Genital muayene, ceza muhakemesi hukukunda beden muayenesi kavramının bir alt başlığı olan iç beden muayenesi kapsamında incelenmekte iken ceza hukukunda da Genital Muayene Suçu olarak yer almaktadır. Genital muayene, özellikle rıza alınmaksızın gerçekleştirildiği durumlarda kadın ve çocuklarda büyük travmaları da beraberinde getiren, daha ileri boyutta ise kadın cinayetlerine ve intiharlara sebep olabilen bir süreçtir. Ayrıca genital muayenenin hekimin sır saklama yükümlülüğü ve gizlilik kavramlarına da aykırı olduğu görülmektedir. Çünkü muayene neticesinde elde edilen bilgi hasta ile hekim arasında kalmamakta, yargılama mercilerine bildirilmektedir. Bu nedenlerle de genital muayene hem tıbbi hem de hukuki boyutta oldukça eleştirilen bir kavram olmuştur. Genital muayene uygulamaları neticesinde ortaya çıkabilecek hak ihlâlleri nedeni ile mağdur olan bireylerin hakları avukatlar tarafından savunulacağından, mevzuat hükümleri ve uygulama ile ilgili olarak avukatların bilgi, görüş ve tecrübeleri büyük önem taşımaktadır. Çalışmanın amacı hem tıp hem de hukuk bilimini yakından ilgilendiren genital muayene uygulamalarını mevzuatımız ışığında değerlendirmek, konu ile ilgili AİHM kararlarını incelemek ve son olarak da avukatların genital muayene uygulamaları hakkındaki bilgi ve görüşlerini saptayarak güncel durum ile ilgili veri tespiti yapmaktır.
İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III ÖNSÖZ V SUNUŞ VII ÖZET IX ABSTRACT XI KISALTMALAR XIII TABLOLAR LİSTESİ XIX ŞEKİLLER LİSTESİ XIX GİRİŞ 1
I. BÖLÜM CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA GENİTAL MUAYENE
1. Genital Muayene Kavramının Tanımı 5 2. Genital Muayenenin Amacı 6 3. Genital Muayenenin Hukuki Niteliği 7 4. Genital Muayenenin Gerçekleştirilme Şartları 10 4.1. Şüphe Derecesi 11 4.2. Delil Elde Etme Amacı 13 4.3. İlgilinin Rızası 13 4.3.1. Genital Muayene Uygulamalarında Çocuğun Rızası 15 4.3.2. Nemo Tenetur İlkesi ve Katlanma Yükümlülüğü Bağlamında Genital Muayene Uygulamaları 21 4.4. Hâkim Kararı 27 4.5. Kişinin Sağlığına Zarar Verme Tehlikesinin Bulunmaması / Cerrahi Müdahalede Bulunulmaması 29 4.6. Muayenenin Hekim ya da Sağlık Mesleği Mensubu Diğer Bir Kişi Tarafından Yapılması 30 4.7. Üst Sınırı İki Yıl ya da Daha Fazla Hapis Cezasını Öngören Bir Suçun Bulunması 31 5. Genital Muayeneye Hâkim Olan İlkeler 32 5.1. Hukuk Devleti İlkesi 33 5.2. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı İlkesi 34 5.3. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 36 5.4. Dürüst İşlem İlkesi 38 5.5. Orantılılık İlkesi 39 5.6. Adil Yargılanma İlkesi 40
II. BÖLÜM TÜRK CEZA KANUNU’NDA GENİTAL MUAYENE SUÇU
1. Araştırmanın Amacı 67 2. Araştırma İçin Alınan İzinler 67 3. Araştırma Süresi ve Yeri 67 4. Araştırmanın Evren ve Örneklemi 67 5. Araştırmaya Dâhil Edilme ve Araştırmadan Hariç Tutulma Kriterleri 68 6. Araştırmanın Sınırlılıkları 68 7. Verilerin Toplanması 68 7.1. Veri Toplama Araçları 69 7.2. Verilerin Analizi 70
IV. BÖLÜM ARAŞTIRMA BULGULARI VE DEĞERLENDİRME
1. Araştırma Bulguları 71 1.1. Katılımcılara Ait Sosyodemografik Bulgular 80 1.2. Genital Muayenenin Hukuki Niteliği, Amacı ve Muayenenin Kapsamına İlişkin Bulgular 82 1.3. Genital Muayene Suçu Kapsamında Yöneltilen İfade ve Önermelere İlişkin Bulgular 82 1.4. Genital Muayene Uygulamasına Başvurulabilecek Suçlara İlişkin Bulgular 83 1.5. Aydınlatılmış Rızaya İlişkin Bulgular 83 1.6. Genital Muayene İçin Gerekli Olan Karar Prosedürüne İlişkin Bulgular 85 1.7. Genital Muayeneyi Gerçekleştirebilecek Yetkili Kişilere İlişkin Bulgular 85 1.8. Genital Muayene Neticesinde Elde Edilen Bilgilerin Paylaşılmasına İlişkin Bulgular 86 1.9. Katılımcıların Uygulama ve Mevzuat ile İlgili Kişisel Görüş ve Önerilerine İlişkin Bulgular 86 2. Değerlendirme 87 SONUÇ 99 KAYNAKÇA 103
