Türk Vergi Hukukunda Defterlere İlişkin Ödevlere Aykırılık ve Sonuçları
Şeyma SARICALAR
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 7
İÇİNDEKİLER . 9
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ . 15
GİRİŞ.17
BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİ HUKUKU VE TİCARET HUKUKU BAKIMINDAN
DEFTERLERE İLİŞKİN ÖDEVLER
GENEL ÇERÇEVE 21
DEFTER TUTMA ÖDEVİ 24
Genel Açıklama 24
Vergi Hukuku Bakımından . 25
Defter Tutma Kavramı ve Defter Tutmanın Amacı . 25
Defter Tutmakla Yükümlü Olanlar 26
Ticaret ve Sanat Erbabı 26
Birinci Sınıf Tüccar . 27
İkinci Sınıf Tüccar. 28
Sınıf Değiştirme . 28
Ticaret Şirketleri 29
İktisadi Kamu Müesseseleri. 30
Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 30
Serbest Meslek Erbabı. 31
Çiftçiler 32
Birden Fazla Gelir Elde Edenler. 33
Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlar . 33
Tutulacak Defterler. 35
Ticari Kazanç ve Kurum Kazancı Sahiplerinin Tutacakları Defterler. 35
Birinci Sınıf Tüccarların Tutacakları Defterler 35
Yevmiye Defteri 35
Defteri Kebir . 36
Envanter Defteri . 38
10 İçindekiler
İkinci Sınıf Tüccarların Tutacakları Defterler 40
Sınai Müesseselerin Tutacakları Defterler .41
İmalat Defteri .41
Bitim İşleri Defteri 41
Diğer Müesseselerin Tutacakları Defterler.42
Banka, Banker ve Sigorta Şirketlerinin Gider Vergisine Ait Kayıtları 42
Damga Resmi Kayıtları .43
Yabancı Nakliyat Kurumlarının Hasılat Defteri .43
Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İradlarına Ait Kayıtlar .43
Ambar Defteri 43
Serbest Meslek Erbabının Tutacağı Defterler.44
Zirai Kazanç Sahiplerinin Tutacakları Defterler 44
Defter Tutma Yükümlülüğünün Başlaması ve Sona Ermesi.44
Başlaması .44
Sona Ermesi46
Defter Tutmada Hesap Dönemi 48
Normal Hesap Dönemi.48
Özel Hesap Dönemi48
Kıst Hesap Dönemi .49
Defter Tutmada Uygulanan Muhasebe Usulü.49
III. Ticaret Hukuku Bakımından .50
Defter Tutma Kavramı ve Defter Tutmanın Amacı50
Defter Tutmakla Yükümlü Olanlar.50
Yükümlü Olanların Tutacakları Defterler.51
Defter Tutmada Hesap Dönemi 53
Defter Tutma Yükümlülüğünün Başlaması ve Sona Ermesi.53
KAYIT DÜZENİNE UYMA ÖDEVİ 54
Vergi Hukuku Bakımından 54
Kayıt Düzenine İlişkin Genel Esaslar 54
Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu54
Defterlerin Mürekkeple Yazılması55
Yanlış Kayıtların Düzeltilmesi .56
Boş Satır Bırakılmaması ve Sayfaların Yok Edilmemesi 56
Kayıt Zamanı57
Ticaret Hukuku Bakımından .57
İçindekiler 11
DEFTERLERİ ONAYLATTIRMA ÖDEVİ 59
Vergi Hukuku Bakımından . 59
Tasdiki Zorunlu Olan Defterler . 59
Tasdik Zamanı. 60
Tasdikin Yenilenmesi 61
Tasdik Makamı ve Usulü. 61
Ticaret Hukuku Bakımından. 63
DEFTER KAYITLARINI BELGELENDİRME ÖDEVİ . 64
Vergi Hukuku Bakımından . 64
Belgelendirilmesi Zorunlu Olmayan Kayıtlar 66
Belgelendirilmesi Zorunlu Olan Kayıtlar . 67
Fatura 68
Sevk İrsaliyesi 69
Perakende Satış Belgeleri 70
Gider Pusulası 70
Müstahsil Makbuzu . 71
Serbest Meslek Makbuzları . 72
Ücret Bordrosu 72
Taşıma ve Otel İşletmelerine Ait Belgeler . 73
Muhabere Evrakı . 75
Diğer Vesikalar. 75
Ticaret Hukuku Bakımından. 76
DEFTERLERİ MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVİ 76
Vergi Hukuku Bakımından . 76
Defterlerin Muhafazası. 76
Defterlerin İbrazı 77
Ticaret Hukuku Bakımından. 79
Defterlerin Muhafazası. 79
Defterlerin İbrazı 80
ELEKTRONİK DEFTERLER 82
E-Defterin Genel Görünümü 83
E-Defter Kullanmak Zorunda Olan Mükellefler 84
Başvuru. 86
E-Defter Oluşturma 87
12 İçindekiler
E-Defterlerin Muhafazası ve İbrazı 88
Diğer Hususlar .89
Bazı Mükellefler İçin Yeni Bir Sistem: Defter-Beyan Sistemi 90
Kullanmakla Yükümlü Olan Mükellefler 91
Başvuru .95
Sistem Üzerinden Tutulabilecek Defterler 97
Sistem Üzerinden Tutulan Defterlerin Muhafaza ve İbrazı .98
Ceza ve Sorumluluk .100
Diğer Hususlar .101
Defter-Beyan Sisteminin Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Etkisi102
İKİNCİ BÖLÜM
DEFTERLERE İLİŞKİN ÖDEVLERE AYKIRILIKLAR VE YAPTIRIMLARI
GENEL OLARAK VERGİ KANUNLARINA AYKIRILIK KAVRAMI . 111
Maddi Ödeve Aykırılık Kavramı 112
Şekli Ödeve Aykırılık Kavramı .113
III. Vergi Kabahati ve Vergi Suçu Kavramları .113
DEFTERLERE İLİŞKİN ÖDEVLERE AYKIRILIKLARIN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ . 114
Defter Tutma Ödevine Aykırılık 114
Defterlerin Hiç Tutulmaması .115
Defterlerin Eksik Tutulması .116
Çift Defter Tutulması.117
Defter ve Belgelerde Hesap ve Muhasebe Hilesi Yapılması 119
Tanım .119
Muhasebe Hilesi ve Hata Kavramları .120
Muhasebe Hilesinin Amaçları.122
Muhasebe Hilesinin Türleri 122
Defterlerin Tahrif Edilmesi 124
Defterlerin Yok Edilmesi veya Yerine Başka Yaprak Koyulması.125
Kayıt Düzenine Uyma Ödevine Aykırılık .126
Kayıt Düzenine Uyulmaması126
Boş Satır Bırakılması veya Sayfaların Yok Edilmesi127
Günlük Defterlerin Günü Gününe Tutulmaması, İşyerinde
Bulundurulmaması ve İbraz Edilmemesi .127
İçindekiler 13
III. Defterleri Onaylattırma Ödevine Aykırılık . 128
Defter Kayıtlarını Belgelendirme Ödevine Aykırılık . 129
Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge 129
Sahte Belge. 131
Defterleri Muhafaza ve İbraz Ödevine Aykırılık . 132
Defterlerin Muhafaza Edilmemiş Olması 133
Defterlerin İbraz Edilmemiş Olması 133
DEFTERLERE İLİŞKİN ÖDEVLERE AYKIRILIK HALLERİNİN TARH YÖNTEMİYLE
İLİŞKİSİ .137
İkmalen Tarh 137
Re’sen Tarh 138
Yasal Defterlerin Tutulmaması, Onaylattırılmaması veya İbraz
Edilmemesi . 139
Defterlerin İhticaca Salih Bulunmaması . 140
Yasal Defterlerin Gerçek Durumu Yansıtmaması 141
DEFTERLERE İLİŞKİN ÖDEVLERE AYKIRILIKLARA UYGULANAN YAPTIRIMLAR 141
Vergi Kabahati Oluşturan Durumlara Uygulanan Yaptırımlar 142
(Genel) Usulsüzlük Oluşturan Aykırılıklar . 143
Defterlerin Tutulmamış Olması . 144
Defterlerin Noksan, Usulsüz veya Karışık Olması 145
Kayıt Düzenine Uyulmaması 145
Onaylattırılması Zorunlu Olan Defterin Onaylattırılmaması 147
Özel Usulsüzlük Oluşturan Aykırılıklar 149
Defterlerin İşyerinde Bulundurulmaması 150
Defterlere Yazılması Gereken İşlemlerin Günü Gününe Yazılmamış
Olması . 150
Yetkililer Tarafından İbrazı İstendiğinde İbraz Edilmemiş Olması 151
Mükerrer 257. Maddeye Uyulmaması 153
Vergi Ziyaı Oluşturan Aykırılıklar 154
Vergi Suçu Oluşturan Durumlara Uygulanan Yaptırımlar 160
Vergi Kaçakçılığı Suçu Bakımından . 161
Defterlerde Hesap ve Muhasebe Hilesi Yapılması. 163
Çift Defter Tutma. 166
Defterlerin Tahrif Edilmesi veya Gizlenmesi 168
Defterlerin Tahrif Edilmesi 168
Defterlerin Gizlenmesi. 171
14 İçindekiler
Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlenmesi veya
Kullanılması 178
Sahte Belge Düzenlenmesi veya Kullanılması 183
Defterlerin Yok Edilmesi, Defter Sayfalarının Yok Edilmesi veya
Yerine Başka Yaprak Koyulması veya Hiç Yaprak Koyulmaması .188
Defterlerin Yok Edilmesi.188
Defter Sayfalarının Yok Edilmesi 190
Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu Bakımından 191
Mükellefin Özel İşlerini Yapma Suçu Bakımından .198
III. Vergi Kabahat ve Suçlarına Dair Ortak Hükümler.200
Tekerrür 200
İştirak.204
İçtima (Birleşme) .205
Kabahatlerde İçtima.205
Tek Fiil ile Farklı Kabahatlerin İşlenmesi.205
Ayrı Fiillerle Farklı Kabahatlerin İşlenmesi .206
Suçlarda Birleşme.207
Teşebbüs .210
Kabahatlerde Teşebbüs210
Suçlarda Teşebbüs .211
VERGİ SUÇLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN NEDENLER .213
Pişmanlık ve Islah 213
Mücbir Sebep 216
Yanılma217
Vergi Cezalarını Sona Erdiren ya da Azaltan Nedenler .218
Ödeme.218
Ölüm218
Zamanaşımı .218
Yargı Kararı 219
Terkin 219
Af.220
Düzeltme .220
Uzlaşma.221
Ceza İndirimi222
SONUÇ . 225
KAYNAKLAR . 231
