Yabancı yatırımların korunmasına ilişkin olarak son yıllarda imzalanmış olan iki taraflı ve çok taraflı yatırımların korunması anlaşmalarında sıklıkla faydaların reddi hükümlerini görmekteyiz. Anlaşma tarafı devletler, ülkelerinde yatırım yapmış olan kabuk şirketlere, posta kutusu şirketlere ve anlaşma alışverişi yapan yatırımcılara anlaşmalardan kaynaklanan faydaları bu anlaşmaların özünde yatan karşılıklılık ilkesinin etkili uygulanması amacıyla reddetme hakkını saklı tutarlar. Faydaların reddinin yatırımı kabul eden devlet tarafından uygulanmasıyla birlikte, ilgili anlaşma kapsamında “korunan” yatırımcı artık bu anlaşmanın bahşettiği gerek maddi koruma hükümlerinden gerekse anlaşmadaki uyuşmazlık çözüm usullerinden faydalanamaz. Faydaların reddinin devletler tarafından kullanılması, ilgili yatırımcıyla aralarında doğan bir yatırım uyuşmazlığı münasebetiyle olmaktadır. Bu uyuşmazlığın anlaşmalarda kabul edilen en yaygın uyuşmazlık çözüm yeri olan tahkimlerde görülmesiyle birlikte, faydaların reddi hükümlerinin uygulanmasına ilişkin çok sayıda yatırım tahkimi kararı karşımıza çıkmaktadır. Böylelikle, anlaşmalarda soyut bir anlaşma hükmü olarak ifadesini bulan faydaların reddi kavramı, bu kararlarla somut sonuçlara dönüşmektedir. Bu çalışma iki ve çok taraflı anlaşmalardaki faydaların reddi hükümlerini, tahkimlerde verilmiş olan kararlar çerçevesinde incelemektedir.
İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III ÖNSÖZ VII KISALTMALAR IX İÇİNDEKİLER XI GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM FAYDALARIN REDDİ İLKESİNİN KAVRAMSAL BOYUTU
1. Tanım ve Zamanda Yolculuk 19 2. Normatif Çerçeve 27 3. Benzer Kavramlarla İlişkisi 65 4. Niteliği 80
İKİNCİ BÖLÜM FAYDALARIN REDDİ İLKESİNİN UYGULANMASI
1. Uygulama Şartları 93 a) Sahiplenilme ve Kontrol 93 b) Esaslı İş Faaliyetleri 107 2. İlkenin Kullanımı 125 a) Otomatik Uygulama 125 b) Tek Taraflı Tasarruf 127 c) Karşılıklı İstişare 128 3. İspat Yükü 135 4. İlkenin Zamansal Etkisi 140 a) İleri Sürülme Zamanı 140 b) Zamansal Sonuçları 146 aa) ECT Davaları 146 bb) Diğer Anlaşmalardan Doğan Davalar 150 SONUÇ 157 KAYNAKÇA 161
