Ulusal ve Uluslararası Trafik Güvenliği Yönetimi
Mehmet Ali TEKİNER
Zeki BAL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .7
GİRİŞ 13
BÖLÜM
TRAFİK GÜVENLİĞİ VE TRAFİK KAZASI İLİŞKİSİ
Yasal Çerçeve24
Trafik Kazalarının Morfolojik Analizi27
Trafik Kazalarının Unsurları ve Oluş Biçimleri30
Trafik Kazalarına Neden Olan Faktörler.47
4.1. Trafik Kazası Riskini Artıran Ana Faktörler 54
4.1.1. Motorlu Araç sayısındaki Artış 55
4.1.2. İki ve Üç Tekerlekli Motorlu Araçların
Kullanımı 55
4.1.3. Yayalar ve Bisiklet Kullanıcıları (Motorsuz
Yol Kullanıcıları)56
4.1.4. Ulaştırma, Arazi Kullanımı ve Yol Ağı
Planlaması.56
4.1.5. Güvensiz Ulaşım Modlarının Seçimi57
4.2. Karayolu Kullanıcılarına İlişkin Risk Faktörleri (İnsan
Unsuru) .57
4.2.1. Aşırı Hız Yapma .59
4.2.2. Emniyet Kemeri Takmama.64
4.2.3. Alkol Etkisinde Araç Kullanma65
4.2.4. Uyuşturucu/Uyarıcı Madde Etkisinde Araç
Kullanma.67
4.2.5. Cep Telefonu Kullanma68
10
4.2.6. Araç İçi Çocuk Koruma Sistemlerinin
(Etkin) Kullanılmaması 69
4.2.7. Koruyucu Başlık Takılmaması .70
4.2.8. Gece Araç Kullanma.71
4.2.9. Yeterince Görünür Olmama .72
4.2.10. Yorgun Olarak Araç Kullanma.73
4.2.11. Deneyim Eksikliği 74
4.2.12. Demografik Faktörler .75
4.2.13. Diğer Riskli Yol Kullanıcısı Davranışları 75
4.2.14. Araca İlişkin Risk Faktörleri (Araç Unsuru) 76
4.3. Yol Yapısı ve Çevreye İlişkin Risk
Faktörleri (Yol ve Çevre Unsuru).78
4.3.1. Yol Altyapı Tasarımı 81
4.3.2. Yol Yüzeyi (Satıh)81
4.3.3. Kaza Sonrası ilkyardım.82
4.3.4. Trafik Kazalarının Maliyeti 85
Dünyada ve Türkiye’de Trafik Kazalarının Trafik Güvenliğine
Etkisi .95
Dünyada Trafik Kazalarının Trafik Güvenliğine Etkisi96
Türkiye’de Trafik Kazalarının Trafik Güvenliğine Etkisi 113
BÖLÜM 151
TRAFİK GÜVENLİĞİ VE TRAFİK DENETİMİ İLİŞKİSİ.151
Trafik Denetimlerinin Tarihsel Gelişimi.154
Güvenli Sistem Yaklaşımı Çerçevesinde Trafik Denetimi .158
2.1. Birleşik Krallık: Ulusal Karayolu Güvenliği Polis
Strateji Belgesi174
2.2. Finlandiya: Trafik Davranış İzleme Sistemi .175
2.3. Yeni Zelanda: Trafik Güvenliği Programı176
11
2.4. Avustralya: Trafik Polisi Teşkilat Yapısı ve Kaza
Araştırma Sistemi181
İnsan Davranışları ve Denetim185
3.1. Trafik kurallarını ihlal etme niyetinde olan birinci tip
kişinin algıları; 194
3.2. Trafik kurallarını ihlal etme niyetinde olan ikinci tip
kişinin algıları; 194
3.3. Trafik kurallarını ihlal etme niyetinde olan üçüncü tip
kişinin algıları; 194
3.4 Trafik kurallarını ihlal etme niyetinde olan dördüncü tip
kişinin algıları; 195
Trafik Güvenliğinde Polis Denetim Stratejileri.208
4.1. Trafik Denetimi-Trafik Polisi Denetimi Ayrımı.209
4.2. Trafik Polisi Yapılanmaları ve Trafik Denetimine
Etkileri 224
4.3. Trafik Polisi Denetim Stratejileri239
Trafik Denetimi.268
5.1. Klasik Trafik Denetimi .268
5.2. Seçimli Trafik Denetimi .273
5.3. Entegre Trafik Denetimi .274
5.4. Elektronik Sistemlerle Trafik
Denetimi (Otomatik Trafik
Denetimi) 277
5.5. Araç İçi (in-car) Sistemlerle Trafik
Denetimi282
5.6. Trafik Polisi Denetim Planlarının
Hazırlanması .284
5.7. En Fazla Trafik Kazalarına Neden
Olan İhlal Çeşitlerine Yönelik
Trafik Polisi Denetim Stratejileri299
5.8. Trafik Polisi Denetimlerini
Etkileyen Diğer Unsurlar327
12
5.9. Toplumun Trafik Polisi Denetimleri
Hakkındaki Algısı ve Desteği .332
5.10. Trafik Polisi Denetimlerinin Trafik
Güvenliği Bağlamındaki Sonuçları.335
5.11. Trafik Polisliğinin Geleceği342
KAYNAKÇA347