^{Türk ve Abd Hukuku Bağlamında}Marka Hakkı Edinme Süreci

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
MARKA
1.1. MARKA KAVRAMI VE TERMİNOLOJİSİ 23
1.2. MARKA TARİHÇESİ 28
1.3. ULUSLARARASI HUKUK BAĞLAMINDA MARKA 32
1.3.1. Paris Sözleşmesi 33
1.3.2. Madrid Anlaşması ve Madrid Protokolü 35
1.3.3. AB Marka Hukuku ve Topluluk Markası 38
1.3.4. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS) 40
1.4. MARKA KULLANILMASINA İLİŞKİN SİSTEMLER 42
1.5. MARKA HAKKININ KORUNMASINA İLİŞKİN SİSTEMLER 43
1.5.1. Kullanma Sistemi 43
1.5.2. Tescil Sistemi 44
1.5.3. Karma Sistem 46
1.5.4. Türk Hukuku Sistemi 47
1.5.5. ABD Hukuku Sistemi 49
1.6. MARKANIN FONKSİYONLARI 52
1.6.1. Ayırt Edicilik 52
1.6.2. Kalite ya da Garanti Fonksiyonu 53
1.6.3. Kaynak Belirtme İşlevi 54
1.6.4. Reklam İşlevi 55
1.7. MARKA HAKKININ ÖZELLİKLERİ 56
1.7.1. Fikri Hak Olması 56
1.7.2. Gayri Maddi Olması 58
1.7.3. Mutlak Hak Olması 59
1.7.4. İnhisarilik 60
1.7.5. Ülkesellik İlkesi 61
1.7.6. Süreye Bağlı Bir Hak Olması ve Yenilenebilirlik 63
1.7.7. Hukuki İşlemlere Konu Olması 63
1.7.8. İhtiyarilik 63
1.8. MARKANIN DİĞER FİKRİ VE SINAİ HAKLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 64
1.8.1. Patent 65
1.8.2. Faydalı Modeller 70
1.8.3. Tasarım 72
1.8.4. İşletme Adı 77
1.8.4.1. Türk Hukuku’ndaki Yaklaşım 78
1.8.4.2. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 79
1.8.5. Ticaret Unvanı 80
1.8.5.1. Türk Hukuku’ndaki Yaklaşım 80
1.8.5.2. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 83
1.8.6. Coğrafi İşaret 84
1.8.7. Eser Koruması 89
1.8.8. Alan Adları 97
1.8.9. Ticari Sır 107
1.9. MARKA TÜRLERİ 111
1.9.1. Kullanım Amacına Göre 111
1.9.2. Sahiplerine Göre Markalar 113
1.9.3. Tanınmışlık Derecesine Göre Markalar 117
1.9.4. Tescil Amacına Göre Markalar 121
1.10. MARKANIN KORUMA KONUSU 124
1.10.1. Türk Hukuku’ndaki Yaklaşım 125
1.10.2. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 127
1.10.3. Türk Hukuku’nda Marka Olabilecek İşaretler 130
1.10.3.1. Ayırt edicilik 131
1.10.3.2. Esas Unsur – Tali Unsur Ayrımı 136
1.10.3.3. Belirlilik 138
1.10.4. ABD Hukuku’nda Marka Olabilecek İşaretler 138
1.10.4.1. ABD Hukuku’nda Ayırt Edicilik 139
1.10.4.1.1. Karıştırılma İhtimali 140
1.10.4.1.2. Benzerlik İncelemesi 143
1.10.4.1.3. İkincil Anlam Teorisi (Secondary Meaning) 143
1.10.4.2. Markanın Belirli Mal veya Hizmetlerle İlişkilendirilmesi 145
1.11. MARKA OLARAK TESCİL EDİLEBİLECEK İŞARETLER 146
1.11.1. Sözcük, Sayı ve Harf Markaları 149
1.11.2. İsim ve Soy İsim Markaları 152
1.11.3. Slogan Markaları 155
1.11.4. Şekiller, Çizimler ve Benzeri Tasvirler 158
1.11.5. Logo 159
1.11.6. Mal ve Ambalaj Markaları 160
1.11.7. Ses Markaları 161
1.11.8. Üç Boyutlu Şekil Markaları 163
1.11.9. Renk Markası 165
1.11.9.1. Türk Hukuku’ndaki Yaklaşım 166
1.11.9.2. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 168
1.11.10. Hareket Markaları 171
1.11.11. Ticari Form (Trade Dress) 172
1.11.12. Koku Markası 175
1.11.13. Hologram Markası 177
1.11.14. Tat Markası 178
İkinci Bölüm
MARKA HAKKI EDİNME SÜRECİ
2.1. TÜRK HUKUKU’NDA MARKA HAKKI EDİNME SÜRECİ 181
2.1.1. Öncelik İlkesi 182
2.1.1.1. Rüçhan Hakkı 183
2.1.1.1.1. Uluslararası Marka Başvurularından Doğan Rüçhan Hakkı 185
2.1.1.1.2. Sergilerden Doğan Rüçhan Hakkı 186
2.1.1.1.3. ABD Hukuku’nda Rüçhan Hakkı 187
2.1.1.2. Tanınmış Marka 188
2.1.1.2.1. Türk Hukuku’nda Tanınmış Marka 189
2.1.1.2.2. ABD Hukuku’nda Tanınmış Marka 195
2.1.2. Marka Başvurularında Sınıflandırma 198
2.1.2.1. Türk Hukuku’nda Mal veya Hizmet Markalarının Sınıflandırılması 200
2.1.2.2. Nis Anlaşması ve 2016/2 Sayılı Tebliği’nin Marka Başvuru Sürecindeki Rolü 202
2.1.2.3. ABD Hukuku’nda Mal veya Hizmet Marka Sınıfları 205
2.1.2.4. Nis Anlaşması’nın ABD Federal Marka Başvuru Sürecindeki Rolü 207
2.1.3. Başvuru Yapmaya Yetkili Kişiler 209
2.1.3.1. ABD Hukuku’nda Marka Sahibi 212
2.1.3.2. Muvafakat 215
2.1.3.2.1. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 219
2.1.4. Marka Başvurusu Süreci 221
2.1.4.1. Ön Araştırma 222
2.1.4.1.1. Türk Hukuku’ndaki Yaklaşım 224
2.1.4.1.2. ABD Hukuku’ndaki Yaklaşım 226
2.1.4.2. Başvuru 228
2.1.4.2.1. Marka Örneğinin Gösterimi 231
2.1.4.2.2. Marka Örneğinin Yönetmelik Bağlamında Gösterimi 232
2.1.4.2.3. ABD Hukuku’nda Marka Örneği Gösterimi 234
2.1.4.2.3.1. Marka Örneğinin Sunulması (Marka Çizimi) 235
2.1.4.2.3.2. Numune (Specimen) 238
2.1.4.3. Şekli İnceleme 240
2.1.4.4. Mutlak Ret Nedenleri (Tescil Engelleri) Yönünden İnceleme 244
2.1.4.4.1. SMK. m.4 Kapsamında Marka Olamayacak İşaretler 246
2.1.4.4.2. Herhangi bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler 249
2.1.4.4.3. Tasviri İşaretler 251
2.1.4.4.4. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler 257
2.1.4.4.4.1. İnceleme Süreci 259
2.1.4.4.4.2. Markanın Kullanımı veya Önceki Marka Sahibinin Muvafakati 263
2.1.4.4.5. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Meslek Sanat veya Ticaret Erbabını Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler 264
2.1.4.4.6. Mala Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren Şekli İçeren İşaretler 266
2.1.4.4.7. Halkı Yanıltıcı İşaretler 268
2.1.4.4.8. Paris Sözleşmesi 2. Mük. 6. md. Göre Reddedilecek İşaretler 270
2.1.4.4.9. Kamuya Mal Olmuş İşaretler 272
2.1.4.4.10. Dini Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler 274
2.1.4.4.11. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler 275
2.1.4.4.12. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler 277
2.1.4.5. Başvurunun Bülten’de Yayımlanması 279
2.1.4.6. Üçüncü Kişilerin Görüş İleri Sürmesi ve İlgili Kişilerin Yayıma İtiraz Süreci 281
2.1.4.6.1. Üçüncü Kişilerin Görüş İleri Sürmesi 281
2.1.4.6.2. Yayıma İtiraz 283
2.1.4.6.2.1. Kullanım İspatı 286
2.1.4.6.2.2. Yayıma İtiraz İncelemesinin Sonuçları 289
2.1.4.7. Markanın Nispi Ret Nedenleri 289
2.1.4.7.1. Tescil Edilmiş veya Tescil İçin Başvurusu Yapılmış Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer Mal veya Hizmetleri Kapsayan İşaretler 290
2.1.4.7.1.1. Markaların Aynı ve Benzer Olması 291
2.1.4.7.1.2. Mal veya Hizmetlerin Aynı veya Benzer Mal ve Hizmetleri Kapsaması 293
2.1.4.7.1.3. Markaların Birbiriyle Karıştırılması 295
2.1.4.7.1.4. İltibas İncelemesi Süreci 298
2.1.4.7.2. Ticari Vekil veya Temsilci Tarafından Marka Sahibinden İzin Alınmaksızın Marka Başvurusunda Bulunulması 303
2.1.4.7.3. Önceye Dayalı Kullanım Nedeniyle Hak İktisap Edenin Marka Başvurusuna İtirazı 305
2.1.4.7.4. Paris Sözleşmesi Bağlamında Tanınmış Markalar 307
2.1.4.7.4.1. Tanınmış Marka İncelemesi 309
2.1.4.7.4.2. Tanınmış Markanın Sağladığı Koruma 312
2.1.4.7.5. Toplumda Belirli Bir Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Markalar 314
2.1.4.7.6. Başkasına Ait Kişi İsmi, Ticaret Unvanı, Fotoğraf, Telif Hakkı veya Herhangi Bir Fikri Mülkiyet Hakkını İçeren Markalar 319
2.1.4.7.7. Süresi İçinde Yenilenmeyen Ortak Marka veya Garanti Markasıyla Aynı veya Benzer Markaların Tescil Edilmek İstenmesi 321
2.1.4.7.8. Süresi İçinde Yenilenmeyen Markalarla Aynı veya Benzer Markaların Tescil Edilmek İstenmesi 322
2.1.4.7.9. Kötü Niyetle Yapılan Marka Başvuruları 323
2.1.4.8. Karara İtiraz 330
2.1.4.9. Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu İncelemesi 332
2.1.4.9.1. YİDK Kararına Karşı İptal Davası 333
2.1.4.9.2. Yayıma İtiraz ve Karara İtiraza İlişkin Ortak Hükümler 335
2.1.4.10. Tescil 337
2.1.4.10.1. Marka Tescilinin Sonuçları 339
2.1.4.10.2. Marka Tescil Belgesi 341
2.1.4.11. Belirli Hataların Düzeltilmesi 341
2.1.4.12. Markanın Bölünmesi 342
2.1.5. Türk Hukuku’nda Markanın Haksız Rekabet Bağlamında Korunması 343
2.1.5.1. Marka Koruması ve Haksız Rekabet Hukuku İlişkisi 345
2.1.5.2. Markanın Haksız Rekabet Hükümleri Bağlamında Değerlendirilmesi 348
2.2. ABD HUKUKU’NDA MARKA HAKKI EDİNME SÜRECİ 352
2.2.1. Eyalet Bazında Marka Koruması 353
2.2.2. Common Law Marka Koruması 355
2.2.3. ABD Hukuku’nda Haksız Rekabet Koruması 357
2.2.4. Federal Tescil Sistemi 359
2.2.4.1. Marka Başvurusu Süreci 361
2.2.4.2. Marka Başvurusunun İncelenme Süreci 363
2.2.4.2.1. TEAS Plus ve TEAS Standart Formları 367
2.2.4.2.2. Marka Başvurusu Türü 369
2.2.4.2.2.1. Kullanılan Markalara İlişkin Başvurular 370
2.2.4.2.2.1.1. İnceleme Süreci 371
2.2.4.2.2.1.2. USPTO’ya Cevap Verilmesi 372
2.2.4.2.2.1.3. USPTO’ya Süresinde Cevap Verilmemesinin Sonuçları 374
2.2.4.2.2.1.4. Başvuranın Cevabının Yetersiz Olmasının Sonuçları 375
2.2.4.2.2.1.5. Marka Tescil Belgesinin Verilmesi 376
2.2.4.2.2.2. Bona Fide Kullanma Niyetli Başvurular 377
2.2.4.2.2.2.1. İnceleme Süreci 380
2.2.4.2.2.2.2. NOA Bildirimi 381
2.2.4.2.2.2.3. Markanın Kullanıldığına İlişkin Sunulması Gereken Belgeler 382
2.2.4.2.2.2.4. Süre Uzatım Talebi 384
2.2.4.2.2.2.5. Kullanma Durumuna İlişkin Formun İncelenmesi 386
2.2.4.2.2.3. Yabancı Ülke Menşeili Başvurulara İlişkin Süreç 387
2.2.4.2.2.4. Madrid Protokolü Bağlamında Marka Başvurusu Süreci 391
2.2.4.3. Markanın Bülten’de İlan Edilmesinden Sonraki Süreç 393
2.2.4.3.1. Protesto İhtarı 394
2.2.4.3.2. Marka Yargılama ve Temyiz Kurulu (TTAB) Bağlamında İtiraz Etme 395
2.2.4.3.2.1. İtiraz Süreci 396
2.2.4.3.2.2. Marka Yargılama ve Temyiz Kurulu Yapısı 398
2.2.4.3.2.3. Marka Yargılama ve Temyiz Kurulu (TTAB) Kararlarının Temyizi 401
2.2.4.4. Tescil 402
2.2.4.4.1. Asli Tescil Sicili ve Ek Tescil Sicili 405
2.2.4.4.2. TM SM ® İbarelerinin Önemi 409
2.2.4.4.2.1. TM ve SM Sembollerinin Kullanımı 409
2.2.4.4.2.2. ® Sembolünün Kullanımı 410
2.2.4.4.3. İtiraz Kabul Etmezlik Bildirimi 411
2.2.4.5. USPTO’nun Tescilli Marka Başvurusu Reddi Sebepleri 412
2.2.4.5.1. Soy İsimleri 414
2.2.4.5.2. Coğrafi Olarak Bir Ürünün Orijinini Tanımlayan Mal veya Hizmet İşaretleri 415
2.2.4.5.3. Coğrafi Bağlamda Yanıltıcı İşaretler 416
2.2.4.5.4. Ornamental (Motif, Süs, Desen) İşaretler 417
2.2.4.5.5. Fonksiyonel İşaretler 418
2.2.4.5.6. Tasviri İşaretler 419
2.2.4.5.7. Yanıltıcı Tasviri İşaretler 420
2.2.4.5.8. Jenerik İşaretler 421
2.2.4.5.9. Ahlaka Aykırı veya Skandallık İçeren Markalar 423
2.2.4.5.10. Toplumsal Değerleri Hor Gören İşaretler 424
2.2.4.5.11. Yanıltıcı İşaretler 425
2.2.4.5.12. Devlette ve Eyaletlere Ait İşaretler 426
2.2.4.5.13. İsim, Resim ve İmza Markaları 427
2.2.4.5.14. Karıştırılma İhtimali Olan Markalar 428
2.2.4.5.15. Yasadışı Faaliyetlere İlişkin Marka Kullanımı 430
2.2.4.5.16. Kitap Başlıkları, Film Başlıkları ve Edebi Eser Başlıklarından Oluşan Markalar 430
Üçüncü Bölüm
MARKA KORUMASININ SONA ERMESİ
3.1. GENEL OLARAK 433
3.2. TÜRK HUKUKU’NDA MARKANIN SONA ERME SEBEPLERİ 433
3.2.1. Markayı Kullanma Zorunluluğu 433
3.2.2. Marka Koruma Süresi ve Yenileme 439
3.2.3. Marka Başvurusunun Geri Çekilmesi 443
3.2.4. Marka Hakkından Vazgeçme 444
3.2.5. Markanın Hükümsüzlüğü 445
3.2.5.1. Hükümsüzlük Davası Tarafları 447
3.2.5.2. Hükümsüzlük Davası Konusu 449
3.2.5.2.1. Markanın Kullanımı Neticesinde Ayırt Edici Niteliğe Kavuşması 450
3.2.5.2.2. Sessiz Kalmak Suretiyle Hak Kaybı 453
3.2.5.3. Hükümsüzlük Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme 456
3.2.6. Markanın İptali 457
3.2.6.1. İptal Sebepleri 458
3.2.6.1.1. Markanın Kullanılmaması 459
3.2.6.1.2. Markanın Tescilli Olduğu Mal veya Hizmetler İçin Yaygın Bir Ad Haline Gelmesi 461
3.2.6.1.3. Markanın Tescilli Olduğu Mal veya Hizmetlerin Özellikle Niteliği, Kalitesi veya Coğrafi Kaynağı Konusunda Halkı Yanıltması 464
3.2.6.1.4. Garanti Markası veya Ortak Marka Teknik Şartnamesine Aykırı Kullanım 465
3.2.6.2. İptal Kararının Sonuçları 466
3.2.6.3. Hükümsüzlük ve İptal Kararının Etkileri 467
3.3. ABD HUKUKU’NDA MARKA HAKKININ SONA ERME SEBEPLERİ 469
3.3.1. ABD Hukuku’nda Markayı Kullanma Zorunluluğu 469
3.3.1.1. Tescilden Önce Markayı Kullanma Zorunluluğu 470
3.3.1.2. Tescilden Önce Marka Kullanma Niyetli Başvurularda Markanın Kullanılması 471
3.3.1.3. Common Law Bağlamında Markanın Kullanılması Zorunluluğu 472
3.3.1.4. Tescilden Sonra Markayı Kullanma Zorunluluğu 473
3.3.2. Marka Koruma Süresi ve Yenileme 474
3.3.3. Markanın Terk Edilmesi 478
3.3.3.1. Tescilli Markanın Terk Edilmesi 478
3.3.3.2. Marka Başvurusunun Terk Edilmesi 479
3.3.4. Tescilli Markanın İptali 480
Sonuç 483
Kaynakça 489
Kavramlar Dizini 503