Uluslararası İşletmecilik_{Teori ve Uygulama}

Esin Can

İçindekiler

- Uluslararası İşletmeciliğin Doğası

- Uluslararası İşletmeciliğe Hazırlık ve Yabancı Pazarlara Giriş

- Uluslararası Çevre; Uluslararası Organizasyonlar ve Ödemeler Derneği

- Yabancı Çevresel Güçler

İçindekiler
6.­Baskıya­Önsöz V
Önsöz­ . XV
Kısım­I: Uluslararası­İşletmeciliğin­Doğası­ 1
Bölüm 1: Uluslararası İşletmeciliğe Giriş 3
Bölüm 2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel
Gelişimi ve Uluslararası Ticaret
Teorileri . 15
Bölüm 3: Uluslararası İşletmeciliğin Çevresi 55
Kısım­II: Uluslararası­İşletmeciliğe­Hazırlık­ve­
­ Yabancı­Pazarlara­Giriş . 67
Bölüm 4: Uluslararası İşletmeciliğe Hazırlık . 69
Bölüm 5: Uluslararasılaşma ve Uluslararasılaşma
Süreci . 85
Bölüm 6: Uluslararası Pazara Giriş Yöntemleri . 101
Kısım­III: Uluslararası­Çevre;­Uluslararası­
­­ Organizasyonlar­ve­Ödemeler­Dengesi­. 131
Bölüm 7: Uluslararası Çevre . 133
Bölüm 8: Uluslararası Organizasyonlar . 139
Bölüm 9: Ödemeler Dengesi . 185
Kısım­IV: Yabancı­Çevresel­Güçler 199
Bölüm 10: Sosyo­Kültürel Güç . 201
Bölüm 11: Politik Güç . 257
Bölüm 12: Fiziksel ve Çevresel Güç 291
Bölüm 13: Ekonomik Güç . 317
Bölüm 14: İşgücü 341
Bölüm 15: Finansal Güç . 373
Bölüm 16: Hukuki Güç . 403
Dizin­. 465
Kaynakça. 469

XIX
Ayrıntılı­İçindekiler
6.­Baskıya­Önsöz . V
Önsöz . XIII
Kısım­I:­Uluslararası­İşletmeciliğin­Doğası­ . 1
­ Bölüm­I: Uluslararası İşletmeciliğe Giriş 3
A. Uluslararası İşletmeciliğin Önemi . 4
B. Uluslararası İşletmeciliğin Kapsamı . 6
C. Uluslararası İşletmeciliğin Tanımlanması ve Terminolojisi 8
­ Bölüm­2: Uluslararası İşletmeciliğin Tarihsel Gelişimi ve Uluslararası
Ticaret Teorileri 15
A. Uluslararası Ticaretin Tarihsel Gelişimi . 16
1. Ticaret Dönemi 17
2. Sömürgecilik Dönemi 18
3. Ayrıcalıklar Dönemi 19
4. Uluslararası Dönem 20
5. Türkiye’deki Gelişmeler 31
B. Uluslararası Ticaret Teorileri . 34
1. Merkantilizm36
2. Mutlak Üstünlükler Teorisi 38
3. Mukayeseli Üstünlükler Teorisi . 40
4. Faktör Donanımı Teorisi . 42
5. Leontief Paradoksu 45
6. Benzer Talep Yapıları Teorisi 46
7. Ürün Hayat Eğrisi Teorisi . 47
8. Ölçek Ekonomileri ve Monopolcü Rekabet 50
9. Ulusların Rekabet Edebilme Avantajı . 52
­ Bölüm­3:­Uluslararası İşletmeciliğin Çevresi 55
A. İşletmenin Çevresi ve Çevresel Faktörler . 56
B. Uluslararası İşletmecilikte Etkili Üç Değişik Çevre Boyutu . 59
1. Yerel Çevre . 60
2. Yabancı Çevre 60
3. Uluslararası Çevre 62
Özet­ .65
Anahtar­Kelimeler­ . 65
XX
Kısım­II:­­ Uluslararası­İşletmeciliğe­Hazırlık­ve­Yabancı
­ ­ Pazarlara­Giriş 67
­ Bölüm­4: Uluslararası İşletmeciliğe Hazırlık 69
A. Uluslararası İşletmecilikte Bilginin Önemi 70
B. Yerel ve Uluslararası Bilgi Toplama 72
1. Çevre İncelemesi . 73
2. Delphi Çalışmaları 74
3. Senaryo Oluşturmak . 75
C. Birincil ve İkincil Veri Kaynakları . 76
1. Birincil Veri Kaynakları . 76
2. İkincil Veri Kaynakları . 78
3. Uluslararası Bilgi Sistemi 80
4. Uluslararası İşletmelerin Evsahibi Ülke ile İlgili İhtiyaç
Duyduğu Bilgiler . 82
­ Bölüm­5: Uluslararasılaşma ve Uluslararasılaşma Süreci . 85
A. Uluslararasılaşmanın Aşamaları . 88
B. Uluslararasılaşma Sürecini Etkileyen Faktörler 92
C. Uluslararasılaşma ve Katma Değer Zinciri 93
D.­­­Uluslararasılaşma Nedenleri . 94
1. İçsel Nedenler 96
2. Dışsal Nedenler . 98
­ Bölüm­6: Uluslararası Pazarlara Giriş Yöntemleri . 101
A. İhracat. 104
1. Dolaylı İhracat . 104
2. Dolaysız İhracat . 104
B. Ortaklıklar . 107
1. Lisans Anlaşmaları 108
2. Franchising 111
3. Sözleşmeli Üretim . 116
4. Yönetim Sözleşmesi . 117
5. Montaj Operasyonları 119
6. Joint Venture 119
7. Konsorsiyum 121
8. Anahtar Teslim Projeler .123
9. Yap­İşlet­Devret Sözleşmesi 124
C. Doğrudan Yabancı Yatırım. 124
Özet­ .128
Anahtar­Kelimeler. 129
XXI
Kısım­III:­Uluslararası­Çevre:­Uluslararası­Organizasyonlar­ve­
­­ ­­­­­­­­­­­Ödemeler­Dengesi .131
­ Bölüm­7: Uluslararası Çevre. 133
A. Globalleşme . 134
B. Bölgeselleşme 135
C. Entegrasyon ve İşbirliği 136
­ Bölüm­8: Uluslararası Organizasyonlar 139
A. Dünya Çapındaki Organizasyonlar . 142
1. Birleşmiş Milletler . 142
2. Dünya Bankası 146
3. Uluslararası Para Fonu . 150
4. Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Anlaşmaları 152
5. Dünya Ticaret Örgütü . 155
6. Uluslararası Çalışma Örgütü . 156
B. Bölgesel Ekonomik Entegrasyonlar ve İşbirlikleri 158
1. Ekonomik Entegrasyonlar 158
2. Uluslararası İşbirlikleri 179
C. Endüstri Anlaşmaları . 183
­ ­ D.­­­Diğer Bölgesel Organizasyonlar . 183
­ Bölüm­9: Ödemeler Dengesi 185
A. Genel Kavramlar . 186
1. Tanım 186
2. Çift Kayıt Prensibi . 187
3. Uluslararası İşlemler 187
B. Ödemeler Dengesi Hesaplarının Ayırımı 188
1. Cari Hesap . 188
2. Sermaye Hesabı . 189
3. Resmi Rezerv İşlemleri . 190
C. Ödemeler Dengesi ile Ülkelerin Yaşadığı Ekonomik Kriz İlişkisi . 190
Özet .191
Anahtar­Kelimeler­ . 192
Örnek­Olay­1: Türkiye’nin­Ödemeler­Dengesi­ . 193
Ek­1: Uluslararası­Organizasyonların­Orjinal­İsimleri­­. 194
XXII
Kısım­IV:­Yabancı­Çevresel­Güçler­. 199
­ Bölüm­10: Sosyo-Kültürel Güç . 201
A. Uluslararası İş Dünyasında Toplum ve Kültürün Yeri 202
B. Toplum, Kültür ve Sosyo ­ Kültür 207
1. Kültürün Tanımı ve Özellikleri 207
2. Toplum ve Kültür 209
C. Sosyo­Kültürel Çevre Faktörleri ve Uluslararası İşletmecilik
Açısından Etkileri 209
1. Kültürel Çeşitlilik ve Yönetim Yaklaşımlarına Etkisinin
İncelenmesi 209
2. Kültür ve Kişilik Arasındaki İlişki 211
3. Kültürlerarası İletişim . 212
4. Kültürün Motivasyon ve Liderlik Üzerine Etkisi . 215
D.­­­Sosyo­Kültürel Bileşenler 225
1. Dil 226
2. Tutumlar ve İnançlar . 235
3. Maddi Kültür 237
4. Sosyal Kurumlar . 239
5. Eğitim 241
6. Estetik 241
7. Din 242
E.­­­Kültürel Farklılıklara Uyum Sağlama 244
1. Kültürel Farklılıklar ile İlgili Teoriler . 244
2. Kültürel Uyum 252
Özet . 254
Anahtar­Kelimeler­ .255
­ Bölüm­11: Politik Güç 257
A. Uluslararası İşletmecilikte Politik Güç Kavramı ve Önemi 259
B. Uluslararası İşletmecilikte Politik Ortamın Tarihçesi . 261
1. Balayı Safhası 261
2. Uyum Safhası 262
3. Anlaşma Safhası. 262
C. Uluslararası İşletmeleri Etkileyen Politik Güç Çeşitleri . 264
1. İdeolojik Güçler. 265
2. Milliyetçilik 268
XXIII
3. Devlet Eliyle İşletmecilik 270
4. Devlet Etkisi ve Kontrolü . 272
5. Devletlerin ya da Hükümetlerin İstikrarlılığı . 273
6. Tarihi Geçmişe Dayanan Politik Çatışma ve Düşmanlıklar 274
7. Uluslararası Örgütler . 276
8. Ülkelerin Savunma Politikaları . 277
9. Ülkelerin Dış Politikaları 278
10.­Çokuluslu Girişimler ve Siyaset . 279
11. Siyasal Olumsuzluklar 280
12. Terörizm . 281
D.­­Uluslararası İşletmecilikte Politik Risk Analizi ve Politik Risk
Süreci 283
Özet­ 286
Anahtar­Kelimeler­ .287
Ek­2: Politik­Ortamın­Uluslararası­İşletmelere­Etkisine­Bölgesel­Örnekler­ . 288
­ Bölüm­12: Fiziksel ve Çevresel Güç . 291
A. Fiziksel ve Çevresel Güç Çeşitleri . 292
1. Konum 292
2. Topografi . 305
3. İklim . 308
4. Doğal Kaynaklar 309
B. Çevre Kirliliği ve Ekolojik Denge 310
Özet­ 315
Anahtar­Kelimeler­ . 316
­ Bölüm­13: Ekonomik Güç . 317
A. Ekonomik Güç Bileşenleri 319
1. Pazar Büyüklüğü . 319
2. Ekonomik Kalkınma ve Büyüme 319
3. Gelir Düzeyleri . 322
4. Gelir Dağılımı 323
5. Kişisel Harcamalar 325
6. Kişisel Yatırımlar . 325
XXIV
7. Nüfus 325
8. Sektör Analizi 327
9. Enflasyon . 327
10.­Ödemeler Bilançosu . 328
11. Döviz Kurları . 329
12. Benzer Ekonomilerin Karşılaştırılması 330
13. Vergi Sistemleri . 331
14. Mali ve Para Politikaları . 331
15. Ekonomik Planlama . 332
16. Rekabet 333
17. İşçi Ücretleri 333
18. İşsizlik 334
B. Pazar Durumu ve Rekabet . 334
1. Pazar Talep Analizinin Amacı 334
2. Bilgi Toplama Metotları ve Kaynakları 335
3. İlk Araştırma Faaliyetleri 335
4. Araştırma Yapılabilecek Alanlar . 335
5. Ürün Pazarlama Faaliyetleri . 336
6. Gelir Esnekliği 337
Özet­ 339
Anahtar­Kelimeler­ . 340
­ Bölüm­14: İşgücü .341
A. İşgücü Koşullarının Bölgesel ve Kültürel Farklılıkları . 344
1. İşgücü Koşullarındaki Farklılıklar ile İlgili Örnekler 346
2. İş Yaratma ve İşsizlik Oranları Farklılıkları . 348
3. Mülteciler . 350
B. Çokuluslu İşletmelerin Yönetici Sağlamada Karşılaştıkları
Sorunlar ve Uyguladıkları Yöntemler 351
1. Yönetici Kaynakları . 351
2. Yönetici Seçme ve Eğitim 355
3. Uluslararası İşletmecilikte Kadın Yöneticilerin Yeri ve Önemi . 357
4. Denizaşırı Görevlendirilecek Yöneticiler için Seçim Kriterleri 358
C. Uluslararası Yöneticilere Yapılan Ödemeler 358
1. Maaşlar 359
XXV
2. Tahsisatlar . 360
3. İkramiyeler ­ Primler 362
4. Ödemeler Paketinin Karmaşıklığı. 363
5. Üçüncü Ülke Vatandaşlarına Yapılan Ödemeler . 364
6. İmtiyazlar 364
7. Tatil Uygulamaları 365
Özet 366
Anahtar­Kelimeler­ . 367
Ek­3: Ülke­Dışı­Görevlendirilecek­Yönetici­Adaylarına­Uygulanan­Görüşme­Formu 368
Ek­4: Evsahibi­Ülke­ve­Üçüncü­Ülke­Yöneticilerini­Seçmede­Kullanılan­Kriterler 371
­ Bölüm­15: Finansal Güç 373
A. Para Piyasaları 375
1. Döviz Piyasaları . 375
2. Uluslararası Para Sistemi . 380
3. Uluslararası Para Fonu . 386
4. Uluslararası Para Piyasaları 387
B. Uluslararası Mali Piyasalar . 389
1. Uluslararası Bankacılık ve Banka Kredileri . 391
2. Uluslararası Menkul Kıymetler Piyasası 396
3. Uluslararası Yatırım Kararının Finansal Boyutları . 399
Özet 401
Anahtar­Kelimeler­ . 402
­ Bölüm­16: Hukuki Güç 403
A. Hukuki Güç Kavramı . 404
1. Dünyada Genel Bir Uluslararası İş Hukukunun Olmamasının
Nedenleri 404
2. Uluslararası Hukuki İlişkilerde Realizm ve Kültürel
Görecelik Kavramları . 405
B. Temel Haklar ve Çokuluslu İşletmelerin Görevleri. 406
1. Genel Olarak Hak Kavramı 407
2. Temel Uluslararası Haklar 409
C. Ülkelerarası İlişkilerde Hukuki Yaptırımlar 414
1. Uluslararası Hukuk. 414
XXVI
2. Ülkelerarası Hukuki Yapı Farkları 414
3. Ambargo ve Kısıtlamalar 415
4. İthalat ­ İhracat Faaliyetlerine Etki Edebilecek Genel
Global Değişimler . 415
5. Ekonomik Risk 416
6. Politik Riskin Yönetimi . 417
D.­ Uluslararası Ticari Anlaşmazlıklara Alternatif Çözüm Yolları 418
1. Uluslararası Ticari Anlaşmazlıkların Çözümü . 418
2. Ulusal Mahkemelere Karşılık Uluslararası Hakem Kurulları 420
Özet .428
Anahtar­Kelimeler. 429
Ek­­­5: Uluslararası­İş­Hukuku­Konusunda­Bir­Örnek­Düzenleme­Olarak­UNCITRAL 430
Ek­­­6: Yabancı­Sermayeyi­Teşvik­Kanunu . 434
Ek­­­7: Yabancı­Sermaye­Çerçeve­Kararları­ 438
Ek­­­8: Yabancı­Sermaye­Çerçeve­Kararı­Hakkında­Tebliğ­ 441
Ek­­­9: Sermaye­Çerçeve­Kararı­Hakkında­Tebliğ­ . 449
Ek­10: Doğrudan­Yabancı­Yatırımlar­Kanunu 451
Ek­11: Doğrudan­Yabancı­Yatırımlar­Kanunu­Uygulama­Yönetmeliği­ 455
Ek­12: Doğrudan­Yabancı­Yatırımlarda­Yabancı­Uyruklu­Personel­İstihdamı­Hakkında­Yönetmelik 459
Dizin­ 465
Kaynakça . 469