Ulusalüstü İnsan Hakları Usul Hukukunda Geçici Önlem, Cilt: 2

ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI USUL HUKUKUNDA GEÇİCİ ÖNLEM, CİLT: 2



Prof. Dr. Mehmet Semih GEMALMAZ



(Kapsam, İşlev, Yetkili Organ, Uygulama Ve Değerlendirme)



İkinci Kitap

- Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi Ve Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı Sistemlerinde Geçici Önlem



Üçüncü Kitap

- Bm İnsan Hakları Sözleşmeleri Sistemlerinde Geçici Önlem (Uluslararası Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi) (İşkenceye Karşı Sözleşme)



İçindekiler:



İkinci Kitap:

- Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlemin Normatif Analizi

- Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi Organlarının Geçici Önlem Ekseninde Geliştirdiği Standartlar

- Amerikan İnsan Hakları Mahkemesinin Geçici Önlem Pratiği - Vaka Analizi

- Amerikan İnsan Hakları Mahkemesinin Geçici Önleme İlişkin İçtihatları Ve Referansları

- Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı Sisteminde Geçici Önlem



Üçüncü Kitap:

- Bm İnsan Hakları Sözleşmeleri Sistemlerinde Geçici Önlem Kurumu - Toplu Değerlendirme

- Bm Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlem İle İlgili Düzenlemelerin Kapsamı Ve Gelişimi

- Bm Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlem Uygulaması ("Ölüm Cezası" Vakaları)

- Bm Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlem Uygulaması ("Sınırdışı / İade Etme" Vakaları)

- Bm Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlem Uygulaması ("Farklı Konulu" Geçici Önlem)

- Bm İşkenceye Karşı Sözleşme Sisteminde Geçici Önlem Uygulaması

ÖNSÖZ.. 5

İÇİNDEKİLER.. 7

 

ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI USUL HUKUKUNDA

“GEÇİCİ ÖNLEM” (KAPSAM, İŞLEV, YETKİLİ ORGAN VE UYGULAMA)

 

İKİNCİ KİTAP

AMERİKAN İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ

SİSTEMİNDE GEÇİCİ ÖNLEM

BÖLÜM 1 – AMERİKAN İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ SİSTEMİNDE GEÇİCİ ÖNLEMİN NORMATİF ANALİZİ  75

A-) Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi sisteminde “geçici önlem” normunun kapsamı ve gelişimi 75

1. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesinde “geçici önlem” kurumunun normatif dayanağı 76

i-) Amerikan Sözleşmesi (md.1/1; 33; 62/3 ve 68/1) 77

ii-) Amerikan Sözleşmesinde geçici önlemi düzenleyen (md.63/2) normu ve özellikleri 77

2. Amerikan İnsan Hakları Mahkemesi Statüsünde “geçici önlem”. 82

B-) Amerikan İnsan Hakları Mahkemesi ve Komisyonu Usul Kurallarında “geçici önlem”  83

1. Amerikan İnsan Hakları Mahkemesi Usul Kurallarında “geçici önlem” kurumunun normatif dayanağı ve gelişimi 83

i-) Amerikan Mahkemesinin 1980 tarihli Kuralları 83

ii-) Amerikan Mahkemesinin 1991’de değiştirilen ve Ağustos 1991’de yürürlüğe giren Usul Kurallarında geçici önlemi düzenleyen (md.24): (“Ame.İHM/UK/1991”) 85

iii-) Amerikan Mahkemesi Usul Kurallarının Eylül 1996’da değiştirilen ve Ocak 1997’de yürürlüğe giren yeni metninde geçici önlemi düzenleyen (md.25): (“Ame.İHM/UK/1997”) 86

iv-) Amerikan Mahkemesi Usul Kurallarının Kasım 2000’de değiştirilen ve Haziran 2001’de yürürlüğe giren yeni metninde geçici önlemi düzenleyen (md.25): (“Ame.İHM/UK/2001”) 87

v-) Amerikan Mahkemesi Usul Kurallarının Kasım 2003’de değiştirilen ve Ocak 2004’de yürürlüğe giren yeni metninde geçici önlemi düzenleyen (md.25): (“Ame.İHM/UK/2004”) 88

vi-) “Ame.İHM/UK/2004”e eklenen (md.25/3) normunun önemi ve analizi 90

vii-) “Ame.İHM/UK/2004”e eklenen (md.25/6) normunun önemi ve analizi 92

viii-) “Ame.İHM/UK” (md.25) ve “AİHM/UK” (Kural 39) karşılaştırması 93

2. Amerikan İnsan Hakları Komisyonu Statüsü ve Usul Kurallarında (Yönetmeliğinde) “önleyici tedbir” ve “geçici önlem” kurumunun normatif dayanağı ve gelişimi 95

i-) Amerikan Komisyonunun 1979 tarihli Statüsü. 96

ii-) Amerikan Komisyonunun 1980 ile 2000 tarihli Usul Kurallarında kendisinin “önleyici tedbir” kararı vermesi yetkisini düzenleyen normlar 97

iii-) Amerikan Komisyonunun 1980 ile 2000 tarihli Usul Kurallarında Komisyonun Amerikan Mahkemesinden “geçici önlem” kararı vermesini talep etmesi yetkisini düzenleyen normlar 101

iv) Amerikan Komisyonunun “önleyici tedbir” kararlarını takibi ve ADÖ Genel Kuruluna sunduğu Yıllık Raporunda belirtmesi 103

v-) Amerikan Komisyonunun 1979 tarihli Statüsü ve 1980 ile 2000 tarihli Usul Kurallarında Amerikan Sözleşmesi Tarafı olmayan ADÖ Üyesi Devletler bağlamında yetkisi ve geçici önlem meselesi 105

BÖLÜM 2 – AMERİKAN İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ ORGANLARININ GEÇİCİ ÖNLEM EKSENİNDE GELİŞTİRDİĞİ STANDARTLAR.. 109

A-) Amerikan İnsan Hakları Komisyonunun “önleyici tedbir” uygulamasıyla geliştirdiği standartlara toplu bakış  109

1. Amerikan Komisyonunun ADÖ Üyesi Devletler bağlamında Amerikan İnsan Hakları ve Ödevleri Bildirisindeki hakları ihlali iddiasını içeren başvurularda “önleyici tedbir” kararı uygulamasına örnekler (1981 “Baby Boy”, 1987 “Roach ve Pinkerton” vakalarından, 2002 “Guantanamo Bay” vakasına) 109

2. Amerikan Komisyonunun erken dönemde “önleyici tedbir” uygulamasından örnekler 114

3. Amerikan Komisyonunun “önleyici tedbir” uygulamasından örnekler: Komisyonun “1998 Yıllık Raporu”  116

i-) “Ölüm cezası infazının durdurulması” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 116

ii-) Cezaevinde alıkonulan ve görevlilerin kötü muamelesine maruz bırakıldığını iddia eden başvurucunun telafisi olanaksız zarardan mustarip olmasını önlemek üzere gerekli önlemlerin alınmasını Devletten talep eden “önleyici tedbir” uygulaması 122

iii-) Cezaevinde sağlık bakımından tehlike arz eden yetersiz koşullar nedeniyle “mahpusların bedensel bütünlüğünün korunması” yahut “hasta mahpusun tedavi edilmesi” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 122

iv-) İnsan hakları savunucusu kişilerin “korunması” ve bu kişilere yönelik “tehditlerin soruşturulması” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 122

v-) Tehdit, sindirme, baskı ve saldırı gibi eylemlere maruz kalan “kişilerin” yahut “yerli topluluğuna mensup olanların” yahut “belli örgüt mensuplarının” korunması konulu “önleyici tedbir”uygulaması 124

vi-) “Çok sayıda kişinin toplu olarak korunması” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 125

vii-) “Tanıkların korunması” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 125

viii-) “Gazetecilerin korunması” ve bunlara yönelik “tehditlerin soruşturulması” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 125

ix-) Başvurucunun “Interpol tarafından yakalanması çağrısı çıkarma dahil, durumunu kötüleştirecek tasarrufta bulunmama” ve başvurucular hakkındaki “yakalama kararını kaldırma” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 126

x-) Kişilerin “sınırdışı edilmemesi” konulu “önleyici tedbir” uygulaması 126

4. Amerikan Komisyonu bireysel başvuruyu esastan karara bağladığı Raporunda hak ihlali olup olmadığını tartarken, Amerikan Mahkemesinin “geçici önlem” Talimatlarında ürettiği ve aynı zamanda “hakkın esasına” dair olan içtihadi standartları kullanmaktadır 127

B-) Amerikan İnsan Hakları Mahkemesinin “geçici önlem” kurumunu temellendirmesi ve uygulamada geliştirdiği standartlar 128

1. “Geçici önlemin” ulusal hukukta ve Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunda niteliği ve farklılığı 128

i-) Ulusal hukukta geçici önlem... 128

ii-) Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda geçici önlem... 129

2. “Geçici önlem” kararlarının hangi hallerde verilebileceği meselesi 130

i-) Mahkemenin “takdir marjı”. 130

ii-) “Prima facie” kriteri 131

3. “Geçici önlem” kararlarının kapsamı 132

i-) “Olumsuz edim” içerikli geçici önlemler 132

ii-) “Olumlu edim” içerikli geçici önlemler 134

4. “Geçici önlem” kararlarıyla koruma altına alınan kişiler 139

i-) Genel kural: kişilerin ismen belirlenebilir olması 139

ii-) Uygulamanın “kişi” unsuru bakımından genişletilmesi: “isimleri belirsiz ve fakat belli bir gruba mensup olan ya da belli bir kurumda alıkonulan tüm kişiler” için geçici önlem... 139

5. Amerikan Mahkemesinin geçici önlem kararını hangi hallerde verebileceği meselesi 142

i-) Mahkemeye henüz sunulmamış vakalarda Komisyonun talebi üzerine ve Mahkeme önünde derdest bulunan vakalarda resen yahut tarafların talebi üzerine. 142

ii-) Mahkeme ürettiği içtihatlarıyla Komisyonun “önleyici tedbir” kararlarına kuvvet kazandırmıştır 144

6. Amerikan Mahkemesi Başkanın “acil önlem” kararını hangi hallerde verebileceği meselesi 145

i-) Amerikan Mahkemesi Başkanının “acil önlem kararı” vermesi yetkisi ve önemi 145

ii-) Mahkeme Başkanının “acil önlem kararı” vermesi yetkisi çerçevesinde Mahkemenin “özel oturuma çağrılması” kaydının Usul Kurallarından çıkarılması ve bunun işlevi 146

iii-) Mahkeme Başkanının “acil önlem kararı” vermesi uygulamada, Mahkemenin “geçici önlem” hususunu karara bağlamasına dek geçen süreçte birden çok kez bu yönde işlem yapması şeklinde bir gelişmeyi de göstermektedir 148

7. Devletin, Mahkemece karara bağlanan “geçici önleme” riayet etme ve gereklerini yerine getirme “yükümlülüğü”  150

i-) Devletin yükümlükleri bağlamında “pacta sunt servanda” ve “restitutio in integrum” standartları 150

ii-) “Effet utile” prensibi 151

iii-) Devletler ulusal mevzuatı ileri sürerek sözleşmesel yükümlülüğün ifasından kaçınamaz ve acil ya da geçici önlem talimatları da bu yükümlülük kapsamındadır 152

iv-) Devletler kendi yargı yetkisine tabi kişileri koruma bakımından erga omnes yükümlülük altındadır ve bu yükümlülük “üçüncü kişilerden” kaynaklanan tehdit ve ihlallere karşı korunma sağlanmasını da kapsar 153

8. Devletin, “etkili soruşturma” yapma ve “geçici önlem yararlanıcılarıyla işbirliği” yapma “yükümlülüğü”  153

i-) Devletin, şikayet edilen olayları “etkili” biçimde soruşturma ve sorumluları tespit ve cezalandırma yükümlüğü  153

ii-) Devletin, önlemlerin planlanmasında ve icrasında geçici önlem yararlanıcıları ile işbirliği yapma ve onları bilgilendirme yükümlülüğü. 155

9. Mahkemenin “geçici önlem” kararına riayet edilmesini denetlemesi 156

i-) Devletin Mahkemeye rapor sunma yükümlülüğü, kapsamı ve düzgün biçimde yerine getirilmemesinin sonuçları 156

ii-) Mahkemenin “geçici önlem” kararına riayet edilmemesinin doğuracağı sonuçlar meselesi: (Ame.İHS, md.65), (Ame.İHM Statüsü, md.30) ve (Ame.İHM/UK, md.25/6) 157

BÖLÜM 3 – AMERİKAN İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN GEÇİCİ ÖNLEM PRATİĞİ – VAKA ANALİZİ  161

A-) Amerikan İnsan Hakları Mahkemesinin 1988 – 1993 dönemi kararlarında “geçici önlem” uygulaması 161

1/a. “Velasquez Rodriguez Vakası” (Honduras), (Mahkeme hükmü, 29/07/1988) 161

i-) “Velasquez Rodriguez” vakasında Ame.İHM’nin 29/07/1988 tarihli Hükmünde “geçici önlem” uygulamasına ilişkin bilgi 161

ii-) “Velasquez Rodriguez” vakasında Ame.İHM’nin 29/07/1988 tarihli hükmü  163

1/b. “Godinez Cruz Vakası” (Honduras), (Mahkeme hükmü, 20/01/1989) 164

i-) “Godinez Cruz” vakasında Ame.İHM’nin 20/01/1989 tarihli hükmünde “geçici önlem” uygulamasına ilişkin bilgi 164

ii-) “Godinez Cruz” vakasında Ame.İHM’nin 20/01/1989 tarihli hükmü. 164

1/c. “Fairen Garbi ve Solis Corrales Vakası” (Honduras), (Mahkeme hükmü, 15/03/1989) 165

i-) “Fairen Garbi ve Solis Corrales” vakasında Ame.İHM’nin 15/03/1989 tarihli hükmünde “geçici önlem” uygulamasına ilişkin bilgi 165

ii-) “Fairen Garbi ve Solis Corrales” vakasında Ame.İHM’nin 15/03/1989 tarihli hükmü  166

2. “Velasquez Rodriguez, Fairen Garbi ve Solis Corrales, ve Godinez Cruz Vakası” (Honduras) (Mahkeme Talimatı, 15/01/1988, 19/01/1988) 166

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 15/01/1988. 166

ii-) Ame.İHM’nin 15/01/1988 tarihli geçi önlem Talimatına ilişkin bazı tespitler 168

iii-) Ame.İHM’nin geçi önlem Talimatı 19/01/1988. 170

iv-) Ame.İHM’nin 19/01/1988 tarihli geçi önlem Talimatına ilişkin bazı tespitler 171

3. “Hugo Bustios ve Eduardo Rojas Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 05/06/1990; Mahkeme Talimatı 08/08/1990, 17/01/1991) 173

i-) Ame.İHM Başkanının geçi önlem Talimatı 05/06/1990. 173

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 08/08/1990. 174

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 17/01/1991. 175

iv-) “Bustios ve Rojas” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 176

4. “Chunima Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Başkanının Talimatı 15/07/1991; Mahkeme Talimatı 29/07/1991, 01/08/1991) 177

i-) Ame.İHM Başkanının Talimatı 15/07/1991. 177

ii-) Ame.İHM’nin Talimatı 29/07/1991. 178

iii-) Ame.İHM’nin Talimatı 01/08/1991. 178

iv-) “Chunima” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 181

5. “Chipoco Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 14/12/1992; Mahkeme Talimatı 27/01/1993) (geçici önlem talebinin her iki işlemde de reddi) 185

i-) Ame.İHM Başkanının, Komisyonca sunulan geçici önlem talebini reddeden Talimatı 14/12/1992  185

ii-) Ame.İHM’nin, Komisyonca sunulan geçici önlem talebini reddeden Talimatı 27/01/1993  186

iii-) “Chipoco” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 187

6. “Peru Cezaevleri Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 14/12/1992; Mahkeme Talimatı 27/01/1993) (geçici önlem talebinin her iki işlemde de reddi) 189

i-) Ame.İHM Başkanının, Komisyonca sunulan geçici önlem talebini reddeden Talimatı 14/12/1992  189

ii-) Ame.İHM’nin, Komisyonca sunulan geçici önlem talebini reddeden Talimatı 27/01/1993  190

iii-) “Peru Cezaevleri” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 191

7. “Reggiardo Tolosa Vakası” (Arjantin), (Mahkeme Başkanının Talimatı 19/11/1993; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 19/01/1994) (iki küçük çocuğun manevi bütünlüğünün korunması ve yakın akrabalarına teslim edilmelerinin temini konulu Talimat) 192

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 19/11/1993. 192

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 19/01/1994. 193

iii-) “Reggiardo Tolosa” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 194

B-) Amerikan İnsan Hakları Mahkemesinin 1994 – 2006 dönemi kararlarında “geçici önlem” uygulaması 195

1. “Colotenango Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Talimatı 22/06/1994, 01/12/1994, 18/05/1995, 01/02/1996, 10/09/1996, 16/04/1997; Mahkeme Başkanının Talimatı 31/05/1997; Mahkeme Talimatı 19/09/1997, 27/11/1998, 03/06/1999, 02/02/2000, 05/09/2001) (kişilerin mutat ikamet yerlerinde oturmalarının yahut buraya güvenlik şekilde dönebilmelerinin temini ve ayrıca bir avukatın mesleğini özgürce icra etmesi hakkının güvence altına alınması konulu geçici önlem) 195

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 22/06/1994. 195

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 01/12/1994 (geçici önlemin süresini uzatma ve koruma altına alınanlara bir kişiyi daha dahil ederek kapsamını genişletme) 197

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/05/1995 (geçici önlemin süresini uzatma) 198

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 01/02/1996 (geçici önlemin süresini uzatma) 199

v-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 10/09/1996 (geçici önlemin süresini uzatma) 200

vi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 16/04/1997 (geçici önlemin süresini uzatma) 201

vii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 31/05/1997 (geçici önlemin süresini uzatma ve korunan kişilere 5 yeni kişi dahil etmek suretiyle kapsamını genişletme ve bu vakada ilk kez “olay hakkında soruşturma yapma ve sorumluları cezalandırma” unsurunun muhatap Devlete gösterilmesi) 201

viii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 19/09/1997 (Başkanın 31/05/1997 tarihli Talimatının Mahkemece onaylanması) 202

ix-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 27/11/1998 (Devletin raporlarına ayrıntılı bilgi koyması ve yeni tehdit eylemleri olayını soruşturarak failleri cezalandırması konulu geçici önlem) 203

x-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 03/06/1999 (Devletten geçici önlemleri sürdürmesi ve ilave alternatif önlemleri alması talep edilen geçici önlem) 204

xi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 02/02/2000 (geçici önlemin süresini uzatma ve koruma altına alınanlara bir kişiyi daha dahil ederek kapsamını genişletme) 205

xii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 05/09/2001 (geçici önlemin süresini uzatma) 206

2/a. “Caballero Delgado ve Santana Vakası” (Kolombiya), (Mahkeme Talimatı 07/12/1994; Mahkeme Hükmü 08/12/1995; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 31/01/1997) (tanıkların korunması konulu geçici önlem) 208

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 07/12/1994. 208

ii-) “Delgado ve Santana” vakasında Ame.İHM’nin 08/12/1995 tarihli Esasa dair Hükmü ve 29/01/1997 tarihli Giderime dair Hükmü. 209

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 31/01/1997. 212

2/b. “Caballero Delgado ve Santana Vakası” (Kolombiya), (Mahkeme Talimatı 16/04/1997, 19/09/1997; Mahkemenin geçici önlemi kısmi kaldırma Talimatı 03/06/1999) 213

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 16/04/1997. 213

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 19/09/1997 (Devletten ek ve ayrıntılı bilgi talep eden geçici önlem) 214

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kısmen kaldırma Talimatı 03/06/1999. 214

iv-) “Caballero Delgado ve Santana” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 215

3. “Carpio Nicolle Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Başkanının Talimatı 04/06/1995, 26/07/1995 (koruma kapsamına bir yeni kişi dahil edilmesi); Mahkemenin Talimatı 19/09/1995, 01/02/1996, 10/09/1996, 19/09/1997, 19/06/1998, 27/11/1998, 30/09/1999, 05/09/2001, 08/07/2004) 217

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 04/06/1995 (“Carpio” vakasındaki 4 tanık ile bay Carpio’nin öldürülmesi olayını soruşturan savcının korunması konulu acil önlem) 217

ii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 26/07/1995 (koruma kapsamına yeni bir kişinin dahil edilerek acil önlemin kapsamının genişletilmesi) 218

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 19/09/1995 (Mahkemenin, Başkanca verilen acil önlem Talimatlarını onaylaması ve geçici önlemin süresinin altı ay uzatması) 218

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 01/02/1996 (geçici önlemin süresinin 20/09/1996’ya dek uzatılması) 218

v-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 10/09/1996 (geçici önlemin sürdürülmesi konulu Talimat) 219

vi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 19/09/1997 (Devletten, ulusal düzlemde koruma altındaki kişilere yönelik tehditler için açılmış soruşturmayı kapatan vaka hakkında düzgün belge içeren ve soruşturmada kaydedilen aşamayı gösteren raporu Mahkemeye sunmasını talep eden Talimat) 219

vii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 19/06/1998 (geçici önlemi 4 kişi bakımından kaldıran ve 2 kişi bakımından sürdüren Talimat) 220

viii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 27/11/1998 (daha önce koruma altına alınmış bir kişinin yaşamının korunması yükümlülüğüne uyarak, onun mevcut ve gelecekteki durumunu çözüme kavuşturacak önlemlerin alınması ve ayrıca soruşturmaya dair istenmiş bulunan belgenin sunulmasına dair Talimat) 221

ix-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 30/09/1999 (daha önce koruma altına alınmış iki kişiye ilişkin önlemlerin sürdürülmesi ve ayrıca kapatılmış bulunan soruşturmaya dair bilgi ve belge talep edilmesi konulu Talimat) 221

x-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 05/09/2001 (Daha önce koruma altına alınmış iki kişiye ilişkin önlemlerin sürdürülmesi ve ayrıca kapatılmış bulunan soruşturmaya dair bilgi ve belge talep edilmesi konulu Talimat) 222

xi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 08/07/2004. 225

4. “Blake Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Başkanının Talimatı 16/08/1995; Mahkemenin Talimatı 22/09/1995, 18/04/1997; Mahkeme Hükmü 24/01/1998; Mahkeme Talimatı 18/08/2000, 02/06/2001; Mahkemenin geçici önlemi kısmen kaldırma ve kısmen sürdürme Talimatı 06/06/2003; Mahkemenin geçici önlemi sürdürme Talimatı 17/11/2004; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 14/06/2005) (“Blake” vakasında tanık olan bir kişi ile bu tanığın aile üyesi diğer 4 kişinin korunması konulu geçici önlem; tanığın ölmesinden sonra, ailesi üyesi 4 kişi için geçici önlemin iki yıl daha yürürlükte tutulması) 228

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 16/08/1995. 228

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 22/09/1995 (Başkanın Talimatının Mahkemece onaylanması ve karara bağlanan önlemlerin sürdürülmesi) 229

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/04/1997 (geçici önlemin kapsamını ilgili kişilerin “korunmaları alanı” bakımından genişleten Talimat) 230

iv-) “Blake” vakasında Ame.İHM’nin 24/01/1998 tarihli Esasa dair Hükmü ve 22/01/1999 tarihli Giderime dair Hükmü. 231

v-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/08/2000 (geçici önlemin sürdürülmesi ve korunan kişilere yönelik tehditlerin soruşturularak sorumluların cezalandırılması konulu Talimat) 233

vi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 02/06/2001(geçici önlemin sürdürülmesi ve korunan kişilere yönelik tehditlerin soruşturularak sorumluların cezalandırılması konulu Talimat) 234

vii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 06/06/2003 (geçici önlemi kısmen kaldıran, kısmen sürdüren Talimat) 235

viii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 17/11/2004 (geçici önlemi sürdürme Talimatı) 236

ix-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 14/06/2005. 237

x-) “Blake” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 237

5. “Aleman Lacayo Vakası” (Nikaragua), (Mahkeme Talimatı 02/02/1996; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 06/02/1997) 240

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 02/02/1996 (kişinin yaşamını ve bütünlüğünü korumaya yönelik Talimat) 240

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlemin kaldırılması Talimatı 06/02/1997. 241

6. “Vogt Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Başkanının Talimatı 12/04/1996; Mahkeme Talimatı 27/06/1996; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 11/11/1997) 242

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 12/04/1996. 242

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 27/06/1996 (Başkanın Talimatının Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi Talimatı) 243

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemin kaldırılması Talimatı 11/11/1997. 244

iv-) “Vogt” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 245

7. “Suarez Rosero Vakası” (Ekvador), (Mahkeme Başkanının Talimatı 12/04/1996, 24/04/1996; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 28/06/1996; Mahkeme Hükmü 12/11/1997) 246

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 12/04/1996 (kişinin bedensel ve manevi bütünlüğünün korunması konulu Talimat) 246

ii-) Ame.İHM Başkanının acil önleme ilişkin ikinci Talimatı 24/04/1996 (Başkanın, acil önlemin kapsamını genişleten Talimatı; kişi sayısı bakımından: iki yeni kişinin koruma kapsamına alınması ve konu bakımından: Komisyonun şikayet ettiği olaylara dair soruşturma açılması) 247

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 28/06/1996. 247

iv-) “Suarez Rosero” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 248

v-) “Suarez Rosero” vakasında AİHM’nin 12/11/1997 tarihli Esasa dair hükmü ve 20/01/1999 tarihli Giderime dair hükmü. 250

8. “Serech ve Saquic Vakası” (Guatemala), (Mahkeme Başkanının Talimatı 24/04/1996; Mahkeme Talimatı 28/06/1996; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 19/09/1997) 252

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 12/04/1996 (15 kişinin yaşamının ve bedensel bütünlüğünün korunması ve ayrıca bir kişi hakkında verilmiş olan “tutuklama kararının infaz edilmesi” konulu Talimat) 252

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 28/06/1996 (Başkanın verdiği Talimatın Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 253

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 19/09/1997. 254

iv-) “Serech ve Saquic” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 255

9/a. “Loayza Tamayo Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 12/06/1996; Mahkeme Talimatı 02/07/1996, 13/09/1996; Mahkeme hükmü, 17/09/1997; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 11/11/1997) 256

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 12/06/1996 (kişinin bedensel, psikolojik ve manevi bütünlüğünün korunması konulu Talimat) 256

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 02/07/1996 (Başkanın verdiği Talimatın Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 256

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 13/09/1996 (kişinin özellikle mutlak tecrit bakımından olmak üzere, alıkonulma şartlarının düzeltilmesi ile kişiye bedensel ve psikiyatrik tıbbi tedavi sağlanması konulu Talimat) 257

iv-) “Loayza-Tamayo” vakasında Ame.İHM’nin 17/09/1997 tarihli Esasa dair Hükmü ve 27/11/1998 tarihli Giderime dair Hükmü. 258

v-) Ame.İHM’nin geçici önlemin kaldırılması Talimatı 11/11/1997. 260

vi-) “Loayza Tamayo” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 261

9/b. “Loayza Tamayo Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 13/12/2000; Mahkeme Talimatı 03/02/2001) 262

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 13/12/2000 (Devletten, kişinin ülkesine “geri dönmesini” ve bedensel, psişik ve manevi bütünlüğünün korunmasını temin etmesini talep eden Talimat) 262

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 03/02/2001 (Başkanın verdiği Talimatın Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 267

10. “Clemente Teheran et al. Vakası” (Kolombiya), (Mahkeme Başkanının Talimatı 23/03/1998; Mahkeme Talimatı 19/06/1998, 29/01/1999, 12/08/2000; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 01/12/2003) (isimleri belirtilen ve Zenu Yerli Topluluğuna mensup toplam 22 kişinin korunması konulu Talimat) 268

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 23/03/1998. 268

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 19/06/1998 (Başkanın verdiği Talimatın Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 269

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 29/01/1999 (Geçici önlemlerin sürdürülmesi ve Zenu Yerli Topluluğuna mensup olup koruma altına alınan kişilerden ikisinin Topluluk mensuplarına yönelik şiddet ve sindirme eylemlerini yürüten yasadışı gruplarla bağlantılı oldukları iddiasını Devletin soruşturması konulu Talimat) 270

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 12/08/2000 (Komisyonca geçici önlemin kaldırılması yönünde beyanda bulunulmasına karşın Mahkemenin geçici önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimatı) 271

v-) Ame.İHM’nin geçici önlemin kaldırılması Talimatı 01/12/2003. 271

11/a. “James ve Diğerleri Vakası” (Trinidad ve Tobago), (Mahkeme Başkanının Talimatı 27/05/1998; Mahkeme Talimatı 14/06/1998; Mahkeme Başkanının Talimatı 29/06/1998, 13/07/1998, 22/07/1998; Mahkeme Talimatı 29/08/1998; Mahkeme Başkanının Talimatı 11/05/1999; Mahkeme Talimatı 25/05/1999, 27/05/1999; Mahkeme Başkanının Talimatı 19/06/1999; Mahkeme Talimatı 25/09/1999, 16/08/2000, 24/11/2000; Mahkeme Başkanının Talimatı 25/10/2001; Mahkeme Talimatı 26/11/2001, 03/09/2002, 02/12/2003, 28/02/2005) 272

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 27/05/1998 (Komisyonun Mahkemeden 5 kişi “James, Briggs, Noel, Garcia ve Bethel” için ölüm cezası infazının durdurulması konulu geçici önleme karar vermesini talep etmesi ve Mahkeme Başkanının aynı yönde acil önlem Talimatı vermesi) 272

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 14/06/1998 (Başkanın verdiği Talimatın Mahkemece yinelenmesi ve ayrıca Devletin ve Komisyonun Mahkeme önündeki duruşmaya çağrılmaları konulu Talimat) 273

iii-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 29/06/1998 (Komisyonun daha önce 5 kişi için verilmiş geçici önlem kararı kapsamına yeni 1 kişinin (Darrin Roger Thomas) daha dahil edilmesi talebi ve Mahkeme Başkanının aynı yönde acil önlem Talimatı vermesi) 274

iv-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 13/07/1998 (Komisyonun daha önce 5 kişi için verilmiş geçici önlem kararı kapsamına yeni 1 başka kişinin (Haniff Hilarie) daha dahil edilmesi talebi ve Mahkeme Başkanının aynı yönde acil önlem Talimatı vermesi) 275

v-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 22/07/1998 (Komisyonun daha önce 5 kişi için verilmiş geçici önlem kararı kapsamına yeni 1 başka kişinin (Denny Baptiste) daha dahil edilmesi talebi ve Mahkeme Başkanının aynı yönde acil önlem Talimatı vermesi) 275

vi-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 29/08/1998 (Başkanın verdiği bundan önceki üç Talimatın Mahkemece onaylanması ve bütün işlemler sonucu toplamda 8’e ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi konulu Talimat) 276

vii-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 11/05/1999 (Komisyonun, önceki 8 kişiye ilave olarak toplam 20 yeni kişi için ölüm cezası infazının durdurulması konulu geçici önlem kararı verilmesini Mahkemeden talep etmesi ve Mahkeme Başkanının bu yönde acil önlem kararı vermesi) ve Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 25/05/1999 (Mahkemenin 29/08/1998 günlü Talimatının sürdürülmesi ve Başkanın verdiği 11/05/1999 günlü Talimatın Mahkemece onaylanması ve bütün işlemler sonucu toplamda 28’e ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi konulu Talimat) 278

viii-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 27/05/1999 (Komisyonun, önceki işlemlere konu 28 kişiye ilave olarak toplam 8 yeni kişi için ölüm cezası infazının durdurulması konulu geçici önlem kararı vermesini Mahkemeden talep etmesi ve Mahkemenin bu yönde geçici önlem kararı vermesi ve bütün işlemler sonucu toplamda 36’ya ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi konulu Talimat) 279

ix-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 19/06/1999 (Komisyonun, önceki işlemlere konu 36 kişiye ilave olarak toplam 2 yeni kişi için ölüm cezası infazının durdurulması konulu geçici önlem kararı vermesini Mahkemeden talep etmesi ve Mahkeme Başkanının bu yönde acil önlem kararı vermesi ve bütün işlemler sonucu toplamda 38’e ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi konulu Talimat) 280

x-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 25/09/1999 (Başkanın 19/06/1999 günlü Talimatını onaylama ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat; toplamda 38’e ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi) 281

xi-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 16/08/2000 (Devletin koruma altına alınan 38 mahkumdan 2’sinin ölüm cezalarını infaz etmesi; Mahkemenin diğer 36 kişi için geçici önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimatı) 281

xii-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 24/11/2000 (Mahkemenin 36 kişi için geçici önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimatı) 282

xiii-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 25/10/2001 (Komisyonun, önceki işlemlere konu 36 kişiye ilave olarak toplam 5 yeni kişi için ölüm cezası infazının durdurulması konulu geçici önlem kararı vermesini Mahkemeden talep etmesi Mahkeme Başkanının bu yönde acil önlem kararı vermesi) ve Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 26/11/2001 (Başkanın verdiği 25/10/2001 günlü Talimatın Mahkemece onaylanması ve bütün işlemler sonucu toplamda 41’e ulaşan ölüm cezası hükümlüsünün cezalarının infaz edilmemesi konulu Talimat) 282

xiv-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 03/09/2002 (telafisi olanaksız acil tehlike unsuru sona erdiği için 2 kişi hakkındaki geçici önlemin kaldırılması ve diğer 39 kişi bakımından ise geçici önlemin sürdürülmesi konulu Talimat) 283

xv-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 02/12/2003 (Devletin geçici önleme ilişkin rapor sunma “yükümlülüğünü” yerine getirmediğini tespit eden ve 39 kişi bakımından geçici önlemin sürdürülmesine karara bağlayan Talimat) 284

xvi-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 28/02/2005 (Devletin geçici önleme ilişkin rapor sunma “yükümlülüğünü” yerine getirmediğini tespit eden ve 38 kişi bakımından geçici önlemin sürdürülmesine karara bağlayan Talimat) 286

xvii-) “James ve Diğerleri” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 286

11/b. “Hilaire v. Trinidad ve Tobago Vakası” (Mahkeme “İlk İtirazlar” hükmü 01/09/2001); “Constantine et al. v. Trinidad ve Tobago Vakası” (Mahkeme “İlk İtirazlar” hükmü 01/09/2001); “Benjamin et al. v. Trinidad ve Tobago Vakası” (Mahkeme “İlk İtirazlar” hükmü 01/09/2001); “Hilaire, Constantine ve Benjamin ve Diğerleri Vakası” (Trinidad ve Tobago), (Mahkeme hükmü 21/06/2002) 290

i-) “Hilaire v. Trinidad ve Tobago” vakasında Ame.İHM’nin 01/09/2001 tarihli “İlk İtirazlar” hakkındaki Hükmü  290

ii-) “Constantine ve Diğerleri v. Trinidad ve Tobago” vakasında Ame.İHM’nin 01/09/2001 tarihli “İlk İtirazlar” hakkındaki Hükmü. 291

iii-) “Benjamin ve Diğerleri v. Trinidad ve Tobago” vakasında Ame.İHM’nin 01/09/2001 tarihli “İlk İtirazlar” hakkındaki Hükmü. 291

iv-) “Hilaire, Constantine ve Benjamin ve Diğerleri” vakasında Ame.İHM’nin 21/06/2002 tarihli esasa dair Hükmü  292

12. “Digna Ochoa y Placido ve diğerleri Vakası” (Meksika), (Mahkeme Talimatı 17/11/1999; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 28/08/2001) (isimleri belirli 4 kişinin yanı sıra, isimleri, sayıları ve hatta mensubiyet/aidiyet gibi herhangi bir bağı da belirsiz kişiler için koruma kararı) 295

i-) Ame.İHM’nin geçici önlemler Talimatı 17/11/1999 (Devletten isimleri belli 4 kişinin korunması ile hükümetler-dışı insan hakları örgütünde çalışan yahut buraya gelen kişilerin korunması konulu Talimat) 295

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 28/08/2001. 297

iii-) “Digna Ochoa y Placido ve Diğerleri” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 298

13. “Anayasa Mahkemesi Vakası” (Peru), (Mahkeme Başkanının Talimatı 07/04/2000; Mahkeme Talimatı 14/08/2000; Mahkeme Hükmü 31/01/2001; Mahkemenin geçici önlemi kaldırma Talimatı 14/03/2001) 301

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlemler Talimatı 07/04/2000 (ilgili kişinin bedensel, psikolojik ve manevi bütünlüğünü etkili biçimde temin edecek gerekli bütün önlemlerin derhal alınması konulu Talimat) 301

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 14/08/2000 (Başkanın Talimatının Mahkemece onaylanması ve önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 304

iii-) “Anayasa Mahkemesi” vakasında Ame.İHM’nin 31/01/2001 tarihli hükmü  306

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlemi kaldırma Talimatı 14/03/2001. 307

v-) “Anayasa Mahkemesi” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 308

vi-) “Anayasa Mahkemesi” vakasında geçici önlemin “mülkiyet hakkı” unsuru bağlamında “Ivcher Bronstein”, “Five Pensioners” ve “Mayagna (Sumo) Awas Tingni Community” vakaları hükümleriyle karşılaştırmalı olarak bazı tespitler 310

14. “Haitili ve Haiti kökenli Dominikli kişiler Vakası” (Dominik Cumhuriyeti), (Mahkeme Talimatı 07/08/2000, 18/08/2000; Mahkeme Başkanının Talimatı 14/09/2000; Mahkeme Talimatı 12/11/2000, 26/05/2001; Mahkeme Başkanının Talimatı 05/10/2005; Mahkeme Talimatı 02/02/2006) 317

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 07/08/2000 (iki kişinin Mahkeme önünde geçici önleme ilişkin olarak yapılacak duruşmaya tanık sıfatıyla davet edilmesi konulu Talimat) 317

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/08/2000 (isimleri belirtilen kişilerin korunması, iki kişinin ülkeden sınırdışı edilmemesi, iki kişinin ülkeye derhal dönmelerine izin verilmesi, iki ailenin küçük çocuklarıyla Dominik Cumhuriyetinde yeniden bir araya gelmelerinin sağlanması konulu Talimat) 318

iii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 14/09/2000 (isimleri belirtilen iki kişinin yaşamlarının korunması, bunlardan birinin ülkeden sınırdışı edilmemesi ve diğerinin ise ülkeye derhal dönmesine izin verilmesi konulu Talimat) 320

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 12/11/2000 (Başkanın Talimatının Mahkemece onaylanması, bir kişinin ülkeden sınırdışı edilmemesi ve diğerinin ise ülkeye derhal dönmesine izin verilmesi konulu Talimat) 321

v-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 26/05/2001 (18/08/2000 ve 12/11/2000 günlü Talimatların sürdürülmesini ve yeni unsur olarak Mahkemenin Devletten, ilgili kişilerin geçici önlem yararlanıcıları olduklarını gösterir kimlik belgesini Devletin onlara vermesini ve ayrıca bu kişilerin sınırdışı edilmemelerine Mahkemece karar verilmiş olduğu hususunda Devletin kendi yetkili makamlarına yazılı olarak yazılı bildirimde bulunmasını talep eden Talimat) 321

vi-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 05/10/2005 ve Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 02/02/2006 (Başkanın Talimatının Mahkemece onaylanması ve geçici önlemlerin sürdürülmesi konulu Talimat) 323

vii-) “Haitili ve Haiti kökenli Dominikli kişiler” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 324

15. “La Nacion Gazetesi Vakası” (Kosta Rika), (Mahkeme Başkanının Talimatı 06/04/2001; Mahkeme Talimatı 21/05/2001, 23/05/2001, 07/09/2001, 06/12/2001, 26/08/2002; Mahkeme hükmü 02/07/2004 “Herrera-Ulloa v. Kosta Rika”) 327

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 06/04/2001. 327

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 21/05/2001. 328

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 23/05/2001. 329

iv-) - _Toc170123839

v-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 06/12/2001. 333

vi-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 26/08/2002. 334

vii-) “La Nacion Gazetesi” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 334

viii-) “Herrera-Ulluoa v. Kosta Rika” vakasında Mahkemenin 02/07/2004 tarihli esasa dair Hükmü  336

16. “Gallardo Rodriguez Vakası” (Meksika), (Mahkeme Başkanının Talimatı 20/12/2001, 23/01/2002, 14/02/2002; Mahkeme Talimatı 18/02/2002) 337

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 20/12/2001. 337

ii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 23/01/2002. 338

iii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 14/02/2002. 338

iv-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/02/2002. 339

v-) “Gallardo Rodriguez” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 340

17. “Urso Branco Cezaevi Vakası” (Brezilya), (Mahkeme Talimatı 18/06/2002, 29/08/2002, 22/04/2004, 07/07/2004) 342

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 18/06/2002. 342

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 29/08/2002. 346

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatları 22/04/2004 ve 07/07/2004. 349

18. “Jiguamiando Topluluğuna ve Curbarado ailelerine mensup 2125 kişi Vakası” (Kolombiya), (Mahkeme Talimatı 06/03/2003) 350

i-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 06/03/2003. 350

ii-) “Jiguamiando Topluluğu ve Curbarado” vakasında geçici önleme ilişkin bazı tespitler 355

19/a. “Boyce ve Joseph Vakası” (Barbados), (Mahkeme Başkanının Talimatı 17/09/2004; Mahkeme Talimatı 25/11/2004) 363

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 17/09/2004. 363

ii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 25/11/2004. 364

iii-) “Boyce ve Joseph v. Barbados” vakasında 2004 yılındaki geçici önlem uygulamasına ilişkin bazı tespitler 365

19/b. “Boyce ve Diğerleri Vakası” (Barbados), (Mahkeme Başkanının Talimatları 11/02/2005, 20/05/2005; Mahkeme Talimatı 14/06/2005) (önceki geçici önlemin sürdürülmesine ilaveten geçici önlemin yeni iki kişiyi de kapsayacak şekilde genişletilmesi) 368

i-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 11/02/2005. 368

ii-) Ame.İHM Başkanının acil önlem Talimatı 20/05/2005. 369

iii-) Ame.İHM’nin geçici önlem Talimatı 14/06/2005. 371

iv-) “Boyce ve Diğerleri v. Barbados” vakasında 2005 yılındaki geçici önlem uygulamasına ilişkin bazı tespitler 372

BÖLÜM 4 – AMERİKAN İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN GEÇİCİ ÖNLEME İLİŞKİN İÇTİHATLARI VE REFERANSLARI. 375

1) Ulusal hukukta geçici önlem: “Ulusal hukuk sistemlerinde (ulusal usul hukukunda) geçici önlemlerin amacı, genel olarak, derdest bulunan bir davada (pendente lite) eylemleriyle/(tasarruflarıyla) verilecek olan esas hakkındaki hükme halel gelmemesini güvence altına alarak, uyuşmazlık taraflarının haklarını korumaktır”  376

2) Uluslararası İnsan Hakları Hukuku çerçevesinde geçici önlemlerin niteliği: * “Uluslararası İnsan Hakları Hukuku çerçevesinde geçici önlemler, sadece yargısal bir durumun korunması anlamında bir güvence sağlayan nitelikte olmakla kalmaz ve fakat, bunlar insan haklarını koruduğu için, esastan/temelden koruyucu nitelik de taşırlar. Fevkalade ağır ve acil bir durumun ve ilgili kişilerin telafisi olanaksız zarar görmesinin önlenmesi temel gerekleri dikkate alındığında, geçici önlemler, önleyici nitelikte gerçek bir yargısal güvence haline gelir”, ** “Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda geçici önlemlerin amacı bunun/(ulusal hukuktakinin) ötesine geçer; zira bunlar, esası itibariyle önleyici nitelikte olmalarına ilaveten, kişilerin telafisi olanaksız zarar görmesini önlemeyi hedefleyerek, temel hakları etkili biçimde korurlar”  380

3) Geçici önlemin niteliği ve süresi: “Geçici önlemlerin istisnai niteliktedir ve bu nedenle koruma ihtiyacı ortaya çıkması halinde bunlara karar verilir ve bir kez karar verildiğinde, “fevkalade ağır ve acil vakalarda ve kişilerin telafisi olanaksız zarar görmelerini engellemek için gerekli olduğu zaman” şeklindeki temel gerekler mevcut olduğu sürece yürürlükte tutulması icap eder”. 388

4) Geçici önlemi sürdürme ya da kaldırma yetkisi münhasıran Mahkemeye aittir: * “Koruma altına alınan kişilerin yaşamlarının ve emniyetlerinin ağır yahut hali hazır bir risk altında olmadığı kanıtlandığı takdirde, geçici önlemleri kısmen ya da tamamen kaldırmak Mahkemenin yetkisindedir”; ** “Bir geçici önlemi sürdürmeye yahut kaldırmaya karar verme yetkisini sadece Mahkeme haizdir. Dolayısıyla, Mahkemenin kabul ettiği geçici önlemler, Mahkeme bunların kaldırılması talimatını verene dek tamamen yürürlükte kalır ve sonuçlarını doğururlar”; *** “Devletin, geçici önlem Talimatının gereklerini yerine getirmesi halinde Mahkeme geçici önleme gerek kalmadığını tespitle bunu kaldırır”  390

5) Devletin genel yükümlülükleri: “Kendi yargı yetkisine tabi tüm kişileri korumak üzere güvenlik önlemlerini almak Devletin sorumluluğudur; bu yükümlülük, Amerikan Sözleşmesinin denetim organlarının önündeki işlemlerle bağlantılı kişiler bakımından daha da bariz şekilde söz konusudur”. 391

6) “prima facie kriteri” ve “karineler” standardı: * “Vakanın prima facie değerlendirmesi ve koruma ihtiyacını ortaya çıkartan karineler” standardı; ** “Komisyon Yönetmeliği, “kişilerin telafisi olanaksız zarar görmelerini önlemek bakımından gerekli olduğu zaman, Komisyon, ihbara konu olguların doğruluğunun teyit edildiği vakalarda telafisi olanaksız zararı önlemek üzere geçici önlemler alınmasını talep edebileceğini” öngörmektedir. Dolayısıyla burada söz konusu mesele olguların gerçekliğinin tam olarak belirlenmiş olmasından ziyade, Komisyonun bunların doğru olduğunu varsayması için makul dayanakları bulmasıdır”. 395

7) Mahkeme hükmünü verdikten sonra, hükme uyulup uyulmadığının denetimi aşamasında da “prima facie kriteri” uyarınca acil ya da geçici önleme karar verebilir “Verdiği hükümlere uyulmasının denetimi aşamasında da Mahkeme, sunulan bilgiler fevkalade ağır ve acil ve kişilerin telafisi olanaksız zarar tehlikesi altında olduğunu “prima facie” gösteren bir durumun mevcudiyeti halinde acil ve geçici önlemler uygulayabilir”. 399

8) Mahkeme geçici önleme “resen karar verme” ve geçici önlem “talimatlarının kapsamını belirleme” yetkisini haizdir: * “Sözleşme (md.63/2) ve (yürürlükteki) Mahkeme Usul Kuralları (md.25/1) uyarınca Mahkeme resen geçici önleme karar verme yetkisini haizdir”; ** “Uluslararası yargı organı olarak Amerikan Mahkemesi, kendi yetkesine yerleşik şekilde, talimatlarının ve kararlarının kapsamını belirleme yetkisini haizdir”. 400

9) Mahkeme Başkanının acil önleme karar verme yetkisi: * “Mahkeme oturum halinde olmadığında Başkan görevi gereği (de oficio), kişilerin telafisi olanaksız zarar görmesini engellemek üzere fevkalade ağır ve acil hallerde acil önlemler (“urgent measures”) almaya yetkilidir”; ** “Her şeyden önce, Mahkemenin Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi (md.63/2) çerçevesinde kabul edebileceği geçici önlemler ile Başkanın Mahkeme Usul Kuralları (md.23/4) uyarınca taraflara geçici nitelikte talimat vermek üzere yetkilendirildiği, ve bu yolla Mahkemeye bilahare uygun sonuç doğuracak herhangi bir kararı alabilmesi imkanını getiren; başka deyişle, Mahkemenin kendisini bir emri vaki karşısında bulmamasını sağlayan, acil önlemler arasındaki farklılığın net biçimde ortaya konulması önem taşımaktadır.”  402

10) Geçici önleme uymak yükümlülüğü ve pacta sunt servanda kriteri: “Sözleşme (md.63/2) hükmü, işbu Mahkeme tarafından talimatı verilen geçici önlemleri kabul etmeyi Devlet açısından uyulması zorunlu kılmaktadır; zira bu unsur, Devleti sözleşmesel uluslararası yükümlülüklerini iyi niyetle (pacta sunt servanda) (MSG, ahde vefa ilkesi uyarınca) yerine getirme yükümlülüğü altına koyan ve uluslararası içtihatla da desteklenen şekilde, devletin uluslararası sorumluluğuna ilişkin hukukun bir temel ilkesine dayanmaktadır”. 403

11) “pacta sunt servanda” ve “restitutio in integrum” kriterlerinin birlikte belirtilmesi: “Taraf Devletler, iki denetim organının işleyişine ilişkin olanlar dahil, Sözleşmenin tüm hükümlerine iyi niyetle (pacta sunt servanda) (MSG, ahde vefa ilkesi uyarınca) tam olarak uymak zorundadırlar; ve Sözleşmenin temel amacının insan haklarının etkili biçimde korunmasını güvence altına almak (Ame.İHS md.1/1; 2; 51 ve 63/2) olduğu görüşüyle Taraf Devletler, mağdur oldukları ileri sürülenlerin haklarını eski hale iade etmeyi (restitutio in integrum) engelleyebilecek tasarruflardan kaçınmalıdırlar”. 405

12) Ulusal mevzuat ileri sürülerek sözleşmesel yükümlülüğün ifasından kaçınılamaz ve acil ya da geçici önlem talimatları da bu yükümlülük kapsamındadır: * “Devletler, genel uluslararası hukukun bir temel ilkesini düzenleyen 1969 tarihli Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (md.26)’da belirtildiği üzere andlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerine iyi niyetle (pacta sunt servanda) uymak zorundadırlar”; ** “Amerikan Mahkemesi, 1969 tarihli Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (md.27) uyarınca, Devletlerin, üstlenmiş bulundukları uluslararası sorumluluklarını yerine getirmeyi iç/(ulusal) gerekçelerle reddedemeyeceklerini yahut sorumluluklarını yerine getirmemeyi ulusal hukuk hükümlerine dayanarak meşrulaştıramayacaklarını ifade etmiştir”. 406

13) “pacta sunt servanda” ve “effet utile” kriterlerinin birlikte belirtilmesi: “Sözleşmeye Taraf Devletler, Devletlerin uluslararası sorumluluğuna dair bir temel hukuk ilkesi olan, sözleşmesel yükümlülükleri iyi niyetli şekilde (pacta sunt servanda) (MSG, ahde vefa ilkesi uyarınca) yerine getirmek zorundadırlar. Devletler bu tür hükümlerin etkili olmasını (effet utile) da güvence altına almak zorundadırlar”. 409

14) Tanıkların geçici önlem ile korunması: Mahkeme geçici önlemleri kabul etmek suretiyle, Mahkeme önünde ifade veren tanıkları ve/veya o tanıkların akrabalarını koruma altına almıştır 412

15) Tanıkların geçici önlem ile korunması: * “Bir kişinin yargılama işlemlerinin sonucundan doğrudan bir menfaatinin bulunması yahut Komisyon önündeki bir vakada bir şikayetçi olarak yer almış olması, onun bu Mahkeme önüne çıkması bakımından bir engel teşkil etmez; o kadar ki, Mahkeme uygulamasında mağdurun yahut onun akrabalarının ifadelerini bile kabul etmiştir”; ** “Bir davada verilecek karardan doğrudan bir menfaati bulunan yahut Komisyon önündeki işlemlerde yer alabilecek olan bir kişinin bu durumu kendiliğinden (per se) söz konusu kişinin Mahkeme önünde ifade vermesine engel teşkil etmez. Kaldı ki Mahkeme pratikleri bizzat mağdurun yahut onun ilk derece akrabasının bu şekilde ifade vermesine olanak tanındığını da göstermektedir”. 414

16) Belli gruba mensup ve fakat isimleri belirsiz kişilerin geçici önlem ile korunması: “Mahkeme çeşitli kereler, her ne kadar koruma önlemlerine karar vermek için telafisi olanaksız zarar görme riski altındaki kişilerin belirlenmesini/gösterilmesini gerekli bir unsur olarak mütalaa etmişse de, izleyen süreçte isimleri daha önce zikredilmemiş ve fakat belli bir gruba mensup oldukları için büyük bir tehlike durumu altında bulundukları tespit ve teyit edilmiş çok sayıda kişiyi kapsayacak şekilde koruma talimatı vermiştir”. 415

17) Mahkeme belli bir kurumda özgürlüğünden yoksun bırakılarak alıkonulan tüm kişileri kapsayacak şekilde geçici önlem kararı vermiştir 417

18) Devletin erga omnes yükümlülüğü ve üçüncü kişilere karşı da koruma yükümlülüğü: * “Amerikan Sözleşmesinde yer verilen hakların etkili biçimde güvence altına alınması için Taraf Devlet, kendi yargı yetkisine tabi tüm kişileri koruma bakımından, erga omnes, yükümlülük altındadır. Mahkemenin görüşüne göre bu husus, sözü edilen genel yükümlülüğün sadece Devlet makamları bakımından değil ve fakat, herhangi bir türdeki düzensiz silahlı gruplar söz konusu olduğunda bile geçerli olacak şekilde, üçüncü taraf konumundaki bireysel eylemler bağlamında da emredici olduğu anlamına gelir”; ** “Mahkeme, işbu vakanın özel şartlarını ve ... Devletindeki silahlı çatışmaya ilişkin genel durumu göz önünde bulundurarak, söz konusu Topluluklara mensup tüm kişilerin, Amerikan Sözleşmesi ve Uluslararası İnsancıl Hukuk normları ışığında, geçici önlemler suretiyle korunmalarının gerekli olduğunu tespit etmektedir”  419

19) Ölüm cezası infazlarının durdurulması konulu geçici önlem... 422

20) Kişilerin mutat ikametgahlarında yaşamalarını ya da oraya dönmelerini sağlama konulu geçici önlem: “Devlet, geçici önlemlerden yararlanacak kişilerin, Devlet ajanları yahut üçüncü kişilerden/bireylerden gelebilecek sindirme yahut tehditlere karşı güvence altına alınmalarını sağlayarak, mutat yerleşim yerlerinde yaşamaya devam etmelerini güvence altına almak ve yerlerinden edilen kişilerin kendi evlerine geri dönmeleri için gerekli koşulları sağlamak zorundadır”  423

21) Kişilerin kendi ülkelerine geri dönmelerine izin verilmesi konulu geçici önlem... 426

22) Kişilerin kendi ülkelerinden sınırdışı edilmemesi konulu geçici önlem... 428

23) Devletin, Mahkeme önünde ifade vermek üzere çağrılan kişilerin (bizzat mağdur, tanıklar, bilirkişiler) ülkeden çıkış ve ülkeye geri dönmesini sağlaması konulu geçici önlem... 428

24) Devletin, kendi ulusal makamlarına geçici önlem yararlanıcılarının sınırdışı edilmemesine dair geçici önlem kararı konusunda yazılı bildirimde bulunması ve bu geçici önlem yararlanıcılarına Mahkemece koruma sağlandığını gösterir yazılı belge vermesi konulu geçici önlem... 429

25) Ailelerin birleştirilmesi konulu geçici önlem... 429

26) “Küçük çocukların biyolojik bağı bulunan ailesi mensuplarına teslim edilmesi” konulu ve “çocuğun aile içinde özel olarak korunması hakkının ve babasına kavuşmasının sağlanması” konulu geçici önlem    430

27) Devletin, ulusal insan hakları örgütünün ülkenin çeşitli yerlerindeki binalarının, burada çalışanların ve buraya gelenlerin güvenliklerini koruması talimatını içeren geçici önlem... 431

28) Mesleğin özgürce icrasını güvence altına alma konulu geçici önlem: *“Devletten, avukat ...’nın usulsüz baskılara maruz kalmaksızın mesleğini icra etmesi hakkını güvence altına almasını talep eden Talimat”; ** “Devletten, insan hakları avukatlarının faaliyetlerini özgürce yerine getirmelerini ve çalışmalarının sınırlandırılmaması yahut engellenmemesini sağlamasını talep eden Talimat”; *** “Devletten, savcı ...’nın misilleme yahut baskı olmaksızın görevini ifa edebilmesi için gerekli bütün önlemleri almasını talep eden Talimat”; **** “Devletten, yargıçların bağımsızlığını sağlayan önlemler almasını talep eden geçici önlem”. 434

29) Tutuklama kararının icra edilmesi konulu geçici önlem: “Hükümetten, suç isnat edilen güvenlik görevlileri hakkında ulusal ceza mahkemesi önünde derdest bulunan davada çıkarılmış tutuklama kararlarının yerine getirilmesi için elindeki bütün imkanları kullanması konulu geçici önlem”. 435

30) Mahpusa uygun tıbbi tedavi sağlanması konulu geçici önlem... 436

31) Mahpusa kendi seçeceği hekim tarafından muayene ve tedavi edilme imkanı sağlanması konulu geçici önlem    437

32) Mahpusluk rejimi ve koşullarının Ame.İHS (md.5) gereklerine ve evrensel insan hakları standartlarına uygun hale getirilmesi konulu geçici önlem... 437

33) Malvarlığının/(mülkiyetin) (yerli halkların topraklarını ve doğal kaynaklarını kullanma ve yararlanması dahil) korunması konulu geçici önlem... 439

34) Devletin, mağdurun mevcut durumunu (status quo) değiştirecek tasarrufta bulunmaması konulu geçici önlem    441

35) Devletin, gazeteci başvurucunun adını “Hükümlüler Kaydına” (sabıkalılar kaydı) “geçirmemesi” konulu geçici önlem    442

36) Devletin, gazeteci başvurucunun adını “Hükümlüler Kaydından” (sabıkalılar kaydı) “çıkarması” konulu geçici önlem    442

37) Devletin, ulusal mahkeme kararının mahkum gazetecinin cezasına ilişkin hüküm bölümünün aynı gazetede yayımlanması yönündeki unsurunun yerine getirilmesini askıya alması konulu geçici önlem    443

38) Devletin, Mahkeme Talimatıyla korunan kişilerin “ifade özgürlüğü hakkını” korumak üzere gerekli bütün önlemleri alması konulu geçici önlem... 443

39) Devletin güvenlik güçleri üzerinde kontrol ve gözetim mekanizması kurması konulu geçici önlem    445

40) Devletin, geçici önlem ile koruma altına alınan kişilerin acil irtibat kurabilmesi için ülkenin belli yerinde “sivil irtibat bürosu” kurması konulu geçici önlem... 445

41) Devletin, geçici önlem ile koruma altına alınan kişiler için “insani amaçlı mülteci bölgesi” kurarak burada “gönderilen yardımları almalarını” sağlaması ve süreklilik temelinde “izleme ve iletişim kurma mekanizmasını” oluşturması konulu geçici önlem... 445

42) Devletin, geçici önlem ile koruma altına alınan kişilerin bir yerden başka yere yolculukları ve kamu taşıma hizmetlerinden yararlanmaları sırasında taciz ve şiddet eylemlerine karşı korunmalarını ve gereksinimlerini karşılamalarını sağlama konulu geçici önlem... 446

43) Devletin şikayet edilen olayları soruşturma ve sorumluları tespit ve cezalandırma yükümlülüğü: “Devletin, şikayet konusu olaylar hakkında soruşturma yapmak ve sorumluları tespit ederek cezalandırmakla yükümlü olduğunu belirleyen ve bunu talep eden geçici önlem”. 447

44) Etkili soruşturma kriteri: Soruşturma yapma ödevinin, verimsiz bir sonucu amaçlayan bir formalite olarak değil de, ciddiyetle yürütülmesi gerektiği içtihadı 453

45) Geçici önlem yararlanıcılarını Hükümet ile işbirliği yapmaları hususunda Komisyon ve/veya Hükümetin onları ikaz etmesi konulu geçici önlem: ** “Hükümetten ve Komisyondan, önlemlerden yararlanacak olanları, daha etkin güvenlik önlemleri sağlayabilmesi için Hükümet ile işbirliği yapmaları hususunda ikaz etmelerini talep eden Talimat”; ** “Önlemlerden yararlanacak olanların Devlet ile işbirliği yapmakla yükümlü olduklarını belirleyen Talimat”  456

46) Karara bağlanan geçici önlemlerin planlanması ve uygulanmasına yararlanıcıların (ve/veya temsilcilerinin) katılımını temin ve onları bilgilendirme konulu geçici önlem: * “Devletten, önlemlerin planlanması ve icrasına şikayetçilerin katılmasını temin etmesini ve genel olarak, Mahkemenin talimatını verdiği önlemler konusunda kaydedilen ilerleme hususunda onları bilgilendirmesini talep eden Talimat”; ** “Devletten, yetkili ulusal makamların sağlayacağı etkili eşgüdüm ve saydamlıkla Mahkemece karara bağlanan geçici önlemleri etkili biçimde uygulamasını talep eden Talimat”  457

47) Devletin ve Amerikan Komisyonunun, Mahkemece karara bağlanan geçici önlemlerin eşgüdümü ve izlenmesi/denetimi için uygun bir mekanizma kurmaları konulu geçici önlem... 462

48) Devletin, acil ya da geçici önlemler Talimatını yerine getirmek üzere aldığı önlemler hakkında Mahkemeye rapor sunması yükümlülüğü: * “Devlet, Mahkeme Talimatıyla korunan kişiler için aldığı önlemler hakkında Mahkemeye rapor sunmakla yükümlüdür ve Devletin Talimata ne şekilde uyduğuna ilişkin rapor sunma yükümlülüğü, vakanın Mahkemece değerlendirilmesi bakımından yaşamsal önemi haizdir”; ** “Devletin rapor sunma yükümlülüğüne uymaması, acil ya da geçici önlemlerin yargısal niteliği dikkate alındığında fevkalade ağır bir duruma yol açar”; *** “Devletin rapor sunma yükümlülüğü sadece resmi olarak bir belgenin Mahkemeye iletilmesiyle yerine getirilmiş olmaz; bu, ikili bir yükümlülüktür; bir yandan, bir raporun resmi olarak sunulmasını gerektirirken, öte yandan da söz konusu yükümlülüğün işaret ettiği hususlarda, belirlenen zaman sınırı içinde, spesifik, doğru, güncel ve ayrıntılı bilgi sunulması anlamına gelir”; **** “Rapor sunma yükümlülüğü gereğince yerine getirilmediği takdirde, Mahkeme AİHS (md.68) uyarınca ilgili Taraf Devletin tarafı bulunduğu vakada Mahkeme hükmüne riayet etme yükümlülüğünü yerine getirmediğini ilan eder ve ayrıca Ame.İHS (md.65) ve Ame.İHM Statüsü (md.30) uyarınca Mahkemenin ADÖ Genel Kuruluna sunacağı yıllık raporunda bu hususlar belirtilir ve konuya ilişkin tavsiyelerde bulunulur”  463

Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde Geçici Önlem Uygulamasına İlişkin Vaka Listesi              467

Amerikalılararasi Insan Haklari Komisyonu Kararları....................................................... 503

Amerikan Insan Hakları Sözleşmesi Sistemine Ilişkin Kaynakça.................................... 507

 

İKİNCİ KİTABIN EKİ

AFRİKA İNSAN VE HALKLARIN HAKLARI ŞARTI

SİSTEMİNDE GEÇİCİ ÖNLEM

BÖLÜM 1 – AFRİKA İNSAN VE HALKLARIN HAKLARI ŞARTI SİSTEMİNDE GEÇİCİ ÖNLEM    513

A-) Afrika Birliği Örgütü (ABÖ) belgesi olarak AİHHŞ (1981) ve ABÖ’den “Afrika Birliği”ne geçiş  513

1. Afrika Birliği Örgütü (ABÖ) belgesi olarak AİHHŞ (1981) 513

2. ABÖ’den “Afrika Birliği”ne geçiş. 516

B-) “AİHHK/UK”da ve “Afrika Şartının Mahkeme Kuran Protokolü’nde “geçici önlem” kurumu  517

1. AİHHŞ sisteminde “geçici önlem” kurumu AİHHK/UK’nda düzenlenmiştir 517

2. “Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartının bir Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi Kurulmasına İlişkin Protokolü” ve doğrudan Protokolde “geçici önlem” normuna yer verilmesi 520

 

 

 

BÖLÜM 2 – AFRİKA İNSAN VE HALKLARIN H