Patent ve Faydalı Modelden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar

Doç. Dr. Ali Rıza KÖKER

Uğur Gürşad YALÇINER

İÇİNDEKİLER

BASKIYA ÖNSÖZ v

BASKIYA ÖNSÖZ vii

BASKIYA ÖNSÖZ .ix

KISALTMALAR xxi

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

TEMEL KAVRAMLAR VE TERMİNOLOJİ

BULUŞ KAVRAMI 5

BULUŞLARIN PATENT VE FAYDALI MODEL İLE KORUNMASI 8

Genel Olarak 8

Patent Koruması 12

Faydalı Model Koruması 15

Türkiye’de Buluşların Patent ve Faydalı Model ile

Korunması……………………………………………………….17

Mülga 551 Sayılı KHK . 19

6769 Sayılı SMK. 26

Patent Başvuru İşlemlerine Yönelik Uluslararası Antlaşmalar . 33

Paris Sözleşmesi . 34

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Kuruluş Antlaşması ve

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Antlaşması’nın (GATT)

Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet

Hakları Metni - TRIPS  38

Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) . 39

Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) 42

Patentlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Strazburg

Anlaşması (IPC) ve Ortak Patent

Sınıflandırması (CPC). 44

Mikroorganizmaların Uluslararası Saklanmasına İlişkin

Budapeşte Anlaşması  46

Türkiye’nin Taraf Olmadığı Ancak Türk Vatandaşlarının

Patent Koruması Elde Edebilecekleri Bölgesel Patent

Sistemleri  48

xii

Avrasya Patent Organizasyonu (Eurasian Patent Organization)

 (EAPOrg)…………………………………………………….…….49

Afrika Bölgesel Fikri Mülkiyet Organizasyonu (African Regional

 Intellectual Property Organization) (ARIPO)…………….…….…49

Afrika Fikri Mülkiyet Organizasyonu (Organisation Africaine

 de la Propriété Intellectuelle- African Intellectual

 Property Organization) (OAPI)………………………………….50

Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (Gulf Cooperation

 Council) (GCC)……………………………………………………51

III. PATENT - FAYDALI MODEL HAKLARI İLE İLGİLİ

TERMİNOLOJİ  51

İKİNCİ BÖLÜM

PATENT VE FAYDALI MODEL BAŞVURUSU VE ŞARTLARI

GENEL OLARAK 53

BAŞVURU UNSURLARI 57

Tarifname. 58

İstemler . 60

İstem Türleri 64

Maddi/Fiziksel Varlık İstemleri 65

Aktivite/Faaliyet İstemleri 67

Karma İstemler . 69

İstemlerin Yazılışı ve Yapısı. 71

İstem Yorumunda Önemli Olan Bağlaç ve Geçiş İfadeleri . 77

İstemde Yer Verilen “Ve” – “Veya” Bağlaçları . 78

İstemde Yer Verilen Geçiş İfadeleri (“İçeren / Karakterize

Edilen” – “…’den Oluşan”)  79

İstem Yazımında Dengenin Sağlanması . 81

Resimler . 82

Özet . 83

III. RÜÇHAN HAKKI 84

BULUŞ BÜTÜNLÜĞÜ . 92

xiii

AÇIKLIK / YETERLİLİK VE KAPSAM AŞIMI 100

Tarifnamenin Açıklığı ve Yeterliliği 103

İstemlerin Açıklığı ve Yeterliliği 109

Kapsam Aşımı 115

Başvuru İşlemleri Sürecinde Kapsam Aşımı 115

Yeni Eklemeler Yapılması 115

İstemin Tarifname Kapsamını Aşması (İstemin Dayanağını

Tarifnameden Almaması) . 118

Patent Verilmesi Sonrası İtiraz Sürecinde Kapsam Aşımı 121

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

PATENT VE FAYDALI MODEL VERİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ

GENEL OLARAK 125

YENİLİK. 126

Genel Anlamda Yenilik . 126

Patent Hukukunda Yenilik . 127

Tekniğin Bilinen Durumu. 130

Yazılı Açıklamalar 133

Patent ve faydalı model dokümanları . 133

Kitap, Dergi, Gazete vb. yayınlar . 141

Kataloglar, broşürler ve kullanım kılavuzları . 144

Internet açıklamaları . 145

Internet açıklamasının içerdiği

tarihin güvenilirliği . 146

Hiçbir tarih içermeyen veya güvenilir tarih içermeyen

Internet açıklamalarında durum:  147

Üyelik / ücret gerektiren Internet

açıklamalarının durumu . 152

e-posta içeriklerinin durumu . 153

Sosyal Medya platformlarında yapılan paylaşımların

durumu. 154

xiv

Internet arama motorlarında tarih aralığı verilerek yapılan

araştırmalar 157

Çizimler ve fotoğraflar 160

Diğer yazılı referanslar . 161

Sözlü Açıklamalar . 162

Kullanım veya Diğer Yolla Yapılan Açıklamalar. 164

Ortak Genel Bilgi (Common General Knowledge) 167

Buluşa Patent veya Faydalı Model Verilmesini Etkilemeyen

Açıklamalar . 169

Yenilik Değerlendirmesi . 189

Temel İlkeler . 189

Tek Referansla Karşılaştırma Kuralı 191

Tek Referansla Karşılaştırma Kuralının İstisnası. 192

Referansın Tamamının Dikkate Alınması Gerekliliği 193

Yenilik Değerlendirmesinde Eşdeğer Unsurlar 194

Zımni Açıklamalar 198

Referanstaki Açıklamanın Niteliği. 200

Özel Durumlar . 200

Genel – Özel (Cins – Tür) ilişkisi . 201

Seçimlik Buluşlar ve Örtüşen Değer Aralıkları 202

Yenilik Değerlendirmesinde Faydalı Modeller Bakımından

Farklılıklar . 205

III. BULUŞ BASAMAĞI  210

Genel Anlamda 210

Buluş Basamağı Değerlendirmesi 213

Tekniğin Bilinen Durumu . 214

Teknik Alandaki Uzmanı Kişi 217

Buluş Basamağı Değerlendirme Yöntemi Olarak Problem

Çözüm Yaklaşımı  223

En Yakın Bilinen Tekniğin Belirlenmesi 227

xv

Objektif Teknik Problemin Belirlenmesi . 231

Karar Aşaması 239

Yapabilirdi – Yapardı / Ulaşabilirdi – Ulaşırdı

Yaklaşımı (Could – Would Approach) . 239

Birden Fazla Referansın Öğretilerinin Birleştirilmesi 241

Buluş Basamağı Değerlendirmesinde İkincil Göstergeler . 248

Buluş Basamağı Değerlendirmesine İlişkin Diğer Hususlar 250

Geçmişe Yönelik Değerlendirme (Ex-post facto analysis) . 250

Kombinasyon (Birleşme) – Yan yana

Gelme veya Toplama 252

SANAYİYE UYGULANABİLİRLİK. 266

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

PATENT – FAYDALI MODELDEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLAR

GENEL OLARAK 273

PATENT - FAYDALI MODEL UYUŞMAZLIKLARINDAN

KAYNAKLANAN DAVALAR VE GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA

TEDBİRLERİ  274

Kurum Kararlarına Karşı Açılacak Davalar . 275

Genel Olarak Kurum Kararlarının İptali 275

Avrupa Patentlerinin Türkiye’de Validasyon İşlemlerinde

Hakların Yeniden Tesisi . 278

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 288

Tecavüz Davaları. 291

Genel Olarak . 291

Hak Sahipleri Tarafından Açılabilecek Tecavüzle

İlgili Davalar . 295

Tecavüz Davasında İleri Sürülebilecek Talepler . 295

Lisans Alanların Durumu 301

Dava Açılamayacak Kişiler . 302

Davanın Açılabileceği Zaman . 303

xvi

Hak Sahiplerine Karşı Açılabilecek Tecavüzle İlgili Davalar

(Tecavüz Olmadığının Tespiti/Menfi Tespit Davaları)  309

Tecavüz Türleri ve Patent - Faydalı Model Hakkına Tecavüzün

Belirlenmesinde Temel İlkeler  317

Tecavüz Türleri: Doğrudan - Dolaylı Tecavüz. 317

Doğrudan Tecavüz. 318

Dolaylı Tecavüz / Buluşun Dolaylı Kullanımının

Önlenmesi . 319

aaa. Piyasada Her Zaman Bulunan Ticari Mallar

(Staple Products). 323

bbb. Koruması Devam Etmeyen Patentlere Konu

 Ürünler/Unsurlar Bakımından Durum  324

ccc. Tecavüz Türleri Arasındaki Bağlantı / İlişki . 326

Tecavüz Değerlendirmesinde Karşılaştırma Konusu 329

Lafzi (Birebir/Aynen) Tecavüz – Eşdeğer

Yoluyla Tecavüz . 335

Usul Patentlerinde Tecavüz 341

Tecavüz İddialarına Karşı Savunmalar . 343

Patent / Faydalı Modelin Koruma Kriterlerine Sahip

Olmadığı Savunması. 343

Başka Tescile Dayalı Savunma 346

Patent Korumasının İstisnalarına

Dayalı Savunma  350

Fiilin Patentin Sağladığı Hakkın Kapsamı Dışında

Kaldığına Dayalı Savunma . 351

Önceki Kullanıma Dayalı Savunma . 357

Hakkın Tükendiği Savunması 359

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar . 360

Hükümsüzlük Davaları. 367

Genel . 367

Hükümsüzlük Gerekçeleri ve Değerlendirme Yöntemi 371

xvii

Patentler Bakımından Hükümsüzlük Gerekçelerinin

Değerlendirilmesi 374

Patent konusunun istisnalar arasında olması . 374

Patentlenebilirlik kriterlerinin bulunmaması . 375

aaa. Bağımsız istem patentlenebilirlik

 kriterlerine sahipse  378

bbb. Bağımsız istem patentlenebilirlik

kriterlerine sahip değilse 381

ccc. Çoklu bağımlı istemler

 bakımından değerlendirme . 385

Patent konusu buluşun yeterince açık olmaması 385

Kapsam Aşılması 387

Hak sahipliği 390

Faydalı Modeller Bakımından Hükümsüzlük Gerekçelerinin

Değerlendirilmesi 391

Faydalı model konusunun istisnalar arasında olması . 391

Faydalı model ile korunabilirlik

kriterlerinin bulunmaması. 392

aaa. Yenilik değerlendirmesinde eşdeğer unsurların

durumu . 396

bbb. Bağımlı – bağımız istem ilişkisi ve kısmi

hükümsüzlük hali . 397

ccc. İstemdeki unsurların tek başına önceden bilinip

bilinmediğine dair

 “aşikarlık sorgusu” . 405

Faydalı model konusu buluşun yeterince açık

 olmaması. 408

Kapsam aşılması 410

Hak sahipliği 410

Hükümsüzlük Davalarına İlişkin Özel Durumlar . 411

İncelemesiz Patentlerin Hükümsüzlüğü . 411

Avrupa Patentlerinin Hükümsüzlüğü. 416

xviii

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar. 423

Diğer Davalar 428

Genel Olarak . 428

Hak Sahipliğiyle İlgili Davalar . 429

Çalışan Buluşları İle İlgili Davalar 433

Lisans Konularıyla İlgili Davalar. 435

Gizli Patentte Tazminat Miktarının

Tespiti Davası  442

Buluşu Yapan Olarak Tanınma ve Adın

Belirtilmesi Davası 442

Geçici Hukuki Korumalar 443

Genel Olarak . 443

İhtiyati Tedbirler . 444

Genel Olarak 444

İhtiyati Tedbir Talebinde Bulunulması 446

İhtiyati Tedbir Kararının Verilmesi . 448

Teminat 452

Haksız İhtiyati Tedbirden Dolayı Sorumluluk. 453

Delillerin Tespiti . 454

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar. 456

BEŞİNCİ BÖLÜM

PATENT VE FAYDALI MODELDEN KAYNAKLANAN

UYUŞMAZLIKLAR ÖZELİNDE GELENEKSEL YARGI SİSTEMİNE

BAKIŞ

GİRİŞ 459

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMELER . 460

III. ARABULUCULUK  463

Genel Olarak . 463

Patent ve Faydalı Model Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk. 465

IV BİLİRKİŞİLİK VE UZMAN GÖRÜŞLERİ  469

Genel Olarak . 469

xix

Bilirkişi Görevlendirmesi 470

TÜRKPATENT Sınai Mülkiyet Uzmanlarının Bilirkişi Olarak

Görevlendirilmesi 471

Bilirkişi Heyetinin Görevinin Sınırları. 474

Bilirkişi Raporlarının Bağlayıcılığı ve Raporlar Arasında Çelişki

Olması ……. 475

Bilirkişilerin Re ’sen Araştırma Yapması 482

Uzman Görüşü 491

Sisteme İlişkin Temel Sorunlar . 497

ALTINCI BÖLÜM

ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI

GİRİŞ 505

ÖRNEK RAPORLAR . 519

Örnek Rapor 1 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  519

Örnek Rapor 2 - Faydalı Modelden Doğan Haklara Tecavüz  531

Örnek Rapor 3 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Karşı Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü . 541

Örnek Rapor 4 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  551

Örnek Rapor 5 - Asıl Davada Patentten Doğan Haklara Tecavüz,

Karşı Davada Patentin Hükümsüzlüğü. 557

Örnek Rapor 6 - İncelemesiz Patentten Doğan Haklara Tecavüz . 581

Örnek Rapor 7 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Birleşen Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  588

Örnek Rapor 8 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Karşı Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü. 597

Örnek Rapor 9 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  610

Örnek Rapor 10 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  653

Örnek Rapor 11 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  661

Örnek Rapor 12 - Patentin ve Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  671

Örnek Rapor 13 - Patentlerin Hükümsüzlüğü . 687

Örnek Rapor 14 – İncelemesiz Patentin Hükümsüzlüğü . 700

xx

Örnek Rapor 15 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Karşı Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü. 714

Örnek Rapor 16 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  733

Örnek Rapor 17 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü  748

Örnek Rapor 18 – Patent İsteme Hakkının Gaspı ……………… 766

Örnek Rapor 19 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Karşı Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü. 774

Örnek Rapor 20 - Patentin Hükümsüzlüğü  785

Örnek Rapor 21 - Asıl Davada Faydalı Modelden Doğan Haklara

Tecavüz, Karşı Davada Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü. 808

Örnek Rapor 22 - Faydalı Modelden Doğan Haklara Tecavüz  817

Örnek Rapor 23 - Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü……….…… 824

Örnek Rapor 24 - Patentin Hükümsüzlüğü……………….….…… 876

SONUÇ . 901

KAYNAKÇA  937