Türk Vergi Hukukunda Hata Kavramı ve Düzeltme Yolu

Didem Hande KILIÇ

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR DİZİNİ 9

GİRİŞ .11

BÖLÜM:

TÜRK VERGİ HUKUKUNDA GENEL ANLAMDA

HATA VE DÜZELTME

1.1. UYUŞMAZLIKLARIN/ANLAŞMAZLIKLARIN İDARİ

AŞAMADA ÇÖZÜMLENMESİ17

1.1.1. Vergi İhtilafları Çerçevesinde Anlaşmazlık ve

Uyuşmazlık Kavramları .19

1.1.2. Uyuşmazlıkların İdari Aşamada Çözümüne Yönelik

Düzenlemelerin Amacı.26

1.1.3. Vergi Hukukunda Uyuşmazlıkların İdari Aşamada

Çözüm Yolları 32

1.1.3.1. Pişmanlık ve Islah .33

1.1.3.2. İzaha Davet .34

1.1.3.3. Uzlaşma.36

1.1.3.3.1. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma .37

1.1.3.3.2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma 39

1.1.3.4. Cezalarda İndirim39

1.1.3.5. Karşılıklı Anlaşma Usulü40

1.1.3.6. Kanun Yolundan Vazgeçme .41

1.2. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA İDARİ AŞAMADA ÇÖZÜM

YOLU OLARAK HATALARIN DÜZELTİLMESİ42

1.2.1. Hata Kavramı .42

1.2.2. Düzeltme Yolunun Tarihçesi ve Amacı .46

Türk Vergi Hukukunda Hata Kavramı ve Düzeltme Yolu

6

1.2.3. Düzeltme Başvurusunun Hukuki Niteliği 53

1.2.4. İdari Yargılama Usulü Kanunu ile Düzeltme Başvurusu

İlişkisi.54

BÖLÜM:

213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU’NA GÖRE VERGİ

HATALARI VE DÜZELTMENİN KAPSAMI

2.1. HUKUKİ UYUŞMAZLIK VE VERGİ HATASI AYRIMI.59

2.1.1. Hukuki Uyuşmazlık veya Yorum Uyuşmazlığı .60

2.1.2. Vergi Hatası Kapsamında Olmayan Hukuki

Uyuşmazlıklar 67

2.2. HATA KAVRAMI DIŞINDA KALAN ANCAK HUKUKİ

UYUŞMAZLIK/YORUM UYUŞMAZLIĞI NİTELİĞİNDE

DE OLMAYAN HUSUSLARIN VARLIĞI70

2.3. 213 SAYILI VERGİ USULÜ KANUNU UYARINCA

VERGİ HATASI75

2.3.1. Hesap Hataları 78

2.3.1.1. Matrah Hataları .80

2.3.1.2. Vergi Miktarında Hatalar82

2.3.1.3. Verginin Mükerrer Olması83

2.3.2. Vergilendirme Hataları.84

2.3.2.1. Mükellefin Şahsında Hata.85

2.3.2.2. Mükellefiyette Hata 86

2.3.2.3. Mevzuda Hata .88

2.3.2.4. Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata .90

2.4. DÜZELTMEYE KONU OLUP OLAMAYACAĞI

TARTIŞMALI BAZI HUSUSLAR 91

2.4.1. Ödeme Emirleri 91

2.4.2. Beyannameye Dayalı Vergilerde Hata Düzeltme.96

2.4.3. Uzlaşma Sonrası Ortaya Çıkan Vergi Hataları.98

İçindekiler

7

BÖLÜM:

DÜZELTME BAŞVURUSU USULÜ

3.1. HATALARIN MEYDANA ÇIKARILMASI103

3.1.1. Vergi Hatasının İdarece Ortaya Çıkarılması 104

3.1.1.1. İlgili Memurun Hatayı Bulması ve Görmesi.104

3.1.1.2. Üst Memurların Yaptıkları İncelemeler Sonucunda

Hatanın Görülmesi 104

3.1.1.3. Hatanın Teftiş Sırasında Ortaya Çıkarılması 104

3.1.1.4. Hatanın Vergi İncelemesi Sırasında Ortaya

Çıkarılması105

3.1.2. Hatanın Mükellefin Başvurusu Üzerine Ortaya

Çıkarılması .107

3.2. DÜZELTME TÜRLERİ.107

3.2.1. Re’sen Düzeltme 107

3.2.2. Mükellefin Başvurusu Üzerine Düzeltme 109

3.3. DÜZELTME ZAMANAŞIMI 114

3.4. DÜZELTME YETKİSİ VE DÜZELTME TALEBİNİN

İNCELENMESİ.116

BÖLÜM:

DÜZELTME BAŞVURUSU İLE YARGI YOLU İLİŞKİSİ

4.1. 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU İLE 2577 SAYILI

İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU’NUN

UYGULANIŞI119

4.2. DÜZELTME BAŞVURUSUNUN REDDİ HALİNDE

YARGI ORGANLARINA BAŞVURU 123

4.2.1. Düzeltmeye Dava Açma Süresi İçinde Başvurulması123

4.2.2. Düzeltmeye Dava Açma Süresi Geçtikten Sonra

Başvurulması ve Şikayet Yolu .128

4.2.2.1. Şikayet Başvurusunda Bulunulması Gereken Süre.129

4.2.2.2. Şikayet Başvurusu Zorunlu Bir Başvuru Olup

Olmadığı .130

Türk Vergi Hukukunda Hata Kavramı ve Düzeltme Yolu

8

4.2.2.3. Şikayet Başvurusunda Bulunabilecek Kişiler.134

4.2.2.4. Şikayet Yoluna Başvuru Sonrasında Dava Açma

Süresinin Belirlenmesi 139

SONUÇ.145

KAYNAKÇA .167

Kitaplar.167

Tezler169

Makaleler170

Yargı Kararları172

Özelgeler.176