Türk Ticaret Kanunu

Doç. Dr. Ozan CAN

FİHRİST

Kanunun uygulama alanı

BAŞLANGIÇ
Madde Sayfa

I - Ticari hükümler 1 1
II - Ticari örf ve âdet 2 1
III - Ticari işler 3 2
IV - Ticari davalar, çekişmesiz yargı işleri ve delilleri
1 Genel olarak 4 2
2 Ticari davalar ve çekişmesiz yargı işlerinin görüleceği mah-
kemeler 5 3
3 Dava şartı olarak arabuluculuk 5/A 3
Çeşitli hükümler
I - Zamanaşımı6 4
II - Teselsül karinesi 7 4
III - Ticari işlerde faiz
1 Oran serbestisi ve bileşik faizin şartları8 4
2 Uygulanacak hükümler 9 4
3 Faizin başlangıcı 10 5
BİRİNCİ KİTAP
Ticari İşletme BİRİNCİ KISIM
Tacir
Ticari işletme
1 Bütünlük ilkesi 11 5
Tacir
I - Gerçek kişiler
1 Genel olarak 12 6
2 Küçük ve kısıtlılar 13 6
3 Ticaret yapmaktan menedilenler 14 6
4 Esnaf 15 7
II - Tüzel kişiler 16 7
III - Donatma iştiraki 17 7
Tacir olmanın hükümleri
I - Genel olarak 18 7
II - Özel olarak
1 Ticari iş karinesi 19 8
2 Ücret isteme hakkı 20 8
3 Fatura ve teyit mektubu 21 8

Madde Sayfa
4 Ücret ve sözleşme cezasının indirilmesi 22 9
5 Ticari satış ve mal değişimi23 9

Kuruluş
İKİNCİ KISIM
Ticaret Sicili

I - Genel olarak 24 10
II - Yönetim25 11
III - Tüzük26 12
Tescil
- Şartları
1 İstem 27 12
2 İlgililer28 12
3 İstemin şekli 29 13
4 Süre 30 13
5 Değişiklikler31 13
- Sicil müdürünün görevleri
1 İnceleme görevi ve geçici tescil32 13
2 Tescile davet ve ceza33 14
3 İtiraz 34 14
III - Açıklık35 15
IV - Sonuçları
1 Tescil ve ilanın üçüncü kişilere etkisi 36 15
2 Görünüşe güven37 16
3 Sorumluluk 38 16

ÜÇÜNCÜ KISIM
Ticaret Unvanı ve İşletme Adı
Ticaret unvanı
- Kullanma zorunluluğu
1 Genel olarak 39 17
2 Tescil40 17
- Ticaret unvanının şekli
1 Gerçek kişiler41 18
Tüzel kişiler
a) Kollektif ve komandit şirketler42 18
b) Anonim, limited ve kooperatif şirketler43 19
c) Tacir sayılan diğer tüzel kişiler ve donatma iştiraki 44 19
d) Ortak hükümler 45 19
3 Ekler 46 19
4 Ticaret unvanının devamı47 20
5 Şubeler48 20
6 Ticaret unvanının devri 49 20

- Ticaret unvanının korunması
Madde Sayfa

Saklama ve ibraz
Madde Sayfa

I - Belgelerin saklanması, saklama süresi 82 37
II - Hukuki uyuşmazlıklarda ibraz 83 39
III - Uyuşmazlıklarda suret alınması84 39
IV - Defterlerin tümüyle incelenmesi 85 39
V - Görüntü ve veri taşıyıcılara aktarılmış belgelerin ibrazı 86 39
VI - Ticarete yeni başlayanlar için uygulama87 39
VII - Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu-
nun yetkisi 88 40
ALTINCI KISIM
Cari Hesap
A) Tanım ve şekil89 41
Hükümleri
I - Genel olarak 90 41
- Özel durumlar
1 Ticari senetler 91 42
2 Ücret ve giderler 92 42
3 Hesap dışında kalan alacaklar 93 42
- Bakiye
1 Belirlenmesi94 42
2 Faiz 95 42
Bileşik faiz ve sözleşme ile belirlenebilecek hükümler 96 43
IV - Bütünlük ilkesi 97 43
Cari hesabın sona ermesi
I - Genel olarak 98 43
II - Ölüm ve kısıtlılık hâlleri 99 43
D) Bakiyenin haczi 100 43
E) Zamanaşımı 101 44
YEDİNCİ KISIM
Acentelik
Genel olarak
I - Tanımı 102 44
II - Uygulama alanı 103 45
III - İnhisar 104 45
Acentenin yetkileri
I - Genel olarak 105 45
II - Özel ve yazılı yetki gerektiren hâller 106 45
III - Sözleşme yapma yetkisi 107 46
IV - Yetkisizlik 108 46
Acentenin borçları
I - Genel olarak 109 46
II - Haber verme yükümlülüğü 110 46
III - Önlemler 111 47

Madde Sayfa
IV - Ödeme borcu 112 47
Acentenin hakları I - Ücret
1 Ücrete hak kazandıran işlemler 113 48
2 Ücrete hak kazanma zamanı 114 49
3 Ücretin miktarı 115 49
4 Ücretin ödeme zamanı 116 49
II - Olağanüstü giderlerin karşılanması 117 50
III - Faiz isteme hakkı 118 50
IV - Hapis hakkı 119 50
E) Müvekkilin borçları 120 51
F) Acentelik sözleşmesinin sona ermesi
I - Sebepleri 121 51
II - Denkleştirme istemi 122 52
III - Rekabet yasağı anlaşması 123 53
İKİNCİ KİTAP
Ticaret Şirketleri BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Türleri 124 54
B) Tüzel kişilik ve ehliyet 125 54
C) Uygulanacak kanun hükümleri 126 54
D) Sermaye koyma borcu
I - Konusu 127 55
II - Hükmü
1 Genel olarak 128 55
2 Temerrüt faizi 129 57
3 Sorumlu olma 130 57

4 Karineler 131 57
5 Faiz ve ücret alma hakkı 132 58
E) Ortakların kişisel alacaklıları 133 58
Birleşme, bölünme ve tür değiştirme I - Uygulama alanı ve kavramlar
1 Uygulama alanı 134 58
2 Kavramlar 135 59
II - Birleşme
Genel hükümler
a) İlke 136 59
b) Geçerli birleşmeler 137 60
Tasfiye hâlindeki bir şirketin birleşmeye katılması 138 60
Sermayenin kaybı veya borca batıklık hâlinde birleş-
meye katılma 139 61
Ortaklık payları ve hakları
a) Ortaklık payının ve haklarının korunması 140 61

Madde Sayfa
b) Ayrılma akçesi 141 61
Sermaye artırımı, yeni kuruluş ve ara bilanço
a) Sermaye artırımı 142 62
b) Yeni kuruluş 143 62
c) Ara bilanço 144 62
Birleşme sözleşmesi ve birleşme raporu
a) Birleşme sözleşmesi
aa) Birleşme sözleşmesinin yapılması 145 63
bb) Birleşme sözleşmesinin içeriği 146 63
b) Birleşme raporu 147 64
c) Birleşme sözleşmesinin ve birleşme raporunun denet-
lenmesi 148 65
İnceleme hakkı ve malvarlığında değişiklikler
a) İnceleme hakkı 149 65
b) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili bilgiler 150 66
c) Birleşme kararı 151 66
Kesinleşmeye ilişkin hükümler
a) Ticaret siciline tescil 152 67
b) Hukuki sonuçlar 153 67
c) İlan 154 68
Sermaye şirketlerinin kolaylaştırılmış şekilde birleşmesi
a) Uygulama alanı 155 68
b) Kolaylıklar 156 68
Alacaklıların ve çalışanların korunması
a) Alacakların teminat altına alınması 157 69
b) Ortakların kişisel sorumlulukları ve iş ilişkilerinin geçmesi 158 70
III - Bölünme
Genel hükümler
a) İlke 159 70
b) Geçerli bölünmeler 160 71
c) Şirket paylarının ve haklarının korunması 161 71
Bölünmenin uygulanmasına ilişkin hükümler
a) Sermayenin azaltılması 162 71
b) Sermaye artırımı 163 71
c) Yeni kuruluş 164 71
d) Ara bilanço 165 72
Bölünme belgelerini inceleme hakkı
Bölünme sözleşmesi ve bölünme planı
aa) Genel olarak 166 72
bb) Bölünme sözleşmesinin ve bölünme planının içeriği 167 72
b) Bölünmenin dışında kalan malvarlığı 168 73
c) Bölünme raporu
aa) İçerik 169 74
bb) Bölünme sözleşmesinin veya bölünme planının ve
bölünme raporunun denetlenmesi 170 75

Madde Sayfa
d) İnceleme hakkı 171 75
e) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili bilgiler 172 75
4 Bölünme kararı 173 75
Korunmaya ilişkin hükümler
Alacaklıların korunması
aa) Çağrı 174 76
bb) Alacakların teminat altına alınması 175 76
Sorumluluk
aa) Bölünmeye katılan şirketlerin ikinci derecede so-
rumluluğu 176 76
bb) Ortakların kişisel sorumluluğu 177 77
6 İş ilişkilerinin geçmesi 178 77
7 Ticaret siciline tescil ve geçerlilik 179 78
- Tür değiştirme
Genel hükümler
a) İlke 180 78
b) Geçerli tür değiştirmeler 181 78
Kollektif ve komandit şirketlerin tür değiştirmelerine
ilişkin özel düzenleme 182 79
2 Şirket payının ve haklarının korunması 183 79
3 Kuruluş ve ara bilanço 184 80
4 Tür değiştirme planı 185 80
5 Tür değiştirme raporu 186 81
6 Tür değiştirme planının ve tür değiştirme raporunun de-
netlenmesi 187 81
7 İnceleme hakkı 188 81
8 Tür değiştirme kararı ve tescil 189 82
9 Alacaklıların ve çalışanların korunması 190 83
- Ortak hükümler
Ortaklık paylarının ve ortaklık haklarının incelenmesi 191 83
Birleşmenin, bölünmenin ve tür değiştirmenin iptali ve ek-
sikliklerin sonuçları 192 84
3 Sorumluluk 193 84
- Ticari işletme ile ilgili birleşme ve tür değiştirme 194 85
Şirketler topluluğu
I - Hâkim ve bağlı şirket 195 85
II - Pay ve oy oranlarının hesaplanması 196 86
III - Karşılıklı iştirak 197 87
IV - Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri 198 87
V - Bağlı ve hâkim şirketlerin raporları 199 88
VI - Bağlı şirketler hakkında bilgi alma 200 89
VII - Hakların donması 201 89

- Sorumluluk
Madde Sayfa

1 Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması 202 90
2 Tam hâkimiyet hâlinde
a) Talimat 203 92
b) İstisna 204 92
c) Bağlı şirketin organlarının şirkete ve pay sahiplerine
karşı sorumsuzluğu 205 92
d) Şirket alacaklılarının dava hakkı 206 93
- Çeşitli hükümler
1 Özel denetim 207 93
2 Satın alma hakkı 208 93
3 Güvenden doğan sorumluluk 209 94
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının düzenleme ve denetleme yetkisi 210 94

İKİNCİ KISIM
Kollektif Şirket BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu
A) Tanım 211 95
Sözleşme
I - Şekil 212 95
II - Zorunlu kayıtlar 213 95
III - Noksanlıklar 214 96
Tescil
I - Yükümlülük 215 96
II - Yükümlülüğün yerine getirilmemesi 216 96
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler
A) Sözleşme serbestisi 217 97
Şirketin yönetimi
- Yönetimin kime ait olduğu
1 Genel olarak 218 97
Görevden alma
a) Şirket sözleşmesiyle atama 219 97
b) Ortaklar kararıyla atama 220 97
Yönetim işlerinde yalnız başına veya birlikte hareket 221 98
4 Diğer ortakların itirazı 222 98
II - Yönetimin kapsamı 223 98
III - Faiz verme borcu 224 99
C) Denetim 225 99
D) Oy hakkı ve kararlar 226 99
Kâr payı hakkı ve zarara katılma
I - Finansal tablolarının çıkarılması 227 99
II - Ortağın istemleri 228 100
III- Zarar payı 229 101

Rekabet yasağı
Madde Sayfa

I - Kural 230 101
II - Aykırı hareket 231 101
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkileri
A) Tüzel kişiliğin kazanılması 232 102
Temsil
I - Kapsam 233 102
II - Hükümleri 234 102
III - Temsil yetkisinin kaldırılması 235 103
Şirket alacaklılarının durumu
I - Ortakların kişisel sorumluluğu 236 103
II- Sorumluluğun derecesi 237 103
III - Mahkeme kararı 238 104
IV- İflas
1 Şirketin iflası 239 104
2 Şirketin ve ortakların iflası 240 104
3 Ortakların hakları 241 105
V - Takas 242 105

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Ortağın Ayrılması
Sona erme
- Sebepleri
1 Genel olarak 243 105
2 İstisnalar 244 106
3 Haklı sebepler 245 106
Özel durumlar
Sermaye koyma borcunun yerine getirilmemesi 246 107
b) Karine 247 107
Kişisel alacaklıların durumu
Şirket süresinin uzatılması hâlinde itiraz hakkı 248 107
b) Haciz ve şirketin feshini isteme hakkı 249 107
- Hükümleri
1 Tescil ve ilan 250 108
2 Ortakların yönetim haklarının sona ermesi 251 108
3 Geçici yönetim 252 108
Ortakların şirketten ayrılması I- Özel durumlar
1 Ortağın ölümü 253 108
2 Ortağın iflası 254 109
3 Haklı sebepler 255 109
4 Fesih ihbarı 256 110

5 İki kişilik şirkette
Madde Sayfa

a) Haklı sebeplerin varlığında 257 110
b) Diğer sebeplerin varlığında 258 110
- Hükümler
1 Tescil 259 111
Ayrılan ortağın payı
a) Hesaplama şekli 260 111
b) Ödeme şekli 261 111
c) Ödeme zamanı 262 111
d) Tamamlanmamış işler 263 112
e) Zamanaşımı 264 112
f) Özel durumlar 265 112
g) Zamanaşımının kesilmesi 266 113

BEŞİNCİ BÖLÜM
Tasfiye
Genel hükümler
I - Sözleşme serbestisi
1 Kural 267 113
2 Ortakların kararlarına uyma zorunluluğu 268 113
II - Tüzel kişiliğin devamı 269 113
III - İflas 270 114
IV - Şirket alacaklılarının rüçhan hakkı 271 114
Tasfiye memurları
I - Genel olarak 272 114
II - Seçim ve atama 273 114
- Görevden alma
Tasfiye memuru olan ortaklar
a) Sona ermeden önce atanma 274 114
b) Sona ermeden sonra atama 275 114
2 Ortak olmayan tasfiye memurları 276 115
3 Mahkemece atanan tasfiye memurları 277 116
- İşlem biçimine ilişkin hükümler
1 Birlikte hareket 278 116
2 Devir yasağı ve vekil etme 279 116
3 Temsil 280 116
4 Yalnız başına hareket 281 117
5 Yetkilerin genişletilmesi veya daraltılması 282 117
V - Tescil ve ilan 283 117
VI- Ücret 284 117
VII - Sorumluluk 285 118
Tasfiye işleri
I - Koruma önlemleri 286 118

II - Defter tutma yükümlülüğü
Madde Sayfa

1 Başlangıç envanteri ve bilançosu 287 119
2 Defterler 288 119
3 Son bilanço 289 119
4 Saklama zorunluluğu 290 119
III - Tasfiyenin amacı 291 120
- Yeni işler
1 Kural 292 120
2 İstisna 293 120
- Varlıkların paraya çevrilmesi
1 Ayrı ayrı satış 294 120
2 Toptan satış 295 121
3 Paranın yatırılması 296 121
VI - Borçların ödenmesi 297 121
VII - Ortakların ek ödemeleri 298 121
- Tasfiyeden arta kalanın dağıtılması
1 Geçici ödemeler 299 121
2 Son dağıtma 300 122
- Ortakların denetleme hakkı
1 Bilgi isteme hakkı 301 122
2 Defterleri inceleme hakkı 302 122
X - Tasfiyenin sonu 303 122

ÜÇÜNCÜ KISIM
Komandit Şirket BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu
A) Tanımı 304 122
B) Uygulanacak hükümler 305 123
C) Sözleşme
I - Yorum 306 123
II- Komanditerlerin sermaye koyma borcu 307 123
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler
A) Sözleşme serbestisi 308 124
Komanditerlerin hukuki durumu
I - Yönetim 309 124
II - Denetleme 310 124
III - Rekabet yasağı 311 125
IV - Kâr ve zarar
1 Genel olarak 312 125
Geri verilmesi zorunlu olmayan faizler ve kâr payları
a) Usulüne göre tahakkuk ettirilmiş olanlar 313 125
b) Usulsüz tahakkuk ettirilmiş olanlar 314 125

V - Ortaklığın geçişi
Madde Sayfa

1 Devir hâlinde 315 126
2 Ölüm hâlinde 316 126
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle Olan İlişkileri
A) Uygulanacak hükümler 317 126
B) Şirketin temsili 318 126
Komanditer ortağın sorumluluğu
I - Genel olarak 319 126
- İstisnalar
1 Adı şirketin unvanında bulunan komanditer 320 126
2 Şirket adına işlemde bulunan komanditer 321 127
- Alacaklıların durumu
1 Takip imkânı 322 128
2 Sermayenin azaltılması 323 128
İflas
a) Şirketin iflası 324 128
b) Komanditelerin sorumluluğu 325 129
c) Komanditerin iflası 326 129
4 Takas 327 129

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi
A) Uygulanacak hükümler 328 129

DÖRDÜNCÜ KISIM
Anonim Şirket BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler, Kuruluş ve Temel İlkeler
Genel Hükümler
I - Tanım 329 130
II - Özel kanunlara bağlı anonim şirketler 330 130
III - Amaç ve konu 331 130
IV - En az sermaye tutarı 332 130
V - Devletin gözetimi
1 İzin 333 131
Kamu tüzel kişilerinin yönetim kurulunda temsili 334 131
Kuruluş
I - Kurucu işlem 335 132
II - Kuruluş belgeleri 336 132
III - Kurucular
1 Tanım 337 132
2 Asgari sayı 338 133

IV - Esas sözleşme
Madde Sayfa

1 İçerik 339 133
2 Emredici hükümler 340 134
V - Taahhüdün onaylanması 341 134
- Ayni sermaye
Ayni sermaye konulabilecek malvarlığı unsurları 342 134
2 Değer biçme 343 135
- Pay bedellerinin ödenmesi
1 Nakdî sermaye 344 135
2 Ödeme yeri 345 135
3 Halka arzedilecek paylar 346 136
VIII - Primli paylar 347 136
IX - Kurucu menfaatleri 348 137
X - Kurucular beyanı 349 137
XI - Halka arz taahhüdü 350 137
XII - İşlem denetçisi raporu 351 137
XIII - Kuruluştan önce pay taahhüdünün devri 352 137
XIV - Fesih davası 353 138
XV - Şirketin tescili ve ilanı 354 138
XVI - Tüzel kişiliğin kazanılması 355 139
C) Kanuna karşı hile 356 140
D) Temel ilkeler
I - Eşit işlem ilkesi 357 140
II - Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı 358 141

Genel olarak
I - Atama ve seçim
İKİNCİ BÖLÜM
Yönetim Kurulu

1 Üyelerin sayısı ve nitelikleri 359 141
Belirli grupların yönetim kurulunda temsil edilmesi 360 142
3 Sigorta 361 142
4 Görev süresi 362 142
II - Üyeliğin boşalması 363 142
III - Görevden alma 364 143
Yönetim ve temsil I - Genel olarak
1 Esas 365 143
2 Görev dağılımı 366 143
3 Yönetimin devri 367 144
4 Ticari mümessil ve vekiller 368 144
5 Özen ve bağlılık yükümlülüğü 369 144
II Temsil yetkisi
1 Genel olarak 370 144

Madde Sayfa
2 Kapsam ve sınırlar 371 145
3 İmza şekli 372 146
4 Tescil ve ilan 373 146
- Görevler ve yetkiler
1 Genel olarak 374 147
2 Devredilemez görev ve yetkiler 375 147
Sermayenin kaybı, borca batık olma durumu
a) Çağrı ve bildirim yükümü 376 147
b) Konkordato 377 148
4 Riskin erken saptanması ve yönetimi 378 149
5 Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin olarak kabul etmesi
a) Genel olarak 379 149
b) Kanuna karşı hile 380 150
c) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi 381 150
d) İstisnalar 382 151
e) İvazsız iktisap 383 151
f) Elden çıkarma 384 151
g) Aykırı iktisap hâlinde elden çıkarma 385 151
h) Sermayenin azaltılması 386 152
ı) Saklı tutulan hükümler 387 152
i) Kendi paylarını taahhüt yasağı 388 152
j) Hakların kullanılması 389 152
- Yönetim kurulu toplantıları
1 Kararlar 390 153
2 Batıl kararlar 391 153
3 Bilgi alma ve inceleme hakkı 392 154
4 Müzakereye katılma yasağı 393 155
V- Yönetim kurulu üyelerinin mali hakları 394 156
VI - Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağı 395 156
VII - Rekabet yasağı 396 157
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetleme
A) Genel olarak 397 158
B) Konu ve kapsam 398 159
Denetçi
I - Seçim, görevden alma ve sözleşmenin feshi 399 160
II - Denetçi olabilecekler 400 162
D) İbraz yükümü ve bilgi alma hakkı 401 164
E) Denetim raporu 402 165
F) Görüş yazıları 403 166
G) Denetçilerin sır saklamadan doğan sorumluluğu 404 167
H) Şirket ile denetçi arasındaki görüş ayrılıkları 405 168
I) Topluluk ilişkileri için özel denetçi denetimi 406 169

Madde Sayfa
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Genel Kurul
A) Genel olarak 407 169
B) Görev ve yetkileri 408 170
C) Toplantılar 409 170
Çağrı
I - Yetki
1 Yetkili ve görevli organlar 410 171
2 Azlık
a) Genel olarak 411 171
b) Mahkemenin izni 412 172
II - Gündem 413 172
III - Çağrının şekli
1 Genel olarak 414 172
Genel kurula katılmaya yetkili olan pay sahipleri 415 173
3 Çağrısız genel kurul 416 173
Toplantının yapılması
I - Hazır bulunanlar listesi 417 174
II - Toplantı ve karar nisabı 418 174
III - Toplantı başkanlığı ve iç yönerge 419 175
IV - Toplantının ertelenmesi 420 175
V - Esas sözleşme değişikliklerinde toplantı ve karar nisapları 421 175
VI - Tutanak 422 177
VII - Kararların etkisi 423 177
VIII - Bilançonun onaylanmasına ilişkin karar 424 177
Pay sahibinin kişisel hakları I - Genel kurula katılma
1 İlke 425 177
2 Şirkete karşı yetkili olma 426 178
Pay sahibinin temsili
a) Genel olarak 427 178
Organın temsilcisi, bağımsız temsilci ve kurumsal temsilci428 178
c) Tevdi eden temsilcisi 429 178
d) Bildirge 430 179
e) Bildirim 431 179
4 Birden çok hak sahibi 432 179
II - Yetkisiz katılma 433 179
III - Oy hakkı
1 İlke 434 179
2 Oy hakkının doğumu 435 180
3 Oydan yoksunluk 436 180
IV - Bilgi alma ve inceleme hakkı 437 180
V - Özel denetim isteme hakkı
1 Genel kurulun kabulü 438 181

Madde Sayfa
2 Genel kurulun reddi 439 182
3 Atama 440 182
4 Görev 441 182
5 Rapor 442 183
6 İşleme konulma ve açıklama 443 183
7 Giderler 444 183
Genel kurul kararlarının iptali
I - İptal sebepleri 445 184
II - İptal davası açabilecek kişiler 446 184
H) Butlan 447 184
I) Çeşitli hükümler
I - İlan, teminat ve kanun yolu 448 185
II - Kararın yürütülmesinin geri bırakılması 449 185
III - Kararın etkisi 450 185
IV - Kötüniyetle iptal ve butlan davası açanların sorumluluğu 451 186

BEŞİNCİ BÖLÜM
Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi BİRİNCİ AYIRIM
Genel Olarak
A) İlke 452 186
Usul
- Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ve genel kurul kararı 453 186
II - İmtiyazlı pay sahipleri özel kurulu 454 186
III - Tescil 455 188

İKİNCİ AYIRIM
Özel Değişiklikler
Sermayenin artırılması I - Ortak hükümler
1 Genel olarak 456 188
2 Yönetim kurulunun beyanı 457 189
3 Denetleme raporu 458 190
- Sermaye taahhüdü yoluyla artırım
1 Esas sermaye sisteminde 459 190
2 Kayıtlı sermaye sisteminde 460 190
3 Rüçhan hakkı 461 191
III - İç kaynaklardan sermaye artırımı 462 192
IV - Şarta bağlı sermaye artırımı
1 İlke 463 193
2 Sınırlar 464 193
3 Esas sözleşmedeki dayanak 465 193
4 Pay sahiplerinin korunması 466 194
Değiştirme veya alım hakkını haiz bulunan kişilerin korunması 467 194

Sermaye artırımının gerçekleştirilmesi
Madde Sayfa

a) Hakların kullanılması, sermaye taahhüdü 468 195
b) Uygunluğun doğrulanması 469 195
Esas sözleşmenin uygun duruma getirilmesi 470 195
d) Ticaret siciline tescil 471 195
7 Esas sözleşmeden çıkarma 472 195
Esas sermayenin azaltılması
I - Karar 473 196
II - Alacaklılara çağrı 474 196
III - Kararların yerine getirilmesi 475 197

ALTINCI BÖLÜM
Pay ve Sermaye Koyma Borcu BİRİNCİ AYIRIM
Pay
Genel hükümler
I - Asgari itibarî değer 476 198
II - Payların bölünememesi 477 198
İmtiyazlı paylar
I - Tanım 478 199
II - Oyda imtiyazlı paylar 479 199
İKİNCİ AYIRIM
Pay Bedelini İfa Borcu ve İfa Etmemenin Sonuçları
A) İlke 480 200
B) Ödemeye çağrı 481 200
Temerrüt
I - Sonuçları 482 201
II - Iskat usulü 483 201

YEDİNCİ BÖLÜM
Menkul Kıymetler BİRİNCİ AYIRIM
Pay senetleri
A) Ortak Hükümler I - Türler
1 Şartlar 484 202
2 Dönüştürme 485 202
II - Pay senedi bastırılması 486 203
III - Pay senetlerinin şekli 487 203
IV - Yıpranmış pay senetleri 488 204
B) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri 489 204
Nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrinde ilke 490 205

Devrin sınırlandırılması
Madde Sayfa

I - Kanuni sınırlama 491 205
- Esas sözleşmeyle sınırlama
1 İlkeler 492 205
Borsaya kote edilmemiş nama yazılı paylar
a) Red sebepleri 493 205
b) Hükümleri 494 206
Borsaya kote edilmiş nama yazılı paylar
a) Red sebepleri 495 207
b) Bildirme yükümü 496 207
c) Hakların geçişi 497 207
d) Red süresi 498 208
- Pay defteri
1 Kayıt 499 208
2 Kaydın silinmesi 500 209
3 Bedellerinin tamamı ödenmemiş nama yazılı paylar 501 209
İKİNCİ AYIRIM
İntifa Senetleri
A) Çıkarılması 502 209
B) Hükümleri 503 210
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Borçlanma Senetleriyle Alma ve Değiştirme Hakkını İçeren Menkul Kıymetler
A) Genel kurul kararıyla 504 210
B) Yönetim kurulu kararıyla 505 210
C) Sınır 506 210

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Kâr, Kazanç ve Tasfiye Payı
Kâr ve tasfiye payı hakkı
I - Genel olarak 507 211
II - Hesaplama biçimi 508 22
Kâr payı, hazırlık dönemi faizi ve kazanç payı
I - Kâr payı 509 211
II - Hazırlık dönemi faizi 510 212
III - Kazanç payları 511 212
Geri alma hakkı
I - Kötüniyet hâlinde 512 212
II - Şirketin iflası hâlinde 513 213

Madde Sayfa
DOKUZUNCU BÖLÜM
Şirketin Finansal Tabloları, Yedek Akçeler
Anonim şirketlerin finansal tabloları ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu
I - Hazırlama yükümü 514 213
II - Dürüst resim ilkesi 515 214
III - Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu 516 214
Şirketler topluluğunun finansal tabloları ve yıllık faaliyet raporu
I - Uygulanacak muhasebe standartları 517 214
II - Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu 518 215
Yedek akçeler
- Kanuni yedek akçe
1 Genel kanuni yedek akçe 519 215
2 Şirketin iktisap ettiği kendi pay senetleri için ayrılan yedek
akçe ve yeniden değerleme fonları 520 216
- Şirketin isteği ile ayırdığı yedek akçe
1 Genel olarak 521 216
2 Çalışanlar ve işçiler lehine yardım akçesi 522 216
III - Kâr payı ile yedek akçeler arasında ilgi 523 217
Çeşitli hükümler
I - İlan 524 217
II - Yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri 525 217
III - Özet finansal tabloları 526 217
IV - Sır saklama yükümü 527 217
E) Özel hükümler 528 218

ONUNCU BÖLÜM
Sona Erme ve Tasfiye
Sona erme
- Sona erme sebepleri
1 Genel olarak 529 218
2 Özel hâller
a) Organların eksikliği 530 219
b) Haklı sebeplerle fesih 531 219
- Hükümleri
1 Tescil ve ilan 532 220
2 Sonuçlar 533 220
III - İflas hâlinde tasfiye 534 220
IV - Şirket organlarının durumu 535 220
Tasfiye
I - Tasfiye memurları
1 Atama 536 221
2 Görevden alma 537 221
3 Aktifleri satma yetkisi 538 222

Madde Sayfa
4 Yetkilerin sınırlandırılması ve genişletilmesi 539 222
II - Tasfiye işleri
1 İlk envanter ve bilanço 540 223
2 Alacaklıların çağrılması ve korunması 541 223
3 Diğer tasfiye işleri 542 224
4 Tasfiye sonucu dağıtma 543 225
5 Defterlerin saklanması 544 225
III - Şirket unvanının sicilden silinmesi 545 225
IV - Uygulanacak diğer hükümler 546 225
C) Ek tasfiye 547 226
D) Tasfiyeden dönülmesi 548 226

ONBİRİNCİ BÖLÜM
Hukuki Sorumluluk
Sorumluluk hâlleri
I - Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması 549 227
II - Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bi-
linmesi 550 227
III - Değer biçilmesinde yolsuzluk 551 228
IV - Halktan para toplamak 552 228
V - Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye
memurlarının sorumluluğu 553 228
VI - Denetçinin sorumluluğu 554 229
Şirketin zararı
I - Genel olarak 555 229
II - İflas hâlinde 556 229
III - Teselsül ve başvuru 557 230
IV - İbra
1 İbranın etkisi 558 230
2 Kuruluş ve sermaye artırımında ibra 559 230
V - Zamanaşımı 560 231
VI - Yetkili mahkeme 561 231
ONİKİNCİ BÖLÜM
Cezai Sorumluluk
A) Suçlar ve cezalar 562 231
B) Soruşturma ve kovuşturma usulü 563 233
BEŞİNCİ KISIM
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
A) Tanımı 564 233
B) Uygulanacak hükümler 565 234

Madde Sayfa
Kuruluş
I - Esas sözleşme
1 Şekil 566 234
2 İçeriği 567 234
II - Kurucular 568 234
III - Uygulanacak hükümler 569 235
Yönetim
I - Uygulanacak hükümler 570 235
II - Görevden alınma 571 235
III - Rekabet yasağı 572 235

ALTINCI KISIM
Limited Şirket BİRİNCİ BÖLÜM
Tanım ve Kuruluş
A) Kavram 573 235
B) Ortakların sayısı 574 236
Şirket sözleşmesi
I - Şekil 575 236
II - İçerik
1 Zorunlu kayıtlar 576 236
Şirket sözleşmesinde öngörülmeleri şartıyla bağlayıcı olan
hükümler 577 237
Ayni sermaye, ayni devralmalar ve özel menfaatler 578 238
4 Emredici hükümler 579 238
Sermaye
I - En az tutar 580 238
II - Ayni sermaye 581 238
III - Mal bedelleri ve kurucu menfaatleri 582 239
E) Esas sermaye payları 583 239
F) İntifa senetleri 584 239
G) Kuruluş
I - Kurulma anı 585 240
II - Tescil
1 İstem 586 240
2 Tescil ve ilan 587 241
III - Tüzel kişilik 588 242
İKİNCİ BÖLÜM
Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesi
A) Genel olarak 589 242
B) Özel değişiklikler
I - Esas sermayenin artırılması
1 İlke 590 242
2 Rüçhan hakkı 591 242
II - Esas sermayenin azaltılması 592 243

Madde Sayfa
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortakların Hak ve Borçları
A) Esas sermaye payının işlemlere konu olması
I - Genel olarak 593 243
II - Pay defteri 594 244
- Esas sermaye payının geçişi hâlleri
1 Devir 595 244
2 Miras, eşler arasındaki mal rejimi ve icra 596 245
3 Gerçek değerin belirlenmesi 597 245
4 Tescil 598 245
- Birden fazla ortağa ait esas sermaye payı, bu pay üzerinde çe- şitli haklar
1 Paylı mülkiyet 599 246
2 İntifa ve rehin hakkı 600 246
B) Geri verme yasağı 601 247
C) Ortakların sorumluluğu 602 247
Ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri I - Ek ödeme yükümlülüğü
1 Kural 603 247
2 Yükümlülüğün sürmesi 604 248
3 Geri ödeme 605 248
II - Yan edim yükümlülüğü 606 248
III - Sonradan öngörülme 607 249
Kâr payı ve ilgili diğer hükümler
I - Kâr payı ve yedek akçeler 608 249
II - Faiz yasağı ve hazırlık dönemi faizi 609 250
III - Finansal tablolar ve yedek akçeler 610 250
IV - Haksız alınan kâr paylarının geri verilmesi 611 250
F) Şirketin kendi esas sermaye paylarını iktisabı 612 250
G) Bağlılık yükümlülüğü ve rekabet yasağı 613 251
H) Bilgi alma ve inceleme hakkı 614 252
I) Özkaynakların yerini tutan ödünçler 615 252

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Organları
Genel kurul
I - Yetkiler 616 252
- Genel kurulun toplanması
1 Çağrı 617 254
2 Oy hakkı ve hesaplanması 618 254
3 Oy hakkından yoksunluk 619 255
- Karar alma
1 Olağan karar alma 620 255
2 Önemli kararlar 621 255
IV- Genel kurul kararlarının butlanı ve iptali 622 256

Madde Sayfa
Yönetim ve temsil I - Müdürler
1 Genel olarak 623 256
2 Müdürlerin birden fazla olmaları 624 257
II - Görevler, yetkiler ve yükümlülükler
1 Devredilemez ve vazgeçilemez görevler 625 257
2 Özen ve bağlılık yükümü, rekabet yasağı 626 258
3 Eşit işlem 627 259
III - Müdürlerin yerleşim yeri 628 259
IV - Temsil yetkisinin kapsamı, sınırlandırılması 629 259
V - Görevden alma, yönetim ve temsil yetkisinin geri alınması ve sınırlandırılması 630 259
VI - Ticari mümessiller ve ticari vekiller 631 260
VII - Haksız fiil sorumluluğu 632 260
Sermaye kaybı ve borca batıklık
I - Bildirim yükümlülüğü 633 260
II- İflâsın bildirilmesi ve konkordato talebi 634 260
D) Denetçi 635 261
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sona Erme ve Ayrılma
A) Sona erme sebepleri ve sona ermenin sonuçları 636 261
B) Tescil ve ilan 637 262
C) Çıkma ve çıkarılma
I - Genel olarak 638 262
II - Çıkmaya katılma 639 262
III - Çıkarma 640 263
IV - Ayrılma akçesi
1 İstem ve tutar 641 263
2 Ödeme 642 263
D) Tasfiye 643 264
E) Uygulanacak hükümler 644 264

ÜÇÜNCÜ KİTAP
Kıymetli Evrak BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Kıymetli evrakın tanımı 645 265
B) Senetten doğan borç 646 265
C) Kıymetli evrakın devri
I - Genel şekil 647 265
II - Ciro
1 Şekil 648 265
2 Hükümleri 649 266

Madde Sayfa
D) Senedin türünün değiştirilmesi 650 266
E) İptal kararı
I - Şartları 651 266
II - Hükümleri 652 266
F) Özel hükümler 653 267
İKİNCİ KISIM
Nama Yazılı Senetler
A) Tanımı 654 267
B) Alacaklının hakkını nasıl ispat edeceği
I - Kural olarak 655 267
II - Eksik nama yazılı senetler 656 267
C) İptal kararı 657 267
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hamile Yazılı Senetler
A) Tanımı 658 268
Borçlunun def’ileri
I - Genel olarak 659 268
II - Hamile yazılı faiz kuponları 660 268
İptal kararı
I - Genel olarak
1 Yetki 661 269
2 Ödeme yasağı 662 269
3 İlan ile çağrı, başvuru süresi 663 269
4 İlan şekli 664 270
5 Hükümleri
a) Senedin ibrazı hâlinde 665 270
b) Senedin ibraz edilmemesi hâlinde 666 270
II - Kuponlarda usul 667 270
III - Banknotlarda ve buna benzer kâğıtlarda usul 668 271
D) İpotekli borç senedi ve irat senedi 669 271
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kambiyo Senetleri
A) Borçlanma ehliyeti 670 271

BİRİNCİ BÖLÜM
Poliçe BİRİNCİ AYIRIM
Poliçenin Düzenlenmesi ve Şekli
Şekil
- Unsurları
1 Genel olarak 671 271
2 Unsurların bulunmaması 672 272

Madde Sayfa
- Münferit unsurlar
Düzenleyenin aynı zamanda muhatap veya emrine ödene-
cek kişi olması 673 272
2 Adresli ve yerleşim yerli poliçe 674 272
3 Faiz şartı 675 273
4 Poliçe bedelinin çeşitli şekillerde gösterilmesi 676 273
İmza edenlerin sorumluluğu
I - Geçerli olmayan imzaların bulunması 677 273
II - Yetkisiz imza 678 273
III - Düzenleyenin sorumluluğu 679 273
IV - Açık poliçe 680 274
İKİNCİ AYIRIM
Ciro
A) Poliçenin devredilmesi 681 274
B) Ciro
I - Kayıtsız, şartsız olması 682 274
II - Cironun şekli 683 274
- Cironun hükümleri
1 Devir işlevi 684 275
2 Teminat işlevi 685 275
3 Hamilin hak sahipliği 686 275
IV - Def’iler 687 276
V - Cironun çeşitleri
1 Tahsil cirosu 688 276
2 Rehin cirosu 689 276
3 Vadeden sonraki ciro 690 277

ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Kabul ve Aval
Kabule arz
I - Kural 691 277
II - Kabule arz şartı ve yasağı 692 277
III - Görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi gereken poliçelerde693 278
IV - Bir daha kabule arz 694 278
Kabul
- Şekli
1 Genel olarak 695 278
2 Kabulün sınırlandırılması 696 279
3 Adresli ve yerleşim yerli poliçe 697 279
- Hükümleri
1 Genel olarak 698 279
2 Kabul şerhinin çizilmesi 699 279

Aval
Madde Sayfa

I - Aval verenler 700 280
II - Şekil 701 280
III - Hükümler 702 280

DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Ödeme
Vade
- Vadenin belirlenmesi
1 Genel olarak 703 280
2 Görüldüğünde ödenecek poliçe 704 281
3 Görüldükten belirli bir süre sonra ödenecek poliçe 705 281
- Sürelerin hesabı
1 Genel olarak 706 281
2 Takvimlerin çatışması 707 282
Ödeme
I - İbraz 708 282
II - Makbuz istemek hakkı 709 282
III - Vadeden önce ve vadesinde ödeme 710 283
IV - Yabancı ülke parası ile ödeme 711 283
V - Tevdi 712 283

BEŞİNCİ AYIRIM
Kabul Etmeme ve Ödememe Hâllerinde Başvurma Hakları
A) Başvurma hakkı
I - Genel olarak 713 284
- Protesto
1 Süreler ve şartları 714 284
2 Şekli
a) Noterlikçe düzenlenmesi 715 285
b) İçindekiler 716 285
c) Protesto belgesi 717 286
d) Kısmi kabul hâlinde 718 286
e) Birden fazla kişiye karşı düzenlenen protesto 719 286
3 Saklama yükümü 720 286
4 Sakat protesto 721 286
5 Protesto düzenlenmesi gerekmeyen hâller 722 286
III - İhbar zorunluluğu 723 287
IV - Teselsül 724 288
- Başvurma hakkının kapsamı
1 Hamilin hakkı 725 288
2 Ödeyen kişinin hakkı 726 288
- Makbuz
1 Genel olarak 727 289
2 Kısmi kabul hâlinde 728 289

Madde Sayfa
VII - Retret 729 289
VIII - Başvurma hakkının düşmesi
1 Genel olarak 730 290
2 Mücbir sebepler 731 290
B) Sebepsiz zenginleşme 732 291
C) Poliçe karşılığının devri 733 292
D) Araya girme
I - Genel hükümler 734 292
- Araya girme suretiyle kabul
1 Şartlar, hamilin durumu 735 292
2 Şekil 736 293
3 Araya girerek kabul edenin sorumluluğu 737 293
- Araya girerek ödeme
1 Şartları 738 293
2 Hamilin ibraz yükümlülüğü 739 294
3 Reddin sonucu 740 294
4 Makbuz 741 294
5 Hakların devri, araya girenlerin birden fazla olması hâli 742 294

ALTINCI AYIRIM
Poliçe Nüshaları ve Suretleri
Poliçe nüshaları
I - İsteme hakkı 743 295
II - Nüshalar arasındaki ilişki 744 295
III - Kabul şerhi 745 295
Poliçe suretleri
I - Şekil ve hükümleri 746 296
II - Senet aslının teslimi 747 296
YEDİNCİ AYIRIM
Çeşitli Hükümler
A) Senet metnindeki değişiklikler 748 297
Zamanaşımı
I - Süreler 749 297
II - Kesilme
1 Sebepleri 750 297
2 Hükümleri 751 297
Süreler
1 Tatil günleri 752 298
2 Sürenin hesaplanması 753 298
3 Atıfet süreleri 754 298
D) Poliçeye ilişkin işlemlerin yapılacağı yer 755 298
E) İmzalar 756 298
F) İptal

Madde Sayfa
I - Önleyici önlemler 757 299
II - Poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi 758 299
III - Poliçeyi eline geçirenin bilinmemesi
1 Dilekçe sahibinin yükümlülükleri 759 299
2 İhtar
a) İçeriği 760 299
b) Süreler 761 300
c) İlan 762 300
IV - İade davası 763 300
V - İptal kararı 764 300
VI - Teminat 765 300
SEKİZİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı
A) Ehliyet 766 301
Şekil ve süreler
I - Genel olarak 767 301
II - Hakların kullanılması ve korunmasına ilişkin işlemler 768 301
III - Başvurma hakkı 769 301
Borçlanmaların hükümleri
I - Genel olarak 770 302
II - Kısmi kabul ve ödeme 771 302
III - Ödeme 772 302
IV - Sebepsiz zenginleşmeden doğan haklar 773 302
V - Karşılığın hamile geçmesi 774 302
VI - İptal kararı 775 302
İKİNCİ BÖLÜM
Bono veya Emre Yazılı Senet
A) Unsurlar 776 303
B) Unsurların bulunmaması 777 303
C) Uygulanacak hükümler 778 303
D) Düzenleyenin sorumluluğu 779 305

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çek BİRİNCİ AYIRIM
Çeklerin Düzenlenmesi ve Şekli
Şekli
I - Unsurlar 780 305
II - Unsurların bulunmaması 781 307
Münferit unsurlar I - Muhatap
1 Muhatap olma ehliyeti 782 307
2 Karşılık 783 308

Madde Sayfa
II - Kabul yasağı 784 308
III - Kimin lehine çekilebileceği 785 308
IV - Faiz şartı 786 309
V - Adresli ve yerleşme yerli çek 787 309
İKİNCİ AYIRIM
Devir
A) Devredilebilirlik 788 309
B) Ciro
I - Genel olarak 789 309
II - Hak sahipliğini ispat görevi 790 310
III - Hamiline yazılı çek üzerine yapılan ciro 791 310
C) Elden çıkan çek 792 310
Protestodan ve ibraz süresinin geçmesinden sonraki ciro 793 310

ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ödeme ve Ödememe
Ödeme
I - Aval 794 310
II - Muacceliyet 795 311
- Ödeme için ibraz
1 Genel olarak 796 311
2 Takvim farklılığı 797 311
3 Takas odası 798 311
- Çekten cayma
1 Genel olarak 799 312
2 Özel hâller 800 312
V - Ciroların incelenmesi 801 312
VI - Yabancı ülke parasıyla ödenecek çek 802 312
- Çizgili çek
1 Şekil ve şartları 803 313
2 Hükümleri 804 313
- Hesaba geçirilmek üzere düzenlenen çek
1 Genel olarak 805 314
2 Hamilin hakları
a) İflas hâlinde 806 314
b) Hesaba geçirilmeme hâlinde 807 314
Ödememe
I - Hamilin başvurma hakları 808 314
II - Protesto 809 315
III - Başvurma hakkının kapsamı 810 315
IV - Mücbir sebepler 811 315

Madde Sayfa
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Çeşitli Hükümler
A) Sahte veya tahrif edilmiş çek 812 316
B) Çekin birden fazla nüsha olarak düzenlenmesi 813 316
C) Zamanaşımı 814 317
D) Bankanın tanımı 815 317
Süreler
I - Tatil günleri 816 317
II - Sürelerin hesabı 817 317
F) Uygulanacak hükümler 818 317
BEŞİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı
A) Muhatap olma ehliyeti 819 319
B) Şekil ve süreler 820 319
C) Borçlanmaların hükümleri
I - Düzenlenme yeri kanunu 821 319
II - Ödeme yeri hukuku 822 319
III - Yerleşim yeri hukuku 823 320

BEŞİNCİ KISIM
Kambiyo Senetlerine Benzeyen Senetler ve Diğer Emre Yazılı Senetler
Emre yazılı senet
I - Tanımı 824 320
II - Borçlunun def’ileri 825 320
Kambiyo senetlerine benzeyen senetler I - Emre yazılı havaleler
1 Genel olarak 826 321
2 Kabul zorunluluğunun bulunmaması 827 321
3 Kabulün hükümleri 828 321
4 İcrada uygulanmayacak hükümler 829 321
II - Emre yazılı ödeme vaatleri 830 321
C) Cirosu kabil olan diğer senetler 831 322

Umumi mağazalar
ALTINCI KISIM
Makbuz Senedi ve Varant

I - Genel olarak 832 322
II - İstisnalar 833 323
Makbuz senedi ve varant I - Şekil
1 Makbuz senedi 834 323
2 Varant 835 324

Madde Sayfa
3 Defter 836 324
4 Kısmi senet 837 324
II - Ciro
1 Genel olarak 838 324
2 Hükümleri 839 324
3 Varantın cirosu 840 325
Mallar üzerinde tasarruflar
I - Yapılamayacak işlemler 841 325
- Malın geri alınması
1 Genel olarak 842 325
2 Kısmen geri alma 843 325
- Sattırma hakkı
1 Şartlar 844 325
2 Satış bedeli 845 326
3 Başvurma hakkı 846 326
4 Sigorta 847 326
D) Zamanaşımı 848 326
E) Senetlerin zıyaı 849 326

DÖRDÜNCÜ KİTAP
Taşıma İşleri BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Taşıyıcı 850 327
B) Hükümlerin uygulama alanı 851 327
Saklı tutulan hükümler
I- Kural 852 327
II- Özel hükümlerin sorumluluğu etkilememesi 853 327
Sorumluluğun kaldırılmasına veya hafifletilmesine ait hükümlerin geçersizliği 854 328
E) Zamanaşımı 855 328

İKİNCİ KISIM
Eşya Taşıma
Taşıma sözleşmesinin uygulanması
I - Taşıma senedi 856 329
II - Taşıma senedinin içeriği 857 329
III - Taşıma senedinin ispat gücü 858 330
IV - Yük senedi 859 331
V - Refakat belgeleri 860 331
VI - Tehlikeli eşya 861 332
VII - Ambalaj ve işaret 862 332
VIII - Yükleme ve boşaltma 863 332
IX - Özel durumlarda gönderenin kusursuz sorumluluğu 864 333

Madde Sayfa
X - Gönderen tarafından fesih 865 334
XI - Kısmi taşımayı istem hakkı 866 335
XII - Yükleme süresine uyulmaması hâlinde taşıyıcının hakları 867 335
XIII - Emir, talimat ve tasarruflar 868 336
XIV - Taşıma ve teslim engelleri 869 337
XV - Taşıma ücretinin hesaplanması ve ödenmesi 870 338
XVI - Gönderilenin hakları ve ödeme borcu 871 339
XVII - Ödemeli teslim 872 340
XVIII - Taşıma süresi 873 340
XIX - Zıya karinesi 874 341
Taşıyıcının sorumluluğu
- Zıya veya hasar ile gecikmeden doğan zarardan sorumluluk 875 341
- Sorumluluktan kurtulma
Genel olarak
a) Taşıyıcının özeni 876 342
b) Araç arızası ve kiraya verenin kusuru 877 342
2 Özel hâller 878 342
III - Yardımcıların kusuru 879 343
IV - Tazminatta esas alınacak değer 880 344
V- Zarar saptama giderleri 881 344
VI - Sorumluluk sınırları 882 344
VII - Diğer giderlerin tazmini 883 345
VIII - Diğer zararlarda sorumluluğun en yüksek tutarı 884 345
IX - Sözleşme dışı istemler 885 346
X - Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı 886 346
XI - Yardımcı kişilerin sorumluluğu 887 346
XII - Fiilî taşıyıcı 888 347
XIII -Bildirim 889 347
XIV - Yetkili mahkeme 890 348
XV - Hapis hakkı 891 348
XVI - Birden çok taşıyıcı 892 349
XVII - Birden çok hapis hakkının sırası 893 349
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşınma Eşyası Taşıması
A) Uygulanacak hükümler 894 349
B) Taşıyıcının yükümlülükleri 895 349
Taşıma senedi, tehlikeli mal, refakat belgeleri, bildirim ve bilgi
verme yükümlülükleri 896 350
D) Gönderenin özel hâllerde sorumluluğu 897 350
E) Sorumluluktan kurtulma sebepleri 898 350
F) Sorumluluk sınırı 899 351
G) Bildirim 900 351
H) Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı 901 352

Madde Sayfa
DÖRDÜNCÜ KISIM
Değişik Tür Araçlar ile Taşıma
A) Sözleşme 902 352
B) Bilinen zarar yeri 903 353
C) Bildirim ve zamanaşımı 904 353
D) Taşınma eşyasının taşıması 905 353
BEŞİNCİ KISIM
Yolcu Taşıma
A) Kurallara uyma zorunluluğu 906 353
B) Seferin yapılamaması 907 354
C) Seferin gecikmesi
I - Hareketin gecikmesi 908 354
II - Sefer sırasında
1 Yol değiştirme 909 355
2 Zorunlu sebepler 910 355
D) Seferin duraklaması 911 356
E) Bagaj
I - Taşıyıcının sorumluluğu 912 356
II- Taşıyıcının hapis hakkı 913 357
F) Taşıyıcının sorumluluğu 914 357
G) Yolcunun ölümü 915 358
H) Yönetmelik 916 358
ALTINCI KISIM
Taşıma İşleri Komisyoncusu
A) Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi 917 358
Hükümleri
I - Eşyanın taşıtılması 918 359
II - Bildirme yükümlülüğü 919 359
III - Ücretin muacceliyeti 920 360
IV - Kesin ücret 921 360
V - Gönderenin alacakları 922 360
VI - Hapis hakkı 923 361
VII - Sonraki komisyoncu 924 361
VIII - Halefiyet 925 361
IX - Komisyoncunun taşıma işini üzerine alması 926 361
X - Toplama yük 927 361
Sorumluluk
I - Komisyoncunun sorumluluğu 928 362
II - Yardımcıların kusuru 929 362
D) Zamanaşımı 930 363

A) Tanımlar


BEŞİNCİ KİTAP
Deniz Ticareti BİRİNCİ KISIM
Gemi BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Madde Sayfa

I- Gemi, ticaret gemisi 931 363
II- Denize, yola ve yüke elverişli gemi 932 363
III- Tamir kabul etmez gemi, tamire değmez gemi 933 364
IV- Gemi adamları 934 364
B) Hükümlerin uygulama alanı 935 364
C) Gemilerin hukuksal niteliği
I- Genel olarak 936 365
II- Taşınmazlarla ilgili hükümlerden gemilere uygulanacak olanlar 937 365

İKİNCİ BÖLÜM
Geminin Kimliği
Geminin adı
I- Seçme serbestisi 938 366
II- Gövde üzerine yazılma zorunluluğu 939 366
Geminin bayrağı
I- Türk Bayrağını çekme hakkı ve yükümlülüğü 940 366
II- İstisnaları 941 367
III- Türk Bayrağı çekme hakkının kaybedilmesi 942 367
IV- Hakkın ispatı
1 Gemi tasdiknamesi 943 368
2 Bayrak şahadetnamesi 944 368
3 Muaf olma 945 368
C) Geminin bağlama limanı 946 368
Ceza hükümleri
Suç oluşturan fiiller
1 Kanuna aykırı şekilde bayrak çekme 947 369
Tasdikname veya şahadetname almadan ve gemide bu-
lundurmadan bayrak çekme 948 369
Harp gemileri ile istihkâmlar önünde ve limanda bayrak
çekmemek 949 369
Geminin adının ve bağlama limanının yazılmaması 950 370
Ortak hükümler
1 Kusur 951 370
2 Suçun işlendiği yer ve işleyenin vatandaşlığı 952 370
E) Yönetmelik 953 370

Genel hükümler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gemi Sicili
Madde Sayfa

I- Sicil müdürlükleri ve bölgeleri 954 370
II- Yetkili sicil müdürlüğü 955 371
III- Tescili caiz gemiler 956 371
IV- Tescili zorunlu gemiler 957 371
V- Tescili caiz olmayan gemiler 958 372
Geminin tescili I- İstem
1 Şekli 959 372
2 İçeriği 960 372
3 Belgeler
a) Genel olarak 961 373
b) Yabancı sicile kayıtlı gemiler için 962 373
II- Tescil
1 Tescil edilecek hususlar 963 373
2 Değişiklikler 964 374
Silinme
I- İstem üzerine 965 375
Resen
1 Genel şartları 966 376
2 Özel hâller 967 376
Gemi tasdiknamesi
I- İçeriği 968 377
II- Yeniden düzenlenmesi 969 377
III- Değişiklikler 970 377
IV- İbraz zorunluluğu 971 377
E) Sicil işlemlerini yaptırmaya davet 972 378
F) Hükümleri
I- Sicilin açıklığı 973 378
II- Sicil karineleri 974 378
Sicilin gerçek hukuki duruma uygun hâle getirilmesi 975 378
IV- İtirazlar 976 379
V- Şerhler
1 Verilebilecekleri hâller 977 379
2 Verilmesi 978 380
3 Sağladığı hak 979 380
4 Hükümden düşmesi 980 380
5 Silinmesi 981 380
VI- İtiraz veya şerhin kalkması 982 380
VII- Sicile güven ilkesi 983 381
G) Zamanaşımı 984 381
H) Kayıt giderleri 985 381

İ) Yapı hâlindeki gemilere özgü sicil
Madde Sayfa

I- Genel olarak 986 382
Yapının tescili
Tescil istemi
a) Şekli 987 382
b) İçeriği 988 382
Tescil
a) Tescil edilecek hususlar 989 383
b) Değişiklikler 990 383
c) Hükümleri 991 383
d) Silme 992 384
J) Sicil müdürlüğünün kararlarına itiraz 993 384
K) Yönetmelik 994 384
L) Türk Uluslararası Gemi Sicili 995 384

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mülkiyet ve Diğer Ayni Haklar BİRİNCİ AYIRIM
Uygulanacak Hükümler
A) Sicile kayıtlı gemilere 996 385
B) Sicile kayıtlı olmayan gemilere 997 385

İKİNCİ AYIRIM
Mülkiyet
İktisabı
Aslen iktisabı
1 Sahiplenme 998 385
2 Olağan zamanaşımı 999 385
3 Olağanüstü zamanaşımı 1000 386
Devren iktisabı
1 Devrin şekli 1001 387
2 Devrin kapsamı 1002 387
Zıya
I - Geminin zıyaı 1003 387
II- Terk 1004 388
III- Zamanaşımı 1005 388
Sicile kayıtlı gemi payı ve iştirak payı üzerinde mülkiyet I- İktisabı
1 Aslen 1006 388
Devren
a) Devir yoluyla1007 388
b) İştirak payının bırakılması yoluyla 1008 389
II- Zıyaı 1009 389

Madde Sayfa
Yapı hâlinde bulunan gemiler ve yapı payları üzerindeki mülkiyet I- Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile kaydolunmayan yapılar ve
yapı payları 1010 389
II- Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile kaydolunan yapılar ve
yapı payları 1011 390
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Gemi Rehni
Sicile kayıtlı olmayan gemiler üzerindeki iştirak payının rehni1012 390
Sicile kayıtlı olan gemilerin rehni
I- Tersane sahibinin ipotek hakkı 1013 390
II- Gemi ipoteği
1 Niteliği 1014 390
2 Kurulması 1015 391
3 Sicile geçirilecek hususlar 1016 392
4 İpoteğin derecesi1017 393
İpoteğin teminat altına aldığı alacak
a) Genel olarak 1018 393
b) Faizler 1019 393
İpoteğin kapsamı
Gemi, gemi payı, bütünleyici parça, eklenti, gemi yerine geçen
satış veya kamulaştırma bedeli ve tazminat istemleri1020 394
Birlikte gemi ipoteğinde birden çok gemi veya gemi payı 1021 394
Sigorta tazminatı
aa) Kural 1022 394
bb) Sigortacının yapacağı ödemeler 1023 395
cc) Gemi ipoteğinin sigortacıya bildirilmesi
aaa) Bildirim yükümü 1024 395
bbb) Birden çok sigortacının varlığında 1025 396
ccc) İpotekli alacaklının yerleşim yerini değiştir-
mesi 1026 396
dd) Sigortacının borcundan kurtulması1027 397
ee) İpoteğin ödeyen sigortacıya geçmesi1028 397
ff) Sigortacının prim ve ödemeleri kabul etmek zo-
runluluğu 1029 397
İpoteğin hükümleri
Alacağın muaccel olmasından önce aa) İpotekli alacaklının hakları
aaa) Gemi maliki aleyhine 1030 397
bbb) Üçüncü kişiler aleyhine 1031 398
bb) Malikin hakları
aaa) Def’ide bulunma hakkı1032 399
bbb) Alacağın muacceliyeti için bildirimde bu-
lunma hakkı 1033 399
ccc) Malike temsilci atanması 1034 399

Alacağın muaccel olmasından sonra
Madde Sayfa

aa) Gemi malikinin borcu ödeme hakkı 1035 399
bb) Alacağın malike geçmesi1036 400
cc) Gemi malikinin belgelerin verilmesini istem hakkı 1037 400
Gemi ipoteğinin devri ve değiştirilmesi
İpoteğin devri
aa) Genel olarak1038 400
bb) İtiraz ve def’iler 1039 401
cc) Devri genel hükümlere tabi alacaklar 1040 401
İpoteğin değiştirilmesi
aa) İpoteğin içeriğinin değiştirilmesi 1041 401
bb) İpoteğin derecesinin değiştirilmesi 1042 402
cc) İpotekli alacağın yerine başka bir alacağın konulması1043 403
Gemi ipoteğinin sona ermesi
Sebepleri
aa) Alacakla birlikte ipoteğin de düşmesi sonucunu doğuran sebepler
aaa) Alacağın düşmesi1044 402
bbb) Alacaklı ve malik sıfatlarının birleşmesi1045 403
ccc) Birlikte gemi ipoteğinde malikin alacaklıya
ödemede bulunması 1046 403
ddd) Birlikte gemi ipoteğinde ipoteğin borçluya geçmesi1047 404
eee) Alacaklının gemi malikine karşı sahip olduğu
istem hakkının zamanaşımına uğraması 1048 404
bb) Sadece ipoteğin düşmesi sonucunu doğuran se- bepler
aaa) Tarafların anlaşması 1049 404
bbb) Alacaklının feragati 1050 404
ccc) İpoteğin süresinin dolması1051 405
cc) Mahkemece ipoteğin düşmesine karar verilmesi
aaa) Alacaklının belli olmaması hâlinde 1052 405
bbb) Paranın tevdii hâlinde 1053 405
Yapı hâlindeki gemiler üzerinde ipotek
1 Konusu 1054 405
2 Kurulması 1055 406
3 Kapsamı 1056 406
4 Derecesi1057 406
5 Uygulanacak hükümler 1058 406
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
İntifa Hakkı
A) Kurulması1059 407
B) Uygulanacak hükümler1060 407

Donatan
İKİNCİ KISIM
Donatan ve Donatma İştiraki
Madde Sayfa

I- Tanımı 1061 407
II- Gemi adamlarının kusurlarından doğan sorumluluğu 1062 408
III- Yetkili mahkeme1063 408
Donatma iştiraki
I- Tanımı 1064 408
II- İştirakin tescili 1065 408
III- Paydaş donatanlar arasındaki ilişkiler 1066 409
IV- İştirakin yönetimi ve temsili
1 Kararlar1067 409
2 Gemi müdürü
a) Atanması ve görevden alınması1068 409
b) Yönetim yetkisi 1069 410
Temsil yetkisi
aa) Kapsamı1070 410
bb) Hükümleri1071 411
cc) Sınırlandırılması 1072 411
Yükümlülükleri
aa) Özen yükümlülüğü1073 411
bb) Defter tutma ve belgeleri saklama yükümlülüğü 1074 411
cc) Bilgi ve hesap verme yükümlülüğü 1075 411
V- Kazanca ve zarara katılma 1076 411
VI- Giderlere katılma1077 412
VII- Paydaş donatanların şahsında değişiklik1078 412
VIII- Paydaş donatan olan kaptan 1079 412
Paydaş donatanların sorumluluğu
İştirakin borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı sorumluluğu 1080 413
2 İştirak payının devredilmiş olması hâlinde 1081 413
Sona ermesi
Sona erme sebepleri
a) Fesih kararı 1082 413
b) Çıkmak isteyen ortağın fesih istemi 1083 414
c) İştirakin iflası 1084 414
2 Sona ermeyi gerektirmeyen hâller 1085 414
XI- Tasfiye 1086 414
XII- Yetkili mahkeme 1087 415
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kaptan
A) Özen yükümlülüğü1088 415
B) Sorumluluğu1089 415
Görevleri

Geminin elverişliliği ile ilgili olarak
Madde Sayfa

Geminin denize ve yola elverişli olup olmadığına dikkat etme1090 416
Geminin yüklemeye ve boşaltmaya elverişli olup olmadığı-
na dikkat etme 1091 416
II- Yabancı mevzuata uyma 1092 416
III- Yola çıkma 1093 417
IV- Gemide hazır bulunma 1094 417
V- Kaptanın gemi zabitlerine danışması 1095 418
Gemi jurnali
1 Tutma yükümlülüğü1096 418
2 İçeriği1097 418
Deniz raporu
1 Düzenlenmesi istemine yetkili olanlar 1098 419
2 Tespit edilecek konular 1099 420
3 Usul 1100 420
4 Tutanağın aslının saklanması 1101 421
VIII- Donatanın menfaatlerini koruma 1102 421
Kanundan doğan temsil yetkisi
Donatanın temsilcisi sıfatıyla
Kapsamı
a) Gemi bağlama limanında bulunduğu sırada1103 421
Gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada1104 421
c) Kredi işlemleri1105 421
2 Temsil yetkisinin sınırlandırılması1106 422
3 Fesihten sonra kaptanın yetkilerinin kaldırılması1107 422
4 Kaptanın vekâletsiz iş görmesi1108 422
Donatanın kaptanın yaptığı işlemlerden doğan sorumluluğu 1109 422
Kaptanın donatana karşı hak ve yükümlülükleri 1110 423
II- Kendi hesabına gemiye eşya yükleme yasağı 1111 423
III- Yükle ilgili olanların menfaatlerini koruma yükümlülüğü
1 Genel olarak 1112 424
2 Rotadan sapma 1113 424
3 Eşya üzerinde tasarruf yetkisi
a) Genel olarak1114 425
b) Müşterek avarya hâlinde 1115 425
c) Diğer hâllerde 1116 425
d) Kaptanın işlemlerinin donatanı bağlaması 1117 425
4 Dış ilişkide işlemlerin geçerliği1118 426

DÖRDÜNCÜ KISIM
Deniz Ticareti Sözleşmeleri BİRİNCİ BÖLÜM
Gemi Kira Sözleşmeleri
A) Tanımı ve türleri 1119 426
B) Gemi kira senedi1120 426

Madde Sayfa
C) Sicile şerh 1121 426
D) Hüküm ve sonuçları
I- Geminin kullanılmasından doğan istemler 1122 427
II- Geminin teslimi1123 427
III- Giderler1124 427
IV- Gemiyi kullanma hakkı1125 427
V- Sigorta 1126 428
VI- Gemi adamlarının çalıştırılması1127 428
VII- Kira ödeme borcu ve teminatı1128 428
VIII- Geminin iadesi1129 429
E) Uygulanacak hükümler1130 429
İKİNCİ BÖLÜM
Zaman Çarteri Sözleşmesi
A) Tanımı 1131 429
B) Zaman çarter partisi 1132 429
Tarafların hakları ve borçları
I- Tahsis edenin borçları1133 430
II- Geminin ticari yönetimi1134 430
III- Giderler 1135 430
IV- Ücret ödeme borcu ve teminatı1136 431
V- Tahsis olunanın sorumluluğu ve gemiyi iade yükümlülüğü 1137 431

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Navlun Sözleşmesi BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A) Navlun sözleşmesinin türleri 1138 431
B) Yolculuk çarter partisi1139 432
C) Kamaralar1140 432
Taşıyanın, gemiyi denize, yola ve yüke elverişli bulundurma
yükümlülüğü 1141 432

İKİNCİ AYIRIM
Yükleme ve Boşaltma
Yükleme
I- Demirleme yeri1142 432
II- Yükleme giderleri 1143 433
III- Yüklenecek eşya
1 Kararlaştırılandan başka eşya 1144 433
2 Doğru bildirimde bulunma yükümlülüğü
a) Eşya hakkında1145 433
b) Caiz olmayan eşya ve yükleme hakkında1146 434
c) Gizlice yüklenen eşya hakkında1147 434
d) Tehlikeli eşya hakkında 1148 435

Madde Sayfa
3 Bilgi 1149 435
IV- Başka gemiye yükleme ve aktarma 1150 435
V- Güverteye konacak eşya1151 436
VI- Süreler
1 Hazırlık bildirimi1152 436
2 Yükleme süresi 1153 437
3 Sürastarya süresi1154 438
4 Sürastarya parası 1155 438
5 Yükleme ve sürastarya sürelerinin hesabı1156 438
6 Hızlandırma primi 1157 439
VII- Yolculuk başlamadan önce sözleşmenin feshi1158 440
Yüklemenin hiç veya süresinde yapılmaması
1 Yüklemenin hiç yapılmaması 1159 440
2 Eksik yükleme 1160 441
Birden çok yükleten veya taşıtanın bulunması
1 Birden çok yükleten1161 442
2 Birden çok taşıtan1162 442
Kırkambar sözleşmesi
1 Yükleme anı1163 442
2 Taşıtanın sözleşmeyi feshetmesi1164 443
XI- Belgeleri verme yükümlülüğü 1165 443
Boşaltma
I- Demirleme yeri 1166 444
II- Boşaltma giderleri1167 444
III- Süreler
1 Hazırlık bildirimi1168 444
2 Boşaltma süresi 1169 445
3 Sürastarya süresi1170 445
4 Sürastarya parası 1171 446
5 Boşaltma ve sürastarya sürelerinin hesabı1172 446
6 Hızlandırma primi 1173 447
IV- Boşaltmanın hiç veya süresinde yapılmaması1174 447
V- Kısmi çarter sözleşmelerinde 1175 448
VI- Kırkambar sözleşmesi
1 Boşaltma işleri 1176 448
Taşıtanın üçüncü şahıslarla yaptığı kırkambar sözleşmeleri1177 448

ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Taşıyanın Sorumluluğu ve Hakları
Taşıyanın sorumluluğu
I- Genel olarak 1178 449
II- Sorumluluktan kurtulma hâlleri
1 Taşıyana yüklenemeyecek sebep 1179 450
2 Teknik kusur ve yangın1180 451

Madde Sayfa
3 Denizde kurtarma1181 451
III- Taşıyanın kusursuzluk ve uygun illiyet bağı karinelerinden ya-
rarlandığı hâller1182 451
IV- Sebeplerin birleşmesi1183 452
İnceleme ve bildirim
1 İnceleme 1184 452
2 Bildirim 1185 453
Sorumluluğu sınırlandırma hakkı
1 Sorumluluk sınırları 1186 454
2 Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı1187 455
Tazminat istemi için süre
1 Hak düşürücü süre 1188 456
Hak düşürücü süre itirazından yararlanma hakkının kaybe-
dilmesi1189 456
VIII- Sözleşme dışı istemler1190 456
IX- Fiilî taşıyanın sorumluluğu
1 Genel olarak 1191 457
2 Sorumsuzluk şartı 1192 458
Taşıyanın hakları
Navlun ödenmesini istem hakkı
Miktarı
a) ölçü, tartı veya sayı üzerine navlun 1193 459
b) Zaman üzerine navlun1194 459
c) Navlun kararlaştırılmamışsa1195 460
d) Navlun dışında kalan prim ve giderler 1196 460
2 Navlunun muacceliyeti1197 460
3 Eşyanın navlun yerine bırakılması1198 460
4 Zıyaa uğrayan eşyanın durumu 1199 461
5 Navlun borçlusu1200 461
Hapis hakkı
1 Genel olarak 1201 461
2 Çekişmeli tutarın yatırılması ve teminat 1202 462
Üçüncü kişi gönderilenin durumu
1 Ödeme yükümlülüğünün doğması1203 462
2 Gönderilene karşı hapis hakkının kullanılması 1204 462
Rücu hakkı
a) Eşyanın teslimi hâlinde1205 463
b) Hapis hakkının paraya çevrilmesi hâlinde 1206 463
Gönderilenin eşyayı teslim almaması hâlinde1207 463
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Taşıtanın ve Yükletenin Sorumluluğu
A) Kusur sorumluluğu 1208 464

Madde Sayfa
BEŞİNCİ AYIRIM
Yolculuğun Başlamasına veya Devamına Engel Olan Sebepler Yüzünden Sözleşmenin Sona Ermesi
Sözleşmenin hükümden düşmesi I- Geminin zayi olması sebebiyle
1 Yolculuk başlamadan önce1209 464
2 Yolculuk başladıktan sonra
a) Mesafe navlunu 1210 464
b) Kaptanın yükümlülükleri 1211 465
3 Başka gemiye yükleme ve aktarma 1212 466
4 Geminin denize elverişsiz hâle gelmesi1213 466
Eşyanın zayi olması sebebiyle
Yolculuk başlamadan önce
a) Eşya sözleşmede ferden belirlenmişse 1214 466
b) Eşya, sözleşmede tür veya cinsi ile belirlenmişse1215 467
Yolculuk başladıktan sonra
a) Eşyanın tamamının zayi olması 1216 467
b) Eşyanın bir kısmının zayi olması1217 468
Sözleşmenin feshi
I- Taraflara fesih hakkı veren hâl 1218 468
II- Tarafların fesih hakkına sahip olmadığı hâller
1 Eşyanın sadece bir kısmına ilişkin engeller1219 469
2 Kaptanın haklı bir sebeple rotadan sapması1220 469
Geminin yolculuk sırasında tamirinin gerekmesi 1221 470
III- Diğer sebeplerin etkisi 1222 470
Eşya üzerinde tasarruf yetkisi olan kişinin fesih hakkı 1223 471
Fesih hakkının kullanılması
1 Feshin bildirimi 1224 471
Hüküm ve sonuçları
Sözleşme yolculuk başlamadan önce feshedilmişse 1225 471
Sözleşme yolculuk başladıktan sonra feshedilmişse 1226 471
C) Birden çok yolculuğun özellikleri 1227 472

ALTINCI AYIRIM
Denizde Taşıma Senetleri
A) Konişmento
I- Tanımı, türleri ve düzenlenmesi1228 473
II - İçeriği1229 473
Hükümleri
Kıymetli evrak olma niteliği
Eşyanın yetkili konişmento hamiline teslimi
aa) Genel olarak1230 475
bb) Birden çok konişmento hamilinin başvurusu1231 475

Madde Sayfa
cc) Yükletenin talimatı 1232 475
dd) Navlun sözleşmesinin umulmayan hâl yüzünden
hükümden düşmesi 1233 476
Konişmentonun eşyayı temsili
aa) Genel olarak1234 476
bb) Birden çok konişmento hamili1235 476
cc) Konişmentonun geri verilmesi karşılığında eşya-
nın teslimi 1236 476
İspat işlevi
a) Hukuki ilişkiyi ispat 1237 477
b) Taşıyanı ispat 1238 477
Eşyanın genel olarak cinsini, işaretlerini, koli veya par-
ça adedini, ağırlık ve miktarını ispat 1239 478
d) Navlunu ispat 1240 479
e) Yükleten tarafından verilen garantiler 1241 479
B) Diğer denizde taşıma senetleri1242 480
YEDİNCİ AYIRIM
Emredici Hükümler
A) Genel olarak 1243 480
B) İstisnalar 1244 481
C) Yolculuk çarteri sözleşmesi1245 481
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Zamanaşımı
A) Süre1246 482
BEŞİNCİ BÖLÜM
Deniz Yoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmesi
A) Tanımı 1247 482
B) Taşıyan ve fiilî taşıyan 1248 482
C) Yolcu1249 482
D) Bagaj1250 483
E) Yolcunun yükümlülükleri
I- Kaptanın talimatına uyma 1251 483
II- Bagaj hakkında doğru bilgi verme yükümlülüğü1252 483
III- Gemiye zamanında gelmek1253 484
F) Taşıyanın hapis hakkı 1254 484
G) Ölen yolcunun bagajı 1255 485
H) Yolcunun uğradığı zararlardan sorumluluk
I- Taşıyanın sorumluluğu1256 485
II- Fiilî taşıyanın sorumluluğu1257 487
III- Taşıma süresi 1258 487
IV- Zorunlu sigorta1259 488

Madde Sayfa
V- Değerli eşya 1260 488
VI- Birlikte kusur 1261 489
VII- Bedensel zarardan doğan sorumluluğun sınırı 1262 489
VIII- Bagaj ve araçların zıyaı veya hasarından doğan
sorumluluğun sınırı 1263 489
IX- Sorumluluk sınırlarına ilişkin ortak hükümler 1264 490
X- Taşıyanın adamlarının savunmaları ve sorumluluk sınırları 1265 490
XI- İstemlerin birleşmesi 1266 490
XII - Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı1267 491
XIII- İstemlerin dayanağı1268 491
XIV- Bagajın zıyaı veya hasara uğradığının bildirimi 1269 491
XV- Zamanaşımı 1270 492
XVI- Emredici hükümler 1271 492

BEŞİNCİ KISIM
Deniz Kazaları BİRİNCİ BÖLÜM
Müşterek Avarya
Genel hükümler
I- Tanım 1272 493
II- Uygulanacak kurallar 1273 493
Borçlular ve teminat
I- Garame paylarının borçluları1274 494
II- Alacaklıların rehin hakları
1 Genel olarak 1275 494
2 Gemiye düşen garame payı için teminat 1276 494
3 Hapis hakkının kullanılması 1277 494
Dispeç
I - Genel olarak
1 Yaptırma yükümlülüğü 1278 495
2 Yapılacağı yer 1279 496
3 Dispeççi 1280 496
Dispeçin onaylanmasını isteme hakkı ve dispeçe itiraz
1 Duruşma1281 496
2 Dispeçin onaylanması1282 497
3 Uygulanacak usul hükümleri1283 497
4 Dispeç raporunun onaylanması hakkındaki kararın hükmü1284 497
D) Zamanaşımı 1285 498
İKİNCİ BÖLÜM
Çatma
A) Uygulama alanı1286 498
B) Kusursuz çatma 1287 498
C) Kusurlu çatma

Madde Sayfa
I- Bir tarafın kusuru 1288 499
Ortak kusur
1 Eşya zararı1289 499
2 Bedensel zarar 1290 500
III - Kılavuzun kusuru1291 500
D) Dava öncesi delil tespiti 1292 501
E) Şekil şartı yokluğu1293 501
F) Karine yokluğu 1294 501
G) Kaptanın yardım görevi ve yerine getirilmemesinden donatanın
sorumsuzluğu 1295 502
H) Saklı tutulan hükümler 1296 502
İ) Zamanaşımı 1297 502

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurtarma
Eşya kurtarma
I- Kurtarma faaliyeti 1298 502
II- Diğer hâller1299 503
Kurtarma sözleşmesi
1 Sözleşme yapma yetkisi 1300 503
2 Sözleşmenin uyarlanması veya iptali1301 504
3 Emredici hükümler1302 504
IV- Tarafların yükümlülükleri 1303 504
Kurtaranın hakları
Kurtarma ücreti
a) İlkeler1304 505
b) Ücretin belirlenmesi1305 506
c) Borçlular 1306 507
d) Gönderilenin sorumluluğu 1307 507
e) Ücretin paylaştırılması
aa) Tek ücret 1308 507
bb) Birden çok kurtaran arasında 1309 508
cc) Gemi adamlarına ve kurtaranın diğer adamlarına
verilecek pay1310 508
f) Ücretten mahrumiyet 1311 509
2 Özel tazminat1312 509
3 Faiz 1313 510
4 Ödeme zamanı ve teminat1314 510
5 Rehin hakları1315 511
6 Avans 1316 511
İnsan kurtarma
I- Kaptanın yükümlülüğü1317 511
II- Ücret 1318 511
C) Zamanaşımı 1319 512

Madde Sayfa
ALTINCI KISIM
Gemi Alacakları
A) Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar 1320 512
B) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı
I- Kapsamı 1321 513
II - Temin ettiği alacaklar 1322 514
III- Önceliği 1323 514
IV- Sırası1324 514
V- Devri ve intikali1325 515
VI- Düşmesi 1326 515
VII- Zamanaşımı1327 516

YEDİNCİ KISIM
Sorumluluğun Sınırlanması ve Petrol Kirliliği Zararının Tazmini
Deniz alacaklarına karşı sorumluluğun sınırlanması
I- Kural1328 516
II- Yabancılık unsuru taşımayan hâller 1329 517
III- Uygulama alanının genişletilmesi 1330 517
IV- Sözleşmenin uygulanmayacağı alacaklar 1331 518
V- Üçyüz tonilatodan küçük gemiler 1332 518
VI- Sondaj işlemi gemileri1333 518
VII- Öncelik 1334 518
VIII - Fon kurmadan sorumluluğun sınırlanması 1335 519
Petrol kirliliği zararı hakkında özel hükümler
I - Kural1336 519
II - Yabancılık unsuru taşımayan hâller 1337 520
III - Uygulama alanının genişletilmesi 1338 520
IV - Davanın ihbarı ve davaya müdahale 1339 521
V - Yabancı hukukun uygulanması 1340 521
Sözleşmelere ilişkin ortak hükümler
I - Kılavuzlar için sorumluluk sınırı1341 521
II - Kişisel sorumlulukta fon kurulması 1342 522
III - Sınırlama hakkını kaldıran kusur1343 522
IV - Kanuni halefiyet 1344 523
V - Alacakların teminatı 1345 523
VI - Diğer alacaklılar1346 523
VII - Faiz 1347 523
VIII - Görevli ve yetkili mahkeme 1348 524
IX - Yargılama ve takip giderleri 1349 524
SEKİZİNCİ KISIM
Cebrî İcraya İlişkin Özel Hükümler
A) Uygulanacak hukuk 1350 524
B) Tamamlayıcı hükümler 1351 525

Madde Sayfa
Gemiler hakkında I - İhtiyati haciz
1 Deniz alacakları 1352 525
2 İhtiyati haciz isteyebilme hakkı1353 527
Yetkili mahkeme
İhtiyati haciz kararı bakımından aa) Dava açılmadan önce
aaa) Türk Bayraklı gemiler 1354 527
bbb) Yabancı bayraklı gemiler 1355 528
ccc) Yetkiye, tahkime ve esasa uygulanacak hukuka ilişkin bir anlaşmanın varlığı hâlinde Türk mah-
kemesinin yetkisi 1356 528
bb) Dava açıldıktan sonra 1357 528
cc) İtirazlar ve değişiklik istemleri1358 529
b) Esas hakkında 1359 529
c) Tenfiz hakkında1360 529
d) Haksız ihtiyati haciz sebebiyle açılacak tazminat davası hakkında1361 530
4 Alacaklı tarafından delil gösterilmesi1362 530
5 Alacaklı tarafından teminat gösterilmesi1363 530
6 İhtiyati haczin yapılması
a) İhtiyati haciz kararının icrası 1364 531
b) İhtiyati hacze başlama süresi1365 531
c) Gemiye el konulması ve muhafaza tedbirleri 1366 531
d) Geminin seferde olması 1367 532
e) İhtiyati haczin kapsamı, geminin idaresi ve işletilmesi1368 532
7 İhtiyati haciz hakkının kullanılması1369 532
8 Geminin serbest bırakılması
a) Geminin değerinin depo edilmesi1370 533
b) İhtiyati haczin kaldırılması1371 534
c) Tarafların anlaşması1372 534
d) Saklı kalan haklar1373 534
e) Teminatın değiştirilmesi 1374 534
9 Yeniden veya aynı alacak için ihtiyati haciz1375 534
10 İhtiyati haczi tamamlayan işlemler1376 535
- Rehinli alacakların takibi
1 Fer’ilik ilkesi 1377 535
2 İflas yoluyla takip hakkı1378 536
3 Diğer takip yolları 1379 536
4 Rehinli alacaklıların takip hakkı
a) Kanuni rehin hakkı sahiplerinin1380 536
b) İpotek sahiplerinin1381 536
- Cebrî satış
1 Haciz 1382 536
2 Paraya çevirme 1383 536

Madde Sayfa
3 Yabancı sicile kayıtlı gemilerin satışı için hazırlıklar1384 537
4 Artırmanın ilanı 1385 537
5 Vaktinden evvel satış 1386 538
6 Pazarlık suretiyle satış 1387 538
7 Satış ve ihalenin sonucu 1388 538
8 Sıra cetveli
a) İlkeler1389 539
b) Birinci sıra 1390 539
c) İkinci sıra 1391 539
d) Üçüncü sıra 1392 540
e) Dördüncü sıra1393 540
f) Beşinci sıra1394 540
g) Altıncı sıra 1395 540
h) Yedinci sıra 1396 540
i) Sekizinci sıra1397 541
Eşya hakkında
I - Hapis hakkı için defter tutulması 1398 541
II - İlamlı icra1399 541
III - İlamsız icra1400 541

ALTINCI KİTAP
Sigorta Hukuku BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Sigorta sözleşmesi
- Temel kavramlar
1 Tanım1401 542
2 Karşılıklı sigorta 1402 542
3 Reasürans1403 542
4 Geçerli olmayan sigorta 1404 543
- Hükümler
1 Sözleşmenin yapılması sırasında susma1405 543
2 Temsil
a) Genel olarak1406 543
b) Talimat bulunmaması1407 544
3 Sigorta menfaatinin yokluğu1408 544
4 Sigortanın kapsamı1409 544
5 Sigorta süresi 1410 544
6 Sigorta dönemi 1411 545
Sigorta ettiren dışındakilerin bilgisi ve davranışı1412 545
Fesih ve cayma
a) Olağanüstü durumlarda fesih1413 545
b) Sigorta priminin artırılmasında fesih1414 545
c) Kısmi fesih ve cayma1415 545

Madde Sayfa
9 Tebliğler ve bildirimler1416 546
10 Olağanüstü durumlar
a) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması 1417 546
b) Sigortacının iflası 1418 546
11 Prim iadesi 1419 546
12 Zamanaşımı1420 547
- Tarafların borç ve yükümlülükleri
Sigortacının borç ve yükümlülükleri
Rizikoyu taşıma yükümlülüğü
aa) Genel olarak1421 547
bb) İmkânsızlık1422 547
b) Aydınlatma yükümlülüğü 1423 548
c) Sigorta poliçesi verme yükümlülüğü
aa) Genel olarak1424 548
bb) İçerik 1425 549
d) Giderleri ödeme borcu 1426 549
e) Tazminat ödeme borcu
aa) Genel olarak1427 550
bb) Kısmi tazminat ödemeleri 1428 550
cc) Rizikonun gerçekleşmesinde kusur 1429 551
Sigorta ettirenin borç ve yükümlülükleri
Prim ödeme borcu
aa) Genel olarak1430 551
bb) Ödeme zamanı1431 552
cc) Ödeme yeri1432 553
dd) Primin indirilmesi 1433 553
ee) Temerrüt 1434 553
Beyan yükümlülüğü
aa) Sözleşmenin yapılmasında
aaa) Genel olarak1435 554
bbb) Yazılı sorular1436 554
ccc) Bağlantı 1437 555
ddd) Sigortacı tarafından gerçek durumun bilinmesi 1438 555
eee) Yaptırım1439 555
fff) Caymanın şekli ve süresi1440 556
ggg) Caymanın hükümleri 1441 556
hhh) Cayma hakkının düşmesi 1442 556
bb) Teklifin yapılması ile kabulü arasındaki değişiklik-
leri beyan yükümlülüğü1443 556
cc) Sözleşme süresi içinde
aaa) Genel olarak1444 556
bbb) Sigortacının hakları 1445 557
dd) Riziko gerçekleştiğinde 1446 558
Bilgi verme ve araştırma yapılmasına izin verme yüküm-
lülüğü 1447 558

Zararı önleme, azaltma ve sigortacının rücu haklarını
Madde Sayfa

koruma yükümlülüğü1448 559
Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerin ihlali 1449 560
B) Kanun hükümlerinin uygulama alanı1450 560
C) Sigorta sözleşmeleri hakkında uygulanacak hükümler 1451 560
D) Koruyucu hükümler 1452 560

İKİNCİ KISIM
Sigorta Türlerine İlişkin Özel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM
Zarar Sigortaları
Mal sigortaları
I - Menfaat ve kapsam
1 Genel olarak 1453 561
2 Başkası lehine sigorta1454 561
3 Müşterek menfaatlerin sigortası 1455 562
4 Menfaat üzerinde sınırlamalar
a) Sınırlı ayni hak 1456 562
b) Haciz1457 563
II - Geçmişe etkili sigorta 1458 564
III - Tazminat ilkesi
1 Genel olarak 1459 564
2 Sigorta değeri 1460 564
3 Sigorta bedeli 1461 564
Hükümleri
a) Eksik sigorta 1462 565
b) Aşkın sigorta 1463 565
c) Takseli sigorta 1464 565
Birden çok sigorta
aa) Kural 1465 566
bb) Müşterek sigorta 1466 566
cc) Çifte sigorta 1467 567
dd) Kısmi sigorta 1468 568
Sigortacının sigortalanan menfaati inceleyebilmesi1469 568
IV - Sigorta edilen menfaatin sahibinin değişmesi 1470 568
- Zarar gören mal ve zararın gerçekleştiği yerde değişiklik yapmama 1471 568
VI - Halefiyet1472 568
Sorumluluk sigortaları I - Genel hükümler
1 Sözleşmenin konusu ve kapsamı 1473 569
2 Hukuki koruma1474 570
3 Bildirim yükümlülüğü 1475 570
4 Sigortacının yardımları 1476 570
5 Kasten neden olma1477 571

Madde Sayfa
6 Doğrudan dava hakkı1478 571
7 Sigortacının zarar görenden bilgi alma hakkı 1479 572
8 Takas 1480 572
9 Halefiyet1481 572
10 Zamanaşımı1482 573
- Zorunlu sorumluluk sigortaları
1 Sözleşme yapma zorunluluğu 1483 573
2 Zarar görenle ilişkide ifa yükümlülüğü1484 573
- Sorumluluk sigortalarına uygulanacak hükümler1485 573
C) Koruyucu hükümler 1486 573

Hayat sigortası
İKİNCİ BÖLÜM
Can Sigortaları

I - Tanım1487 574
II - Tontin 1488 574
III - Sözleşmeden cayma1489 574
IV - Hayatı sigorta edilecek kişi1490 575
V - Sigorta değeri1491 575
VI - Doktor incelemesi1492 576
VII - Lehtar
1 Atanması ve değiştirilmesi 1493 576
2 Lehtar atanmasına ilişkin yorum kuralı 1494 577
VIII - Sigorta ettiren lehine hak 1495 577
IX - Grup sigortaları1496 577
X - Beyanlar
1 Yanlış yaş beyanı1497 578
Sözleşmenin yapılması sırasındaki beyan yükümlülüğünün ihlali 1498 578
Sözleşmenin devamı sırasındaki beyan yükümlülüğünün ihlali 1499 579
XI - Sigortadan ayrılma 1500 579
XII - Ödünç verme 1501 580
XIII - Prim ödenmesinden muaf sigorta1502 580
XIV - İntihar1503 581
XV - Sigorta ettiren veya lehtarın sigortalıyı öldürmesi1504 581
XVI - Lehtarın sigorta ettirenin yerine geçmesi1505 581
XVII - Sigortacının iflası1506 582
Kaza sigortası
I - Genel olarak 1507 582
II - Tedavi giderleri 1508 583
III - Sigortalı 1509 583
IV - Uygulanacak hükümler1510 583
Hastalık ve sağlık sigortası
I - Sigortanın yaptırılması 1511 584
II - Teminatlar
1 Sigorta teminatı 1512 584

Madde Sayfa
2 Sağlık sigortası teminatları1513 584
III - Sigorta değeri1514 585
IV - Hastalık sigortasında lehtar1515 585
V - Bekleme süresi1516 585
- Yeni doğan bebeğin ve evlat edinilenin sigorta kapsamında olması1517 586
VII - Bilgi isteme hakkı1518 586
VIII - Hastalık ve sağlık sigortasına uygulanacak diğer hükümler1519 586
IX - Koruyucu hükümler1520 586
SON HÜKÜMLER
A) Şirket davalarında yargılama usulü1521 587
B) Ölçeklerine göre işletmeler 1522 587
C) Ölçeklerine göre sermaye şirketleri 1523 587
Elektronik işlemler ve bilgi toplumu hizmetleri
I - İnternet sitesi1524 588
II - Beyanlar, belgeler ve senetler1525 589
III - Güvenli elektronik imza 1526 590
IV - Elektronik ortamda kurullar
1 İlkeler 1527 591
2 Uygulama kuralları1528 592
E) Kurumsal yönetim ilkeleri 1529 592
F) Ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve
hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları 1530 592
G) “Şirket” ve “ortaklık” terimlerinin kanuniliği 1531 595
H) Ticaret sicili harçları1532 595
İ) Yürürlükten kaldırılan hükümler1533 595
Geçici Madde 1 595
Geçici Madde 2 596
Geçici Madde 3 596
Geçici Madde 4 596
Geçici Madde 5 597
Geçici Madde 6 597
Geçici Madde 7 598
Geçici Madde 8 603
Geçici Madde 9 603
Geçici Madde 10 603
Geçici Madde 11 603
Geçici Madde 12 604
Geçici Madde 13 604
Geçici Madde 14 604
Yürürlük 1534 605
Yürütme1535 605