Suç isnadı altındaki kişiler hakkında ceza muhakemesi süresince sıklıkla uygulanan tutuklama tedbiri, kişiyi hürriyetinden doğrudan yoksun bırakması nedeniyle oldukça ağır nitelikte bir tedbirdir. Bu sebeple, tutuklanan kişilerin tutuklama tedbirinin hukuki olup olmadığının tespit edilmesini ve tutuklama hukuka aykırı ise serbest bırakılmalarını yargısal bir merciden talep edebilmeleri diğer bir deyişle tutuklama tedbirine karşı başvuru hakkına sahip olmaları büyük önem taşımaktadır. İki bölümden oluşan bu çalışmada; tutuklunun serbest kalma hakkının içeriği ile bu hakka ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru yoluyla oluşan içtihadının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda; tutuklunun serbest kalma hakkının unsurları, diğer temel hak ve hürriyetlerle bağlantısı, hakkın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesiyle Türk Hukukundaki düzenleniş biçimi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesinin hakka ilişkin genel yaklaşımları irdelenmiştir. Çalışmanın bütününde birincil kaynaklar olarak Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları kullanılmış olup Türk Hukukundaki yasal düzenlemeler de dikkate alınarak iki mahkemenin içtihadı üzerinden genel ilkeler ve sonuçlar tespit edilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
1. Suç İsnadına Bağlı Tutma Hallerinden Biri Olarak Tutuklama 1.1. Tutma Kavramı ve Kişi Hürriyetinden Yoksun Kalma 1.2. Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkının İhlali Sonucunu Doğurmayan İstisnai Tutma Halleri 1.2.1. Suç İsnadına Bağlı Tutma Hali 1.2.1.1. Yakalama ve Gözaltı Tedbirleri 1.2.1.2. Tutuklama Tedbiri 2. Tutuklunun Serbest Kalma Hakkı 2.1. Hakkın AİHS'deki Görünümü ve Genel Olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yaklaşımı 2.2. Hakkın Anayasa'daki Görünümü ve Genel Olarak Anayasa Mahkemesinin Yaklaşımı 2.3. Hakkın Unsurları ve Uygulama Alanı 2.3.1. Denetimin Yargı Mercii Tarafından Tutuklamanın Hukukiliği Konusunda Yapılması 2.3.1.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı 2.3.1.2. Güvenceye İlişkin Yasal Düzenlemeler 2.3.1.3. Anayasa Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı ve Değerlendirme 2.3.2. Denetimin Makul Aralıklarla Kısa Sürede Yapılması 2.3.2.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı 2.3.2.2. Güvenceye İlişkin Yasal Düzenlemeler 2.3.2.3. Anayasa Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı ve Değerlendirme 2.3.2.4. Kısa Sürede İnceleme Yükümlülüğü Açısından Anayasa Mahkemesinin Kendi Durumu ve Etkili Olamama Riski 2.3.3. Denetimde Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama İlkesinin Uygulanması 2.3.3.1. Soruşturma Dosyasına Erişebilme 2.3.3.2. Müdafi Yardımından Yararlanabilme 2.3.3.3. Başvuru İçin Yeterli Zaman ve Kolaylığın Sağlanması 2.3.3.4. Savcılık Görüşlerinin Bildirilmesi 2.3.3.5. Denetimin Tutuklu Kişinin Yetkili Yargısal Mercii Huzuruna Çıkarılarak Yapılması 2.3.4. Denetim Sonucu Verilen Kararların Gerekçeli Olması 2.3.4.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı 2.3.4.2. Güvenceye İlişkin Yasal Düzenlemeler 2.3.4.3. Anayasa Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı ve Değerlendirme 2.3.5. Tutukluluk İncelemesi Sonuçlarının Bildirilmesi 2.3.5.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı 2.3.5.2. Güvenceye İlişkin Yasal Düzenlemeler 2.3.5.3. Anayasa Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı ve Değerlendirme 2.3.6. Tahliye Kararının Uygulanması 2.3.6.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı 2.3.6.2. Güvenceye İlişkin Yasal Düzenlemeler 2.3.6.3. Anayasa Mahkemesinin Güvenceye Yaklaşımı ve Değerlendirme 2.3.6.4. Anayasa Mahkemesinin Tutukluluk Denetimine Dair Kararlarının Uygulanmaması SONUÇ KAYNAKÇA
