Sermaye Şirketlerinde Sınırlı Sorumluluk İlkesinin İstisnası Olarak Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
GİRİŞ
I. KONUNUN ÖNEMİ VE TAKDİMİ 15
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 16
III. TERMİNOLOJİ 17
IV. ARAŞTIRMA PLANI 18
Birinci Bölüm
TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI VE
SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN
SINIRLI SORUMLULUĞU İLKESİ
I. TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI, TARİHİ GELİŞİMİ VE TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ 21
A. Tüzel Kişilik Kavramı 21
1. Genel Olarak 21
2. Tüzel Kişilik Kavramının Ortaya Çıkışı ve Tarihi Gelişimi 22
B. Tüzel Kişilik Kavramının Türk Hukukundaki Düzenlenişi ve Yeri 24
1. Tüzel Kişiliğin Tanımı ve Unsurları 24
a. Tanım 24
b. Unsurlar 25
a.a. Sürekli Amaç Unsuru 25
b.b. Örgütlenme Unsuru 26
c.c. Bağımsızlığa Hukuken İmkan Verilmesi Unsuru 26
2. Tüzel Kişiliğin Türk Hukukundaki Düzenlenişi 27
3. Tüzel Kişilik Kavramına Hâkim Olan Ayrılık İlkesi 29
a. Genel Olarak 29
b. Şahıs Ayrılığı 30
c. Mal Ayrılığı 31
II. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN SINIRLI SORUMLULUĞU İLKESİ, TARİHİ GELİŞİMİ VE TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ 33
A. Sınırlı Sorumluluk İlkesi 33
1. Genel Olarak 33
2. Sınırlı Sorumluluk İlkesinin Ortaya Çıkışı ve Tarihi Gelişimi 37
B. Sınırlı Sorumluluk Kuralının Türk Hukukundaki Düzenlenişi ve Yeri 39
1. Genel Olarak 39
2. Sınırlı Sorumluluk Kuralının Sermaye Şirketlerindeki Görünümü 40
a. Pay Sahibinin Tek Borç İle Yükümlü Olması 40
a.a. Anonim Ortaklıklarda 41
b.b. Limited Ortaklıklarda 41
c.c. Pay Sahibinin Tek Borç İle Yükümlü Olmasının İstisnaları 42
i. Anonim Ortaklıklarda 42
ii. Limited Ortaklıklarda 43
b. Ortakların Şirket Alacaklılarına Karşı Sorumlu Olmaması 44
c. Şirketin Ortakların Şahsi Alacaklılarına Karşı Sorumlu Olmaması 45
d. Ortaklık Borçlarından Dolayı Sadece Ortaklık Malvarlığının Sorumlu Olması 45
3. Alacaklıları Sınırlı Sorumluluk İlkesine Karşı Koruyucu Düzenlemeler 46
a. Ortaklık Malvarlığının Korunması İlkesi 47
b. Kamuyu Aydınlatma İlkesi 50
İkinci Bölüm
TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN
KALDIRILMASI KAVRAMI, HAKKINDAKİ
TEORİLER, PERDEYİ KALDIRMA YÖNTEMLERİ,
PERDEYİ KALDIRMAYI GEREKTİREN HALLER VE
TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ
I. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI KAVRAMI VE HAKKINDAKİ TEORİLER 53
A. Genel Olarak 53
1. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasına Duyulan İhtiyaç 54
2. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasının Anlamı 56
3. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Terimi 59
B. Tarihsel Gelişim 62
C. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Hakkındaki Teoriler 66
1. Kötüye Kullanma Teorisi 67
a. Sübjektif Kötüye Kullanma Teorisi 68
a.a. Teori 68
b.b. Yöneltilen Eleştiriler 72
b. Objektif Kötüye Kullanma Teorisi 73
a.a. Teori 73
b.b. Yöneltilen Eleştiriler 74
2. Normların Amaçları Teorisi 75
D. Türk Hukuku’nda Perdenin Kaldırılmasına Bakış Açısı 77
1. Hukuki Dayanağı Açısından 78
2. Hangi İlkenin İstisnası Olduğu Açısından 82
3. Teoriler Açısından 83
II. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI YÖNTEMLERİ 88
A. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Yöntemleri 88
1. Genel Olarak 88
2. Tüzel Kişi İle Üyelerini Özdeş Kılma Amacıyla Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 89
a. Özdeş Kılmanın Nitelikler, Bilgi Sahipliği ve Fiiller Açısından İncelenmesi 90
a.a. Nitelikler 91
b.b. Bilgi Sahipliği 92
c.c. Fiiller 95
b. Özdeş Kılma İle Sözleşmelerin ve Kanun Hükümlerinin Uygulanmasının Sağlanması 96
a.a. Sözleşmeler Açısından 96
b.b. Kanun Hükümleri Açısından 97
3. Sorumlu Kılmak Amacıyla Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 100
a. Sorumlu Kılınacak Kişiler Açısından 101
a.a. Üyeler 101
b.b. Tüzel Kişilik 102
c.c. Kardeş Ortaklıklar (Tüzel Kişilik Perdesinin Çapraz Olarak veya Üçgen Oluşturularak Kaldırılması) 104
b. Sorumlu Kılma Şekline Göre 105
a.a. Aktif Sorumlu Kılma 105
b.b. Takas veya Mahsup Yolu İle Sorumlu Kılma 105
c.c. Konulan Haczin Geçerli Kalmasını Sağlayarak Sorumlu Kılma 106
4. Tüzel Kişilik Perdesini Tersten Kaldırarak Yararlandırma 108
a. Üyeler Açısından 108
b. Tüzel Kişi Açısından 109
5. Sıralı Katmanlı Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 110
III. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASINI GEREKTİREN HALLER İLE TÜRK HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMLERİ 110
A. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılarak Sorumlu Kılmanın Söz Konusu Olabileceği Haller 110
1. Öz kaynak Yetersizliği 110
a. Öz kaynak ve Fonksiyonları 112
b. Öz Kaynak Yetersizliği Türleri 113
a.a. Öz Kaynak Yetersizliğinin Oluştuğu Zaman Bakımından 113
i. Kuruluşta Öz Kaynak Yetersizliği 113
ii. Sonradan Oluşan Öz Kaynak Yetersizliği 116
b.b. Adi ve Olağanüstü Öz Kaynak Yetersizliği 117
i. Adi Öz Kaynak Yetersizliği 117
ii. Olağanüstü Öz Kaynak Yetersizliği 117
c.c. Nominal ve Materyal Öz Kaynak Yetersizliği 118
i. Nominal Öz Kaynak Yetersizliği 118
ii. Materyal Öz Kaynak Yetersizliği 119
c. Temel Problem 119
d. Doktrindeki Çözüm Önerileri 120
e. Görüşümüz 123
2. Malvarlıkları ve Alanların Karışması 128
a. Malvarlıklarının Karışması 128
a.a. Tanımı 128
b.b. Hakimiyet Olgusu 131
c.c. Kişisel Sorumluluk Nedeni Olması 132
b. Alanların Karışması 134
a.a. Tanımı 134
b.b. Hakimiyet Olgusu 136
3. Yabancı Yönetim 136
a. Tanımı 136
b. Bağımlılık Unsuru 137
c. Bağımlılığın Var Olduğu Haller 138
d. Bağımlılığın Oluşturulması 141
e. Sorumluluk 144
4. Kurumsal Kötüye Kullanma 147
B. Türk Hukukuna Göre Tek Kişi Ortaklıklar ve Şirketler Topluluğunda Perdenin Kaldırılması İhtiyacı 147
1. Tek Kişi Ortaklıklar 147
2. Şirketler Topluluğu 152
a. Genel Olarak 152
b. Şirketler Topluluğunda Sorumluluk 156
c. Şirketler Topluluğunda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması İhtiyacı 160
C. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasını Gerektirmeyen Haller 164
1. Şirketler Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 165
2. Bankacılık Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 169
3. Sermaye Piyasası Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 175
4. Kamu İhale Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 176
5. Rekabet Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 177
6. İş Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 179
7. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na Yönelik Kanuni Düzenlemeler 181
8. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na Yönelik Kanuni Düzenlemeler 181
9. Çek Kanununa Yönelik Kanuni Düzenlemeler 182
10. Kamu Alacağının Tahsiline Yönelik Kanuni Düzenlemeler 183
11. Vergi Hukukuna Yönelik Kanuni Düzenlemeler 184
12. İcra İflas Hukukuna Yönelik Düzenlemeler 186
Üçüncü Bölüm
TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASININ
TALEBİNDE USUL VE TAKİP HUKUKU AÇISINDAN SONUÇLARI İLE YARGI KARARLARINDAKİ GÖRÜNÜMÜ
I. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASININ TALEBİNDE USUL VE TAKİP HUKUKU AÇISINDAN SONUÇLARI 189
A. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Talebinde Yöntem 189
1. Genel Olarak 189
2. Tüzel Kişilik Perdesi Ne Zaman Kaldırılmalıdır? 189
3. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Hangi Yöntem İle Talep Edilmelidir? 191
a. Genel Olarak 191
b. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasının Savunma Olarak İleri Sürülmesi 197
c. Çözüm Önerimiz 199
B. Perdenin Kaldırılması İhtimalinde Ortakların Sorumluluğunun Hukuki Dayanakları 203
1. Sebepsiz Zenginleşme 204
2. Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 205
C. Zamanaşımı 207
II. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASININ YARGI KARARLARINDAKİ GÖRÜNÜMÜ 207
A. Organik Bağ Kavramı 207
1. Genel Olarak 208
2. Yargı Kararlarında Organik Bağ 211
B. Yargı Kararlarında Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Örnekleri 215
Sonuç 221
Kaynakça 237
Kavramlar Dizini 247