^{Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında}Yasama, Yürütme ve Yargı Organları Arasındaki Modern İlişkiler

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Preface 9
Önsöz 11
Kısaltmalar 23
GİRİŞ 25
BİRİNCİ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ, KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ANLAMI, SAF VE MODERN GÖRÜNÜMÜ
I. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN FİKRİ TEMELLERİ, ANLAMI, HUKUKİ SONUÇLARI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 27
A. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Fikri Temelleri ve Anlamı 27
1. Aristo’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 27
2. Polybus ve Cicero’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 29
3. Locke’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 32
4. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 37
5. James Madison’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 48
B. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Anayasal Sonuçları 50
1. Devlet İktidarının Bölünmesi Sonucu Ortaya Çıkan İktidarlar ve Hukuki İşlevleri 50
a. Genel Olarak 50
b. Yasama İktidarı ve İşlevi 53
c. Yürütme İktidarı ve İşlevi 62
d. Yargı İktidarı ve İşlevi 68
2. Devlet İktidarının Sınırlandırılması 75
3. Anayasacılık Düşüncesi ve Anayasacılık Hareketleri 78
C. Tarihsel Süreçte Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Yer Veren İlk Anayasal Belgeler 87
1. 1689 İngiliz Bill of Rights ve 1701 Act of Settlement 87
2. 1776 Virginia Haklar Bildirgesi, 1776 Virginia Anayasası ve 1787 Amerikan Anayasası 92
3. 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve 1791 Fransız Anayasası 95
4. 1791 Polonya – Litvanya Birliği Anayasası 99
5. 1848 Hollanda Anayasal Reformu 101
II. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN SAF VE MODERN ANLAMLARI İLE GÖRÜNÜMLERİ 104
A. Saf Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve İlkeye Yöneltilen Eleştiriler 104
B. Modern Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 117
III. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ETHOSU: ÖZGÜRLÜĞÜN KORUNMASI 129
İKİNCİ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE YASAMA VE
YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 135
II. KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER 137
A. Genel Açıklama 137
B. Parlamenter Hükümet Sistemi 139
1. Genel Olarak 139
2. Parlamenter Hükümet Sisteminin Türleri: Westminster Tipi ve Sınırlandırılmış Parlamenter Hükümet Sistemi 144
C. Başkanlık Hükümet Sistemi 157
D. Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi 172
E. Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki Modern İlişkilerin Değerlendirilmesi 180
III. DEVLET BAŞKANININ KANUNLAR ÜZERİNDEKİ VETO YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 186
A. Genel Açıklama 186
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Veto Yetkisinin Kapsamı ve Uygulaması 200
1. Amerika Birleşik Devletleri 200
2. Birleşik Krallık 205
3. Almanya 206
4. Fransa 209
5. Hollanda 211
6. Türkiye 212
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Devlet Başkanının Kanunları Veto Etme Yetkisinin Değerlendirilmesi 215
IV. YASAMA ORGANI ÜYELERİNİN YÜRÜTME ORGANINA ÜYE OLUP OLMAMASI: ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA İNCELEME 221
A. Genel Açıklama 221
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması 223
1. Amerika Birleşik Devletleri 223
2. Birleşik Krallık 227
3. Almanya 229
4. Fransa 231
5. Hollanda 232
6. Türkiye 234
C. Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması Üzerine Değerlendirme 236
V. YÜRÜTME ORGANININ YASAMA FONKSİYONUNA GİREN KONULARDA KANUN GÜCÜNDE DÜZENLEYİCİ İŞLEM YAPMA YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 238
A. Genel Açıklama 238
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Yasama Fonksiyonuna Giren Konularda Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 240
1. Amerika Birleşik Devletleri 240
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 240
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 242
2. Birleşik Krallık 252
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 252
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 253
3. Almanya 264
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 264
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 265
4. Fransa 271
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 271
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 272
5. Hollanda 280
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 280
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 281
6. Türkiye 284
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 284
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 286
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisinin Değerlendirilmesi 293
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI İLE YARGI ORGANI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 307
II. KURUMSAL VE ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA YARGIÇLARIN BELİRLENMESİ VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ YAPAN YÜKSEK MAHKEMELERİN/ANAYASA MAHKEMELERİNİN OLUŞUMU 309
A. Genel Açıklama 309
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumu 310
1. Amerika Birleşik Devletleri 310
2. Birleşik Krallık 319
3. Almanya 325
4. Fransa 330
5. Hollanda 338
6. Türkiye 340
C. Kurumsal ve Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumunun Değerlendirilmesi 348
III. FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUĞU DENETİMİ YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI 356
A. Genel Açıklama 356
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 357
1. Amerika Birleşik Devletleri 357
2. Birleşik Krallık 377
3. Almanya 380
4. Fransa 388
5. Hollanda 393
6. Türkiye 395
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırlarının Değerlendirilmesi 407
Sonuç 421
Kaynakça 431
Kavram Dizini 447