^{Türk ve Avrupa Birliği Hukuku'nda}Acentenin Denkleştirme İstemi_{Portföy Tazminatı}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Cetveli 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
ACENTELİK VE BENZERİ SÖZLEŞMELER,
ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE
HUKUKİ SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK ACENTELİK İLİŞKİSİ 15
A. Tanımı 16
B. Unsurları 18
1. Ticari Mümessil, Ticari Vekil, Satış Memuru ya da İşletmenin Çalışanı Gibi İşletmeye Bağlı Bir Hukuki Konuma Sahip Olmamak (Bağımsızlık Unsuru) 18
2. Bir Sözleşmeye Dayanmak 19
3. Belirli Bir Yer ya da Bölge İçinde Faaliyette Bulunmak 20
4. Sürekli Olmak 20
5. Ticari Bir İşletmeyi İlgilendiren Sözleşmelerde Aracılık Etmek veya Bunları O Tacir Adına Yapmak 21
6. Meslek Edinmek 21
C. Hukuki Niteliği ve Yorum 22
D. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 24
1. Acentenin Hak ve Borçları 24
a. Acentenin Müvekkilin İşlerini Görme ve Çıkarlarını Muhafaza Borcu 24
b. Acentenin Sadakat Borcu 25
c. Acentenin Sır Saklama Borcu 25
d. Acentenin Haber Verme Borcu 26
e. Acentenin Tedbir Alma Borcu 26
f. Acentenin Müvekkili Temsil Borcu 27
g. Acentenin Müvekkile Ait Parayı Ödeme Borcu 27
h. Rekabet Etmeme Borcu 27
i. Acentenin Müşterinin Borcunun İfasını Garanti Etmesinden Doğan Borcu 28
j. Acentenin Ücret İsteme Hakkı 28
k. Acentenin Masraf İsteme Hakkı 29
l. Acentenin Hapis Hakkı 29
m. Acentenin İnhisar Hakkı 30
n. Acentenin İflasta İmtiyaz Hakkı 30
2. Müvekkilin Hak ve Borçları 30
a. Mallarla İlgili Belgeleri Verme Borcu 30
b. Bilgilendirme Borcu 31
c. Ücret Ödeme Borcu 31
d. Sır Saklama Borcu 32
e. Rekabet Etmeme Borcu 32
II. ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI 32
A. Acentelik Sözleşmesinin Sona Ermesi 32
1. Sürenin Dolması 33
2. Ölüm veya Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 34
3. Kısıtlanma 34
4. İflas 35
5. Sonraki İmkânsızlık 35
6. İkâle 35
7. İptal ve Kesin Hükümsüzlük 37
8. Fesih 37
a. Olağan Fesih 37
b. Olağanüstü Fesih 39
B. Acentelik Sözleşmesinin Sona Ermesinin Sonuçları 43
1. Ücretlerinin Ödenmesi 43
2. Acentenin Elindeki Mal ve Belgelerin İadesi 43
3. Acentenin Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 44
4. Sözleşme Sonrası Rekabet Yasağı 44
5. Müvekkilin Verdiği Güven Sonucunda Girişilen Yatırımların Maliyetlerinin Karşılanamamasından Doğan Zararın Tazmini 46
6. Maddi Tazminat 48
7. Zamanaşımı Süresinin Başlaması 49
8. Denkleştirme İstemi 49
İkinci Bölüm
ACENTENİN DENKLEŞTİRME İSTEME HAKKININ
TEMEL ÖZELLİKLERİ,
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUMU VE KOŞULLARI
I. DENKLEŞTİRME İSTEMİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 51
A. Hukuki Niteliği 51
1. Karşılık ve Hakkaniyet 52
2. Sosyal Yardımlaşma 52
3. Sebepsiz Zenginleşme 52
4. Tazminat 53
5. Görüşümüz 53
B. Karşılaştırmalı Hukukta Denkleştirme İstemi 54
1. AB Hukukundaki Genel Durum 55
2. Alman Hukuku 58
3. İsviçre Hukuku 59
4. Fransız Hukuku 61
5. İtalyan Hukuku 62
6. İspanyol Hukuku 63
7. Avusturya Hukuku 65
8. Yunan Hukuku 65
9. İsveç Hukuku 66
10. İngiltere Hukuku 66
11. İrlanda Hukuku 67
C. ABAD’nın Denkleştirme İstemi Hakkındaki Yorumu 67
D. Yargıtay’ın Denkleştirme İstemi Hakkındaki Yorumu 70
II. DENKLEŞTİRME İSTEMİNİN KOŞULLARI 75
A. Acentelik Sözleşmesinin Denkleştirme İstemine İmkân Verecek Şekilde Sona Ermesi 75
1. Sözleşme Süresinin Dolması 76
2. Sözleşmenin Geçersizliği 77
3. Ölüm, Kısıtlılık ve İflas 77
4. İkâle Yolu ile 78
5. Olağan Fesih 78
6. Olağanüstü Fesih 78
7. Sözleşmenin Devri 79
B. Acentenin Süresi İçerisinde Bildirimde Bulunması 80
C. Acentenin Sözleşme Kapsamında Yeni Müşteriler Bulması veya Mevcut İlişkileri Geliştirmesi 81
D. Müvekkilin Sözleşme Sona Erdikten Sonra Bu İş Çevresinden Menfaat Elde Etmeye Devam Etmesi 82
E. Acentenin Ücret İsteme Hakkını Kaybetmesi Sonucu Kayba Uğraması 83
F. Denkleştirme Talebinin Hakkaniyete Uygun Olması 85
Üçüncü Bölüm
ACENTENİN DENKLEŞTİRME İSTEMİNDE
HUSUSİ DURUMLAR
I. DENKLEŞTİRME İSTEMİNİN HESAPLANMASI 87
II. KANUNLAR İHTİLAFI, TAHKİM VE KAMU DÜZENİ 92
A. Acentelik İlişkisine Uygulanacak Hukuk 92
1. Yetki Sözleşmesi Olması Halinde 93
2. Yetki Sözleşmesi Olmaması Halinde 96
B. Tahkime Elverişlilik 97
C. Kamu Düzeni 98
III. VAZGEÇİLEMEZLİK 100
IV. ÖNCEDEN ÖDEME 103
V. KIYASEN UYGULANAN SÖZLEŞMELER 103
A. Tek Satıcılık Sözleşmesi 104
B. Franchise Sözleşmesi 105
C. Bayilik Sözleşmesi 108
VI. DEL KREDERE SORUMLULUK 108
VII. İHALELERE ARACILIK YAPAN ACENTELERDE DENKLEŞTİRME TALEBİ 110
VIII. SÖZLEŞMENİN DEVRİ 111
IX. SÖZLEŞMEDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 113
X. DİJİTAL ACENTELERİN DURUMU 114
XI. DAVANIN NİTELİĞİ 116
XII. İLERİ SÜRÜLME SÜRESİ VE ZAMANAŞIMI 117
Sonuç 119
Ekler 123
Kaynakça 133
Kavramlar Dizini 139