^{Uluslararası Hava Taşımalarında}Taşıyıcının Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
Özet 15
Giriş 17
1. ULUSLARARASI HAVA TAŞIMACILIĞINDA TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER VE UYGULANMA ŞARTLARI 21
1.1. Taşıyıcının Sorumluluğunu Düzenleyen Hükümler 21
1.1.1. Genel Olarak 21
1.1.2. 1929 tarihli Varşova Konvansiyonu, Tadil ve Ek Protokolleri (Varşova/Lahey Sistemi) 21
1.1.2.1. 1929 tarihli Varşova Konvansiyonu 21
1.1.2.2. 1955 tarihli Lahey Protokolü 22
1.1.2.3. 1961 tarihli Guadalajara Ek Konvansiyonu 25
1.1.2.4. 1971 tarihli Guatemala City Protokolü 26
1.1.2.5. 1975 tarihli Montreal Protokolleri 28
1.1.3. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu 31
1.1.3.1. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu Öncesinde Yaşanan Gelişmeler 31
1.1.3.2. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu’nun Hazırlanması 34
1.1.4. Ulusal Hukuk 37
1.1.4.1. Genel Olarak 37
1.1.4.2. Mahkemenin Kendi Hukuku (Lex Fori) 37
1.1.4.3. Sözleşme ile Belirlenen Hukuk 39
1.1.4.4. Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kurallarına Göre Uygulanacak Hukuk 39
1.2. Uygulanma Şartları 40
1.2.1. Genel Olarak 40
1.2.2. Taraflar Arasında Bir Taşıma Sözleşmesi Bulunmalıdır 41
1.2.3. Taşıma Uluslararası Nitelikte Olmalıdır 44
1.2.4. Taşıma Hava Aracı ile Yapılmalıdır 50
1.2.5. Taşıma Ücret Karşılığında Yapılmalıdır 51
1.2.6. Taşımanın Konusu Yolcu, Bagaj veya Yük Olmalıdır 53
2. ULUSLARARASI HAVA TAŞIMALARI BAKIMINDAN TAŞIYICI 57
2.1. Genel Olarak 57
2.2. Akdi Taşıyıcı 60
2.3. Fiili Taşıyıcı 60
2.4. Mütevali Taşıyıcı 61
3. TAŞIYICININ SORUMLU OLDUĞU HALLER 65
3.1. Genel Olarak 65
3.2. Yolcunun Ölümü veya Yaralanması 65
3.2.1. Şartları 65
3.2.1.1. Genel Olarak 65
3.2.1.2. Kaza 66
3.2.1.3. Kazanın Belirli Bir Süre İçinde Meydana Gelmesi 72
3.2.1.3.1. Genel Olarak 72
3.2.1.3.2. Biniş İşlemleri Sırasında 73
3.2.1.3.3. Hava Aracında 77
3.2.1.3.4. İniş İşlemleri Sırasında 80
3.2.1.4. Zarar 82
3.2.1.4.1. Ölüm 82
3.2.1.4.2. Yaralanma 84
3.2.1.5. İlliyet Bağı 90
3.2.2. Hukuki Niteliği 91
3.2.3. Sağlıklı Yolcuya Koronavirüs (Covid–19) Bulaşmasının Taşıyıcının Sorumluluğu Bakımından Değerlendirilmesi 96
3.3. Bagaj veya Yükün Ziyaı veya Hasara Uğraması 103
3.3.1. Şartları 103
3.3.1.1. Genel Olarak 103
3.3.1.2. Zarara Sebep Olan Olay 106
3.3.1.3. Zarara Sebep Olan Olayın Havayoluyla Taşıma Sırasında Meydana Gelmesi 107
3.3.1.4. Zarar 111
3.3.1.4.1. Ziya 111
3.3.1.4.2. Hasar 115
3.3.1.5. İlliyet Bağı 116
3.3.2. Hukuki Niteliği 117
3.4. Yolcu, Bagaj ve Yük Taşımasındaki Gecikme 120
3.4.1. Genel Olarak 120
3.4.2. Şartları 121
3.4.2.1. Gecikme 121
3.4.2.2. Zarar 125
3.4.2.3. İlliyet Bağı 130
3.4.3. Hukuki Niteliği 131
3.5. Hava Sevk Fişinin Hiç veya Gereği Gibi Düzenlenmemesi 132
3.5.1. Genel Olarak Hava Sevk Fişi 132
3.5.1.2. Tanımı 132
3.5.1.3. Düzenlenmesi 133
3.5.1.4. İçeriği 135
3.5.1.5. İspat Gücü 135
3.5.1.5.1. Genel Olarak 135
3.5.1.5.2. Taşıma Sözleşmesinin Varlığı ve Şartları Bakımından 137
3.5.1.5.3. Yükün Kabul Edilip Edilmediğinin Tespiti Bakımından 137
3.5.1.5.4. Yükle İlgili Bazı Özellikler Bakımından 138
3.5.2. Hava Sevk Fişinin Hiç Düzenlenmemiş Olması veya Gerekli Kayıtları İçermemesi 142
3.5.3. Hava Sevk Fişinde Yer Alan Beyan ve Ayrıntıların Yanlış, Düzensiz ya da Eksik Olması 143
4. TAŞIYICININ ADAMLARININ FİİLLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU 149
4.1. Taşıyıcının Adamları Kavramı 149
4.1.1. Genel Olarak 149
4.1.2. Taşıyıcının Tabiyetinde Bulunan Kişiler 151
4.1.3. Taşıyıcının Hizmetlerinden Yararlandığı Kişiler 153
4.2. Sorumluluğun Şartları 157
5. TAŞIYICININ SORUMLULUKTAN KURTULMASI 159
5.1. Genel Olarak 159
5.2. Kurtuluş Kanıtı 159
5.2.1. Genel Olarak 159
5.2.2. Varşova/Lahey Konvansiyonu’na Göre 160
5.2.3. 1975 tarihli 4 Numaralı Montreal Protokolü’ne Göre 163
5.2.4. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu’na Göre 164
5.3. Müterafik Kusur 165
5.4. Belirli Süreler İçerisinde Hasar İhbarında Bulunulmaması 168
5.5. Belirli Bir Süre İçinde Dava Açılmaması 171
5.6. Sorumsuzluk Kayıtları 172
6. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVASI 175
6.1. Dava Sebebi 175
6.2. Davanın Tarafları 177
6.2.1. Davacı 177
6.2.1.1. Yolcunun Ölümü veya Yaralanması Halinde 177
6.2.1.2. Bagaj veya Yükün Ziyaı veya Hasara Uğraması Halinde 178
6.2.1.3. Yolcu, Bagaj ve Yükün Taşınmasındaki Gecikme Halinde 180
6.2.2. Davalı 181
6.2.2.1. Taşıyıcı 181
6.2.2.2. Taşıyıcının Adamları 183
6.3. Tazminat Miktarı 184
6.3.1. Genel Olarak 184
6.3.2. Miktar ile Sınırlı Sorumluluk İlkesinin Uygulandığı Haller 184
6.3.2.1. Genel Olarak 184
6.3.2.2. Taşıyıcının Sorumlu Olduğu Haller Bakımından Öngörülen Miktar Sınırları 187
6.3.2.3. Miktar Sınırlarında Esas Alınan Değerler 193
6.3.3. Miktar ile Sınırlı Sorumluluk İlkesinin Uygulanmadığı Haller 195
6.3.3.1. Genel Olarak 195
6.3.3.2. Taşıyıcının veya Adamlarının Belirli Nitelikteki Davranışları 195
6.3.3.2.1. Varşova/Lahey Konvansiyonu’na Göre 195
6.3.3.2.2. 1975 tarihli 4 Numaralı Montreal Protokolü’ne Göre 197
6.3.3.2.3. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu’na Göre 197
6.3.3.3. Taşıma Belgelerinin Düzenlenmemesi veya Gerekli Kayıtları İçermemesi 199
6.3.3.3.1. Varşova/Lahey Konvansiyonu’na Göre 199
6.3.3.3.2. 1975 tarihli 4 Numaralı Montreal Protokolü’ne Göre 203
6.3.3.3.3. 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu’na Göre 203
6.4. Dava Açma Süresi 204
6.5. Görevli Mahkeme 206
6.6. Yetkili Mahkeme 209
6.7. İspat Yükü 214
6.8. Tahkim 214
Sonuç 215
EKLER 225
EK 1: 1929 tarihli Varşova Konvansiyonu 225
EK 2: 1955 tarihli Lahey Protokolü 240
Ek 3: 1961 tarihli Guadalajara Ek Konvansiyonu 252
EK 4: 1971 tarihli Guatemala City Protokolü 259
EK 5: 1975 tarihli 3 Numaralı Ek Protokol 273
EK 6: 1975 tarihli 4 Numaralı Montreal Protokolü 282
EK 7: 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu 297
EK 8: Regulation (EC) No 261/2004 326
EK 9: Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik (SHY–YOLCU) 337
Kaynakça 345
Kavramlar Dizini 351