Uluslararası Hukuk Açısından Ege Karasuları Sınırlandırılması

ULUSLARARASI HUKUK AÇISINDAN EGE KARASULARI SINIRLANDIRILMASI



Uğur BAYILLIOĞLU



Karasularının İç Ve Yan Sınırı Ve Ege’deki Durum

- Karasularının İç Sınırı Ve Ege’deki Durum

- Karasularının Yan Sınırı Ve Ege’deki Durum

Karşılıklı Sahillerde Karasuları Sınırlandırması Açısından Ege’de Mevcut Durum

- Lozan Andlaşması Hükümleri

- Lozan Andlaşması İle Yetkilendirilen Sınır Komisyonu’nun Haritası Bağlamında Ortaya Atılan Yunan İddiaları

- 4 Ocak 1932 Tarihli Türk–İtalyan Andlaşması                  

- 4 Ocak 1932 Tarihli Mektup Teatisi

- 28 Aralık 1932 Tarihli Toplantı Tutanağı

- Menteşe Adaları’nın Yunanistan’a Devri Ve Yunanistan’ın Ankara Andlaşması’na Halefiyeti

- Kardak Krizi Ve Gri Bölgeler Tezi

- Ege’de Karasuları Sınırlandırmasının Örf Ve Adet Hukuku Bağlamında Yapılmış Olduğuna İlişkin Yunan İddiaları Ve Eleştirisi

- Değerlendirme: Ege’de Karşılıklı Sahillerde Karasuları Sınırlandırması Yoktur

Karasuları Sınırlandırması Açısından Uygulanan Yöntemler Ve Ege’de Uygulanması Gereken Yöntem

- Genel Olarak Karşılıklı Sahillerde Karasularının Dış Sınırını Tespit Yöntemleri

- Karasuları Sınırlandırması Ve Adaların Durumu

- Ege’de Karşılıklı Sahillerde Nasıl Bir Karasuları Sınırlandırması Yapılmalıdır?

Önsöz

Kısaltmalar   xiii

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

KARASULARININ İÇ VE YAN SINIRI VE EGE’DEKİ DURUM

1. KARASULARININ İÇ SINIRI VE EGE’DEKİ DURUM              3
2. Genel Olarak Esas Hat Yöntemleri 3
3. Ege’de Uygulanan Esas Hat Yöntemleri         7
4. Türkiye’nin Durumu          7
5. Türk Mevzuatındaki Durum ve Mevcut Uygulama       7
6. Türkiye’nin Düz Esas Hat Yöntemi Uyguladığına İlişkin Yunan İddiaları             12
7. Türkiye’nin Düz Esas Hat Uygulayabileceği Alanlar   16
8. Yunanistan’ın Durumu      20
9. Yunan Mevzuatındaki Durum ve Mevcut Uygulama    20
10. Yunanistan’ın Düz Esas Hat İddiaları             21
11. Ege’deki Körfezler ve Körfezlerin Girişinin Düz Bir Hat ile Kapatılması Meselesi:             27
12. Uluslararası Hukukta Körfezler ve Körfez Statüsüne Bağlanan Hukuki Sonuçlar               27
13. Ege’de Türkiye’nin Düz Hat ile Girişini Kapatabileceği Körfezler            30
14. Ege’de Yunanistan’ın Düz Hat ile Girişini Kapatabileceği Körfezler        39
15. Değerlendirme     40
16. KARASULARININ YAN SINIRI VE EGE’DEKİ DURUM          42

A. Genel Olarak Karasuları Yan Sınırını Tespit Açısından Kullanılan

Yöntemler:            42

1. Ege’de Karasularının Yan Sınırı     43
2. Lozan Andlaşması Düzenlemesi    43
3. Sınır Komisyonu’nun Kabul Ettiği Protokol ve Sonrasındaki Gelişmeler:            44
4. Ege’de Karasuları Yan Sınırı Nasıl Çizilmelidir?        48

İKİNCİ BÖLÜM

KARŞILIKLI SAHİLLERDE KARASULARI SINIRLANDIRMASI AÇISINDAN EGE’DE MEVCUT DURUM

1. LOZAN ANDLAŞMASI HÜKÜMLERİ        51
2. LOZAN ANDLAŞMASI İLE YETKİLENDİRİLEN SINIR KOMİSYONU’NUN HARİTASI BAĞLAMINDA ORTAYA ATILAN YUNAN İDDİALARI                                        57
3. 4 OCAK 1932 TARİHLİ TÜRK-İTALYAN ANDLAŞMASI

(Ankara Andlaşması)        59

1. Andlaşma’mn Yapılışı ve Çizilen Sınırın Niteliğinin Değerlendirilmesi 59
2. Andlaşma’nın Karasuları Sınırı Çizmediğine İlişkin Görüşler 60
3. Andlaşma’ nın Hem Aidiyet Belirlediği Hem de Karasuları Sınırlandırması Yaptığına İlişkin Olarak İleri Sürülebilecek Görüşler                62
4. Görüşümüz                          70
5. Andlaşma ile Karşılıklı Sahillerde Sınırlandırmada

Esas Alman Yöntem          72

1. 4 OCAK 1932 TARİHLİ MEKTUP TEATİSİ                             74
2. 28 ARALIK 1932 TARİHLİ TOPLANTI TUTANAĞI             76
3. Tutanak ile Çizilen Sınırın Niteliği                  76
4. Tutanak’ın Geçerliliği Konusundaki Uyuşmazlık ve Tarafların Tezleri78
5. Tutanak’a İlişkin Bazı Yunan İddiaları ve Eleştirisi  87
6. MENTEŞE ADALARI’NIN YUNANİSTAN’A DEVRİ VE YUNANİSTAN’IN ANKARA ANDLAŞMASI’NA HALEFİYETİ                98
7. KARDAK KRİZİ VE GRİ BÖLGELER TEZİ             99

A. Krizin Gelişimi                99

1. Kriz’in Sonuçlan ve Karasuları Sınırlandırması Açısından Mevcut

Duruma Hukuki Etkisi      104

1. Kriz’den Sonraki Gelişmeler ve Karasuları Sınırlandırması

Açısından Mevcut Hukuki Duruma Etkileri                107

1. Kriz ve Sonrasında AB’nin Ege Denizi’ndeki Sorunlara İlişkin

Tutumu ve Ege’deki Mevcut Duruma Etkisi               114

1. Kriz ve Sonrasında AB’nin Tutumu              114
2. Kriz ve Sonrasında AB’nin Tutumunun Ege’deki Mevcut Duruma

Hukuki Etkisi       122

Vin. EGE’DE KARASULARI SINIRLANDIRMASININ ÖRF VE ADET HUKUKU BAĞLAMINDA YAPILMIŞ OLDUĞUNA İLİŞKİN YUNAN İDDİALARI VE ELEŞTİRİSİ         125

1. Tarafların Uygulamaları  126
2. Tarafların Opinio Jurisleri 127
3. Türkiye’nin Opinio Jürisi   127
4. Türkiye’nin Karasuları Sınırlandırması Konusundaki Ulusal

Düzenlemeleri:    127

aa) 476 Sayılı Karasuları Kanunu’nun Düzenlemesi                128

bb) 2674 Sayılı Karasuları Kanunu’nun Düzenlemesi              131

1. Türkiye’nin Sınırlandırma Andlaşmaları     135
2. Türkiye’nin Deniz Hukuku Konferanslarındaki Tutumu         144

aa) I. Deniz Hukuku Konferansı’nda            144

bb) III. Deniz Hukuku Konferansı’nda        144

d) Türkiye’nin Ege’deki Karşılıklı Sahillerde Orta Hattın Sınır Oluşturduğuna İlişkin Opinio Jürisi Yoktur                 147

1. Yunanistan’ın Opinio Jürisi              150
2. Yunan Ulusal Düzenlemeleri           150
3. Yunanistan’ın Sınırlandırma Andlaşmaları                151
4. Yunanistan’ın Deniz Hukuku Konferanslarındaki Tutumu    153

aa) I. Deniz Hukuku Konferansı’nda            153

bb) III. Deniz Hukuku Konferansı’nda        154

1. Yunanistan’ın Ege’de Orta Hattı Tanımayan Uygulamaları ve Bunun Hukuki Sonucu 155

K- DEĞERLENDİRME: EGE’DE KARŞILIKLI SAHİLLERDE

KARASULARI SINIRLANDIRMASI YOKTUR        157

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KARASULARI SINIRLANDIRMASI AÇISINDAN UYGULANAN YÖNTEMLER VE EGE’DE UYGULANMASI GEREKEN YÖNTEM

1. GENEL OLARAK KARŞILIKLI SAHİLLERDE KARASULARININ DIŞ SINIRINI TESPİT YÖNTEMLERİ                          159
2. Erken Uygulamalar            159
3. UHK Çalışmaları               161
4. I. Deniz Hukuku Konferansı           162
5. Konferans’ta UHK Taslağı’nın Değiştirilmesi             162
6. Konferans’ta Karasuları ve Kıta Sahanlığı Sınırlandırması Arasında Meydana Getirilen Farklar ve Sonuçları        163
7. III. Deniz Hukuku Konferansı        167
8. Andlaşma ve Orta Hat/Tarihi Haklar/Diğer Özel Şartlar Yöntemi/Kuralı            172
9. Andlaşma             172
10. Orta Hat/Tarihi Haklar/Diğer Özel Şartlar..  175
11. Orta Hat               175
12. Tarihi Haklar       176
13. Diğer Özel Şartlar                178

aa) Özel Şart Oluşturan Durumlar  178

bb) Özel Şartların Hakça İlkelerle İlişkisi      181

1. Kuralın Örf ve Adet Hukuku Niteliği             184
2. Değerlendirme     185
3. Andlaşma Dışında Karasuları Sınırlandırması Yöntemleri Arasında Hiyerarşi Yoktur    185
4. Tarafların Anlaşamaması Halinde Orta Hat Otomatik Olarak Karasuları Sınırı Oluşturmaz        188
5. KARASULARI SINIRLANDIRMASI VE ADALARIN DURUMU        191
6. Adaların Karasularına Sahip Olup Olmadığı Meselesi              191
7. Deniz Hukuku Konferansları                                                                                         192
8. Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 121/3. Maddesinin Değerlendirilmesi:   195
9. Adaların Karasuları Sınırlandırmasına Etkileri          197
10. Deniz Hukuku Konferansları          197
11. Adaların Karasuları Sınırlandırmasında Özel Şart Oluşturması ve Sonuçları                                    199

1. Uluslararası Yargı Kararları             202
2. Devletlerarası Andlaşma Örnekleri 210

C. Tarafların Adaların Karasuları Sınırlandırmasına Etkilerine İlişkin

Görüşleri               217

1. Yunan Görüşü     218
2. Türk Görüşü         221

III. EGE’DE KARŞILIKLI SAHİLLERDE NASIL BİR KARASULARI

SINIRLANDIRMASI YAPILMALIDIR?     223

1. Genel Tespit ve Değerlendirmeler    223
2. Kuzey Sektörü     227
3. Merkez Sektörü   230
4. Güney Sektörü    235

SONUÇ 241

KAYNAKÇA       245