Liberal Dağıtıcı Adalet Tartışmaları: Bentham,Mill,Rawls,Dworkin ve Nozick
Ülker YÜKSELBABA
KONU BAŞLIKLARI
- FAYDACILIK
- JOHN RAWLS: HAKKANİYET OLARAK ADALET
- RONALD DWORKIN VE KAYNAKLARIN EŞİTLİĞİ KURAMI
- ROBERT NOZICK'İN YETKİLENME KURAMI
Adalet konusunda çok sayıda kuram bulunmaktadır. Her kuram adaletin ne olduğuna dair yol gösterici bir harita işlevi görür. Kuramların sunduğu harita her ne kadar bazı şeyleri değerlendirmemize olanak sağlasa da, herhangi bir kuram henüz adaletle ilgili tüm sorunlara çözüm üretecek niteliğe kavuşmamıştır. Hatta her kuram inceleştirildiğinde adaletsizlik teşkil edecek uygulamalara alan açmaktadır. Bunun nedeni kuramlardaki sorunlardan daha çok adalet kavramının yöneldiği topografyanın giriftliğinden kaynaklanmaktadır. Büyük kısmı toplumsal etikle ilişkili olan adaletin ne olduğunun belirlenmesi, çağdaş adalet kuramları bağlamında hukuk, felsefe, siyaset ve ekonomi ile yakından ilişkilidir. Her toplumda ekonomik nimet ve külfetlerin hukuk, siyaset, kurumlar vb. araçlar vasıtasıyla yurttaşlar arasında paylaştırılması dağıtıcı adaletin konusudur. Dağıtıcı adaletin nasıl gerçekleştirileceği, hangi adalet ilkelerine dayanılacağı, nelerin ve kimlere dağıtılacağı soruları tartışmanın birincil önemdeki sorulardır. Bu çalışma çağdaş liberal düşünürlerden Jeremy Bentham, John Stuart Mill, John Rawls, Ronald Dworkin ve Robert Nozick'in dağıtıcı adalet kuramlarını ele almaktadır.(TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Birinci Bölüm
FAYDACILIK
I. Faydacılık Kuramına Dair
II. Jeremy Bentham (1748-1832)
A. Bentham'ın Ahlak Kuramı
B. Faydanın Dağıtılması: Haz ve Acıların Ölçümü
C. Bentham'ın Hukuk ve Devlet Anlayışı
III. John Stuart Mill (1806-1873)
A. Mill'e Dair Genel Giriş
B. Mill'in Faydacı Ahlakı
C. Bireysel Fayda-Toplumsal Fayda İlişkisi
D. Hukuk ve Devlet Görüşleri
1. Adalet ve Fayda İlkesi
2. Özgürlük ve Fayda İlkesi
IV. Sonuç
İkinci Bölüm
JOHN RAWLS: HAKKANİYET OLARAK ADALET
I. John Rawls Ve Hakkaniyet Olarak Adalet Kuramı
A. John Rawls Hakkında
B. Hakkaniyet Olarak Adalet Kuramının Genel Çerçevesi
II. Hakkaniyet Olarak Adalet Kuramının Dayandığı Felsefi Temeller
A. Toplum Sözleşmesi
B. Hakkın İyiye Önceliği
C. Faydacılık/Sezgicilik Tartışması
III. Adalet İlkelerini Belirlemenin Prosedürü
A. Başlangıç Durumu
B. Bilgisizlik Peçesi
C. Birincil İyiler; Sınırlı İyi Kuramı
D. Adalet İlkelerinin Seçimi
E. Düşünümsel Denge
IV. Hakkaniyet Olarak Adaletin İlkeleri
A. Hakkaniyet Olarak Adalet İlkelerinin Konusu
B. Adalet İlkeleri ve Aralarındaki Sıralama
1. Adaletin Birinci İlkesi: Temel Özgürlükler Sistemi Ve Önceliği
2. Adaletin İkinci İlkesi: Fırsat Eşitliği ve Fark İlkesi
a. Fırsat Eşitliği İlkesi
b. Fark İlkesi
V. Adalet İlkelerinin Uygulanması
VI. Genel Bir Değerlendirme
Üçüncü Bölüm
RONALD DWORKIN VE KAYNAKLARIN EŞİTLİĞİ KURAMI
I. Dworkin'e Göre Refah Eşitliği Kuramları
A. Genel Giriş: Dworkin'in Adalet Arayışında Doğal Hukuk
B. Refah Eşitliği Kuramları ve Dworkin'in Kaynakların Eşitliği Kuramının Çerçevesi
1. Dworkin'de Adalet ve Eşitlik
2. Dworkin'in Bakış Açısından Refah Eşitliği
II. Dworkin'in Kaynakların Eşitliği Kuramı
A. Başlangıç Kaynakları
B. Açık Artırma ve Haset Testi
C. Doğal Dezavantajların Telafisi: Sigorta Modeli
1. Doğal Piyango ve Sigorta
2. Kaynakların Eşit Dağıtımı Sonrası Emek ve Ücretlerden Kaynaklanan Eşitsizlik
D. Dworkin'in Kaynakta Eşitlik Kuramının Uygulaması
E. Dworkin'in Faydacılar'ın, Nozick'in ve Rawls'un Dağıtıcı Adalet Kuramları Hakkındaki Eleştirileri
III. Kısa Bir Sonuç
Dördüncü Bölüm
ROBERT NOZICK'İN YETKİLENME KURAMI
I. Nozick: Kendinin Sahibi Olma Hakkı
A. Genel Giriş
B. Kendinin Sahibi Olma Hakkının İçeriği
1. Bireyin Önceliği
2. Kantçı İlke ve Haklar
II. Ultra-Minimal Devletten Minimal Devlete
III. Nozick'in Yetkilenme Kuramı
A. Adalet Kuramları Türleri; Tarihsel/Son-Durum ve Kalıba Sokulmuş/Kalıba Sokulmamış Adalet Kuramları
B. Yetkilenme Kuramı Ve İlkeleri
1. Adil İlk Edinme İlkesi
2. Adil Aktarım İlkesi
3. Düzeltme İlkesi
IV. Sonuç
SONUÇ
KAYNAKÇA