Uluslararası Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarında Tahkim
Dr. Resul CEVİZ
Bu kitabımızda, menkulkıymet yatırımları ve menkul kıymet yatırım uyuşmazlıkları incelenmiş, bukapsamda öncelikle menkul kıymet kavramı açıklanmış, ardından menkul kıymetpiyasası – sermaye piyasası ilişkisi, menkul kıymet borsaları, menkul kıymet işlemive son olarak da menkul kıymet yatırım uyuşmazlıklarına ilişkin konularadeğinilmiştir.
Konu Başlıkları
- Menkul Kıymet Yatırımları Ve Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıkları
- Mukayeseli Hukukta Ve Türk Hukukunda Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları
- Uluslararası menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Icsıd Tahkimine Konu Olması Ve Icsıd tahkimi Yoluyla Çözümü
İÇİNDEKİLER
- ÖNSÖZ V
- İÇİNDEKİLER VII
- KISALTMALAR LİSTESİ XIII
- GİRİŞ 1
- BİRİNCİBÖLÜM
- MENKUL KIYMET YATIRIMLARI VE MENKUL KIYMET YATIRIM UYUŞMAZLIKLARI
- MENKUL KIYMET. 3
- Genel Olarak. 3
- Menkul Kıymetin Tanımı 5
- MENKUL KIYMET PİYASASI - SERMAYE PİYASASIİLİŞKİSİ 12
- MENKUL KIYMET BORSALARI 15
- MENKUL KIYMET İŞLEMİ 16
- YSPKn Çerçevesinde Genel Değerlendirme. 16
- Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetler. 19
- MENKUL KIYMET YATIRIM UYUŞMAZLIKLARI 22
- Genel Olarak. 22
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Özellikleri 24
- Konusunun Menkul Kıymetler Olması 24
- Karışık Bir Yapı Arz Etmesi 25
- Taraflar Arasındaki Hukuki İlişki 26
- Uyuşmazlık Çözümünde Çabukluk ve Uzmanlık İhtiyacı 27
- Bir Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlığının Yerel veya Uluslararası Nitelikte
- Olmasının Tespiti ve Önemi 28
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Tarafları 32
- Genel Olarak. 32
- Yatırımcılar. 32
- Yatırım Kuruluşu ve Aracı Kurumlar. 35
- İhraççılar. 38
- Uluslararası Menkul Kıymet Yatırımlarında Devletler. 39
- İKİNCİBÖLÜM
- MUKAYESELİ HUKUKTA VE TÜRK HUKUKUNDA MENKUL KIYMET YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜM YOLLARI
- MUKAYESELİ HUKUKTA MENKUL KIYMET YATIRIMUYUŞMAZLIKLARININ
- ÇÖZÜM YOLLARI 41
- Genel Olarak. 41
- ABD’de Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları 43
- Genel Olarak. 43
- ABD'de Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü. 46
- Tahkimin ABD’de Tarihsel Gelişimi 46
- ABD’de Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının FINRA Bünyesinde
- Tahkim Yoluyla Çözümü. 49
- ABD’de Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Arabuluculuk Yoluyla
- Çözümü. 54
- ABD'de SEC’in Uzlaşma Uygulaması 55
- ABD’de Mahkemelerin Menkul Kıymet Piyasası Uyuşmazlıklarında
- Tahkime İlişkin Yaklaşımı ve Bu Uyuşmazlıklara İlişkin Bazı Kararları 58
- Genel Olarak. 58
- Wilko v. Swan Kararı 59
- Scherk v. Alberto Co. Kararı 65
- Dean Witter Reynolds v. Byrd Kararı 67
- Shearson/American Express Inc. v. McMahon Kararı 68
- Rodriguez De Quijas v. Shearson/American Express Inc. Kararı 71
- AB Hukukuna Göre Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü. 73
- İngiliz Hukuku. 76
- Alman Hukuku. 80
- Fransız Hukuku. 82
- Rus Hukuku. 82
- TÜRK HUKUKUNDA MENKUL KIYMET YATIRIMUYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜM
- YOLLARI 83
- Genel Olarak. 83
- Türk Sermaye Piyasası ve Borsa İstanbul A.Ş. 85
- Uyuşmazlıkların Borsa İstanbul A.Ş.’de İdari Yolla Çözümü. 86
- Genel Olarak. 86
- 2499 Sayılı Mülga Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Borsa
Uyuşmazlıklarının Çözümü. 88
- 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Borsa Uyuşmazlıklarının
- Çözümü. 92
- Borsa İstanbul A.Ş. Uyuşmazlık Komitesi Çalışma Usul ve Esasları
- Yönergesi'ne Göre Uyuşmazlıkların Çözümü. 96
- Uyuşmazlık Komitesinin Oluşumu. 96
- Başvuru Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar. 97
- İnceleme Prosedürü. 98
- Kararlara İtiraz. 99
- Sulh Olma ve Şikâyetten Vazgeçme. 101
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Arabuluculuk Yolu ile Çözümü. 102
- Genel Olarak. 102
- Türk Sermaye Piyasasında Arabuluculuk ve Türkiye Sermaye Piyasaları
- Birliğinin Rolü. 103
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Uzlaşma Yolu ile Çözümü. 106
- Genel Olarak. 106
- Türk Sermaye Piyasalarında Uzlaşma Sistemi İhtiyacı ve Uygulanabilirliği 107
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Adli Yargı Yolu ile Çözümü. 108
- Genel Olarak. 108
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Adli Yargı Yolu ile Çözümünde
- Yabancılık Unsuru ve Vasıflandırma. 110
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü. 112
- Genel Olarak. 112
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümünün
- Olumlu ve Olumsuz Yönleri 116
- Olumlu Yönleri 116
- Bağımsızlık ve Tarafsızlık. 118
- Gizlilik. 119
- Sermaye Piyasası Uzmanlığının İhtilaf Çözümünde Kullanılabilmesi 119
- Öz Düzenleyici Kuruluşların Kurumsal Tahkim Hizmetine Katkısı 121
- Tahkim Şartına İlişkin Çerçeve Sözleşmelerin Oluşturduğu Standart 122
- Olumsuz Yönleri 123
- Seçilen Hakemlerin Yetkinliği ve Tarafsızlığı Sorunu. 123
- Devlet Mahkemelerinin Tahkime Müdahalesi 125
- Tahkim ve Yatırımcının Korunması 125
- Türkiye’de Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümünde
- Tahkime Elverişlilik. 128
- Tahkime Elverişlilik Kapsamında Türkiye’de Menkul Kıymet
- Yatırımlarında Tahkime Konu Olabilecek Uyuşmazlık Tipleri 131
- Borsa İşlemlerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar. 132
- Alım-Satım Emirlerine İlişkin Uyuşmazlıklar. 134
- Emir Verilmediği Halde Müşteri Hesabında İşlem Yapılmasından
- Doğan Uyuşmazlıklar. 135
- Emrin Yerine Getirilmemesinden Doğan Uyuşmazlıklar. 136
- Emrin Gereği Gibi Yerine Getirilmemesinden Doğan
- Uyuşmazlıklar. 137
- İşlemin Tasfiyesinden Doğan Uyuşmazlıklar. 138
- Yetkisiz Kişi ve Kuruluş İşlemlerinden Doğan Uyuşmazlıklar. 139
- Kredili İşlemlerden Doğan Uyuşmazlıklar. 140
- Özel Durumlar. 141
- Borsa İşlemleri Dışındaki Uyuşmazlıklar. 142
- Tahkim Şartını İçerebilecek Belgeler. 143
- Genel Olarak. 143
- Türkiye’de Menkul Kıymet Yatırımlarına İlişkin Yapılan Çerçeve
- Sözleşmeler Kapsamında Tahkim Şartı 147
- Çerçeve Sözleşmelerde Yer Alan Tahkim Şartına İlişkin Hükümlerin
- Örnekleme Yoluyla İncelenmesi 149
- Türk Sermaye Piyasasında Uygulanacak Tahkim Kuralları 154
- İstanbul Tahkim Merkezi’nin Türk Sermaye Piyasasında Tahkimin
- Gelişimine Katkısı Açısından Değerlendirilmesi 155
ÜÇÜNCÜBÖLÜM
ULUSLARARASIMENKUL KIYMET YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ ICSID TAHKİMİNE KONU OLMASI VE ICSIDTAHKİMİ YOLUYLA ÇÖZÜMÜ
- FİNANSAL PİYASALARDA KÜRESELLEŞME VEULUSLARARASI MENKUL KIYMET
- YATIRIMLARI 159
- Genel Olarak. 159
- Sermaye Piyasalarında Küreselleşme Eğilimi 160
- Yabancı Sermaye. 163
- Sermayenin Serbest Dolaşımı ve Sınır Ötesi Sermaye Hareketleri 164
- Uluslararası Menkul Kıymet (Portföy)Yatırımları 167
- Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı ve Portföy Yatırımı İlişkisi 171
- 4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Çerçevesinde Türkiye'de
- Uluslararası Portföy Yatırımları 175
- ULUSLARARASI MENKUL KIYMET YATIRIMUYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜNDE
- YATIRIM TAHKİMİNİN ÖNEMİ VE ROLÜ.. 180
- Genel Olarak. 180
- YKTK Anlaşmaları Çerçevesinde Yatırım Tahkimi- Ticari Tahkim Ayrımının
- Önemi 183
- Genel Olarak YKTK Anlaşmaları 183
- YKTK Anlaşmaları Çerçevesinde Yatırım Tahkiminin Ticari Tahkimden
- Ayrılan Yönü. 185
- Uluslararası Menkul Kıymet Yatırımlarında Ülke Riski 188
- Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının Uluslararası Yatırım Tahkimine
- Konu Olmasının Yerli ve Yabancı Yatırımcı Açısından Önemi 193
- ULUSLARARASI MENKUL KIYMET YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININICSID
- TAHKİMİ YOLUYLA ÇÖZÜMÜ.. 195
- Genel Olarak. 195
- ICSID Tahkim Sistemi 198
- ICSID Konvansiyonu ve ICSID Tahkim Mahkemesi 198
- ICSID Tahkim Sisteminin Temel İlkeleri ve Diğer Tahkim Sistemlerinden
- Ayırıcı Özellikleri 202
- Uyuşmazlıkların ICSID Tahkimine Götürülebilmesi İçin Gerekli Koşullar. 205
- ICSID’in Konu Bakımından Yargılama Yetkisi 205
- ICSID’in Taraflar Bakımından Yetkisi 208
- ICSID’ın Yetkisi Hakkında Tarafların Rızası 209
- Uluslararası Menkul Kıymet Yatırım Uyuşmazlıklarının ICSID Tahkimine
- Konu Olması 210
- Genel Olarak. 210
- Uluslararası Menkul Kıymet (Portföy) Yatırımlarının ICSID Konvansiyonu
- Çerçevesinde Bir Yatırım Olarak Kabulü Sorunu. 212
- Salini Testi Çerçevesinde Menkul Kıymet Yatırımlarının Değerlendirilmesi 216
- ICSID Hakem Heyetlerinin Salini Testine Yaklaşımları 219
- ICSID Tahkimine Konu Olma Açısından Menkul Kıymet Yatırımlarının Bir
- Yatırım Olarak Kabul Edilebileceği Diğer Yollar. 221
- Anlaşmalar Yoluyla. 221
- Uyuşmazlık Tarafları Arasında Anlaşma. 221
- Uluslararası Anlaşmalar. 222
- Çok Taraflı Anlaşmalar. 223
- İki Taraflı Anlaşmalar (YKTK Anlaşmaları) 227
- Ulusal Mevzuat Yoluyla. 231
- ICSID Tahkimine Konu Olan Uluslararası Menkul Kıymet Yatırım
- Uyuşmazlıklarına İlişkin Bazı Davalar. 233
- Libanancov. Türkiye Davası 233
- Saba Fakes v. Türkiye Davası 236
- Postova Banka and Istrokapital v. Yunanistan Davası 239
- Fedax v. Venezuela Davası 240
- Enron v.Arjantin Davası 242
- CMS v.Arjantin Davası 243
- Abaclatv. Arjantin Davası 245
- Philippe Gruslin v. Malezya Davası 248
- AMT v. Zaire Davası 249
- CSOB v.Slovakya Davası 249
- SONUÇ. 251
- BİBLİYOGRAFYA. 261
TABLOLAR
- Tablo-1: Yıllara Göre FINRA’da Açılan ve Kapanan Tahkim Dosyaları 52
- Tablo-2: İçerdiği Uyuşmazlıklara Göre FINRA’daki Tahkim Dosyaları 53
- Tablo-3 SEC tarafından Gerçekleştirilen En Yüksek Tutarlı On Uzlaşma 57
- Tablo-4: 2001-2012 Yılları Arasında FIN-NET’e İntikalEden Uyuşmazlık Sayısı 74
- Tablo-5: Borsa İstanbul'da İşlem Gören Paylara İlişkin Yerli ve Yabancı Yatırımcılara
- Ait Saklama Bilgileri 178
- Tablo-6: Borsa İstanbul'da İşlem Yapan Yerli ve Yabancı Yatırımcıların Kimlik Tipleri 179
