Türk Özel Hukukunda Yap- İşlet- Devret (YİD) Modeli Çerçevesinde Üst Hakkı
TÜRK ÖZEL HUKUKUNDA YAP İŞLET DEVRET MODELİ ÇEREÇEVESİNDE ÜST HAKKI
Müge EREKMEKCİ
- Giriş
- Yap- İşlet- Devret Modeli
- YİD Modelinin analizi
- Üst Hakkı
- Üst Hakkının Kazanılması Ve Sona Ermesi
- YİD Modeli Uygulamasında Üst Hakkı Tesisi
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR DİZİNİ 11
- 1. GİRİŞ 13
- 2. YAP-İŞLET-DEVRET (YİD) MODELİ 17
2.1 YİD Modelinin Doğuşu ve Ekonomik Gelişimi 17
2.2 YİD Modelinin Hukuki Gelişimi 19
2.3 YİD Modeline Yönelik Hükümet Tasarrufları 20
2.4 YİD Modeline Yönelik Kanuni Düzenlemeler 21
2.4.1 3996 Sayılı Kanun öncesi dönem 21
2.4.2 3996 Sayılı Kanun ve sonrası dönem 23
2.4.3 3996 Sayılı Kanun’da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanuni Düzenlemeler 24
2.4.3.1 4047 Sayılı Kanun 24
2.4.3.2 4180 Sayılı Kanun 25
2.4.3.3 4493 Sayılı Kanun 26
2.4.3.4 6288 Sayılı Kanun 27
2.5 YİD Modeli’ne İlişkin Mahkeme Kararlan 28
2.5.1 Danıştay’ın yaklaşımı 28
2.5.2 Anayasa Mahkemesi’nin yaklaşımı ve iptal kararlan 28
2.5.2.1 3974 Sayılı Kanun’a ilişkin iptal karan 28
2.5.2.2 3996 Sayılı Kanun’un 5 inci maddesine ilişkin
iptal karan 29
2.5.2.3 3996 Sayılı Kanun’un 11 inci maddesine ilişkin
iptal karan 30
2.6 Anayasa’da Değişiklik Yapılmasına İlişkin 4446 Sayılı
Kanun 31
2.7 Anayasa Değişikliği Sonrasında Yapılan Kanuni Düzenlemeler 33
2.7.1 4492 Sayılı Kanun 33
2.7.2 4501 Sayılı Kanun 34
- 1. Diğer Kanuni Düzenlemeler 34
2.8.1 Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun 34
2.8.2 Serbest Bölgeler Kanunu 35
2.8.3 Yap-îşlet Modeli ile Elektrik Eneıjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ! 35
2.8.4 Elektrik Piyasası Kanunu 36
2.8.5 Belediyeler Kanunu 37
- 2. YİD Modelinin Tanımı 38
2.9.1 Öğretide verilen YİD tanımlan .39
2.9.2 Mevzuatta yapılan YÎD tanımlan 40
- YİD MODELİNİN ANALİZİ 41
3.1 Genel Olarak Proje Finansmanı 41
3.2 Proje Finansman Modeli Olarak YİD 43
3.3 YÎD Modelinin Tarafları 47
3.3.1 Yatırım sahibi 47
3.3.2 Yatırımcı 49
3.3.3 Kreditör 51
3.3.4 Tedarikçi 53
3.4 YİD Modelinin Uygulanması 53
3.5 YİD Modelinin Uygulanmasında Sözleşme Yapılması 56
3.6 YİD Modelinin Yararlan ve Sakıncaları 57
3.6.1 YİD modelinin yararlan 57
3.6.2 YİD modelinin sakıncalan 58
- ÜST HAKKI 59
4.1 Üst Hakkı Kavramı ve Mahiyeti 59
4.2 Üst Hakkının Tanımı 62
4.3 Üst Haklanın Çeşitleri 63
4.3.1 Şahsa bağlı üst hakkı 63
4.3.1.1 Bağımsız üst hakkı 63
4.3.1.1.1 Üst hakkının bağımsızlık niteliği 63
4.3.1.1.2 Bağımsız üst haklarındaki azami süre 64
4.3.1.1.3 Sözleşme kayıtlannın üst hakkının bağımsızlık niteliği üzerindeki etkileri 65
4.3.1.1.4 Bağımsız üst haklarının tasarruf işlemlerine konu olması sorunu 66
4.3.1.1.5 Sürekli üst hakkı 68
4.3.1.3 Şahısla kaim üst hakkı 68
4.3.2 Eşyaya bağlı üst hakkı 69
- 1. Tapu Siciline Tescili Yapılmış Bağımsız ve Sürekli Üst Hakkı 70
- 2. Üst Hakkının İçeriği 73
2.8.1 Üst hakkının kanundan doğan asgari içeriği 74
2.9.1 Üst hakkının konusu yüklü taşınmaz 75
2.9.2 Yapı kavramı ve yapı üzerindeki mülkiyet hakkı 76
2.8.2 Üst hakkının sözleşmeden doğan içeriği 78
- 3. Üst Hakkının Kanuni İçeriğinden Doğan Eşyaya Bağlı Borçlar 79
- Üst hakkı iradının güvencesi 79
- Üst hakkının süresinden önce devri 80
4.3.1.1.1 ÜST HAKKININ KAZANILMASI VE SONA ERMESİ 83
4.3.1.1.1 Üst Hakkının Kazanılması 83
4.3.1.1.1 Hukuki sebep 83
4.3.1.1.1 Sözleşmenin hukuki niteliği 84
4.3.1.1.1 Sözleşmenin şekli 85
4.3.1.1.1 Tescil talebi ve tescil 85
4.3.1.1.1 Üst Hakkının Sona Ermesi 86
4.3.1.1.1 Terkin ile sona erme 86
4.3.1.1.1 Terkin haricinde sona erme 87
4.3.1.1.1 Sona Ermenin Sonuçlan 88
4.3.1.1.1 Yapı üzerindeki mülkiyet hakkının yüklü taşınmaz
malikine geçmesi 88
4.3.1.1.1 Yapının mülkiyeti karşılığında bedel ödenmesi 88
4.3.1.1.1 Ödenecek bedelin üst hakkı üzerinde rehin hakkı sahibi alacaklılara güvence teşkil etmesi 89
4.3.1.1.1 Üst hakkının sona ermesi halinde ödenecek bedelin güvencesi olarak ipotek tesisi talep hakkı 89
4.3.1.1.2 YİD MODELİ UYGULAMASINDA ÜST HAKKI TESİSİ 91
4.3.1.1.2 Genel Açıklama 91
4.3.1.1.2 Üst Hakkının Teminat Fonksiyonu 92
4.3.1.1.2 Genel olarak ipotek 92
4.3.1.1.2 Üst hakkı üzerinde ipotek tesisi 92
4.3.1.1.2 YİD Modeli Kapsamında Üst Hakkı Tesisi 96
- 1. Genel olarak 96
- 2. 3996 Sayılı Kanun ve üst hakkı 98
- 3. Gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve üst hakkı 99
- 4. Örnek olay incelemesi 101
- 5. Örnek sözleşme incelemesi 102
2.8.1 Sözleşmenin konusu. 103
2.8.2 İşin süresi, işe zamanında başlanması ve
gecikme hali 103
2.8.3 İş programı 103
2.8.4 Teknik personel 104
2.8.5 Üst hakkı tesisi 104
2.8.6 Kullanım bedeli 104
2.8.7 Risklerin dağılımı 105
2.8.8 Finansman temini. 105
2.8.9 Bakım, onarım ve yenileme maliyetleri 106
2.8.10 Tesisi devir borcu 106
2.8.11 Sigorta 107
7. SONUÇ 109
KAYNAKÇA 111
EKLER 117
