Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin YorumundaDemokratik Toplumda Gereklilik Ölçütü
Uğur Can METİN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR 13
GİRİŞ. 15
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN “ÜÇ AŞAMALI
TEST” DOĞRULTUSUNDA YORUMLANMASI
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Düzleminde Hak ve
Özgürlüklere Sağlanan Güvence Sistemi 25
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Genel Bir Bakış . 25
İkincillik İlkesi 27
Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması 31
Güvence Ölçütlerinin Oluşturduğu Bütüncül Yapı. 35
Hak ve Özgürlüklerin Korunması Ekseninde AİHS’nin
Yorumlanması. 44
Nirengi Noktaları İtibariyle AİHM’nin Yorum Teknikleri. 44
AİHM Denetiminde Gözetilen Ortak Payda: Avrupa
Konsensüsü . 53
Özel Bir Yorum Tekniği Olarak Üç Aşamalı Test . 57
Ana Hatlarıyla Üç Aşamalı Testin Temel Dinamikleri. 57
Yasallık Ölçütü . 60
Meşru Amaç Ölçütü 66
Üç Aşamalı Testte Demokratik Toplumda Gereklilik
Ölçütünün Yeri . 71
Terminolojik Açıdan Demokratik Toplumda Gereklilik
Ölçütü 71
Niteliği İtibarıyla Demokratik Toplumda Gereklilik
Ölçütünün Mündemiç Unsurlarına İlişkin Çerçeve 81
10
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İÇTİHADINDA
DEMOKRATİK TOPLUM STANDARDININ GELİŞİMİ
Demokratik Rejimlerin Temellendirilmesi. 87
Demokratik Rejimlerin Eksen Kavramı Olarak
Demokrasi . 87
Çoğunluğun Sınırsız İradesi Karşısında Çoğulcu
Demokrasiye Atfedilen Özel Anlam. 95
AİHM’nin Demokratik Toplum Standardına Yaklaşımı 103
Demokrasi Odaklı Yaklaşımın Sergilendiği Başlıca
Haller. 103
AİHM İçtihadında Demokratik Toplumun Varlık
Koşullarına Dair İlkeler 111
Çoğulculuğun Sınırları Bağlamında Demokratik Toplumun
Korunması. 123
Özgürlük Karinesinin Esas Olması . 123
Demokratik Toplumun Korunmasında Militan Demokrasi
Anlayışının Uygulanabilirliği 125
Hak ve Özgürlüklerin Kullanılması Bakımından
Demokratik Toplumla Bağdaştırılmayan Haller. 132
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MÜDAHALENİN ŞARTLARI BAĞLAMINDA DEMOKRATİK
TOPLUMDA GEREKLİLİK ÖLÇÜTÜNÜN MUHTELİF
YANSIMALARI
Demokratik Toplumda Gereklilik Ölçütünün Anahtar
Kavramı Olarak Zorlayıcı Toplumsal İhtiyaç Ölçütü. 144
Müdahalenin Gerekçelendirilmesi Bağlamında Zorlayıcı
Toplumsal İhtiyacın Varlığı 144
Zorlayıcı Toplumsal İhtiyacın AİHM İçtihadındaki
Yansımaları . 148
Denetimin Ağırlık Merkezi Olarak Orantılılık Ölçütü . 151
Orantılılık Ölçütünün Niteliği ve Kapsamı. 151
Orantılılık Ölçütünün Bir Gereği Olarak Aracın Amaca
Uygunluğu. 159
Orantılılık Ölçütü Dairesinde Adil Bir Dengenin Kurulması . 165
Menfaatlerin Dengelenmesi Özelinde Orantılılık
Ölçütünün Dar Anlamı 165
AİHM İçtihadı Çerçevesinde Dengeleme Ölçütünün
Somutlaştırılması 171
Dengeleme ölçütüne dair belirleyici unsurların
listelenmesi 172
Menfaatlerin ağırlığı 178
Menfaatin nesnelliği 180
Ulusal Makamların olguların kabul edilebilir bir
değerlendirmesine dayanmış olması 182
Bireyselleştirilmiş dengeleme uygulamaları . 185
Uzlaşma arayışı . 189
Pozitif yükümlülükler açısından menfaatler
dengesinin dikkate alınması 192
Takdir Marjı ve Orantılılık Ölçütü Arasındaki İlişki 195
SONUÇ 205
KAYNAKLAR. 209