Türk Vergi Hukukunda İspat- Delil

-	Bilimsel Görüşler
-	Yargı Kararları
-	YTTK ve HMK Dahil
-	Uygulamaya İlişkin Öneriler

BİRİNCİ BÖLÜM

KAVRAMSAL AÇIKLAMALAR, İSPAT VE DELİLSİSTEMİNE İLİŞKİN YARGILAMA İLKELERİ

I. -İSPAT VE İSPAT YÜKÜ KAVRAMLARI, İSPAT TÜRLERİ-5

A. -İSPAT KAVRAMI VE KONUSU-5

1. -Kavramsal Olarak İspat-5

2. -İspatın Konusu-6

B. -İSPAT YÜKÜ-7

C. -İSPAT KAVRAMININ DİĞER KAVRAMLARDAN FARKI-9

1. -İspat Kavramının Yorumdan Ayırt Edilmesi-9

2. -İspat Kavramının Delilden Ayırt Edilmesi-10

D. -İSPAT TÜRLERİ-11

1. -Asıl İspat-Karşı İspat-Aksini İspat-11

2. -Tam İspat-Hakikate Yakın Gösterim-11

3. -Doğrudan İspat - Dolaylı İspat-12

II. -DELİL KAVRAMI, ÖZELLİKLERİ, SINIFLANDIRILMASI VE ŞARTLARI-12

A. -DELİL KAVRAMI VE KONUSU-12

1. -Kavramsal Olarak Delil-12

2. -Delilin Konusu-13

B. -DELİL KAVRAMI İLE BENZER VE İLGİLİ İFADELER-14

1. -Beyyine-14

2. -Karine-15

3. -Delil Kaynağı-15

4. -Delil İçeriği-16

5. -Karşı Delil-16

6. -Delil Değeri-16

C. -DELİLLERİN ÖZELLİKLERİ-17

1. -Gerçekçi Olmak-17

2. -Mantıklı Olmak-17

3. -Olayı Temsil Etmek-18

4. -Kanuna Aykırı Olmamak-18

5. -Müşterek Olmak-19

D. -DELİLLERİN SINIFLANDIRILMASI-19

1. -Kesin Delil - Takdiri Delil-19

2. -Kanuni Delil - Akdi Delil-20

3. -Doğrudan Delil - Doğrudan Olmayan Delil-21

4. -Öznel Delil - Nesnel Delil-21

5. -Sınırlı Delil - Sınırsız Delil-22

6. -Yasaklanmış Delil - Yasaklanmamış Delil-22

7. -Re'sen Müracaat Edilebilen ve Edilemeyen Deliller-23

8. -Ekonomik Delil - Maddi Delil-23

E. -DELİL SİSTEMLERİ-24

1. -Kanuni Delil Sistemi-24

2. -Takdiri Delil Sistemi-25

3. -Dini Delil Sistemi-26

4. -İlmi Delil Sistemi-26

III. -İSPAT VE DELİL SİSTEMİNE İLİŞKİN YARGILAMA İLKELERİ-27

A. -ANAYASAL İLKELER-27

1. -Hukuk Devleti İlkesi-27

a. -Kavram Olarak Hukuk Devleti-27

b. -Anayasa'da Hukuk Devleti İlkesi-29

c. -Hukuk Devleti İlkesinin Vergi Hukukuna Yansımaları-30

2. -Adil Yargılanma Hakkı ve İspat Konusu-32

a. -Adil Yargılanma Hakkı Kavramı-32

b. -İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde Adil Yargılanma Hakkı-32

c. -Anayasa'da Adil Yargılanma Hakkı-34

d. -Vergi Hukukunda Uygulanabilirliği-35

3. -Suçsuzluk Karinesi-38

4. -Susma Hakkı-39

a. -Susma Hakkı Kavramı-39

b. -Vergi Hukukunda Uygulanabilirliği-40

5. -Hukuka Aykırı Olmayan Delil İlkesi-42

6. -Aleniyet İlkesi-44

7. -Usul Ekonomisi-45

B. -MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNA HAKİM İLKELER-46

1. -Delillerin Taraflarca İleri Sürülmesi İlkesi-46

a. -Genel Olarak-46

b. -Delillerin Hasredilmesi-47

c. -Delillerin İncelenmesi-48

2. -Yazılılık - Sözlülük İlkesi-48

3. -Tarafların Dinlenmesi İlkesi-49

4. -Tasarruf İlkesi - Re'sen Hareket İlkesi-50

5. -Doğrudanlık İlkesi-50

6. -HMK İle Düzenlenen Yeni İlkeler-51

a. -Taleple Bağlılık İlkesi-51

b. -Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü-51

c. -Yargıcın Davayı Aydınlatma Ödevi-52

d. -Yargılamanın Sevk ve İdaresi-52

e. -Hakimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması-52

C. -CEZA YARGILAMASINA ÖZGÜ İLKELER-53

1. -Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi-53

2. -Davasız Yargılama Olmaz İlkesi-53

3. -Araştırma Mecburiyeti İlkesi-54

4. -Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi-54

5. -Diğer İlkeler-55

D. -VERGİ YARGILAMASINA ÖZGÜ İLKELER-55

1. -Re'sen Araştırma İlkesi-57

a. -Re'sen Araştırma Kavramı-57

b. -Re'sen Araştırma İlkesinin Vergi Yargısında Geçerliliği-57

c. -Re'sen Araştırma Yetkisini Kullanacak Merci: Vergi Yargıcı-59

d. -Re'sen Araştırma İlkesinin Kapsamı-60

(1)-Maddi Olayların Belirlenmesi Açısından-60

(2)-Delillerin Temin Edilmesi Açısından-62

2. -Delil Serbestliği İlkesi-62

3. -Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi-65

4. -Yazılılık İlkesi-66

5. -Ekonomik Yaklaşım İlkesi-66

a. -Ekonomik Yaklaşım Kavramı ve Unsurları-67

(1)-Ekonomik İrdeleme-68

(2)-Ekonomik Yorum-69

b. -Ekonomik Yaklaşım Yönteminin Mahiyeti-69

c. -Ekonomik Yaklaşım İlkesinin Eleştirisi-72

6. -Toplu Yargılama İlkesi-73

7. -Kıyas Yasağı İlkesi-74

İKİNCİ BÖLÜM

HUKUKUN TEMEL DALLARINDAİSPAT KONUSU VE DELİL TÜRLERİ

I. -MEDENİ YARGILAMADA İSPAT YÜKÜ VE DELİL SÖZLEŞMELERİ-78

A. -MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNDA İSPAT YÜKÜ KONUSU-79

1. -İspat Yükü Teorileri-79

2. -Genel Kural-81

3. -Genel Kuralın İstisnaları-82

4. -İspat Yükünün Kanunla Belirlendiği Haller-83

5. -Karineler-84

a. -Kanuni Karineler-85

b. -Fiili Karineler-86

c. -Karinelerin Hukuki Niteliği-87

B. -MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİL SÖZLEŞMELERİ-88

1. -Kavramsal Olarak Delil Sözleşmesi-88

2. -Delil Sözleşmesi Türleri-89

3. -Delil Sözleşmesinin Şekli-89

II--CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA İSPAT KONUSU-90

A. -CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN YERİ VE AMACI-90

1. -Ceza Muhakemesinin Hukuk Sistemindeki Yeri-90

2. -Ceza Muhakemesinin Amacı-90

B. -CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT YÜKÜ-91

C. -CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL YASAKLARI-92

III--HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNDA DELİL TÜRLERİ-95

A. -KESİN DELİLLER-95

1. -İkrar-96

a. -İkrar Kavramı, Mahiyeti ve Konusu-96

b. -İkrarın Hukuki Niteliği-98

c. -İkrarın Türleri-99

(1)-Yapıldığı Yere Göre-99

(2)-Yapıldığı Şekle Göre-100

d. -İkrar-ı Rücu-101

e. -İkrarın Delil Değeri-102

2. -Senet-103

a. -Senet Kavramı ve Tanımı-103

b. -Senedin Unsurları-104

(1)-Manevi Unsur-104

(2)-Maddi Unsur-105

(i)-Islak İmza-105

(ii)-Elektronik İmza-106

(iii)-İmza veya Yazı İnkarı-107

c. -Senet Çeşitleri ve Düzenlenmesi-108

(1)-Resmi Senetler-108

(2)-Adi Senetler-110

(3)-Elektronik Senet-111

d. -Senet'in Delil Değeri-111

(1)-Genel Olarak-111

(2)-Senetteki Çıkıntı ve Silintiler-112

(3)-Elektronik İmzalı Senet ve İspat-113

3. -Yemin-114

a. -Yemin Kavramı ve Tanımı-114

b. -Tarafların Yemini ve Yemin Teklifi-115

c. -Teklif Sonrası Tarafların Durumu-116

d. -Yemin'in Delil Değeri-116

4. -Kesin Hüküm-117

B. -TAKDİRİ DELİLLER-119

1. -Tanık-119

a. -Tanık Kavramı ve Kapsamı-119

b. -Şahadetten İmtina Durumu-120

c. -Tanık Gösterilmesi-122

d. -Tanıkların Dinlenmesi-122

e. -Tanık İfadelerinin Delil Değeri-124

2. -Bilirkişi-124

a. -Bilirkişi Kavramı ve Niteliği-124

b. -Bilirkişi İncelemesini Gerektiren Haller-125

c. -Bilirkişi İncelemesine Karar Verilmesi-126

d. -Bilirkişi Seçimi-127

e. -Bilirkişinin Yasaklı Olması ve Red Edilmesi-128

f. -Bilirkişi İncelemesi ve Raporu-128

g. -Bilirkişiliğin Delil Değeri-130

3. -Keşif-131

a. -Keşif Kavramı ve Keşif Kararının Alınması-131

b. -Keşfin Gerçekleşmesi-131

c. -Keşfin Delil Değeri-132

4. -Uzman Görüşü-133

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK VERGİ HUKUKUNDAİSPAT VE DELİL SİSTEMİ

I. -TÜRK VERGİ HUKUKUNDA İSPAT KONUSUNA İLİŞKİN ESASLAR-136

A. -İSPAT KONUSU, ÖNEMİ VE ÖLÇÜSÜ-136

1. -Vergi Hukukunda İspat Yükü Kurallarının Yeri-136

2. -Vergi Hukukunda İspatın Konusu-139

3. -Vergi Hukukunda İspatlamanın Önemi-139

4. -Vergi Hukukunda İspat Ölçüsü-140

B. -VERGİ HUKUKUNDA İSPAT YÜKÜ-141

1. --Hayatın Olağan Akışı- Karinesi-142

2. -İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplara Uygunluk-144

a. -İktisadi İcaplar-145

b. -Ticari İcaplar-146

c. -Teknik İcaplar-147

3. -İlk Görünüş Karinesi-147

4. -İspat Yükünün Paylaşımı-148

a. -Genel Olarak-148

b. -İspat Yükünün Mükellef Tarafında Olduğu Durumlar-150

c. -İspat Yükünün İdare Tarafında Olduğu Durumlar-153

5. -Re'sen Araştırma İlkesinin İspat Yüküne Etkisi-155

II. -TÜRK VERGİ HUKUKUNDA GEÇERLİ OLAN DELİL TÜRLERİ-156

A. -YARGI NEZDİNDE OLUŞAN DELİLLER-157

1. -Keşif-157

2. -İkrar-157

3. -Tanık Beyanı-159

a. -Tanık Beyanı İçin Gerekli Şart-159

b. -Yargı Aşamasında Duruşmalarda Tanık Dinlenebilir mi?-163

c. -Tanık Beyanlarında Teşmil-166

d. -Vergi Hukukunda Tanık Beyanının Delil Değeri-167

4. -Bilirkişilik-168

a. -Bilirkişiye Başvurulmayacak Haller-169

b. -Bilirkişi Özellikleri-170

c. -Bilirkişi Raporlarının Bağlayıcılığı-170

d. -Bilirkişi Raporlarına İtiraz-172

5. -Kesin Hüküm-173

a. -Genel Olarak-173

b. -Vergi-Ceza Muhakemesi Ayrımı (VUK. 367/son)-174

B. -YÜKÜMLÜ NEZDİNDE OLUŞAN DELİLLER-176

1. -Beyannameler-177

2. -Bildirimler-178

3. -Ticari Defterler ve Kayıtlar-179

a. -Defterlerin Delil Olarak Önemi-179

b. -Defterlerin Yükümlü Lehine Delil Olması-181

(1)-Hukuk muhakemeleri hukuku açısından-181

(2)-Vergi hukuku açısından-182

(3)-6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu açısından-184

(4)-6102. sayılı Türk Ticaret Kanunu açısından-187

c. -Defterlerin Yükümlü Aleyhine Delil Olması-188

d. -Defterlerin 3. Kişiler Açısından Delil Olması-190

e. -Kayıtların Durumu-190

f. -Defterlerin Zayi Olması-191

4. -Belgeler-195

a. -Genel Olarak-195

(1)-Belge Düzeninin İspatlama Açısından Konumu-196

(2)-Belgelerin -Hiç Düzenlenmemiş- Sayılma Durumu-197

b. -Fatura-199

(1)-Faturanın Tanımı ve Şekli Unsurları-200

(2)-Faturanın Hukuki Niteliği-202

(3)-Fatura Düzenlenme Süresi ve İspat İlişkisi-204

(4)-Fatura'ya İtiraz Süresi ve İspat İlişkisi-206

(5)-Faturadaki Çıkıntı ve Silintiler-208

(6)-Faturada Özellikli Durumlar ve İspat-209

(i)-Açık - Kapalı Fatura-209

(ii)-Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge-212

(7)-Fatura Yerine Geçen Belgeler-214

(i)-Perakende satış fişleri-215

(ii)-Gider pusulası-216

(iii)-Müstahsil makbuzu-216

c. -İrsaliye-217

d. -Serbest Meslek Makbuzu-219

e. -Ücret Bordrosu-220

f. -Diğer Belgeler-221

5. -Özel Sözleşmeler ve İspat Yükü-224

a. -Genel Olarak-224

b. -Peçeleme Sözleşmelerinde İspat Yükü-225

c. -Muvazaalı Sözleşmelerde İspat Yükü-227

d. -Diğer Sözleşmelerde İspat Yükü-228

6. -Elektronik Ortamdaki İşlemler ve İspat Konusu-229

a. -E-Fatura, E-İmza ve Vergi Hukukunda İspata Etkisi-229

b. -E-Defter, E-Kayıt ve İspat-231

C. -VERGİ İDARESİ NEZDİNDE OLUŞAN DELİLLER-232

1. -Vergi İnceleme Tutanakları-233

2. -Yoklama Fişleri-236

3. -Arama Tutanakları-237

4. -Bilgi Toplama Tutanakları-239

5. -Takdir Komisyonu Kararları-239

6. -Uzlaşma Tutanakları-240

7. -Diğer Tutanaklar ve Dokümanlar-241

D. -VERGİ HUKUKUNDA KARİNELER-241

1. -Kanuni Karineler-242

2. -İçtihatlardan Teşekkül Karineler-244

III. -VERGİ HUKUKUNDA GEÇERLİ OLMAYAN DELİL TÜRLERİ-245

1. -Yemin-246

2. -İçtihatlarda Delil Kabul Edilmeyen Unsurlar-247

3. -Kanun Gerekçeleri-248

4. -Örtülü Kazanç Uygulamasında Gizli Emsal-249

IV. -DELİLLERİN ELDE EDİLMESİ-253

A. -DELİLLERİN TESPİTİ-253

B. -DELİLLERİN TOPLANMASI-256

1. -Delil İkamesi Yoluyla Delillerin Toplanması-256

2. -Tespit Yoluyla Delillerin Toplanması-257

3. -Re'sen Araştırma Yoluyla Delillerin Toplanması-258

C. -DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ-258

SONUÇ-261

YARARLANILAN KAYNAKLAR-275