Uluslararası Hukuk Temel Bilgiler

İÇİNDEKİLER
3. BASKIYA ÖNSÖZ 7
2. BASKIYA ÖNSÖZ 8
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 23
BİRİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI HUKUKUN TANIMI,
DAYANAĞI VE KAYNAKLARI
ULUSLARARASI HUKUKUN TANIMI 25
ULUSLARARASI HUKUKUN DAYANAĞI 25
TABİİ HUKUK GÖRÜŞÜ 26
İRADECİ (POZİTİVİST) GÖRÜŞ 26
Kendi Kendini Sınırlama Görüşü 27
Ortak İrade Görüşü 27
OBJEKTİVİST GÖRÜŞ 27
Normcu Görüş 27
Sosyolojik Görüş 28
SOSYALİST GÖRÜŞ 28
DEĞERLENDİRME 28
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSAL HUKUK ARASINDAKİ İLİŞKİ 29
DÜALİST (İKİCİ) GÖRÜŞ. 29
MONİST (TEKÇİ) GÖRÜŞ 30
Normcu Okul Görüşü 30
Realist Okul Görüşü 30
TÜRK HUKUKUNDA DURUM 31
ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI 33
ASLİ KAYNAKLAR 34
Uluslararası Andlaşmalar 34

Tanım 34
Sınıflandırma 34
Uluslararası Teamüller 35
Uluslararası Teamüllerin Unsurları 36
Uluslararası Teamül Kurallarının Oluşumu ve Andlaşmalar Karşısındaki Pozisyonu. 36
Genel Hukuk İlkeleri 38
Kavram ve Tanım 38
Doktrindeki Tartışmalar 38
Genel Hukuk İlkelerinin Niteliği ve Sınıflandırılması 39
W. Freidman’ın Sınıflandırılması 39
Ch. Rousseau’nun Sınıflandırması 39
Yerel Hukuk ile Uluslararası Hukukun Ortak Genel
Hukuk Kaideleri 39
Uluslararası Hukuka Özgü Genel Hukuk İlkeleri 39
YARDIMCI KAYNAKLAR 40
Yargı Kararları 40
Doktrin 40
İKİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI ANDLAŞMALAR
GENEL OLARAK 41
ANDLAŞMALARIN ÖNEMİ 41
TANIMI 42
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN YAPILIŞI VE YÜRÜRLÜĞE GİRİŞİ 43
Görüşme ve Metin Yazma Aşaması 43
Konferans Düzenlenmesi 44
Uluslararası Örgütlerin Düzenlemesi 44
Andlaşmaların Dili ve Metni 44
Andlaşmaların Dili 45
Andlaşmaların Metni 45
Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması 45
Basit Usul 46

Onay-Kabul veya Uygun Bulma 47
Katılma 48
Andlaşmaların Hüküm Doğurması 48
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN GEÇERSİZLİĞİ 49
Andlaşmaların Geçersizlik Nedenleri 49
Andlaşmanın Yetkisiz Kimselerce Yapılması 49
İradenin Sakatlanması 50
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN UYGULANMASINA DAİR TEMEL
İLKELER VE ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN ETKİLERİ 52
Temel İlkeler 52
Üçüncü Ülkelerin Hak ve Yükümlülükleri 52
Çekince 53
Andlaşmaların Çatışması 54
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARDAN ÇEKİLME HAKKI VE
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN GEÇİCİ UYGULANMASI 55
Genel Olarak 55
Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Andlaşmalardan Çekilme Hakkı 56
Uluslararası Anlaşmaların Geçici Uygulanması 61
Değerlendirme 62
ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİ VE DURDURULMASI 63
Tarafların Ortak İradeleriyle 63
Andlaşmanın Mevcut Bir Maddesi İle 63
Tarafların Sonradan Anlaşmaları 64
Tek Taraflı Olarak 64
Fesih ve Çekilme 64
Vazgeçme 65
Gelişen Bazı Hadiseler Neticesinde 65
Andlaşma Koşullarında Köklü Değişmeler 65
Savaş 65
Andlaşmanın Uygulanmasını İmkansız Hale Getiren Durumlar 66
Diplomatik İlişkilerin Kesilmesi 66
ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN DENETLENMESİ 66
TÜRK HUKUKUNDA ANDLAŞMALARIN YARGISAL DENETİMİ 68

Genel Olarak 68
Türk Hukuk Sisteminde Milletlerarası Andlaşmaların Onaylanması 69
Öğretide Yer Alan Görüşler 70
4 Andlaşmaların Yargısal Denetiminde Yüksek Mahkemelerin
Görev ve Yetkisi 72
Anayasa Mahkemesi 72
Danıştay 73
MİLLETLERARARASI ANDLAŞMALARIN DENETLENMESİNDE ÇEŞİTLİ ANAYASAL SİSTEMLER (Karşılaştırmalı İnceleme) 74
Fransız Anayasasında Uygulanan Sistem (Önleyici Denetim) 74
İspanya Anayasası ve Kabul Edilen Sistem 75
Avusturya Anayasası ve Kabul Edilen Sistem 77
Macaristan Anayasası ve Kabul Edilen Sistem 78
Alman Anayasası (Grundgesetz) ve Kabul Ettiği Sistem 79
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU
DENİZ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI, KAPSAMI VE DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 81
TANIM VE KAVRAMLAR 81
DENİZ HUKUKUNUN KAPSAMI VE DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 81
DENİZ HUKUKUNUN GELİŞİMİ VE KAYNAKLARI 82
İÇ SULAR 87
KARASULARI 88
TANIM 88
KARASULARININ GENİŞLİĞİ 88
KARASULARININ SINIRLANDIRILMASI 90
Karasularının İç Sınırı 91
Karasularının Dış Sınırı. 92
Açık Denize Açılan Kıyılarda Karasularının Dış Sınırı 92
Karşılıklı Devletlerin Kıyılarının Dış Sınırı 93
Karasularının Yan Sınırı. 94
KARASULARININ HUKUKİ REJİMİ 94

Zararsız Geçiş Hakkı 95
Geçiş Kavramı 95
Zararsızlık Kavramı 95
Zararsız Geçiş Hakkından Yararlanan Gemiler 97
Ticaret Gemileri 97
Savaş Gemileri 98
Sahildar Devletin Zararsız Geçiş Hakkına Dair Yetkileri 99
Zararsız Geçişe İlişkin Mevzuatı Uygulama Yetkisi 99
Karasularında Gemi Trafiği Güvenliğini Sağlama Yetkisi 100
Zararsız Geçişi Erteleme Yetkisi 100
Sahildar Devletin Zararsız Geçiş Hakkına İlişkin Yükümlülükleri 101
Karasularında Devletin Yargı Yetkisi 101
Üzerindeki Sınırlandırmalar 101
KITA SAHANLIĞI 103
TANIM 103
TARİHİ GELİŞİM AŞAMALARI 103
1958 CENEVRE SÖZLEŞMESİ VE 1982 BMDHS’DEKİ DÜZENLEMELER 104
HUKUKSAL REJİM 104
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI 106
1 Uluslararası Hukuktaki Uygulama 107
MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 108
TANIM 108
TARİHİ GELİŞİMİ 108
HUKUKSAL REJİM 108
Kıyı Devletinin Ekonomik Hakları 108
Kıyı Devletinin Yetkileri 109
İdari Yetki 109
Yargı Yekisi 110
Kıyı Devletinin Mevzuat Hükümlerinin Uygulanması 110
Deniz Çevresinin Korunmasına Dair Yetkisi 110
Münhasır Ekonomik Bölgedeki İhtilafların Çözümü 111
Diğer Devletlerin Hakları 111

Üçüncü Devletlerin Tamamına Tanınan Haklar 111
Sadece Bölge Devletlerine Tanınan Haklar 111
Münhasır Ekonomik Bölge ve Kıta Sahanlığı Arasındaki Farklar 112
BİTİŞİK BÖLGE 113
AÇIK DENİZLER 114
KAVRAM. 114
HUKUKİ REJİM 115
Serbesti Prensibi 115
Barışçıl Amaç Prensibi 116
AÇIK DENİZDEKİ GEMİLERE İLİŞKİN TEMEL KURALLAR 117
Bayrak Kanunu 117
Bayrak Kanunu’nun İstisnaları 118
Kesintisiz Takip Hakkı. 118
Kıyı devleti hukukunun ihlal edilmesi 120
Takibin başlayacağı deniz yetki alanları 120
Takibin başlayacağı ve biteceği zaman 120
Takibi mümkün olan gemiler 121
Takip edecek uçak ve gemiler 121
Çifte Bayrak Durumu 122
Köle Taşınmasının Yasaklanması 122
Deniz Haydutluğu 122
Uyuşturucu Kaçakçılığı 123
İzinsiz Radyo Yayınları. 123
BOĞAZLAR 124
GENEL OLARAK 124
TÜRKİYE BOĞAZLARI 124
DENİZ YETKİ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN HUKUKİ KURALLAR 127
ASLİ HUKUKİ KURALLAR 127
Sözleşmeler 127
Uluslararası Teamüller 129
Genel Hukuk İlkeleri 130
YARDIMCI HUKUKİ KURALLAR 130

Uluslararası Mahkeme Kararları 130
Doktrin 130
Hakkaniyet İlkeleri 130
Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları Öncesindeki Süreç 131
Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davası ve Sonrasındaki Süreç 132
BMDHS Sonrasındaki Süreç 135
Eşit Uzaklık. 136
Coğrafyanın Üstünlüğü 140
İlgili Şartlar Çerçevesinde Dikkate Alınan Konular 141
Adalar 141
Yanlış Taraftaki Adalar 144
Alçak Dalga Unsurları ve Kayalıklar 149
Deniz Tabanındaki Jeomorfolojik ve Jeolojik Özellikler 150
Tabii Kaynaklar 150
Bölgesel Sınırlar 152
Savunma ve Güvenlik Şartları 152
Oransallık İlkesi 155
Kapatmama İlkesi 156
ULUSLARARASI KAMU DÜZENİ KURALLARI (JUS COGENS) 157
Genel Olarak 157
Uluslararası Kamu Düzeni Kuralları ve BMDHS 158
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 161
ULUSLARARASI HUKUKTA DENİZ ABLUKASI 161
KAVRAM 161
DENİZ ABLUKA HUKUKUNA İLİŞKİN ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR 163
Paris Deniz Hukukuna Uyma Deklarasyonu (1856) 163
Londra Deklarasyonu (1909) 163
Etkinlik 163
İlan ve Bildirim 164
Tarafsız Sahilleri Kapatmama 165
DENİZ ABLUKASINDA TARAFSIZLIK 165
Tarafsızlık Hukuku Bağlamında Kontrabant Kavramı 166
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANDLAŞMASI BAĞLAMINDA DENİZ ABLUKASI 168

BMGK Kararı ile Gerçekleştirilen Abluka Örnekleri 170
Beira Patrol 170
Irak 171
Yugoslavya 173
Libya 173
Silahlı Çatışma Sürerken Gerçekleştirilen İnsani Yardım Faaliyetleri 174
Korunmaya Muhtaç Kişilere Yardım Malzemelerinin Ulaştırılması Yükümlülüğü 175
Cenevre Sözleşmeleri Ek Protokol-I 70. Maddede Yer Alan Düzenlemeler 176
Savaş Yöntemi Olarak Sivillerin Açlığa Terkedilmesinin Yasak
Oluşu 177
Deniz Ablukaları ile Sivillerin Açlığa Terk Edilmesi Arasındaki İlişki 179
Deniz Ablukasında Orantılılık Prensibi 180
BEŞİNCİ BÖLÜM 185
SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU VE KUVVET KULLANIMI 185
ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALAR 185
ULUSLARARASI NİTELİK TAŞIMAYAN SİLAHLI ÇATIŞMALAR 185
ULUSLARARASILAŞMIŞ SİLAHLI ÇATIŞMALAR 187
DEVLET KAVRAMI 188
DEVLETLERİN TANINMASI. 190
BARIŞÇI ÇÖZÜM YOLLARI 191
GENEL OLARAK 191
DİPLOMATİK ÇÖZÜM YOLLARI 191
Görüşmeler 191
Dostça Girişim 193
Arabuluculuk 194
Araştırma ve Soruşturma Komisyonları 197
Uzlaştırma 198
YARGISAL ÇÖZÜM YOLLARI 201
Uluslararası Hakemlik 201
Uluslararası Mahkemeler 203

a. Uluslararası Adalet Divanı 203
Yapısı 203
UAD Tarafından Uygulanan Kurallar 206
Usule İlişkin Kurallar 206
UAD’nin Danışma Görüşü ve Kararı. 207
KUVVET KULLANIMI 209
TARİHİ GELİŞİM AŞAMALARI 209
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DÖNEMİ 210
Kuvvet Kullanma Yasağı 210
Kuvvet Kullanma Yasağının İstisnaları 211
BMGK Kararı İle Kuvvet Kullanımı 211
BMGK Kararıyla Yaptırım Uygulanması 213
Ekonomik Yaptırımlar 214
Diplomatik Yaptırımlar 214
Askeri Yaptırımlar 216
Meşru Müdafaa 216
1) Önleyici Meşru Müdafaa 217
BAZI BM GENEL KURULU KARARLARI 218
BM GENEL KURULU’NUN 34/169 SAYILI KARARI 218
BM GENEL KURULU’NUN 43/173 SAYILI KARARI 219
ULUSLARARASI HUKUKTA DEVLETİN SORUMLULUĞU 220
GENEL OLARAK 220
TAZMİNAT 223
ULUSLARARASI HUKUKTA ZARAR VE TAZMİNAT İLİŞKİSİ 224
ÖZÜR 225
Uluslararası Hukukta Özür Mekanizması Ve Sonuçları 225
Bazı Devletlerarası Özür Örnekleri 226
Uluslararası Hukukta Resmi Bir Çözüm Yöntemi Olarak Özür 228
Özür Mekanizmasının Kullanılması ve Bundan Kaçınılmasının
Sebepleri 230
Dış İlişkilerde Özür 233
Uluslararası Hakem Mahkemesi Kararları ve İkili Andlaşmalar 234
Uluslararası Mahkeme Kararları 235

JUS IN BELLO 235
ALTINCI BÖLÜM 241
İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR 241
İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR. 241
GENEL OLARAK 241
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA KORUNAN HUKUKSAL DEĞER 243
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA FAİL 244
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA MAĞDUR 245
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA MADDİ UNSUR 247
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA MANEVİ UNSUR 252
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 253
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 254
Teşebbüs 254
İştirak 254
İçtima 255
NTAGANDA DAVASI 255
YEDİNCİ BÖLÜM. 261
DİPLOMASİ HUKUKU. 261
DİPLOMATİK İLİŞKİLERİN TARİHİ 261
DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİ 262
MERKEZDEKİ DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİ 262
MERKEZ DIŞINDAKİ DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİ 263
Sürekli Diplomasi Temsilcileri 263
Geçici (ad hoc) Diplomasi Temsilcileri 264
Kordiplomatik 264
DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ 265
DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİNİN SEÇİMİ 265
DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİNİN GÖREVE BAŞLAMASI 265
DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİNİN 266
GÖREVLERİNİN SONA ERMESİ 266
PERSONA NON GRATA 267
DİPLOMATİK DOKUNULMAZLIK VE AYRICALIKLAR 268

DİPLOMATİK DOKUNULMAZLIKLAR 268
Yargı Dokunulmazlığı 268
Kişi Dokunulmazlığı. 270
Konut Dokunulmazlığı 270
Elçilik Arşivlerinin Dokunulmazlığı 272
Gezi ve Haberleşme Serbestisi 272
DİPLOMATİK AYRICALIKLAR 273
Vergi Ayrıcalığı 273
Gümrük Ayrıcalığı 274
SEKİZİNCİ BÖLÜM 275
HAVA HUKUKU 275
CHİCAGO SÖZLEŞMELERİ 276
CHİCAGO ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK SÖZLEŞMESİ’NİN
ULUSLARARASI HUKUK KAİDELERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ 278
HAVA SAHALARININ HUKUKİ STATÜSÜ 278
DEVLET UÇAKLARI 279
SİVİL HAVACILIĞIN KÖTÜYE KULLANILMASI 279
KABOTAJ 279
SINIRLAMALAR 280
Zabıta ve Gümrük Konularında Getirilmiş Sınırlamalar 280
Kamu Güvenliğine Yönelik Sınırlamalar 281
Askeri İhtiyaçlar Sebebiyle Getirilen Sınırlamalar 281
Kamu Sağlığına İlişkin Sınırlamalar 281
CHİCAGO SÖZLEŞMELERİNİN EGEMENLİK VE SERBESTİ TEORİLERİ
BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 282
CHİCAGO SÖZLEŞMELERİNİN SİVİL UÇUŞ GÜVENLİĞİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 284
CHİCAGO SÖZLEŞMELERİNİN HAVA TRAFİK HİZMETLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 285
DEĞERLENDİRME 287
EK- MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARIN ONAYLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ 289
KAYNAKÇA 293

.