Türkiye'de Mahalli İdarelerin Seçilmiş Organlarının Organlık Sıfatını Kaybetmeleri
TÜRKİYEDE MAHALLİ İDARELERİN SEÇİLMİŞ ORGALARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ
Cemil KAYA
- Türkiye'de Mahalli İdarelerin Seçilmiş Organlarının Organlık Sıfatlarını Kaybetmeleri Halleri,
- Türkiye'de Mahalli İdarelerin Seçilmiş Organlarının Organlık Sıfatlarını Yargı Yolu İle Kaybetmelerine İlişkin Usul Kuralları,
İÇİNDEKİLER
Birinci Bölüm
TÜRKİYE’DE MAHALLİ İDARELERİN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ HALLERİ Birinci Kısım
İL ÖZEL İDARESİ
I. GENEL OLARAK 27
II. İL ÖZEL İDARESİNİN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ 30
A. İl Genel Meclisinin Organlık Sıfatını Kaybetmesi 30
1. İl Özel İdaresi Kanunu’nun 22. Maddesine Göre İl Genel Meclisinin Feshi 30
a. İl Genel Meclisinin Kendisine Kanunla Verilen Görevleri Süresi İçinde Yapmayı İhmal Etmesi ve Bu Durumun İl Özel İdaresine Ait İşleri Aksatması 32
b. İl Genel Meclisinin İl Özel İdaresine Verilen Görevlerle İlgisi Olmayan Siyasi Konularda Karar Alması 36
2. Yedek Üyelerin Getirilmesine Rağmen Meclis Üye Tam Sayısının Yarıdan Aşağı Düşmesi Nedeniyle Seçimlerin Yenilenmesi 38
3. Mahalli İdare Seçimleri 39
4. İlin Kaldırılması 39
B. İl Encümeninin Organlık Sıfatını Kaybetmesi 40
İkinci Kısım
BELEDİYE
I. GENEL OLARAK 41
II. BELEDİYENİN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ 45
A. Belediye Meclisinin Organlık Sıfatını Kaybetmesi 45
a. Belediye Meclisinin Kendisine Kanunla Verilen Görevleri Süresi İçinde Yapmayı İhmal Etmesi ve Bu Durumun Belediyeye Ait İşleri Sekteye veya Gecikmeye Uğratması 48
aa. Belediye Meclisine Kanunla Verilmiş Bir Görev Bulunması 49
bb. Görevin Süresi İçinde Yerine Getirilmemiş Olması 59
cc. Görevi Yerine Getirmemenin İhmalden Kaynaklanmış Olması 61
dd. Belediyeye Ait İşlerin Sekteye veya Gecikmeye Uğramış Olması 64
b. Belediye Meclisinin Belediyeye Verilen Görevlerle İlgisi Olmayan Siyasi Konularda Karar Alması 67
2. Yedek Üyelerin Getirilmesine Rağmen Meclis Üye Tam Sayısının Yarıdan Aşağı Düşmesi Nedeniyle Seçimlerin Yenilenmesi 78
3. Mahalli İdare Seçimleri 79
4. Belediye Tüzel Kişiliğinin Kaldırılması 80
B. Belediye Encümenin Organlık Sıfatını Kaybetmesi 82
C. Belediye Başkanının Organlık Sıfatını Kaybetmesi 82
1. Bağdaşmazlık 83
2. Belediye Meclisinin Feshine Neden Olan Eylem ve İşlemlere Katılma 84
3. Belediye Başkanının Faaliyetlerinin Yetersiz Bulunması 87
a. Yıllık Faaliyet Raporu 91
aa. Raporun Niteliği 92
bb. Raporun Sunulması 96
cc. Raporun Görüşülmesi 101
dd. Raporun Oylanması 105
ee. Raporun Yetersiz Bulunmasının Denetlenmesi 108
b. Gensoru 115
aa. Gensorunun Verilmesi 115
bb. Gensorunun Gündeme Alınması 119
cc. Gensorunun Cevaplanması 120
dd. Cevabın Oylanması 123
ee. Cevabın Yetersiz Bulunmasının Denetlenmesi 126
4. Seçilme Yeterliğini Kaybetme 129
a. Seçilme Yeterliğinin Olumlu Şartları 135
aa. Yirmibeş Yaşını Doldurmuş Olmak 135
bb. Türk Vatandaşı Olmak 137
cc. En Az İlkokul Mezunu Olmak 139
b. Seçilme Yeterliğinin Olumsuz Şartları 139
aa. Kısıtlı Olmak 140
bb. Kamu (Amme) Hizmetinden Yasaklı Olmak 141
cc. Mahkum Olmak 143
aaa. Mahkumiyete İlişkin Kanuni Düzenlemenin Gelişimi 144
aaaa. 1580 Sayılı Belediye Kanunu Dönemi 144
aaaaa. 01.09.1930 – 27.07.1963 Dönemi 144
bbbbb. 27.07.1963 – 12.08.1988 Dönemi 145
ccccc. 12.08.1988 – 03.05.1989 Dönemi 152
ddddd. 03.05.1989 – 13.07.2005 Dönemi 154
bbbb. 5393 Sayılı Belediye Kanunu Dönemi 158
bbb. Mahkumiyet Nedeniyle Belediye Başkanlığından Düşürülme Şartları 158
aaaa. Belediye Başkanının Kanunda Öngörülen Suçlardan Mahkum Olması 176
cccc. Belediye Başkanının Doğrudan Seçimle İşbaşına Gelmiş Olması 179
dddd. Belediye Başkanının Halihazırda Görev Yapıyor Olması 179
ccc. Mahkumiyete İlişkin Özel Durumlar 179
aaaa. Mahkumiyet Kararının Yabancı Ülke Mahkemesince Verilmesi 179
bbbb. Mahkumiyet Kararının Ertelenmesi (Tecil Edilmesi) 180
cccc. Mahkumiyet Kararının Adli Para Cezasına Çevrilmesi 186
dddd. Mahkumiyet Kararının Genel veya Özel Af Kanunu ile Kaldırılması 1 88
eeee. Mahkumiyet Kararının Dayanağı Olan Suçun Ortadan Kaldırılması veya Seçilme Yeterliğine Etki Etmeyen Bir Suç Olarak Yeniden Düzenlenmesi 193
ffff. Mahkumiyet Kararının Fikri İçtima Gereği Seçilme Yeterliğine Etki Etmeyen Suçtan Verilmesi 195
gggg. Mahkumiyet Kararı Yanında Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma Tedbirinin Etkisi 195
hhhh. Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (Memnu Hakların İadesi) Kararının Etkisi 197
ıııı. Adli Sicilden Silinmenin Etkisi 200
iiii. Koşullu Salıverilmenin (Şartla Salıverilme, Meşruten Tahliye) Etkisi 201
5. Mazeretsiz ve Kesintisiz Olarak Yirmi Günden Fazla Görevi Terk Etme 202
6. Görevi Sürdürmeye Engel Hastalık veya Sakatlık 208
7. İstifa 209
8. Ölüm ve Gaiplik 217
9. Mahalli İdare Seçimleri 218
10. Belediye Tüzel Kişiliğinin Kaldırılması 218
Üçüncü Kısım
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
I. GENEL OLARAK 219
II. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ 220
Dördüncü Kısım
KÖY
I. GENEL OLARAK 222
II. KÖYÜN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI KAYBETMELERİ 224
A. Köy İhtiyar Meclisinin Organlık Sıfatını Kaybetmesi 224
B. Köy Muhtarının Organlık Sıfatını Kaybetmesi 227
1. Bağdaşmazlık 227
2. Seçilme Yeterliğini Kaybetme 240
aa. En Az Altı Aydan Beri O Köyde Oturmak 240
bb. Yirmibeş Yaşını Doldurmuş Olmak 241
cc. Türk Vatandaşı Olmak 243
dd. Okur-Yazar Olmak 243
ee. Askerlik Hizmetini Yapmış Olmak 244
b. Seçilme Yeterliğinin Olumsuz Şartları 245
aa. 442 Sayılı Köy Kanunu’nun 41. Maddesi Uyarınca Görevden Uzaklaştırılmamış Olmak 245
bb. Kısıtlı Olmak 246
cc. Kamu (Amme) Hizmetinden Yasaklı Olmak 247
dd. Mahkum Olmak 248
aaa. Mahkumiyet Nedeniyle Köy Muhtarlığının Sona Erdirilmesi Şartları 248
aaaa. Köy Muhtarının Kanunda Öngörülen Suçlardan Mahkum Olması 248
bbbb. Köy Muhtarının Mahkumiyet Kararının Kesinleşmiş Olması 252
cccc. Köy Muhtarının Halihazırda Görev Yapıyor Olması 253
bbb. Mahkumiyete İlişkin Özel Durumlar 253
3. Köy Kanunu’nun 33. Maddesine Göre Muhtarlıktan Çıkartılma 256
4. Köy Kanunu’nun 41. Maddesine Göre Muhtarlıktan Çıkartılma 263
5. Köyde Oturmama – Köyü Terk Etme – Görev Yerini Terk Etme 277
6. Görevi Terk Etme 280
7. İstifa 281
8. Ölüm ve Gaiplik 288
9. Mahalli İdare Seçimleri 289
10. Köy Tüzel Kişiliğinin Kaldırılması 290
a. 5393 Sayılı Belediye Kanunu’na Göre Köy Tüzel Kişiliğinin Kaldırılması 290
b. Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmelik Hükümlerine Göre Köy Tüzel Kişiliğinin Kaldırılması 293
İkinci Bölüm
TÜRKİYE’DE MAHALLİ İDARELERİN SEÇİLMİŞ ORGANLARININ ORGANLIK SIFATLARINI YARGI YOLU İLE KAYBETMELERİNE İLİŞKİN USUL KURALLARI Birinci Kısım
İL GENEL MECLİSİ – BELEDİYE MECLİSİ –
BELEDİYE BAŞKANININ ORGANLIK SIFATININ KAYBI USULÜ
I. İDARİ AŞAMA 297
A. İl Genel Meclisinin Feshinde İdari Aşama 297
B. Belediye Meclisinin Feshinde İdari Aşama 298
C. Belediye Başkanının Başkanlıktan Düşürülmesinde İdari Aşama 299
1. Yıllık Faaliyet Raporu ve Gensoru Üzerine Başkanlıktan Düşmede Usul 299
2. Mazeretsiz ve Kesintisiz Olarak Yirmi Günden Fazla Görevi Terk Etme, Seçilme Yeterliğini Kaybetme, Görevi Sürdürmeye Engel Hastalık veya Sakatlık ve Belediye Meclisinin Feshine Neden Olan Eylem ve İşlemlere Katılma Üzerine Başkanlıktan Düşmede Usul 301
II. YARGISAL AŞAMA 302
A. Görevli Mahkeme 303
B. Görevli Mahkemenin Karar Aşamasında Dikkat Ettiği Bazı Hususlar 308
1. Hakkında Karar Verilecek Organın Doğrudan Seçimle Göreve Gelmiş Olması 308
2. Hakkında Karar Verilecek Organın Karar Tarihinde Görevinin Başında Bulunması 310
3. Karara Esas Teşkil Eden Nedenlerin Seçimden Sonraki Döneme İlişkin Olması 315
C. Görevli Mahkemenin Uygulayacağı Yargısal Usul 319
D. Görevli Mahkemenin Kararı ve Bunun Hukuki Niteliği 323
E. Görevli Mahkemenin Kararına Karşı Başvuru Yolu 329
İkinci Kısım
KÖY İHTİYAR MECLİSİ – KÖY MUHTARININ ORGANLIK SIFATININ KAYBI USULÜ
I. KÖY İHTİYAR MECLİSİNİN ORGANLIK SIFATININ KAYBI USULÜ 343
II. KÖY MUHTARININ ORGANLIK SIFATININ KAYBI USULÜ 343
A. Görevli Makam 343
B. Görevli Makamın Kararının Hukuki Niteliği 350
C. Görevli Makamın Kararına Karşı Başvuru Yolları 350
Sonuç 357
Kaynaklar 369
Kavramlar Dizini 381
Yargı Kararları Dizini 389
Maddesiz Mevzuat Dizini 419