Ulusal ve Uluslararası Hukuk Kapsamında Eşitlik İlkesi
Av. Zeynep İPEK
İÇİNDEKİLER
ÖZET.5
ABSTRACT6
İÇİNDEKİLER.7
KISALTMALAR LİSTESİ .11
GİRİŞ.13
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK, EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK
YASAĞI
Genel Olarak15
Eşitlik İlkesi19
Eşitlik İlkesi Kavramı ve Tarihsel Gelişimi19
Eşitlik İlkesinin Türleri.28
Şekli Eşitlik28
Maddi Eşitlik 29
Farklı Muamele.32
Ayrımcılık Yasağı .33
Ayrımcılık Kavramı 33
Ayrımcılık Kavramının Türleri .37
Doğrudan Ayrımcılık .38
Dolaylı ayrımcılık.41
iii. Dolayısıyla Ayrımcılık.47
Pozitif Ayrımcılık .48
Mağdurlaştırma .50
Makul Uyumlaştırmanın Reddi .52
vii. Çoklu Temelde Ayrımcılık55
Ayrımcılık Kavramının Dayandığı Nedenler56
İçindekiler
8
Irk Ayrımcılığı .56
Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelinde
Ayrımcılık .59
iii. Ulusal Köken Ayrımcılığı62
Din ya da İnanç Temelinde Ayrımcılık 63
Dil Temelinde Ayrımcılık66
Doğum ve Servet Ayrımcılığı 67
vii. Siyasal veya Diğer Kanaat Ayrımcılığı 69
viii. Diğer70
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA EŞİTLİK İLKESİ VE
AYRIMCILIK YASAĞI
Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri .75
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi.75
Beyannamenin Kapsamı75
Beyanname Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 76
Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme.77
Sözleşmenin Kapsamı77
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı78
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.79
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası
Sözleşme.82
Sözleşmenin Kapsamı82
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı83
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.84
Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi
Sözleşmesi85
Sözleşmenin Kapsamı85
İçindekiler
9
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı86
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.88
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme.89
Sözleşmenin Kapsamı89
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı91
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.93
Engelli Hakları Sözleşmesi .94
Sözleşmenin Kapsamı94
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı95
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.97
Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına
İlişkin Sözleşme98
Sözleşmenin Kapsamı98
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı98
iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.99
Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 100
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Eşitlik İlkesi ve
Ayrımcılık Yasağı Düzenlemesi100
Genel İtibariyle 100
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Ayrımcılık
Yasağına Dair İhlalleri İnceleme Usulü 102
Karşılaştırılabilirlik Ölçütü .103
Nesnel ve Haklı Neden Ölçütü104
Orantılılık Ölçütü 106
iii. Ek 12 No’lu Protokol.109
Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması .112
Avrupa Sosyal Şartı 114
Genel İtibariyle 114
İçindekiler
10
Şart Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 115
iii. Şart Uyarınca Denetim Mekanizması 116
Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi. 117
Genel İtibariyle 117
Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 119
Avrupa Birliği Yönergeleri .120
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSAL HUKUKTA EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK
YASAĞI
1982 Anayasası Kapsamında Ayrımcılık Yasağı.123
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Kapsamında Ayrımcılık
Yasağı.129
4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamında Ayrımcılık Yasağı .133
6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
Kanunu Kapsamında Ayrımcılık Yasağı139
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Kapsamında
Ayrımcılık Yasağı141
2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu Kapsamında
Ayrımcılık Yasağı143
5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun Kapsamında
Ayrımcılık Yasağı145
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Kapsamında
Ayrımcılık Yasağı147
SONUÇ149
KAYNAKÇA 153