLULUĞU (md 43/B) 128
7. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIM KARARI: SORUŞTURMA VE KARAR
1. KABAHATİN SORUŞTURULMASI 131
A. Adil Soruşturma 134
a. Kabahatin Anlatılması 134
b. İtirazların ve Savunmanın Saptanması, Susma Hakkı 134
c. Avukat Yardımından Yararlanma 135
d. Soruşturmanın Aşamaları Hakkında Bilgilendirilme 135
C. Deliller 135
a. Yasak Delil 136
b. Delillerin İspat Gücü 137
2. YAPTIRIM KARARI VERİLMESİ VE İÇERİĞİ 137
A. Şekli Olarak Yaptırım Kararın İçeriği (md 25, 26/1) 137
B. İdari Para Cezasının Belirlenmesinde Takdir Yetkisi (md 17/2) 139
3. KARARIN TEBLİĞİ (md 26/1) 139
8. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIM KARARINA KARŞI YARGISAL KORUNMA
1. GİRİŞ 141
2. İDARİ YAPTIRIM KARARLARINA KARŞI ADLİ KORUNMA (md 27–29) 144
A. Başvuru Kanun Yolu (md 27–28) 145
a. Başvuru Kanun Yolunun Konusu (md 27/1, 27/5) 145
b. Başvuru Kanun Yoluna Başvurma Hakkı Olanlar (md 27/3) 145
c. Başvuru Kanun Yolu Süresi ve Sürenin Geçirilmesi (md 27/1–2) 146
d. Başvuru Kanun Yolu Merciinin Belirlenmesi (md 27/6–8) 147
e. Başvuru Kanun Yolu Dilekçesi (md 27/4) 151
f. Başvuru Merciinde Yanılma 151
g. Başvuru Dilekçesinin İncelenmesi (md 28) 152
ga. Ön İnceleme (Usulden Kabul/Ret) (md 28/1) 152
gb. Esasın İncelenmesi (md 28/2–7) 154
gc. Başvuru Hakkında Son Karar (md 28/8–9) 156
h. Son Kararın Kesin Olması (md 28/10) 156
B. İtiraz Kanun Yolu (md 29) 157
C. Kanun Yolu Merciinin Kararında Yer Alması Gereken Unsurlar (CMK md 34, 230) 159
D. Kanun Yoluna Başvurudan Feragat (md 30) 161
E. Kanun Yolu Masrafı ve Tahsili (md 31) 161
F. Kararın Kesinleşmesi ve Verildiğinde Kesin Kararlar (md 28/10) 162
3. İDARİ YAPTIRIM KARARINA KARŞI İDARİ KORUNMA (md 27/8) 163
4. KABAHATLİNİN ÖLÜMÜ VE ADLİ TATİL 164
A. Kabahatlinin Ölümü 164
B. Kabahatler Hukukunda Adli Tatil 166
9. BÖLÜM
İDARİ YAPTIRIM KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİ (İNFAZI)
1. İDARİ PARA CEZASININ YERİNE GETİRİLMESİ (TAHSİLİ/İNFAZI, md 17/4) 169
A. Rıza ile Tahsil (Peşin Ödeme md 17/6) 170
B. Zorla Tahsil (md 17/4) 171
C. Tahsil Süresi (md 17/6) 171
2. İDARİ PARA CEZASININ TAHSİLİ (md 17/3–4) 172
A. Genel Bütçeye Gelir Kaydedilecek İdari Para Cezalarının Yerine Getirilmesi 172
B. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Verdiği İdari Para Cezalarının Yerine Getirilmesi 174
C. Diğer Kurumların Verdiği İdari Para Cezalarının Yerine Getirilmesi 175
D. İdari Para Cezasının Taksitlendirilmesi (md 17/3) 176
E. Tahsilatın Bildirimi (md 17/5) 176
2. MÜLKİYETİN KAMUYA GEÇİRİLMESİNİN YERİNE GETİRİLMESİ 176
3. DİĞER İDARİ YAPTIRIMLARIN YERİNE GETİRİLMESİ 177
10. BÖLÜM
MEVZUATIMIZDA BELLİ BAŞLI KABAHATLER
1. KABAHATLER KANUNUNDAKİ KABAHATLER 179
A. Emre Aykırı Davranış (md 32) 179
a. Kabahatin Unsurları 179
b. Yaptırım Uygulama Yetkisi 181
c. Bilgi İsteme Suçu (CMK md 332) 181
d. Mahkeme Kararları 182
B. Dilencilik (md 33) 191
Mahkeme Kararları 193
C. Kumar Oynama (md 34) 201
Mahkeme Kararları 202
D. Sarhoşluk (md 35) 202
E. Gürültü (md 36) 204
Mahkeme Kararları 208
F. Rahatsız Etme (md 37) 217
Mahkeme Kararları 218
G. İşgal (md 38) 222
Mahkeme Kararları 224
H. Tütün Mamullerinin Tüketilmesi (md 39) 225
I. Kimliği Bildirmeme (md 40) 226
a. Tutma/tutuklama yetkisi (md 40/2–3) 229
Mahkeme Kararları 230
J. Çevreyi Kirletme (md 41) 236
a. Maddedeki kabahatler 236
b. İdari yaptırım kararı vermeye yetkili olanlar 240
c. Kirleten öder ilkesi (md 41/7–8) 240
d. Özel kanunlardaki hükümler (md 41/10) 240
e. TCK’na göre çevrenin kirletilmesi suçu (TCK md 181, 182) 241
ea. Su alıcı ortam 243
eb. Toprak alıcı ortam 244
ec. Hava alıcı ortam 247
f. Mahkeme Kararları 247
K. Afiş Asma (md 42) 253
a. Hukuka uygunluk nedeni 254
b. Özel İçtima hükmü 254
c. Mahkeme Kararları 254
L. Asılsız İhbar (md 42/A) 262
M. Silah Taşıma (md 43) 263
Mahkeme Kararları 265
2. ÖZEL KANUNLARDA DÜZENLENEN KABAHATLER 266
11. BÖLÜM
KABAHATLER HUKUKUNDA KANUN YARARINA
BOZMA VE YARGILAMANIN YENİLENMESİ
1. KANUN YARARINA BOZMA (CMK md 309) 267
2. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 268
12. BÖLÜM
EKLER
1. İDARİ YAPTIRIM İÇEREN KANUNLAR LİSTESİ 271
2. YILLARA GÖRE YENİDEN DEĞERLEME ORANI 279
Bibliyografya 281
Kavram Dizini 285
