^{Türk Vergi Hukukunda}Kişisel Verilerin Korunması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
GİRİŞ
a. Veri, Kişisel Veri ve Bilgi İlişkisi 13
b. Kişisel Veri Kavramının Kapsamı 14
c. Çalışmanın Kapsamı ve Sistematiği 17
Birinci Bölüm
TÜRK VERGİ HUKUKUNDA VERGİ MÜKELLEFİNİN KİŞİSEL VERİLERİNİN KORUNMASININ HUKUKSAL DAYANAKLARI
1. ULUSLARARASI DAYANAKLAR 23
1.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 23
1.1.1. Kapsam ve İçerik 23
1.1.2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Bağlamında Özel Yaşamın Gizliliği ve Kişisel Verilerin Korunması 26
1.1.3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Bağlamında Özel Yaşamın Gizliliği ve Kişisel Verilerin İhlalinin Haklı Gerekçelere Dayanması 30
1.2. Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Sırasında Gerçek Kişilerin Korunmasına İlişkin (108 sayılı) Sözleşme 33
1.3. 95/46/EC Sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Serbest Dolaşımı Bakımından Bireylerin Korunmasına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Direktifi 37
1.4. AVRUPA BİRLİĞİ GENEL VERİ KORUMA TÜZÜĞÜ 42
1.4.1. Kapsam ve İçerik 42
1.4.2. İlgili Kişinin Hakları 43
1.4.3. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri 46
1.4.4. Genel Veri Koruma Tüzüğü ile Getirilen Yenilikler 46
1.5. Birleşmiş Milletler “Bilgisayarla İşlenen Kişisel Veri Dosyalarına İlişkin Rehber İlkeler” 48
1.6. OECD “Özel Yaşamın Korunması ve Kişisel Verilerin Sınır Ötesi Akışına İlişkin Rehber İlkeler” 51
2. ULUSAL DAYANAKLAR 53
2.1. 1982 Anayasası 53
2.1.1. Kişisel Verilerin Korunması Hakkı 53
2.1.2. Kişisel Verilerin Korunması Hakkı ile İlgili Diğer Haklar 56
2.1.2.1. Konut Dokunulmazlığı 56
2.1.2.2. Haberleşme özgürlüğü 58
2.1.2.3. Din ve Vicdan Hürriyeti 59
2.1.2.4. Düşünce ve İfade Hürriyeti 60
2.1.2.5. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı 60
2.1.3. Kişisel Verilerin Sınırlandırılmasının Sınırları 61
2.1.3.1. Anayasa’da Öngörülen Bir Nedenle Yapılma 61
2.1.3.2. Kanunla Sınırlama 63
2.1.3.3. Anayasa’nın Sözüne ve Ruhuna Uygunluk 64
2.1.3.4. Demokratik Toplum Düzeni Gerekleri 66
2.1.3.5. Laik Cumhuriyetin Gerekleri 68
2.1.3.6. Öze Dokunmama 69
2.1.3.7. Ölçülülük İlkesi 71
2.2. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 73
2.2.1. Kanuni Düzenleme 73
2.2.1.1. Kanun amaç, kapsam ve tanımlar 73
2.1.2.2. Kişisel Verilerin İşlenmesi 76
2.2.2.3. İlgili Kişinin Hakları ve Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri 84
2.1.1.4. Veri Sorumlusuna Başvuru 86
2.1.2.5. Suçlar ve Kabahatler 87
2.2.2. Kanunun Uygulanmayacağı İstisnai Durumlar 89
2.3. Vergi Usul Kanunu İlgili Maddeleri 93
2.3.1. Vergi Mahremiyeti Hakkı/Ödevi 93
2.3.1.1. Vergi Mahremiyeti Hakkının/Ödevinin İçeriği 93
2.3.1.2. Vergi Mahremiyeti Hakkının/Ödevinin İstisnaları 97
2.3.2. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu 98
2.3.2.1. Suçun Unsurları 98
2.3.2.2. Suçun Cezası 100
2.4. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 101
2.5. 4 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 104
2.6. 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 106
İkinci Bölüm
TÜRK VERGİ HUKUKUNDA VERGİ MÜKELLEFİNİN KİŞİSEL VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ, KAYDEDİLMESİ, DEPOLANMASI, MUHAFAZA EDİLMESİ VE PAYLAŞIMI
1. VERGİ MÜKELLEFİNİN KİŞİSEL VERİLERİ 109
1.1. Gerçek Kişi Vergi Mükelleflerinin Kişisel Verileri 109
1.1.1. Vergi Mükellefinin Ekonomik Faaliyetleri ile İlgili Kişisel Verileri 109
1.1.1.1. Mükellefin İşletmesine ve Mesleki Faaliyetine İlişkin Her Türlü Veri 109
1.1.1.2. Mükellefin Elde Ettiği Değer Kazançları ve İratlarına İlişkin Her Türlü Veri 113
1.1.1.3. Mükellefin Gelir Miktarı, Ödediği Vergi Miktarı ve Vergi Borcu gibi Vergisel Bilgileri 114
1.1.1.4. Mükellefin Banka Hesapları 115
1.1.2. Vergi Mükellefinin Ekonomik Faaliyeti Dışındaki Kişisel Verileri 117
1.1.2.1. Mükellefin Adı, Doğum Yeri, Tarihi, Adresi, Medeni Durumu, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Verileri gibi Kişisel Koşulları 117
1.1.2.2. Mükellefin Sendika veya Vakıflara Üyeliği veya Bağışı gibi Kişisel Tercihleri ve Alışkanlıkları 120
1.2. Tüzel Kişi Vergi Mükelleflerinin Kişisel Verileri 122
2. VERGİ İDARESİNCE MÜKELLEFİN KİŞİSEL VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ (TOPLANMASI) ve KAYDEDİLMESİ 125
2.1. Vergi İdaresinin Mükellefin Kişisel Verilerini Elde Etmesi ve Kaydetmesinin Amacı ve Sınırı: Görevini Yerine Getirmek 125
2.1.1. “Vergiyi Doğuran Olayı Tespit Etme” ve “Mükellefi Belirleme” Amacı İçin İhtiyaç Duyulan Veriler 125
2.1.2. “Matrahı Tespit Etme” Amacı İçin İhtiyaç Duyulan Veriler 129
2.1.3. “Tarh Edilecek Vergi Miktarını Tespit Etme” Amacı İçin İhtiyaç Duyulan Veriler 132
2.1.4. “Vergiyi Tahsil Etme” Amacı İçin İhtiyaç Duyulan Veriler 134
2.1.5. Sınır: Vergi İdaresinin Görevi: Caydırıcı Amaçla Bilgi Toplayabilir Mi? 138
2.1.5.1. Vergi İdaresinin Görevini Yerine Getirirken Re’sen Araştırma İlkesine Göre Hareket Etmesi 138
2.1.5.2. Vergi İdaresinin Dijitalleşmesinin Görevine Yansıması 140
2.2. Vergi İdaresinin Mükellefin Kişisel Verilerini Elde Etme Kaynakları 141
2.2.1. Vergi Mükelleflerinden 141
2.2.1.1. Otomatik Bildirim Ödevleri Yoluyla 141
2.2.2.2. Talep Yoluyla 143
2.2.2.3. Yoklama, İnceleme ve Arama Kapsamında 144
1.2.2.4. Excursus: Ülke Bazlı Raporlama (Country by Country Report) 151
2.2.2. Vergi Sorumlularından 151
2.2.2.1. Otomatik Bildirim Ödevleri Yoluyla 151
2.2.2.2. Talep Yoluyla 152
2.2.3. Üçüncü Kişilerden (Gerçek Kişiler, Tüzel Kişiler, Kamu Kurum ve Kişileri, Yabancı Vergi İdareleri, vb.) 153
2.2.3.1. Otomatik Bildirim Ödevleri Yoluyla 153
2.2.3.2. Talep Yoluyla 154
2.2.3.3. Çapraz Denetim Çerçevesinde 154
2.2.3.4. İhbar 156
2.2.3.5. Excursus 1: Bankalar, Avukatlar, Mali Müşavirler ve Benzerlerinden Toplanabilecek Veriler 157
2.2.3.6. Bilgi Vermekten Kaçınılabilecek Durumlar 160
2.2.3.6.1. Avukatlık Sırrı 160
2.2.3.6.2. Bankacılık Sırrı 164
3. VERGİ İDARESİNCE MÜKELLEFİN KİŞİSEL VERİLERİNİN KAYDEDİLMESİ, DEPOLANMASI VE MUHAFAZA EDİLMESİ 166
3.1. Verilerin Kaydedilmesi, Depolanması, Muhafazasının Tarihsel Gelişimi 166
3.1.1. Vergi İstihbarat Sistemi (VİMSİS) 166
3.1.2. VERİA 169
3.2. Günümüzde Türk Vergi İdaresinin Veri Ambarı 172
3.2.1. GİBİNTRANET 172
3.2.2. Form Ba ve Form Bs 174
3.2.3. Form 11: Vergi İnceleme Raporu ile Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge 175
3.2.4. Elektronik Fatura 176
3.2.5. E– Arşiv 178
3.2.6. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz 179
3.2.7. Kredi Kartı ile Yapılan Satışların İzlenmesi 180
3.2.8. UYAP Verileri 181
3.2.9. Konut Kredili Gayrimenkul Satışlarının İzlenmesi 182
3.2.10. Elektronik ÖTV Uygulamaları (ÖTVBİS Projesi) 183
3.2.11. E–Ticaretin ve Mükellef Uyumunun İzlenmesi Projesi 183
3.2.12. KDV İadesi Risk Analiz Sistemi (KDVİRA) 185
3.2.13. Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi (GEKSİS) 185
3.3. Depolanan Verilerin Muhafazası 186
4. VERGİ MÜKELLEFİNİN KİŞİSEL VERİLERİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE PAYLAŞIMI/AKTARIMI 189
4.1. Yurt İçinde Üçüncü Kişilerle Paylaşım 189
4.1.1. Vergi Mükellefinin Verilerinin Yetkili Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İşlenmesi ve Paylaşımı 189
4.1.1.1. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Tarafından Verilerin Paylaşımı 189
4.1.1.2. Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu Tarafından Verilerin Paylaşımı 193
4.1.2. Kamu Kurumları Arasında Paylaşım 196
4.2. Yurt Dışında Üçüncü Kişilerle Paylaşım 199
4.2.1. Vergi Mükellefinin Kişisel Verilerinin Uluslararası Vergi Anlaşmaları Kapsamında Değişimi 199
4.2.2. Uluslararası Bilgi Değişim Anlaşmaları ve Veri Koruma Hukuku 201
4.2.2.1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları 201
4.2.2.2. Vergi Konularında Bilgi Değişim Anlaşmaları 203
4.2.2.3. Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması 204
4.2.2.4. Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımından Korunmak İçin Vergi Anlaşmalarıyla Bağlantılı Tedbirlerin Uygulanması Hakkındaki Çok Taraflı Anlaşma 206
4.2.2.5. Yabancı Hesaplar Vergi Uyum Yasası (FATCA) Kapsamında ABD ile İmzalanan Bilgi Değişim Anlaşması 208
Üçüncü Bölüm
VERGİ MÜKELLEFİNİN İŞLENEN VERİLERİ İLE İLGİLİ HAKLARI
1. VERİ İŞLENMESİ İLE İLGİLİ GENEL KORUMA HAKKI 211
1.1. Vergi Mükellefinin Kendi Verilerine Erişim Hakkı ve Bilgilendirilmesi 211
1.1.1. Vergi Mükellefinin Kişisel Verileri ile İlgili Haklarının Kullanmasının Anahtarı: Bilgilendirilme Hakkı 211
1.1.2. Vergi Mükellefinin Bilgilendirilme Hakkının Kısıtlanabileceği Durumlar 213
1.1.2.1. Genel Durum 213
1.1.2.2. Üçüncü Kişi Vergi Mükellefinin Vergi Mahremiyeti Nedeniyle Sınırlama 216
1.2. Vergi Mükellefinin Kişisel Verilerinin Düzeltilmesini Talep Hakkı 220
1.3. Vergi Mükellefinin Kişisel Verilerinin Silinmesi ve Yok Edilmesini Talep Hakkı 223
1.3.1. Genel Durum 223
1.3.2. Vergi Mükellefinin Verilerinin Silinmesi ve Yok Edilmesi Talebinin Ret Edilmesi Halinde Usuli Güvenceler 227
1.3.3. Unutulma Hakkı 228
1.4. Zararın Giderilmesi Hakkı 233
2. VERGİ MÜKELLEFİNİN VERİ TOPLANMASI AŞAMASINDA HAKLARI 234
2.1. Veri Sorumlusunun Kimliğini Öğrenme Hakkı 234
2.2. Veri Toplamanın Hukuki Sebebini ve Yöntemi Öğrenme Hakkı 236
2.3. Mükellefin Kendisiyle İlgili Veri Toplanmasını Engelleme Hakkı 239
3. VERGİ MÜKELLEFİNİN VERİ KULLANIMI AŞAMASINDA HAKLARI 244
3.1. Veri Kullanımı Aşamasında Mükellefin Bilgilendirilme Hakkı 244
3.2. Veri Kullanımı Aşamasında Veri Güvenliğinin Sağlanması Hakkı 246
3.3. Hukuka Aykırı Veri Kullanma Yasağı 247
4. VERGİ MÜKELLEFİNİN BİLGİ DEĞİŞİMİ/VERİ PAYLAŞIMI AŞAMASINDA HAKLARI 251
4.1. Bilgi Değişimi Talebi Hakkında Bilgilendirilme Hakkı 251
4.2. Bilgi Değişiminin Öngörülebilir İlgi Kapsamında Gerçekleşmesini Talep Hakkı 259
4.3. Bilgi Değişiminde Gizlilik Hakkı 262
4.4. Mükellefin Bilgi Değişimini Engelleme Hakkı 268
Sonuç 273
Kaynakça 283
Kavramlar Dizini 303