Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Dolaysız Vergilerde Ayrımcılık Yasağı
TÜRK VE AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DOLAYSIZ VERGİLERDE AYRIMCILIK YASAĞI
Dr. Nuray AŞCI AKINCI
İÇİNDEKİLER
1 GİRİŞ
I Kavram ve
Terim
1 Kavram
a Dolaysız Vergiler
aa Birinci Ölçüt: Yansıma
bb İkinci Ölçüt: Verginin Devamlılığı ve Tahsil
b Ayrımcılık Yasağı
aa Dolaylı-Dolaysız Ayrımcılık
bb Şekli-Maddi Ayrımcılık
cc Ters Ayrımcılık
2 Terim
II Ayrımcılık Yasağının Yakın Kavramlardan Ayırt Edilmesi
1 Ayrımcılık Yasağının Sınırlama Yasağından Ayırt Edilmesi
2 Ayrımcılık Yasağının Ayrımcı Olmayan Sınırlamadan Ayırt Edilmesi
3 Ayrımcılık Yasağının Farklılıktan Ayırt Edilmesi
III Konunun Sınırlandırılması ve Plan
BİRİNCİ BÖLÜM
TARİHÇE VE AVRUPA BİRLİĞİ HUKUK SİSTEMİNE TOPLU BAKIŞ
2 TARİHÇE
I İlkçağ
II Ortaçağ
III Yeniçağ
IV Yakınçağ
3 AVRUPA BİRLİĞİ HUKUK SİSTEMİNE TOPLU BAKIŞ
I Avrupa Birliği Hukuku
1 Dolaysız Vergiler
2 Ayrımcılık Yasağı
a Temel Haklarda Ayrımcılık Yasağı
aa Vatandaşlığa Dayalı Ayrımcılık Yasağı
bb Genel Ayrımcılık Yasağı
b Temel Serbestilerde Ayrımcılık Yasağı
aa Emeğin Serbest Dolaşımı
bb Yerleşme Serbestisi
cc Hizmetlerin Serbest Dolaşımı
dd Sermayenin Serbest Dolaşımı
II Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Ulusal Mevzuatları
1 Alman Hukuku
2 Fransız Hukuku
3 Hollanda Hukuku
4 İsveç Hukuku
5 İtalyan Hukuku
III Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türk Hukuku
1 Dolaysız Vergiler
2 Ayrımcılık Yasağı
a Ulusal Hukuk
aa 1924 Anayasası
bb 1961 Anayasası
cc 1982 Anayasası
dd Yeni Anayasa Çalışmaları
b Uluslararası Hukuk
aa Birleşmiş Milletler Bünyesinde Hazırlanmış Belgeler
aaa Birleşmiş Milletler Şartı
bbb İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
ccc Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin
Uluslararası Sözleşme
ddd Birleşmiş Milletler Ekonomik Sosyal ve Kültürel
Haklara İlişkin Sözleşme
eee Birleşmiş Milletler Irk Ayrımcılığının Tüm
Biçimlerinin Önlenmesi Sözleşmesi
fff Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü
Ayrımcılığın Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası
Sözleşme
ggg Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi
bb Avrupa Konseyi Bünyesinde Hazırlanmış Belgeler
aaa İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi
bbb Avrupa Konseyi Statüsü
ccc Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş
Avrupa Sosyal Şartı
c Avrupa Birliği Mevzuatına Uyum Çalışmaları
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU
DOLAYSIZ VERGİLERDE AYRIMCILIK YASAĞININ
TEMELLENDİRİLMESİ: İÇTİHAD VE DOKTRİN
4 İÇTİHAD
I Ayrımcılık Yasağında İlkesel Yaklaşım: Temel Haklarda/
Temel Serbestilerde Birliktelik/Çatışma Analizi
II Ayrımcılık Yasağında Standardizasyon Yaklaşımı:
Model Test Kurguları
1 Ayrımcılığın Saptanması: Karşılaştırılabilirlik Testi
a Sınır Aşırı Durum ile Sınır İçi Durumun Karşılaştırılması
aa Gerçek Kişiler
aaa Finanzamt Köln-Altstadt v Schumacker
bbb G H E J Wielockx v Inspecteur der Directe
Belastingen
ccc Patrick Zurstrassen v Administration des
Contributions Directes
ddd F W L de Groot v Staatssecretaris van Financiën
eee P H Asscher v Staatssecretaris van Financiën
fff Frans Gschwind v Finanzamt Aachen-Außentadt
ggg Arnoud Gerritse v Finanzamt Neukölln-Nord
bb Tüzel Kişiler
aaa Royal Bank of Scotland plc v Elliniko Dimosio
bbb Algemene Maatschappij voor Investering en
Dienstverlening NV (AMID) Belgische Staat
ccc État belge – SPF Finances v Truck Center SA
ddd Denkavit Internationaal BV and Denkavit France
SARL v Ministre de l'Économie des Finances et
de l'Industrie
eee Armuta S G P S v Inspecteur van de Belastingdienst/
Amsterdam
b İki Sınır Aşırı Durumun Karşılaştırılması
aa Cadbury Schweppes plc Cadbury Schweppes Overseas
Ltd v Commisioners of Inland Revenue
bb Columbus Container Services BVBA & Co v Finanzamt
Bielefeld-Innenstadt
cc Commission of the European Communities v Kingdom
of the Netherlands
2 Ayrımcılığın Meşrulaştırılması: Haklı Neden Testi
a Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması'ndaki Ölçüt:
Kamu Yararı
aa Malların Serbest Dolaşımı
bb Emeğin Serbest Dolaşımı
cc Yerleşme Serbestisi
dd Sermayenin Serbest Dolaşımı
b Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ölçütü: Haklı Neden
aa Haklı Nedenin İnşaası
aaa Procureur du Rio v Benoît and Gustave
Dassonville
bbb Rewe-Zentral AG v Bundesmonopolverwaltung
für Branntwein
ccc Criminal proceedings against Bernhard Keck and
Daniel Mithourd
bb Haklı Nedenin Formülasyonu: Reinhard Gebhard v
Consiglio dell'Ordine degli Avvocati e Procuratori
di Milano
c Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Tasnifi
aa Kabul Edilen Haklı Nedenler
aaa Mali Sistemin Birliği
aaaa Hanns-Martin Bachmann v Belgian State
bbbb Rolf Dieter Danner
cccc P H Asscher v Staatssecretaris van
Financiën
dddd C Baars v Inspecteur der Belastingen
Particulieren/Ondernemingen Gorinchem
eeee Hans-Jürgen Ritter-Coulais and Monique
Ritter-Coulais v Finanzamt Germersheim
ffff Finanzamt fur Koerperschaften III in Berlin
v Krankenheim Ruhesitz am Wannsee-
Seniorenheimstatt GmbH
bbb Mali Denetimin Etkinliği
aaaa Futura Participations SA and Singer v
Adminisration des contributions
bbbb Halliburton Services BV v Staatssecretaris
van Finaniën
cccc European Commission v Portuguese
Republic
ccc Verginin Kötüye Kullanımının Önlenmesi
aaaa Centros Ltd v Erhvervs- og
Selskabsstyrelsen
bbbb Imperial Chemical Industries plc (ICI) v
Kenneth Hall Colmer
cccc Lankhorst-Hohorst GmbH v Finanzamt
Steinfurt
dddd Hughes de Lasteyrie du Saillant v Ministère
de l'Économie des Finances et de
l'Industrie
eeee Cadbury Schweppes plc Cadbury Schweppes
Overseas Ltd v Commisioners of Inland
Revenue
ffff Test Claimants in the Thin Cap Group
Litigation v Commissioners of Inland
Revenue
gggg Société de Gestion Industrielle (SGI)
v État belge
ddd Vergilendirme Yetkisinin Dengeli Dağılımı
aaaa Marks & Spencer plc v David Halsey
bbbb X Holding BV v Staatssecretaris van
Financiën
bb Kabul Edilmeyen Haklı Nedenler
aaa Avrupa Birliği Hukukunda Uyumlaştırmanın
Eksikliği
aaaa Commission of the European Communities
v French Republic
bbbb The Queen v H M Treasury and
Commissioners of Inland Revenue ex
parte Daily Mail and General Trust plc
cccc Egon Schempp v Finanzamt München
bbb Vergi Gelirlerinde Azalma
dddd Compagnie de Saint-Gobain
Zweigniederlassung Deutschland v
Finanzamt Aachen-Innenstadt
ccc Karşı Dengeleyici Avantajların Bulunması
aaaa Commission of the European Communities v
French Republic
bbbb The Queen v Inland Revenue Commissioners
ex parte Commerzbank AG
cccc Eurowings Luftverkehrs AG v Finanzamt
Dortmund-Unna
ddd Avrupa Birliği'nin Vergi Anlaşmaları Alanında
Yetkisizliği
aaaa Commission of the European Communities
v French Republic
bbbb Compagnie de Saint-Gobain
Zweigniederlassung Deutschland v
Finanzamt Aachen-Innenstadt
cccc Margarete Block v Finanzamt Kaufbeuren
eee Biçimde Değişim: Commission of the European
Communities v French Republic
a Klaus Biehl v Administration des contributions du
grand-duché de Luxembourg b Hanns-Martin Bachmann v Belgian State
c Finanzamt Köln-Altstadt v Schumacker
d Patrick Zurstrassen v Administration des Contributions
Directes
e Cathy Schulz-Delzers Pascal Schulz v Finanzamt
Stuttgart III
3 Vergi Oranı Farklılığı
a Arnoud Gerritse v Finanzamt Neukölln-Nord
b Mr & Mrs Robert Gilly v Directeur des Services des
Services Fiscaux du Bas-Rhin
7 YERLEŞME SERBESTİSİ
I Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması'ndaki Ölçüt
II Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ölçütleri
1 İkametgah Devletine Karşı Uygulanabilirlik: P H Asscher v
Staatssecretaris van Financiën
2 Gizli Ayrımcılık
a Royal Bank of Scotland plc v Elliniko Dimosio
b The Queen v Inland Revenue Commissioners ex parte
Commerzbank AG
c Federal Republic of Germany v Commission of the
European Communities
d Halliburton Services BV v Staatssecretaris van Finaniën
e Denkavit Internationaal BV Denkavit France SARL v Ministre
de I'Économie des Finances et de I'Industrie
f Peter Svensson & Lena Gustavsson v Ministre du
Logement de I'Urbanisme
3 Yerleşmenin Biçimleri ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi
a Commission of the European Communities v French
Republic
b Compagnie de Saint-Gobain Zweigniederlassung
Deutschland v Finanzamt Aachen-Innenstadt
c Marks & Spencer plc v David Halsey
d CLT-UFA SA v Finanzamt Köln-West
4 Zarar Mahsubu ve Grup İndirimi
a Futura Participations SA and Singer v Adminisration des
contributions
b Algemene Maatschappij voor Investering en
Dienstverlening NV (AMID) v Belgische Staat
c Imperial Chemical Industries plc (ICI) v Kenneth Hall
Colmer
d Bosal Holding BV v Staatssecretaris van Financiën
e Marks & Spencer plc v David Halsey
f X Holding BV v Staatssecretaris van Financiën
5 Ev Sahibi Ülkenin Şirket Hukuku Uygulaması
a Centros Ltd v Erhvervs- og Selskabsstyrelsen
b The Queen v H M Treasury and Commissioners of Inland
Revenue ex parte Daily Mail and General Trust plc
c Überseering BV v Nordic Construction Company
Baumanagement GmbH
3 Ayrımcılığın Sınırlarının Belirlenmesi: Ölçülülük Testi
a Leur-Bloem v Inspecteur der directe Belastingen/
Ondernemingen
b Futura Participations SA and Singer v Adminisration des
contributions
c Union Royale Belge de Société de Football Association
v Bosman
d Kraus v Land Baden-Würtemberg
5 DOKTRİN
I Dolaylı-Dolaysız Ayrımcılık Analizi: Dahlberg
II Ayrımcılık Analizinin Aşamaları
1 Terra/Wattel: Ayrımcılık Analizinde Sekiz Aşama
2 Van Thiel: Ayrımcılık Analizinde Altı Aşama
3 Hinnekens: Avrupa Topluluğu Uygunluk Ağacı
III Marks & Spencer Kararı Sonrası Haklı Neden Analizi
1 Vanistendael: Marks & Spencer Bir Dönüm Noktası mı?
2 Lang: Marks & Spencer Sonrası /Haklı Neden Kombinasyonu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DOLAYSIZ VERGİLERDE AYRIMCILIK YASAĞININ UYGULANMASI:
TEMEL SERBESTİLER
6 EMEĞİN SERBEST DOLAŞIMI
I Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması'ndaki Ölçüt
II Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ölçütleri
1 İkametgah Devletine Karşı Uygulanabilirlik
a Philippe Mertens v Belgian State
b F W L De Groot v Staatssecretaris van Financiën
2 Gizli Ayrımcılık
aaaa Imperial Chemical Industries plc (ICI) v
Kenneth Hall Colmer
bbbb Hughes de Lasteyrie du Saillant v Ministère
de l'Économie des Finances et de
l'Industrie
cccc Lankhorst-Hohorst GmbH v Finanzamt
Steinfurt
d Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam v
Inspire Art Ltd
6 Örtülü Sermaye: Lankhorst-Hohorst GmbH v Finanzamt
Steinfurt
7 Diğer Sınırlamalar
a Federal Republic of Germany v Commission of the
European Communities
b Metallgesellschaft Ltd and Others Hoechst AG and
Hoechst (UK) Ltd v Commissioners of Inland Revenue
and HM Attorney General
c Hughes de Lasteyrie du Saillant v Ministère de l'Économie
des Finances et de l'Industrie
8 HİZMETLERİN SERBEST DOLAŞIMI
I Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması'ndaki Ölçüt
II Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ölçütleri
1 İkametgah Devletine Karşı Uygulanabilirlik
a Eurowings Luftverkehrs AG v Finanzamt Dortmund-Unna
b Skatteministeriet v Bent Vestergaard
2 Gizli Ayrımcılık
a Diana Elizabeth Lindman
b Hanns-Martin Bachmann v Belgian State
3 Hizmetin Serbest Dolaşımı Üzerindeki Sınırlamalar
a Försäkringsaktiebolaget Skandia (publ) and Ola
Ramstedt v Riksskatteverket
b Jessica Safir v Skattemyndigheten
9 SERMAYENİN SERBEST DOLAŞIMI
I Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması'ndaki Ölçüt
II Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ölçütleri
1 İkametgah Devletine Karşı Uygulanabilirlik
a The Heirs of H Barbier v Inspecteur van de Belastingdienst
Particulieren/Ondernemingen buitenland te Heerlen
b Commission of the European Communities v Kingdom
of Belgium
2 Gizli Ayrımcılık
a Sandoz GmbH v Finanzlandedirektion Für Wien
Nierderösterreich und Burgenland
