Turkish Code Of Obligations - Türk Borçlar Kanunu

Prof. Dr. Çağlar ÖZEL

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkisinin Kaynakları
BİRİNCİ AYIRIM
Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri
A. Sözleşmenin kurulması 76
I. İrade açıklaması 76
1. Genel olarak 76
2. İkinci derecedeki noktalar 76
II. Öneri ve kabul 78
1. Süreli öneri 78
2. Süresiz öneri 78
a. Hazır olanlar arasında 78
b. Hazır olmayanlar arasında 78
3. Örtülü kabul 80
4. Ismarlanmayan şeyin gönderilmesi 80
5. Bağlayıcı olmayan öneri ve herkese açık öneri 80
6. İlan yoluyla ödül sözü verme 80
7. Önerinin ve kabulün geri alınması 82
III. Hazır olmayanlar arasında kurulan sözleşmenin hüküm anı 82
B. Sözleşmelerin şekli 82
I. Genel kural 82
II. Yazılı şekil 84
1. Yasal şekil 84
a. Kapsamı 84
b. Unsurları 84
c. İmza 84
d. İmza yerine geçen işaretler 86
2. İradi şekil 86
C. Borç tanıması 88
D. Sözleşmelerin yorumu, muvazaalı işlemler 88
E. Genel işlem koşulları 88
I. Genel olarak 88
II. Kapsamı 90
1. Yazılmamış sayılma 90
2. Yazılmamış sayılmanın sözleşmeye etkisi 90
III. Yorumlanması 90
IV. Değiştirme yasağı 92
V. İçerik denetimi 92
F. Sözleşmenin içeriği 92
I. Sözleşme özgürlüğü 92
II. Kesin hükümsüzlük 92
III. Aşırı yararlanma 94
IV. Önsözleşme 94
G. İrade bozuklukları 94
I. Yanılma 94
1. Yanılmanın hükümleri 94
2. Yanılma hâlleri 96
a. Açıklamada yanılma 96
b. Saikte yanılma 96
c. İletmede yanılma 98
3. Yanılmada dürüstlük kuralları 98
4. Yanılmada kusur 98
II. Aldatma 98
III. Korkutma 100
1. Hükmü 100
2. Koşulları 100
IV. İrade bozukluğunun giderilmesi 102
H. Temsil 102
I. Yetkili temsil 102
1. Genel olarak 102
a. Temsilin hükmü 102
b. Temsil yetkisinin içeriği ve derecesi 104
2. Hukuki işlemden doğan yetki 104
a. Yetkinin sınırlanması ve geri alınması 104
b. Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar 104
c. Yetki belgesinin geri verilmesi 106
d. Yetkinin sona erdiğinin ileri sürülememesi 106
II. Yetkisiz temsil 106
1. Onama hâlinde 106
2. Onamama hâlinde 108
III. Saklı hükümler 108
İKİNCİ AYIRIM
Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri
A. Sorumluluk 110
I. Genel olarak 110
II. Zararın ve kusurun ispatı 110
III. Tazminat 110
1. Belirlenmesi 110
2. İndirilmesi 112
IV. Özel durumlar 112
1. Ölüm ve bedensel zarar 112
a. Ölüm 112
b. Bedensel zarar 114
c. Belirlenmesi 114
d. Manevi tazminat 114
2. Haksız rekabet 116
3. Kişilik hakkının zedelenmesi 116
4. Ayırt etme gücünün geçici kaybı 116
V. Sorumluluk sebeplerinin çokluğu 118
1. Sebeplerin yarışması 118
2. Müteselsil sorumluluk 118
a. Dış ilişkide 118
b. İç ilişkide 118
VI. Hukuka aykırılığı kaldıran hâller 120
1. Genel olarak 120
2. Sorumluluk 120
B. Kusursuz sorumluluk 122
I. Hakkaniyet sorumluluğu 122
II. Özen sorumluluğu 122
1. Adam çalıştıranın sorumluluğu 122
2. Hayvan bulunduranın sorumluluğu 124
a. Giderim yükümlülüğü 124
b. Alıkoyma hakkı 124
3. Yapı malikinin sorumluluğu 124
a. Giderim yükümlülüğü 124
b. Zarar tehlikesini önleme 126
III. Tehlike sorumluluğu ve denkleştirme 126
C. Zamanaşımı 128
I. Kural 128
II. Rücu isteminde 128
D. Yargılama 130
I. Ceza hukuku ile ilişkisinde 130
II. Tazminat hükmünün değiştirilmesi 130
III. Geçici ödemeler 130
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri
A. Koşulları 132
I. Genel olarak 132
II. Borçlanılmamış edimin ifası 132
B. Geri vermenin kapsamı 134
I. Zenginleşenin yükümlülüğü 134
II. Giderleri isteme hakkı 134
C. Geri istenememe 134
D. Zamanaşımı 136
İKİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkisinin Hükümleri
BİRİNCİ AYIRIM
Borçların İfası
A. Genel olarak 136
I. Şahsen ifa zorunluluğunun olmaması 136
II. İfanın konusu 136
1. Kısmen ifa 136
2. Bölünemeyen borç 138
3. Çeşit borcu 138
4. Seçimlik borç 138
5. Faiz 138
B. İfa yeri 140
C. İfa zamanı 140
I. Süreye bağlanmamış borç 140
II. Süreye bağlı borç 142
1. Aya ilişkin sürelerde vade 142
2. Diğer sürelerde vade 142
3. Tatil günleri 144
III. İş saatlerinde ifa 144
IV. Sürenin uzatılması 144
V. Erken ifa 144
VI. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde 146
1. İfada sıra 146
2. İfa güçsüzlüğü 146
D. Ödeme 146
I. Ülke parası ile 146
II. Mahsup 148
1. Kısmen ödemede 148
2. Birden çok borçta 148
a. Borçlu ve alacaklının bildirimine göre 148
b. Kanuna göre 150
III. Makbuz ve senetlerin geri verilmesi 150
1. Borçlunun hakkı 150
2. Hükümleri 150
3. Senedin geri verilememesi 152
E. Alacaklının temerrüdü 152
I. Koşulları 152
II. Hükümleri 152
1. Bir şeyin teslimine ilişkin edimlerde 152
a. Tevdi hakkı 152
b. Satma hakkı 154
c. Tevdi konusunu geri alma 154
2. Diğer edimlerde 154
F. Diğer ifa engelleri 156
İKİNCİ AYIRIM
Borçların İfa Edilmemesinin Sonuçları
A. Borcun ifa edilmemesi 156
I. Giderim borcu 156
1. Genel olarak 156
2. Yapma ve yapmama borçlarında 156
II. Sorumluluğun ve giderim borcunun kapsamı 158
1. Genel olarak 158
2. Sorumsuzluk anlaşması 158
3. Yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluk 160
B. Borçlunun temerrüdü 160
I. Koşulları 160
II. Hükümleri 162
1. Genel olarak 162
a. Gecikme tazminatı 162
b. Beklenmedik hâlden sorumluluk 162
2. Temerrüt faizi 162
a. Genel olarak 162
b. Faizlerde, iratlarda ve bağışlamada temerrüt faizi 164
3. Aşkın zarar 164
4. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde 164
a. Süre verilmesi 164
b. Süre verilmesini gerektirmeyen durumlar 166
c. Seçimlik haklar 166
d. Sürekli edimli sözleşmelerde 168
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Borç İlişkilerinin Üçüncü Kişilere Etkisi
A. Alacaklıya halef olma 168
B. Üçüncü kişinin fiilini üstlenme 168
C. Üçüncü kişi yararına sözleşme 170
I. Genel olarak 170
II. Sorumluluk sigortalarında 170
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Borçların ve Borç İlişkilerinin
Sona Ermesi, Zamanaşımı
BİRİNCİ AYIRIM
Sona Erme Hâlleri
A. Asıl borca bağlı hak ve borçların sona ermesi 172
B. İbra 172
C. Yenileme 174
I. Genel olarak 174
II. Cari hesaplarda 174
D. Birleşme 174
E. İfa imkânsızlığı 176
I. Genel olarak 176
II. Kısmi ifa imkânsızlığı 176
III. Aşırı ifa güçlüğü 178
F. Takas 178
I. Koşulları 178
1. Genel olarak 178
2. Kefalet hâlinde 180
3. Üçüncü kişi yararına sözleşme hâlinde 180
4. Borçlunun iflası hâlinde 180
II. Hükümleri 180
III. Alacaklının rızasıyla takas edilebilir alacaklar 182
IV. Takastan feragat 182
İKİNCİ AYIRIM
Zamanaşımı
A. Süreler 182
I. On yıllık zamanaşımı 182
II. Beş yıllık zamanaşımı 184
III. Sürelerin kesinliği 184
IV. Zamanaşımının başlangıcı 184
1. Genel olarak 184
2. Dönemsel edimlerde 186
V. Sürelerin hesaplanması 186
B. Bağlı alacaklarda zamanaşımı 186
C. Zamanaşımının durması 188
D. Zamanaşımının kesilmesi 188
I. Sebepleri 188
II. Birlikte borçlulara etkisi 190
III. Yeni sürenin başlaması 190
1. Borcun ikrar edilmesi veya karara bağlanması hâlinde 190
2. Alacaklının fiili hâlinde 190
E. Davanın reddinde ek süre 192
F. Taşınır rehni ile güvenceye bağlanmış alacakta 192
G. Zamanaşımından feragat 192
H. İleri sürülmesi 194
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Borç İlişkilerinde Özel Durumlar
BİRİNCİ AYIRIM
Teselsül
A. Müteselsil borçluluk 194
I. Doğuşu 194
II. Dış ilişki 196
1. Hükümleri 196
a. Borçluların sorumluluğu 196
b. Borçluların savunmaları 196
c. Borçluların bireysel davranışı 196
2. Borcun sona ermesi 196
III. İç ilişki 198
1. Paylaşım 198
2. Alacaklıya halef olma 198
B. Müteselsil alacaklılık 200
İKİNCİ AYIRIM
Koşullar
A. Geciktirici koşul 200
I. Genel olarak 200
II. Koşulun askıda olduğu sıradaki durum 202
III. Koşul gerçekleşinceye kadar elde edilen yararlar 202
B. Bozucu koşul 202
C. Ortak hükümler 204
I. Koşulun gerçekleşmesi 204
II. Dürüstlük kurallarına aykırı engelleme 204
III. Yasak koşullar 204
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Bağlanma Parası, Cayma Parası ve Ceza Koşulu
A. Bağlanma parası 204
B. Cayma parası 206
C. Ceza koşulu 206
I. Alacaklının hakları 206
1. Cezanın sözleşmenin ifası ile ilişkisi 206
2. Ceza ile zarar arasındaki ilişki 208
3. Kısmi ifanın yanması 208
II. Cezanın miktarı, geçersizliği ve indirilmesi 208
BEŞİNCİ BÖLÜM
Borç İlişkilerinde Taraf Değişiklikleri
BİRİNCİ AYIRIM
Alacağın Devri
A. Koşulları 210
I. İradi devir 210
1. Genel olarak 210
2. Şekli 210
II. Yasal veya yargısal devir ve etkisi 210
B. Devrin hükümleri 212
I. Borçlunun durumu 212
1. İyiniyetle yapılan ifa 212
2. İfadan kaçınma ve tevdi 212
3. Borçluya ait savunmalar 212
II. Öncelik hakları ve bağlı hakların geçişi 214
III. Senet ve belgelerin teslimi ve bilgi verilmesi 214
IV. Garanti 214
1. Genel olarak 214
2. İfaya yönelik devir 214
3. Sorumluluğun kapsamı 216
C. Özel hükümlerin saklılığı 216
İKİNCİ AYIRIM
Borcun Üstlenilmesi
A. İç üstlenme sözleşmesi 216
B. Dış üstlenme sözleşmesi 218
I. Öneri ve kabul 218
II. Önerinin bağlayıcılığı 218
C. Borçlunun değişmesinin sonuçları 220
I. Bağlı hak ve borçlar 220
II. Savunmalar 220
D. Sözleşmenin hükümsüzlüğü 220
E. Borca katılma 222
F. Malvarlığının veya işletmenin devralınması 222
G. İşletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi 222
H. Özel hükümlerin saklılığı 224
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma
A. Sözleşmenin devri 224
B. Sözleşmeye katılma 226
İKİNCİ KISIM
Özel Borç İlişkileri
BİRİNCİ BÖLÜM
Satış Sözleşmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A. Tanımı ve hükümleri 226
B. Yarar ve hasar 228
İKİNCİ AYIRIM
Taşınır Satışı
A. Konusu 228
B. Satıcının borçları 230
I. Zilyetliğin devri 230
1. Kural 230
2. Devir ve taşıma giderleri 230
3. Satıcının temerrüdü 230
a. Kural ve ayrık durum 230
b. Giderim borcu ve kapsamı 232
II. Zapttan sorumluluk 232
1. Konusu 232
2. Yargılama usulü 234
a. Davanın bildirimi 234
b. Mahkeme kararı olmaksızın satılanı verme 234
3. Alıcının hakları 236
a. Tam zapt hâlinde 236
b. Kısmi zapt hâlinde 236
III. Ayıptan sorumluluk 238
1. Konusu 238
a. Genel olarak 238
b. Hayvan satışında 238
2. Sorumsuzluk anlaşması 238
3. Alıcının bildiği ayıplar 238
4. Gözden geçirme ve satıcıya bildirme 240
a. Genel olarak 240
b. Hayvan satışında 240
5. Satıcının ağır kusurunun sonuçları 240
6. Satılanın başka yerden gönderilmesi 242
7. Alıcının seçimlik hakları 242
a. Genel olarak 242
b. Satılanın yok olması veya ağır biçimde zarara uğraması 244
8. Dönmenin sonuçları 244
a. Genel olarak 244
b. Birden çok mal satışında 246
9. Zamanaşımı 246
C. Alıcının borçları 248
I. Satış bedelinin ödenmesi ve satılanın devralınması 248
II. Satış bedelinin belirlenmesi 248
III. Satış bedelinin muacceliyeti ve faizi 248
IV. Alıcının temerrüdü 250
1. Satıcının dönme hakkı 250
2. Zararın hesaplanması ve giderimi 250
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Taşınmaz Satışı ve Satış İlişkisi Doğuran Haklar
A. Şekil 252
B. Satış ilişkisi doğuran haklar 252
I. Süresi ve şerhi 252
II. Devredilmesi ve miras yoluyla geçmesi 252
III. Önalım hakkı 254
1. İleri sürülmesi 254
2. Koşulları ve hükümleri 254
3. Kullanılması ve hükümleri 254
C. Taşınmaz satışı 256
I. Koşullu satış ve mülkiyetin saklı tutulması 256
II. Sorumluluk 256
III. Yarar ve hasar 258
IV. Taşınır satışına ilişkin kuralların uygulanması 258
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Bazı Satış Türleri
A. Örnek üzerine satış 258
I. Tanımı 258
II. İspat yükü 258
B. Beğenme koşuluyla satış 260
I. Tanımı 260
II. Hükümleri 260
III. Deneme veya gözden geçirme 260
1. Satıcının yanında 260
2. Alıcının yanında 262
C. Kısmi ödemeli satışlar 262
I. Taksitle satış 262
1. Tanımı, şekli ve içeriği 262
2. Yasal temsilcinin rızası 264
3. Sözleşmenin hüküm ve sonuçlarını doğurması ve geri alma açıklaması 266
4. Tarafların hak ve borçları 266
a. Peşinatı ödeme borcu ve sözleşmenin süresi 266
b. Alıcının def’ileri 268
c. Satış bedelinin tamamen ödenmesi 268
5. Alıcının temerrüdü 268
a. Satıcının seçimlik hakkı 268
b. Sözleşmeden dönme 270
c. Hâkimin müdahalesi 270
6. Yetkili mahkeme ve tahkim 272
7. Uygulama alanı 272
II. Ön ödemeli taksitle satış 274
1. Tanımı, şekli ve içeriği 274
2. Tarafların hak ve borçları 276
a. Ödemelerin güvenceye bağlanması 276
b. Alıcının malın devrini isteme hakkı 276
c. Satış bedelinin ödenmesi 278
d. Satış bedelinin belirlenmesi 278
3. Sözleşmenin sona ermesi 278
a. Cayma hakkı 278
b. Sözleşmenin süresi 280
c. Alıcının temerrüdü 280
4. Uygulama alanının sınırlanması 282
III. Ortak hükümler 282
D. Açık artırma yoluyla satış 284
I. Tanımı 284
II. Kurulması 284
III. Hükümleri 284
1. Artırmaya katılanın bağlandığı an 284
a. Genel olarak 284
b. Taşınmazın açık artırma yoluyla satışında 286
2. Ödemenin peşin olması gereği 286
3. Mülkiyetin geçmesi 286
4. Zapttan ve ayıptan sorumluluk 288
IV. Artırmanın iptali 288
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Değişim Sözleşmesi
A. Tanımı 290
B. Tabi olduğu hükümler 290
C. Zapttan ve ayıptan sorumluluk 290
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bağışlama Sözleşmesi
A. Tanımı 292
B. Bağışlama ehliyeti 292
I. Bağışlayan için 292
II. Bağışlanan için 292
C. Kurulması 294
I. Bağışlama sözü verme 294
II. Elden bağışlama 294
III. Koşullu bağışlama 294
IV. Yüklemeli bağışlama 294
V. Bağışlayana dönme koşullu bağışlama 296
VI. Bağışlama önerisinin geri alınması 296
D. Bağışlayanın sorumluluğu 296
E. Bağışlamanın ortadan kalkması 298
I. Bağışlamanın geri alınması 298
II. Bağışlama sözü vermenin geri alınması ve ifadan kaçınma 298
III. Geri alma hakkının süresi ve mirasçılara geçmesi 300
IV. Bağışlayanın ölümü 300
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kira Sözleşmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A. Tanımı 300
B. Kira süresi 302
C. Kiraya verenin borçları 302
I. Teslim borcu 302
II. Vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma borcu 302
III. Yan giderlere katlanma borcu 302
IV. Kiraya verenin kiralananın ayıplarından sorumluluğu 304
1. Kiralananın teslim anındaki ayıplarından sorumluluk 304
2. Kiralananın sonradan ayıplı hâle gelmesinden sorumluluk 304
a. Genel olarak 304
b. Ayıbın giderilmesini isteme ve fesih 304
c. Kira bedelinin indirilmesi 306
d. Zararın giderimi 306
V. Üçüncü kişinin ileri sürdüğü haklar sebebiyle sorumluluk 308
1. Zapttan sorumluluk 308
2. Üçüncü kişinin sözleşmenin kurulmasından sonra üstün hak sahibi olması 308
a. Kiralananın el değiştirmesi 308
b. Üçüncü kişinin sınırlı ayni hak sahibi olması 308
c. Tapu siciline şerh 308
D. Kiracının borçları 310
I. Kira bedelini ödeme borcu 310
1. Genel olarak 310
2. İfa zamanı 310
3. Kiracının temerrüdü 310
II. Özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme borcu 310
III. Temizlik ve bakım giderlerini ödeme borcu 312
IV. Ayıpları kiraya verene bildirme borcu 312
V. Ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borcu 312
E. Özel durumlar 314
I. Kiralananda yenilik ve değişiklik yapılması 314
1. Kiraya veren tarafından 314
2. Kiracı tarafından 314
II. Alt kira ve kullanım hakkının devri 316
III. Kira ilişkisinin devri 316
IV. Kiralananın kullanılmaması 318
1. Genel olarak 318
2. Kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi 318
V. Takastan feragat yasağı 320
F. Sözleşmenin sona ermesi 320
I. Sürenin geçmesi 320
II. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde fesih bildirimi 320
1. Genel olarak 320
2. Taşınmaz ve taşınır yapı kiralarında 322
3. Taşınır kiralarında 322
III. Olağanüstü fesih 324
1. Önemli sebepler 324
2. Kiracının iflası 324
3. Kiracının ölümü 324
G. Kiralananın geri verilmesi 324
I. Genel olarak 324
II. Kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme 326
H. Kiraya verenin hapis hakkı 326
I. Konusu 326
II. Üçüncü kişilere ait olan eşya 328
III. Hakkın kullanılması 328
İKİNCİ AYIRIM
Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları
A. Uygulama alanı 330
B. Bağlantılı sözleşme 330
C. Kullanma giderleri 330
D. Kiracının güvence vermesi 332
E. Kira bedeli 332
I. Genel olarak 332
II. Belirlenmesi 332
III. Dava açma süresi ve kararın etkisi 334
IV. Kiracı aleyhine düzenleme yasağı 336
F. Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi 336
I. Bildirim yoluyla 336
1. Genel olarak 336
2. Bildirimin geçerliliği 338
a. Şekil 338
b. Aile konutu 338
II. Dava yoluyla 338
1. Kiraya verenden kaynaklanan sebeplerle 338
a. Gereksinim, yeniden inşa ve imar 338
b. Yeni malikin gereksinimi 340
2. Kiracıdan kaynaklanan sebeplerle 340
3. Dava süresinin uzaması 342
4. Dava sebeplerinin sınırlılığı 342
5. Yeniden kiralama yasağı 342
6. Kiracının ölümünde sözleşmenin sürdürülmesi 344
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ürün Kirası
A. Tanımı 344
B. Genel hükümlerin uygulanması 346
C. Tutanak düzenleme 346
D. Kiraya verenin borçları 346
I. Teslim borcu 346
II. Esaslı onarımlar 346
E. Kiracının borçları 348
I. Kira bedelini ve yan giderleri ödeme borcu 348
1. Genel olarak 348
2. Olağanüstü durumlarda kira bedelinden indirim 348
II. Kiralananı kullanma ve işletme borcu 348
III. Bakım borcu 350
F. Alt kira ve kullanım hakkını devir yasağı 350
G. Sözleşmenin sona ermesi 350
I. Sona erme sebepleri 350
1. Sürenin geçmesi 350
2. Fesih bildirimi 352
3. Olağanüstü fesih 352
a. Önemli sebepler 352
b. Kiracının iflası 354
c. Kiracının ölümü 354
II. Sona ermenin sonuçları 354
1. Geri verme 354
2. Tutanağa geçirilmiş eşya 354
3. Ürün ve yetişme giderleri 356
4. Saman, gübre ve benzerleri 356
H. Hayvan kirası 358
I. Konusu 358
II. Sorumluluk 358
III. Fesih 358
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ödünç Sözleşmeleri
BİRİNCİ AYIRIM
Kullanım Ödüncü
A. Tanımı 360
B. Hükümleri 360
I. Ödünç alanın kullanım hakkı 360
II. Bakım ve koruma giderleri 362
III. Müteselsil sorumluluk 362
C. Sona ermesi 362
I. Amacı belirlenmiş kullanmada 362
II. Amacı belirlenmemiş kullanmada 362
III. Ödünç alanın ölümü 364
İKİNCİ AYIRIM
Tüketim Ödüncü
A. Tanımı 364
B. Hükümleri 364
I. Faiz 364
1. Genel olarak 364
2. Faize ilişkin özel kurallar 364
II. Zamanaşımı 366
III. Ödünç alanın ödeme güçsüzlüğü 366
C. Para yerine verilen şeyler 366
D. Geri verme zamanı 368
ALTINCI BÖLÜM
Hizmet Sözleşmeleri
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hizmet Sözleşmesi
A. Tanımı 368
B. Kurulması 368
C. İşçinin borçları 370
I. Bizzat çalışma borcu 370
II. Özen ve sadakat borcu 370
III. Teslim ve hesap verme borcu 372
IV. Fazla çalışma borcu 372
V. Düzenlemelere ve talimata uyma borcu 374
VI. İşçinin sorumluluğu 374
D. İşverenin borçları 374
I. Ücret ödeme borcu 374
1. Ücret 374
a. Genel olarak 374
b. Fazla çalışma ücreti 376
c. İşin sonucundan pay alma 376
d. Aracılık ücreti 376
e. İkramiye 378
2. Ücretin ödenmesi 380
a. Ödeme süresi 380
b. Ücretin korunması 380
3. İşgörme ediminin ifasının engellenmesi hâlinde ücret 382
a. İşverenin temerrüdü hâlinde 382
b. İşçinin çalışmayı durdurması hâlinde 384
4. Ücret alacağının haczi, devri ve rehnedilmesi 384
5. Parça başına veya götürü iş 384
a. İş verme 384
b. Birim ücreti 386
II. İş araç ve malzemeleri 386
III. Giderler 388
1. Genel olarak 388
2. Taşıma araçları 388
3. Giderlerin ödenmesi 390
IV. İşçinin kişiliğinin korunması 390
1. Genel olarak 390
2. Ev düzeni içinde çalışmada 392
3. Kişisel verilerin kullanılmasında 392
V. Ceza koşulu ve ibra 394
VI. Tatil ve izinler 394
1. Hafta tatili ve iş arama izni 394
2. Yıllık izin 396
a. Süresi 396
b. İndirimi 396
c. Kullanılması 398
d. Ücreti 398
VII. Hizmet belgesi 400
E. Sınaî ve fikrî mülkiyet hakkı 400
F. Hizmet ilişkisinin devri 400
I. İşyerinin tamamının veya bir bölümünün devri 400
II. Sözleşmenin devri 402
G. Sözleşmenin sona ermesi 402
I. Belirli süreli sözleşmede 402
II. Belirsiz süreli sözleşmede 404
1. Genel olarak fesih hakkı 404
2. Fesih bildirim süresi 404
a. Genel olarak 404
b. Deneme süresi içinde 406
III. Feshe karşı koruma 406
IV. Derhâl fesih 406
1. Koşulları 406
a. Haklı sebepler 406
b. İşverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi 408
2. Sonuçları 408
a. Haklı sebeple fesihte 408
b. Haklı sebebe dayanmayan fesihte 408
c. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakması 410
V. İşçinin veya işverenin ölümü 410
1. İşçinin ölümü 410
2. İşverenin ölümü 412
VI. Sözleşmenin sona ermesinin sonuçları 412
1. Borçların muaccel olması 412
2. Geri verme yükümlülüğü 414
VII. Rekabet yasağı 414
1. Koşulları 414
2. Sınırlandırılması 414
3. Aykırı davranışların sonuçları 416
4. Sona ermesi 416
İKİNCİ AYIRIM
Pazarlamacılık Sözleşmesi
A. Tanımı ve kurulması 418
I. Tanımı 418
II. Kurulması 418
B. Pazarlamacının yükümlülük ve yetkileri 418
I. Yükümlülükleri 418
II. Garanti 420
III. Yetkileri 422
C. İşverenin özel yükümlülükleri 422
I. Faaliyet alanı 422
II. Ücret 422
1. Genel olarak 422
2. Komisyon 424
3. Pazarlama faaliyetinin engellenmesi 424
III. Harcamalar 426
IV. Hapis hakkı 426
D. Sona ermesi 428
I. Özel fesih süresi 428
II. Özel sonuçlar 428
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Evde Hizmet Sözleşmesi
A. Tanımı ve çalışma koşulları 430
I. Tanımı 430
II. Çalışma koşullarının bildirilmesi 430
III. İşçinin özel borçları 430
1. İşin yapılması 430
2. Malzeme ve iş araçları 432
IV. İşverenin özel borçları 432
1. Ürünün kabulü 432
2. Ücret 434
a. Ödenmesi 434
b. Çalışmanın engellenmesi hâlinde 434
V. Sona ermesi 434
B. Genel hükümlerin uygulanması 436
YEDİNCİ BÖLÜM
Eser Sözleşmesi
A. Tanımı 436
B. Hükümleri 436
I. Yüklenicinin borçları 436
1. Genel olarak 436
2. Malzeme bakımından 438
3. İşe başlama ve yürütme 438
4. Ayıp sebebiyle sorumluluk 440
a. Ayıbın belirlenmesi 440
b. İşsahibinin seçimlik hakları 440
c. İşsahibinin sorumluluğu 442
d. Eserin kabulü 442
e. Zamanaşımı 444
II. İşsahibinin borçları 444
1. Bedelin muacceliyeti 444
2. Bedel 444
a. Götürü bedel 444
b. Değere göre bedel 446
C. Sözleşmenin sona ermesi 446
I. Yaklaşık bedelin aşılması 446
II. Eserin yok olması 446
III. Tazminat karşılığı fesih 448
IV. İşsahibi yüzünden ifanın imkânsızlaşması 448
V. Yüklenicinin ölümü veya yeteneğini kaybetmesi 448
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yayım Sözleşmesi
A. Tanımı 450
B. Şekil 450
C. Hükümleri 450
I. Yayımlatma hakkının geçişi ve sorumluluk 450
II. Yayımlatanın tasarruf hakkı 452
III. Basım sayısı ve baskı adedinin belirlenmesi 452
IV. Çoğaltma ve dağıtım 454
V. Düzeltme ve iyileştirme 454
VI. Birarada basım ve ayrı ayrı yayım 454
VII. Çeviri hakkı 456
VIII. Bedel isteme hakkı 456
1. Bedelin belirlenmesi 456
2. Bedelin ödenme zamanı, satış hesapları ve bedelsiz alma hakkı 456
D. Sona ermesi 458
I. Eserin yok olması 458
II. Basılanın yok olması 458
III. Kişisel sebeplerle sona ermesi 458
E. Sipariş üzerine yayım sözleşmesi 460
DOKUZUNCU BÖLÜM
Vekâlet İlişkileri
BİRİNCİ AYIRIM
Vekâlet Sözleşmesi
A. Tanımı 460
B. Kurulması 462
C. Hükümleri 462
I. Vekâletin kapsamı 462
II. Vekilin borçları 462
1. Talimata uygun ifa 462
2. Şahsen ifa, sadakat ve özen gösterme 464
a. Genel olarak 464
b. İşin üçüncü kişiye gördürülmesi hâlinde 464
3. Hesap verme 466
4. Edinilen hakların vekâlet verene geçişi 466
III. Vekâlet verenin borçları 466
IV. Birlikte vekâlet verenlerin ve birlikte vekillerin sorumluluğu 468
D. Sona ermesi 468
I. Sebepleri 468
1. Tek taraflı sona erdirme 468
2. Ölüm, ehliyetin kaybedilmesi ve iflas 468
II. Hükümleri 470
İKİNCİ AYIRIM
Kredi Mektubu ve Kredi Emri
A. Kredi mektubu 470
B. Kredi emri 472
I. Tanımı ve şekli 472
II. Kredi emrinden yararlananın ehliyetsizliği 472
III. Kredi emri verilenin önel vermesi 472
IV. Taraflar arasındaki ilişki 472
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Simsarlık Sözleşmesi
A. Tanımı ve şekli 474
B. Ücret 474
I. Hak etme zamanı 474
II. Ücretin belirlenmesi 474
III. Simsarın haklarını kaybetmesi 476
IV. Evlenme simsarlığı 476
V. Ücretten indirim 476
ONUNCU BÖLÜM
Vekâletsiz İşgörme
A. İşgörenin hak ve borçları 476
I. İşin görülmesi 476
II. Sorumluluk 478
III. İşgörenin ehliyetsizliği 478
B. İşsahibinin hak ve borçları 478
I. İşin işsahibinin menfaatine yapılması hâlinde 478
II. İşin işgörenin menfaatine yapılması hâlinde 480
III. İşin işsahibi tarafından uygun bulunması hâlinde 480
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Komisyon Sözleşmesi
A. Alım veya satım komisyonculuğu 480
I. Tanımı 480
II. Komisyoncunun borçları 482
1. Bildirme ve sigortalama borcu 482
2. Özen borcu 482
3. Vekâlet verenin belirlediği bedel 482
4. Veresiye satma ve teslim almadan ödeme 484
5. Komisyoncunun garantisi 484
III. Komisyoncunun hakları 486
1. Ödediği paralar ve yaptığı giderler 486
2. Komisyon ücreti 486
a. İsteme hakkı 486
b. Kaybedilmesi 486
3. Hapis hakkı 488
4. Malın açık artırmayla satılması 488
5. Komisyoncunun kendisiyle işlem yapması 488
a. Bedel ve ücret 488
b. İşlemi kendisiyle yapmış sayılma 490
c. İşlemi kendisiyle yapma hakkının düşmesi 490
B. Diğer komisyon işleri 490
ONİKİNCİ BÖLÜM
Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve
Diğer Tacir Yardımcıları
A. Ticari temsilci 492
I. Tanımı ve yetki verilmesi 492
II. Temsil yetkisinin kapsamı 492
III. Temsil yetkisinin sınırlandırılması 494
IV. Temsil yetkisinin sona ermesi 494
B. Ticari vekil 496
C. Diğer tacir yardımcıları 496
D. Rekabet yasağı 498
E. Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve diğer tacir yardımcılarının yetkilerinin sona ermesi 498
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Havale
A. Tanımı 500
B. Hükümleri 500
I. Havale eden ile havale alıcısı arasındaki ilişki 500
II. Havale ödeyicisinin borcu 502
III. İfa edilmeme hâlinde bildirim 502
C. Geri alma 504
D. Kıymetli evrak konusunda havale 504
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Saklama Sözleşmeleri
A. Genel saklama sözleşmesi 504
I. Tanımı 504
II. Saklatanın borçları 506
III. Saklayanın borçları 506
1. Kullanım yasağı 506
2. Geri verme 506
a. Genel olarak 506
b. Özel durumlar 508
c. Geri verme yeri 508
3. Saklayanların sorumluluğu 508
4. Üçüncü kişilerin iddiaları 508
IV. Güvenilir kişiye bırakma 510
B. Mislî şeylerin saklanması 510
C. Ardiyeciye bırakma 510
I. Senet çıkarma 510
II. Ardiyecinin saklama borcu 512
III. Bırakılan şeylerin karışması 512
IV. Ardiyecinin hakları 512
V. Malların geri verilmesi 514
D. Konaklama yeri, garaj, otopark ve benzeri yerleri
işletenlere bırakma 514
I. Konaklama yeri işletenlerin sorumluluğu 514
1. Koşulları ve kapsamı 514
2. Kıymetli eşya 514
3. Sorumluluğun kalkması 516
II. Garaj, otopark ve benzeri yerleri işletenlerin sorumluluğu 516
III. Hapis hakkı 518
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
Kefalet Sözleşmesi
A. Tanımı 518
B. Koşulları 518
I. Asıl borç 518
II. Şekil 520
III. Eşin rızası 520
C. İçeriği 522
I. Türlerine göre 522
1. Adi kefalet 522
2. Müteselsil kefalet 524
3. Birlikte kefalet 526
4. Kefile kefil ve rücua kefil 526
II. Ortak hükümler 528
1. Kefil ile alacaklı arasındaki ilişki 528
a. Sorumluluğun kapsamı 528
b. Kefilin takibi 528
c. Def’iler 530
d. Özen gösterme, rehin ve borç senetlerinin teslimi 532
e. Ödemenin kabulünü isteme 534
f. Bildirim, iflasta ve konkordatoda kayıt 536
2. Kefil ile borçlu arasındaki ilişki 536
a. Güvence verilmesini ve borçtan kurtarılmasını isteme hakkı 536
b. Kefilin rücu hakkı 538
c. Kefilin bildirim yükü 540
D. Sona ermesi 540
I. Kanun gereğince 540
II. Kefaletten dönme 542
III. Süreli kefalette 542
IV. Süreli olmayan kefalette 544
V. Çalışanlara kefalette 544
E. Uygulama alanı 544
ONALTINCI BÖLÜM
Kumar ve Bahis
A. Alacağın dava ve takip edilememesi 546
B. Borç senedi verme ve isteyerek ödeme 546
C. Piyango ve diğer şans oyunları 546
ONYEDİNCİ BÖLÜM
Ömür Boyu Gelir ve
Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri
BİRİNCİ AYIRIM
Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi
A. Tanımı 548
B. Şekli 550
C. Gelir alacaklısının hakları 550
I. Hakkın kullanılması 550
II. Devredilebilmesi 550
İKİNCİ AYIRIM
Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi
A. Tanımı 552
B. Şekli 552
C. Güvencesi 552
D. Konusu 554
E. İptali ve tenkisi 554
F. Sona ermesi 556
I. Önel verilerek fesih 556
II. Önel verilmeksizin fesih 556
III. Bakım borçlusunun ölümü 558
G. Devredilemezlik, iflas ve haciz hâlinde istem 558
ONSEKİZİNCİ BÖLÜM
Adi Ortaklık Sözleşmesi
A. Tanımı 558
B. Ortaklar arasındaki ilişki 560
I. Katılım payı 560
II. Kazanç ve zarar 560
1. Kazancın paylaşılması 560
2. Kazanç ve zarara katılma 560
III. Ortaklığın kararları 562
IV. Ortaklığın yönetimi 562
V. Ortaklar arasındaki sorumluluk 564
1. Rekabet yasağı 564
2. Ortakların yaptıkları giderler ve işler 564
3. Özen borcu 564
VI. Yönetim yetkisinin kaldırılması ve sınırlanması 566
VII. Yönetici ortaklar ile diğer ortaklar arasındaki ilişki 566
1. Genel olarak 566
2. Ortaklık işlerini inceleme 568
VIII. Ortaklar arasındaki ve ortaklık yapısındaki değişiklikler 568
1. Yeni ortak alımı ve alt katılım 568
2. Ortaklıktan çıkma ve çıkarılma 568
a. Genel olarak 568
b. Ortaklık payının tasfiyesi 570
c. Malvarlığının yetersizliği 570
d. Tamamlanmamış işler 572
C. Ortakların üçüncü kişilerle ilişkisi 572
I. Temsil 572
II. Temsilin sonuçları 574
D. Ortaklığın sona ermesi 574
I. Sona erme sebepleri 574
1. Genel olarak 574
2. Belirsiz süreli ortaklık 576
II. Sona ermenin ortaklığın yönetimine etkisi 576
III. Tasfiye 578
1. Katılım payı için yapılacak işlem 578
2. Kazanç ve zararın paylaşımı 578
3. Tasfiye usulü 580
IV. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk 580
Türk Medenî Kanunu ile ilişkisi 582
Yürürlükten kaldırılan Kanun 582
Yürürlük 582
Yürütme 582
TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN 584