Dr. R. Cem DİNAR
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
KISALTMALAR XIII
GİRİŞ 1
BÖLÜM I
HAPİS HAKKININ KANUNDAKİ YERİ,
KAVRAM ve HUKUKİ NİTELİĞİ
§ 1. HAPİS HAKKININ KANUNDAKİ YERİ,
KAVRAM ve HUKUKİ NİTELİĞİ 3
I. KANUNDAKİ YERİ 3
II. KAVRAM 4
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 6
A) Genel Olarak 6
B) Ayni Tasarruf Yetkisi Olduğu (Ayni Hak Olmadığı)
Konusundaki Görüşler 8
C) Ayni Hak Olduğu Konusundaki Görüşler 9
D) Ayni Etkiye Sahip Bir Geciktirici Def’i
Olduğu Konusundaki Görüş 12
E) Görüşümüz 13
BÖLÜM II
KONUSU ve ŞARTLARI
§ 2. KONUSU ve ŞARTLARI 17
I) KONUSU 17
A) Genel Olarak 17
B) Taşınır Eşya 18
C) Kıymetli Evrak 29
a) Medeni Kanunumuzdaki Kıymetli Evrak Türleri 30
b) Türk Ticaret Kanunumuzdaki Kıymetli Evrak
Türleri 30
c) Sermaye Piyasası Kanunumuzdaki Kıymetli
Evrak Türleri 30
d) Kıymetli Evrakın Devri Yönünden Çeşitleri 31
aa) Nama Yazılı Senetler 32
bb) Emre Yazılı Senetler 32
cc) Hamiline Yazılı Senetler 33
e) Hapis Hakkına Konu Oluşturmayacak
Kıymetli Evrak 34
II) ŞARTLARI 35
A) GENEL OLARAK 35
i) Olumlu Şartlar 35
ii) Olumsuz Şartlar 36
B) OLUMLU ŞARTLAR 36
1) Alacaklının, Borçlunun Rızası İle Onun Taşınırına
veya Kıymetli Evrakına Zilyet Olması 36
a) Zilyetliğe Geçecek Taşınır Eşya veya
Kıymetli Evrakın Aidiyeti Bakımından 37
b) Zilyetlik ve Zilyetliğin Devri Bakımından 39
2) Alacaklının Zilyetliği Borçlunun Rızası İle
Kazanmış Olması 43
3) Alacağın Muaccel Olması 47
4) Alacaklının Zilyetliğine Devredilen Taşınır
Eşya veya Kıymetli Evrak ile Alacak Arasında
Bağlantı Olması 49
a) Doğal Bağlantı 50
b) Ticari Bağlantı 54
C) OLUMSUZ ŞARTLAR 58
1) Nitelikleri İtibariyle Paraya Çevrilmeye Elverişli
Olmayan Taşınırların Üzerinde Hapis Hakkının
Kullanılamaması 58
2) Alacaklının Üstlendiği Yükümlülükle Hapis
Hakkının Kullanılamaması 59
3) Borçlunun Teslim Sırasında ya da Daha Önce Verdiği
Talimatla Hapis Hakkının Kullanılamaması 61
4) Kamu Düzeni İle Bağdaşmayan Hallerde
Hapis Hakkının Kullanılamaması 64
BÖLÜM III
HAPİS HAKKININ HÜKÜMLERİ ve
DEVRİ (TEMLİKİ)
§ 3. HAPİS HAKKININ HÜKÜMLERİ ve DEVRİ
(TEMLİKİ) 67
I) HAPİS HAKKININ HÜKÜMLERİ 67
A) Genel Olarak 67
B) Taşınır Eşya veya Kıymetli Evrakı Geri
Vermekten Kaçınma Hakkı 68
1) Kaçınma Hakkının Alacaklıya Sağladığı Haklar 68
a) Malı elinde tutma (alıkoyma) hakkı 68
b) Alacaklının Zilyetliğini Koruma Hakkı 71
i) Alacaklının Kuvvet Kullanma İmkanı 71
ii) Alacaklının, Hakkını Dava Yolu İle
Koruma (veya Kullanma) İmkanı 73
2) Kaçınma Hakkının Alacaklıya Yüklediği
Yükümlülükler 84
a) Alacaklının, Taşınır Eşya veya Kıymetli
Evrakı Geri Verme Yükümlülüğü 84
i) Bölünemeyen Eşya Açısından 84
ii) Bölünebilen Eşya Açısından 85
b) Taşınır Eşya veya Kıymetli Evrakı Saklama
ve Koruma Yükümlülüğü 87
c) Alacaklının, Taşınır Eşya veya Kıymetli
Evrakı Kullanmama Yükümlülüğü 90
C) Hapsedilen Taşınır Eşya veya Kıymetli Evrakın
Paraya Çevriltilmesi 91
a) Genel Olarak 91
b) Alacaklının Borçluya Bildirim Yükümlülüğü 92
c) Borçlunun Yeterli Güvence Göstermemesi 93
d) Paraya Çevirtme İşlemleri 96
i) İlamsız Takip Yolu İle Paraya Çevirtme 96
ii) İlamlı Takip Yolu İle Paraya Çevirtme 99
iii) Borçlunun İflas Etmesi Halinde Paraya
Çevirtme 99
iv) Özel Satış Yolu İle Paraya Çevirtme 100
v) Takas Yolu İle Paraya Çevirtme 102
vi) Nama ve Emre Yazılı (Kıymetli)
Evrakın Paraya Çevrilmesi 103
II) HAPİS HAKKININ TEMLİKİ 103
A) Genel Olarak 103
B) Alacağın Temliki Yoluyla Hapis Hakkının
Geçmeyeceğini Savunanların Görüşü 104
C) Alacağın Temliki Yoluyla Her Çeşit Hapis Hakkının
Geçeceğini Savunanların Görüşü 105
D) Sadece Genel Hapis Hakkının Geçmesinin Mümkün
Olduğunu Savunanların Görüşü 107
E) Alacağın Temliki İle Ancak Maddi – Objektif Bağlantıya
Dayanan Hapis Hakkının Devredileceğini Savunan
Görüş 107
F) Hapis Hakkının Temlikle Geçmeyeceği, Sadece
Temlikten Önce Hakkın İleri Sürülmesi Halinde
İpso İure Yeni Alacaklıya Geçeceği Yönündeki Görüş 109
G) Görüşümüz 110
BÖLÜM IV
HAPİS HAKKININ SONA ERMESİ ve BENZER
KURUMLARLA HUKUKİ KARŞILAŞTIRILMASI
§ 4. HAPİS HAKKININ SONA ERMESİ 113
A) Genel Olarak 113
B) Özel Olarak Borcun İfa Edilmesinin Hapis
Hakkını Sona Erdirmesi 114
C) Genel Olarak Alacağın Sona Ermesinin Hapis
D) Borçlunun Yeterli Güvence Göstermesi İle Hapis
Hakkının Sona Ermesi 117
E) Eşya Üzerindeki Zilyetliğin Kaybedilmesi Sonucu
Hapis Hakkının Sona Ermesi 119
F) Alacak İle Eşya Arasındaki Bağlantının Son Bulması
Durumunda Hapis Hakkının Sona Ermesi 123
G) Hapis Konusu Eşyanın Yok Olması İle Sona Erme 125
H) Alacaklının Zilyetliği Elde Ettikten Sonraki Bir
Devrede Hapis Hakkından Vazgeçmesi Sonucu
Hakkın Sona Ermesi 125
§ 5. BENZER HUKUKİ KURUMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI 127
A) Teslime Bağlı Rehin İle Karşılaştırma 127
B) Ödemezlik Def’i İle Karşılaştırma 131
C) Alıkoyma Hakkı İle Karşılaştırma 134
SONUÇ 139
KAYNAKÇA 145
