İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR 7 İÇİNDEKİLER 9 SİMGELER VE KISALTMALAR 13 ÖZET 15 GİRİŞ 17 I. KONUNUN ÖNEMİ 17 II. KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI 19 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK PARA I. PARANIN TANIMI 21 II. PARANIN FONKSİYONLARI 22 A. Para Bir Hesap Birimidir 23 B. Para Bir Değişim Aracıdır 23 C. Para Bir Değer Birikim Aracıdır 24 III. PARANIN ÖZELLİKLERİ 24 A. Taşınabilirlik 24 B. Homojenlik 25 C. Bölünebilirlik 25 D. Taklit Edilememe 25 E. Değerini Koruma 25 F. Genel Kabul Görme 26 G. Dayanıklılık 26 H. Merkez Bankası Tekeli 26 IV. PARANIN TARİHÇESİ 27 A. Trampa Sistemi 28 B. Mal Para Sistemi 29 C. Madeni Para Sistemi 29 D. Kâğıt Para Sistemi 30
İKİNCİ BÖLÜM ELEKTRONİK PARANIN HUKUKİ ÇERÇEVESİ I. ELEKTRONİK PARANIN TANIMI 35 II. ELEKTRONİK PARANIN TARİHÇESİ 39 III. ELEKTRONİK PARAYA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER 40 A. Hukuki Düzenlemelerin Genel Tanıtımı 40 1. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 41 a. 2000/46/EC 42 b. 2005/60/EC 44 c. 2006/48/EC 44 d. 2009/110/EC 45 2. Türkiye Düzenlemeleri 46 a. 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun 47 b. Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik 52 c. Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimine ve Denetimine İlişkin Tebliğ 55 B. Hukuki Düzenlemelerde Öne Çıkan Hususlar 55 1. Paraya Çevrilebilirlik 55 2. İhtiyati Denetim 57 3. Muafiyet 62 4. Mevduat Teşkil Etmeme 66 5. Geçici Düzenlemeler 67 IV. ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI 68 A. Elektronik Para Kuruluşu ve Elektronik Para İhraççıları Arasındaki İlişki 70 B. Elektronik Para Kuruluşları ve Kredi Kuruluşları Arasındaki İlişki 72 C. Elektronik Para Kuruluşlarının Kurulma Şartları ve Diğer Yükümlülükleri 74 V. ELEKTRONİK PARANIN ÖZELLİKLERİ 77 A. Hukukî Bakımdan Sahip Olması Gereken Özellikler 79 1. Yetkili Elektronik Para Kuruluşu Tarafından İhraç 79 2. Fon Karşılığı İhraç 81
İçindekiler 11 3. Ödeme İşlemi Gerçekleştirme 82 4. Elektronik Olarak Saklanma 82 5. İhraççı Kuruluş Dışındakilerce Ödeme Aracı Olarak Kabul Edilme 83 B. Sistemsel Bakımdan Sahip Olması Gereken Özellikler 84 1. Güvenlik 84 2. Ölçeklenebilirlik 85 3. Etkililik 86 4. Düşük Ücret ve Basitlik 86 5. Çifte Harcanmanın Önlenmesi 86 6. Çevrilebilirlik ve Bir Değer İfade Etme 88 7. Saklanabilme 88 8. Anonimlik 89 VI. ELEKTRONİK PARANIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI 90 A. Elektronik Paranın Avantajları 90 B. Elektronik Paranın Dezavantajları 93 VII. ELEKTRONİK PARANIN DİĞER ÖDEME SİSTEMLERİ İLE MUKAYESESİ 95 A. Nakit 96 B. Havale ve Fon Transferi 98 C. Çek 100 D. Kredi Kartı 102 E. Banka Kartı 104 F. Kripto Paralar 106 G. Ön-Ödemeli Telefon ve Ulaşım Kartları 113 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ELEKTRONİK PARA ÖRNEKLERİ I. DÜNYA 116 A. Mondex 116 B. E-cash (Digicash) 117 C. Netcash 118 D. Cybercash 119 E. Cybercoin 120 F. Visa Cash 121 G. First Virtual 121
H. PayPal 122 İ. Millicent 122 J. Proton 123 K. GeldKarte 124 L. Moneo 124 M. Danmont 125 N. CheckFree 125 O. Minipay 125 II. TÜRKİYE 126 A. Belbim Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. 128 B. Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. 129 C. Cemete Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. 129 D. D Ödeme Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. 130 E. Hızlıpara Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. 130 F. İninal Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. 130 G. Papara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. 131 H. Turk Elektronik Para A.Ş. 132 İ. Turkcell Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. 133 J. Vodafone Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. 133 K. Wirecard Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. 133 SONUÇ 135 KAYNAKÇA 137
