Kooperatifçilik Bilgisi
Üner YILDIRIM
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR . 29
BİRİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİFÇİLİĞİN TANIMI VE ÖNEMİ .33
1.1. Kooperatif Nedir? 33
1.2. Kooperatifçilik İlkeleri . 33
Gönüllü ve Serbest Giriş (Açık Kapı) 33
Üyeler Tarafından Gerçekleştirilen Demokratik Denetim . 34
Üyelerin Ekonomik Katılımı . 34
Özerklik ve Bağımsızlık. 34
Eğitim, Öğrenim ve Bilgilendirme 34
Kooperatifler Arasında İşbirliği 35
Topluma Karşı Sorumlu Olma 35
1.3. Kooperatifçiliğin Toplum Yaşamındaki Önemi/Rolü . 35
1.4. Kooperatifler ile Sermaye Şirketleri Arasındaki Farklar 36
1.4.1. Yönetime Katılma . 39
1.5. Kooperatiflerin Derneklerden Farkları 39
1.5.1. Kooperatif Bir Dernek Değildir 40
1.6. Kooperatiflerin Vakıflardan Farkları 41
1.7. Kooperatif, Sendika da değildir. 41
1.8. Kooperatif Bir Siyasi Parti de değildir 42
1.9. Türkiye’de Kooperatiflerden Sorumlu Bakanlıklar 42
1.9.1. Ticaret Bakanlığı Görev ve Sorumluluk Alanındaki
Kooperatifler. 43
Bilimsel Ar-Ge Kooperatifi. 43
Eğitim Kooperatifi . 43
Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri 44
Fikri Mülkiyet Hakları ve Proje Danışma Kooperatifi. 44
Gayrimenkul İşletme Kooperatifi 44
Hizmet Kooperatifi 44
İşletme Kooperatifi 44
10 İçindekiler
Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifleri45
Küçük Sanat Kooperatifleri 45
Motorlu Taşıma Kooperatifleri - Karayolu Yük ve
Yolcu Taşıma Kooperatifleri. 45
Deniz Yük ve Yolcu Taşıma Kooperatifleri 45
Pazarcılar İşletme Kooperatifi 46
Sağlık Hizmetleri Kooperatifi . 46
Sigorta Kooperatifi. 46
Site İşletme Kooperatifleri. 46
ö. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri 46
Tedarik ve Dağıtım Kooperatifi 47
Temin Tevzi Kooperatifi. 47
Turizm Geliştirme Kooperatifleri . 47
Tüketim Kooperatifleri. 47
Üretim ve Pazarlama Kooperatifleri 48
ü. Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatifleri 48
Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi 48
1.9.2. Tarım ve Orman Bakanlığının Görev ve Sorumluluk
Alanındaki Kooperatifler . 48
Pancar Ekicileri Kooperatifleri . 49
Su Ürünleri Kooperatifleri 49
Sulama Kooperatifleri 49
Tarım Kredi Kooperatifleri . 49
Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri 50
1.9.3. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Görev ve Sorumluluk
Alanındaki Kooperatifler . 50
Konut Yapı Kooperatifleri 51
Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifleri 51
Toplu İşyeri Yapı Kooperatifleri . 51
1.10. Kooperatifler Türlerine Göre Hangi Kanunlara Tabidir? 52
1.11. Dünyadaki Kooperatif Durumu 52
1.11.1. 2022 Yılı Dünya Kooperatifler İzleme Raporu . 52
1.11.2. 2023 Yılı Dünya Kooperatifler İzleme Raporu . 57
1.12. Kadın Kooperatifleri. 57
1.12.1. Kadın Kooperatiflerinin Çalışma Alanları. 58
1.12.2. Kadın Kooperatiflerinin Kurulma Nedenleri 60
1.13. Değişen Dünya’da Üçüncü Sektör . 60
İçindekiler 11
İKİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİF KURULUŞU VE ANA SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI .63
2.1. Kooperatif Kuruluşu Nasıl Yapılır?. 63
Ana sözleşmenin Hazırlanması, İmzalanması ve Tasdiki . 64
Bakanlığa (veya İl Müdürlüğüne) Verilecek Dilekçe ve Eklenecek
Belgeler 64
Bakanlığın (veya İl Müdürlüğünün) Yapacağı İnceleme ve İzin 65
Kuruluş İçin Kooperatifin Tescil ve İlanı. 66
Taahhütname 67
Sicil Müdürünün Yapacağı İnceleme . 67
Tescil ve İlan Edilecek Hususlar . 67
Sicil Tasdiknamesinin Alınması 68
İlan Tescil Edilen Olgular 68
2.2. Kooperatif Kuruluş İzni Tescil ve İlan 69
2.3. Ana Sözleşmeye Konulacak Mecburi Hükümler 70
2.4. Ana Sözleşmeye Konulacak İhtiyari Hükümler 70
2.5. Ana Sözleşmeye Konulacak Yorumlayıcı Hükümler 70
2.6. Tüzel Kişiliğin Kazanılması ve Sorumluluk . 71
2.7. Ana Sözleşme Değişiklik İşlemleri . 71
2.7.1. Ana Sözleşme Nasıl Değiştirilir? 71
2.7.2. Kuruluş ve Esas Sözleşme Değişikliği İzninde Aranan
Belgeler. 73
2.8. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Nelerdir? 74
2.9. Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Ödenmesi ve Örnek Muhasebe
Uygulaması 74
2.10. Kuruluş Giderlerinin Muhasebe Kayıtlarına İntikal Ettirilmesi 75
2.11. Kuruluş ve Örgütlendirme Giderlerinin Aktifleştirilerek İtfa Edilmesi. 76
2.11.1. Kuruluş Masraflarının 5 Yılda İtfası ve Örnek Muhasebe
Uygulaması . 76
2.12. Kuruluşta Sermayenin Taahhüt Edilmesi ve Örnek Muhasebe
Uygulaması 77
2.13. Sermayenin Peşin Ödenmesi ve Örnek Muhasebe Uygulaması 77
2.14. Sermaye Taahhütlerinin Tamamlanması ve Örnek Muhasebe
Uygulaması 78
2.15. Ayni Sermaye 78
2.15.1. Ortaklık Sermayesinin Ayni Varlık Olarak Alınması. 79
2.15.2. Değer Biçme, Bilirkişi 80
12 İçindekiler
2.15.3. Karar Nisabı, Raporların Kabulü 80
2.16. Kooperatife Kimler Ortak Olabilir? 81
2.16.1. Kooperatifler Şirketlere, Şirketler ise Kooperatiflere
Ortak Olabilirler mi? 81
2.16.2. Hangi Tüzel Kişiler Kooperatife Ortak Olabilirler?. 81
2.17. Yabancı Uyruklu Kişiler Kooperatife Ortak Olabilir mi? . 81
2.18. Bir Ortak En Az ve En Fazla Kaç Pay Alabilir?. 82
2.19. Bir Paya Birden Fazla Ortak Sahip Olabilir mi? 82
2.20. Ortaklık Payı Adedi, Oy Hakkını Etkiler mi? . 82
2.21. Kooperatifteki Payını Devreden Ortaktan Devir İşlemi Nedeniyle
Herhangi Bir Bedel Alınabilir mi?. 82
2.22. Bölüm İle İlgili Diğer Muhasebe Uygulamaları. 83
2.22.1. Yeni Bir Kooperatifin Kurulması 83
2.22.2. Ek Ödemelerin ve Aidatların Muhasebeleştirilmesi 83
2.22.3. Ortaklığa Yeni Üye Alımının Muhasebeleştirilmesi . 83
2.22.4. Ortak Aidatlarının/Paylarının Dövizle Yatırılması 84
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KOOPERATİFLERDE ORTAKLIK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ .85
3.1. Kooperatife Alınacak Ortaklarda Aranacak Şartlar Nelerdir? 86
3.2. Kooperatife Girmek İsteyen Kişilerin Talepleri Nasıl Değerlendirilir? 86
3.3. Tüzel Kişilerin Ortaklığı 87
3.4. Yeni Bir Kooperatif Kurarak Ortak Olma 87
3.5. Kurulmuş Olan Kooperatife Sonradan Ortak Olma . 87
3.6. Ortaklık Payını Devralmak Suretiyle Ortak Olma. 88
3.7. Miras Yoluyla Ortak Olma 88
3.8. Görev veya Hizmet ya da Taşınmaz Mal veya İşletme Karşılığı Ortak Olma 88
3.9. Gerçek Kişilerin Ortaklığı . 89
3.10. Yönetim Kurulunca Ortaklık Başvurusunun Kabulü. 89
3.11. Kooperatif Ortaklığının Sona Ermesi 90
3.12. Yönetim Kurulu Bir Ortağın Çıkma İsteğini Kabulden Kaçınırsa, Ne
Yapılması Gerekir?. 90
3.13. Ortaklıktan Çıkmanın Sınırlandırılması 90
3.14. Bildirme Süresi ve Çıkma Zamanı. 91
3.15. Ortaklıktan Çıkmayı Kabulden Kaçınma. 91
3.16. Ortağın Ölümü ve Ortaklığın Devri 91
3.17. Görev veya Hizmetin Bitmesi, Taşınmaz Mal veya İşletme Karşılığı
Ortaklık 91
İçindekiler 13
3.18. Ortalıktan Çıkmak İsteyenler Hakkında Hangi İşlemler Yapılır? 92
3.19. Ortaklıktan Çıkarılma Esasları Nelerdir? 92
3.20. Çıkarılan Ortaklar Hakkında İzlenecek Hükümler Nelerdir? 93
3.21. Ortak Hakkındaki Çıkarılma Kararı 93
3.22. Ortaklıktan Çıkarılma Kararını Almaya Kim Yetkilidir? 93
3.23. Kooperatiften Çıkan ve Çıkarılan Ortaklara Yapılacak İade ve
Ödemeler Nelerdir? 94
3.24. Ortağın Ölümü Hakkında İzlenecek Yol Nedir? . 94
3.25. Ortaklık Payının Devri 95
3.26. Ortaklıktan Çıkarılma ve İtiraz. 95
3.27. Ortaklığın Sona Ermesi ve Hesaplaşma . 96
3.28. Ortakların Kooperatiften Ayrılması . 97
3.29. Ortaklıktan Çıkma Ertelenebilir mi? 97
3.30. Ortaklıktan Çıkış İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi . 97
3.30.1. Kooperatife Borcu Olmayan Ortağın Ayrılışına Örnek
Muhasebe Uygulaması . 98
3.30.2 Borcundan Dolayı İhraç Edilen Ortağa Yapılan Ödemeye
Ait Örnek Muhasebe Uygulaması . 98
3.30.3. Çıkan Ortağa Sermaye Payı ve Diğer Ödemelerinin
İadesinin Sonraya Bırakılmasına Örnek Muhasebe
Uygulaması . 99
3.30.4. İstifa Eden ve Aynı Zamanda Borcu Olan Ortağa Yapılan
Ödemeye, Örnek Muhasebe Uygulaması . 100
3.30.5. Ortaklık Devir İşlemlerine Örnek Muhasebe Uygulaması. 101
3.30.6. Sermaye Taahhüdünü Henüz Tam Ödememiş Ortağın
Ayrılmasına Örnek Muhasebe Uygulaması. 101
3.30.7. Ayrılan Ortakların Alacaklarında Zamanaşımı ve Örnek
Muhasebe Uygulaması . 102
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ORTAKLARIN HAKLARI VE ÖDEVLERİ103
4.1. Ortakların Bireysel Hakları 103
4.1.1. Ortaklıktan Çıkma Hakkı . 104
4.1.2. Ortaklık Payını Devir Hakkı 104
4.1.3. Ortaklıktan Çıkarılma Kararına Karşı İtiraz ve Dava Açma
Hakkı . 104
4.1.4. Bilgi Edinme ve Bilanço/Örnek İsteme Hakkı 104
4.1.5. Ticari Defterleri, Belgeleri İnceleme Hakkı ve Sır Saklama
Hükümleri/Ceza 105
14 İçindekiler
4.1.6. Genel Kurula Katılma, Seçme ve Seçilme Hakkı 105
4.1.7. Olumlu Gelir-Gider Farkından Pay Alma Hakkı 106
4.1.8. Oy Hakkı 106
4.1.9. Genel Kurulda Temsil Hakkı. 106
4.1.10. Genel Kurul Kararlarının Bozulması, Aleyhine Dava Açma
Hakkı 107
4.1.11. Denetçilerin Dikkatini Çekme ve Açıklama Yapılmasını
İsteme Hakkı 107
4.1.12. Tasfiye Sonucunda Kalan Mal Varlığından Pay Alma Hakkı. 108
4.1.13. Hak Arama ve Dilekçe Hakkı 108
4.2. Ortakların Birlikte Kullanabilecekleri Hakları. 108
4.2.1. Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı 109
4.2.2. Gündeme Madde Eklenmesini İsteme Hakkı 110
4.3. Hak ve Yükümlülüklerde Eşitlik (Mutlak-Nisbi Eşitlik) . 110
4.4. Ortakların Ödevleri ve Sorumlulukları . 111
4.5. Ortakların Kooperatif Borçlarından Dolayı Sorumlulukları 113
4.5.1. Sınırsız Sorumluluk 113
4.5.2. Sınırlı Sorumlu . 113
4.6. Sermaye Koyma Borcu ve Aidat Ödeme Yükümlülüğü 114
4.7. Kooperatifin İflası Durumunda Ortakların Sorumluluğu 115
4.8. Kooperatife Yeni Giren Ortağın Sorumluluğu 115
4.9. Bir Ortağın Ölümü veya Ayrılmasından ya da Kooperatifin
Dağılmasından Sonraki Sorumluluğu. 115
4.9.1. Sorumlulukta Zaman Aşımı . 116
4.10. Ortağın Kişisel Sorumlulukları 116
4.11. Ek Ödemeler 116
BEŞİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİF GENEL KURULU .117
5.1. Yönetim Kurulu Üyelerinin, Genel Kurul Toplantısından Evvel
Yapmaları Gereken İşlemler Nelerdir? 117
5.2. Genel Kurul Toplantı Gündemi Nasıl Belirlenir? 118
5.3. Genel Kurul Toplantısı Sırasında Gündeme Eklenebilecek Konular. 119
5.4. Genel Kurul için Temsilci Talebi, Başvuru Yapılması, Temsilcinin
Niteliği, Görevlendirilmesi ve Ücretleri . 119
5.5. Bakanlık Temsilcisinin Genel Kuruldan Evvel Yapacağı Görevleri 121
İçindekiler 15
5.6. Genel Kurul Toplantılarına Bakanlık Temsilcilerinin Gelmemesi
Halinde Yapılacak İşlemler Nelerdir? 126
5.7. Genel Kurul Toplantı Sonrası Yapılacak İşlemler ve Rapor
Düzenlenmesi 127
5.8. Kaç Tür Genel Kurul Toplantısı Vardır, Hangi Sürelerle Yapılır? 127
5.9. Olağan Genel Kurul Toplantısı. 127
5.10. Elektronik Genel Kurul Toplantısı 129
5.11. Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 131
5.12. Genel Kurulun Devir ve Terk Edemeyeceği Görev ve Yetkiler
Nelerdir? . 131
5.13. Genel Kurula Çağrı, Genel Kurulu Çağrıya Yetkili Olanlar ve Çağrının
Şekli. 133
5.14. Genel Kurul Toplantı Yeter Sayısı 135
5.15. Genel Kurul Gündeminin Hazırlanması ve Gündeme Madde
Eklenmesi 135
5.16. Tüm Ortakların Hazır Bulunması Halinde Genel Kurul 137
5.17. İbra Etmek Ne Demektir? 137
5.18. İbra Oylamasına Kimler Katılamaz?. 138
5.19. Genel Kurul Toplantılarında Oy Hakkı ve Temsil . 138
5.20. Ortaklar Listesinin Hazırlanması 139
5.21. Toplantının Açılması ve Toplantı Başkanlığı 139
5.22. Oy Kullanmanın Şekli. 140
5.23. Genel Kurul Toplantı ve Yeter Sayısı Kaçtır? . 141
5.24. Genel Kurul Toplantılarına Vekâleten İştirak Edecek Ortakları
Kimler Temsil Edebilir? 142
5.25. Genel Kurul Toplantılarında Temsilin Şartları Nelerdir? . 142
5.26. Genel Kurul Kararlarına İtiraz Edilebilmesi Mümkün müdür?. 143
5.27. Bilânçonun Tasdiki ve İbra 144
5.28. Genel Kurul Tutanağı. 144
5.29. Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı . 145
5.30. Kooperatif Genel Kurul Toplantı Kararlarının Geçerliliği. 145
5.31. Yeni Ortak Olan Bir Kişi Hemen Genel Kurul Toplantısına Katılma
Hakkına Sahip midir?. 146
5.32. Bir Genel Kurulu Kararı, Bir Sonraki Genel Kurul Kararıyla
Değiştirilebilir mi? . 147
5.33. Kooperatif Yönetim Kurulunca Genel Kurul Kararı Olmaksızın Para
İstenilebilir mi? 147
16 İçindekiler
5.34. Haklarında Çıkarılma Kararı Kesinleşmeyen Ortaklar Genel Kurul
Toplantısına Katılabilirler mi? 147
5.35. Genel Kurul Yönetim Kurulunu Her Zaman Azledebilir mi?. 147
ALTINCI BÖLÜM
KOOPERATİF YÖNETİM KURULU 149
6.1. Yönetim Kurulu ve Üye Sayısı 149
6.2. Üyelik Şartları ve Ücret 149
6.3. Üyelik Süresi 150
6.4. Yönetim ve Temsil . 150
6.5. Şümulü ve Sınırlandırılması . 151
6.6. İmza . 151
6.7. Tescil 151
6.8. Üyelerin Titizlik Derecesi ve Sorumlulukları 152
6.9. Yönetim Kurulunun Görev Süresi Ne Kadardır? 152
6.10. Yönetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması Halinde Ne Yapılır? 152
6.11. Yönetim Kurulu Arasında Görev Paylaşımı Nasıl Yapılır?. 153
6.12. Yönetim Kurulu Temsil ve İmza Yetkisi Nasıl Kullanılır? 153
6.13. Yönetim Kurulunun Kooperatif Yönetimindeki Önemi ve
Kooperatiflerde Temsil 153
6.14. Yönetim Kurulu Üyeliği, Üyelik Şartları ve Bağdaşmayan Görevler. 154
6.15. Yönetim Kurulunun Temsil, İcra ve Görev Yetkisi 157
6.16. Yönetim Kurulunun Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlandırılması 158
6.17. Yönetim Kurulunun İşleyişi 158
6.18. Yönetim Kurulunun Kurul Halinde Yapacağı Görevler. 159
6.19. Yönetim Kurulu Üyelerine Bireysel Olarak Yüklenen Görevler 161
6.20. Yönetim Kurulunun Yükümlülükleri. 162
6.21. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluk Halleri 163
6.22. Yönetim Kurulu Üyelerinin Cezai Sorumluluk Halleri 164
6.23. Kooperatif Defterlerinin Tutulmasının Sorumluluğu . 167
6.24. Gelir-Gider Farkı Nedir?. 167
6.25. Gelir ve Gider Farkının Dağılımı Nasıl Yapılır? 167
6.26. Yedek Akçe Nedir, Bilinmesi Gerekenler Nelerdir? . 168
6.27. Gelir-Gider Farkından Doğan Sorumluluklar . 168
6.28. Yedek Akçe ve Fon Ayırma ile İlgili Sorumluluklar. 169
6.29. Yönetim Kurulu Üyeleri, Müdürlerin Verdikleri Zararlardan Sorumlu
mudur? 169
İçindekiler 17
6.30. Genel Kurulda Yapılan İbra İşlemi İle Yönetim Kurulu Hukuki ve
Cezai Sorumlulukları Biter mi? 169
6.31. Yönetim Kurulu Toplantıları Ne Şekilde Yapılır? . 170
6.32. Yönetim Kurulu Üyelerinin Mal Bildiriminde Bulunmaları Gerekir
mi? 170
6.33. Yönetim Kurulunun Kooperatifin Aczi Halinde Yapması Gereken
İşlemler Nelerdir? 171
6.34. Murahhas Üye Nedir? . 171
6.35. Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenecek Ücretlerden Kesilecek Yasal
Kesintiler Nelerdir? . 171
6.36. Yönetim Kurulu Üyeliği Sona Eren Yönetim Kurulu Üyelerinin
Yapması Gereken Devir İşlemleri Nelerdir? 172
6.37. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları ve Mal Bildirimi Yükümlülükleri. 172
6.38. Yönetim Kurulu Üyelerine Kura Çekimine Katılmadan İstedikleri
Daire Verilebilir mi? 174
6.39. Yönetim Kurulu Toplantı Nisabı Nedir?. 174
6.40. Yönetim Kurulu Toplantıları Nerede Yapılır? 175
6.41. Yönetim Kurulu Üyeleri Uygun Bulmadıkları Karar Hakkında Hangi
İşlemleri Yaparlar? 175
6.42. Yönetim Kurulu Kararı İptal Edilebilir mi? . 175
6.43. Kooperatif Yöneticileri Kamu Görevlisi midir? 176
6.44. Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı Nasıl Görevden Alınır? . 176
6.45. Kooperatif Yönetim Kurulu İbra Edilmezse Ne Olur? 177
6.46. Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı İstifa Ederse Ne Olur? 177
6.47. Görevi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyeleri Sorumlulukları Altında
Bulunan Para, Mal, Defter, Belge ve Diğer Kooperatif Varlıklarını
Seçimlerin Yapıldığı Genel Kurul Toplantı Tarihinden İtibaren Kaç
Gün İçinde Teslim Etmeleri Gerekir?. 177
6.48. Görevi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyesinin Görev Yaptığı Zamana
Ait Sorumluluğu Ayrılış Tarihinden İtibaren Kaç Yıl Devam Eder? 177
YEDİNCİ BÖLÜM
DENETİM KURULU .179
7.1. Kooperatiflerde Denetimin Amacı 180
7.2. Kooperatiflerde Denetim Yolları Nelerdir? . 180
7.3. Kooperatif Denetimi 181
7.4. Kooperatiflerde Denetçi Olabilmek İçin Aranan Şartlar 181
7.5. Bağdaşmayan Görevler . 183
18 İçindekiler
7.6. Denetim Kuruluna Üye Seçimi. 184
7.7. Denetim Kurulunun Görev ve Yükümlülükleri. 184
7.8. Denetim Kurulu Üyelerinin Hukuki ve Cezai Sorumluluk Halleri . 188
7.9. Denetçilerin İnceleme Yükümlülüğü 189
7.10. Rapor Düzenlenmesi 189
7.11. Sır Saklama Yükümlülüğü 190
7.12. Denetçilerin Sayısı ve Görev Süreleri Ne Kadardır?. 190
7.13. Denetçilerin Ücretleri Nasıl Belirlenir? 190
7.14. Denetim Kurulu Raporu Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?. 190
7.15. Denetçilik Görevinin Sona Erme Halleri Nelerdir?. 191
7.16. Denetçiliğin Boşalması Halinde Neler Yapılır? . 191
7.17. Dış Denetim . 192
7.18. Devletin Kooperatifçilik Alanındaki Denetimi 193
7.18.1. Kuruluşta . 193
7.18.2. Kurulduktan Sonra, İşleyiş Sırasında; 193
7.19. Denetim Kurulu Üyeleri Genel Kurulu Toplantıya Çağırabilir mi? .193
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİF BİRLİKLERİ, KOOPERATİFLER MERKEZ BİRLİKLERİ, TÜRKİYE
MİLLİ KOOPERATİFLER BİRLİĞİ VE DANIŞMA KURULU.195
8.1. Kooperatiflerin Üst Kuruluşları 196
8.2. Üst Kuruluşların Görevleri . 198
8.3. Birliklere Katılan Kooperatif Ortaklarının Yükümlülükleri . 199
8.4. Kooperatif Birliklerinin Genel Kurulu. 199
8.5. Kooperatif Birliklerinin Yönetim Kurulu. 200
8.6. Kooperatif Birlikleri Denetim Kurulu . 200
8.7. Dış Denetim . 201
8.8. Kooperatif Merkez Birlikleri. 201
8.9. Merkez Birlikleri. 202
8.10. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği. 202
8.10.1. Temsilcilerin Belirtilmesi . 204
8.10.2. Danışma Kurulu . 204
8.11. Kooperatif Birlikleri 205
8.11.1. Kooperatiflerin Üst Birliklerine İlişkin İşlemler 205
8.11.2. Bir Kooperatifin Üst Birliğe Üye Olması. 207
8.12. Kooperatif Birliklerinde Denetim ve Eğitim . 208
İçindekiler 19
8.13. Kooperatiflerin Dağılma Sebepleri (KK-Madde 81) . 208
8.13.1. Ana Sözleşme Gereğince. 209
8.13.2. Genel Kurul Kararıyla 209
8.13.3. İflasın Açılmasıyla 209
8.13.4. Kanunlarda Öngörülen Diğer Hallerde, İlgili Bakanlığın
Mahkemeden Alacağı Karar Üzerine 210
8.13.5. Üç Yıl Olağan Genel Kurulun Yapılmaması Halinde. 210
8.13.6. Amacına Ulaşma İmkânının Bulunmadığının İlgili
Bakanlıkça Tespiti Halinde 210
8.13.7. Birleşme Suretiyle Dağılma. 210
8.13.8. Kamu Tüzel Kişiliği Tarafından Devralınmak Suretiyle 212
8.14. Amacına Ulaşan Konut Yapı Kooperatiflerine İlişkin Hüküm. 213
8.15. Tasfiye İşlemleri 213
8.16. Tasfiye Kurulunun Oluşumu 214
8.17. Yönetim Kurulu Üyeleri Tasfiye Kuruluna Seçilir mi? 214
8.18. Tasfiyeden Dönülmesi Mümkün müdür? 215
8.19. Tasfiyenin Yönetim Kurulunun Görev Yetkisi Üzerindeki Etkisi
Nedir? 215
8.20. Tasfiye Sonucu Kalan Mal Varlığı Nasıl Paylaşılır?. 215
8.21. Tasfiyeye Girmiş Kooperatifin Genel Kurulu Ne Zaman Yapılır? . 216
8.22. Tasfiye Halinde Kooperatifin Toplantı Karar Nisabı Nedir?. 216
8.23. Kanunen Münfesih (geçerliliği kalmamış) Durumda Olan
Kooperatif, Tasfiyeden Dönebilir mi? . 216
8.23.1. Genel Kurul Kararı İle Tasfiyeye Giren Kooperatifin
Tasfiyeden Dönmesi . 216
8.24. Ticaret Siciline Bildirme. 216
8.25. Tasfiye Mamelekin Paylaştırılması 216
8.26. Kooperatiflerin Başka Bir Şirket Türüne Dönüşümü Nasıl
Gerçekleşir? 217
8.27. Genel Olarak Bakanlığın Görev ve Yetkileri. 217
8.28. Bakanlık Temsilcileri ve Kararların Yürürlük Şartı 218
8.29. Örnek Ana Sözleşme Hazırlanması 219
8.30. Muhasebe Usulü ve Defterler . 219
8.31. Teftiş ve Denetleme 219
8.32. Teftiş ve Denetleme ile İlgili Görevlendirme. 220
8.33. Muaflıklar 220
8.34. Uyuşmazlıklar ve Hakem Kurulları 221
20 İçindekiler
DOKUZUNCU BÖLÜM
GELİR-GİDER FARKLARI VE RİSTURN İŞLEMLERİ 223
9.1. Ortak İçi ve Ortak Dışı Kavramı 223
9.2. Ortaklar ve Personel İçin Yardım Fonları . 224
9.3. Gelir ve Gider Farkına İlişkin Açıklamalar 224
9.4. Kooperatiflerde Zararın Dağıtımı (Olumsuz Gelir Gider Farkı). 225
9.5. Sermaye Paylarına Faiz Verilmesi 227
9.6. Yedek Akçe Nedir?. 228
9.7. Risturn’un Ortaklara Dağıtım İşlemleri 229
9.7.1. Risturn Nedir? . 229
9.7.2. Risturn İstisnası Nedir? 231
9.7.3. Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 232
9.7.4. Tarımsal Üretici Birliklerinde Risturn İstinası 232
9.7.5. Risturn veya Kar Payının Vergilendirilmesi 232
9.8. Dönem Sonu Karından Zorunlu Kesintilerle Birlikte İsteğe Bağlı
Kesintilerin de Ayrılması 237
ONUNCU BÖLÜM
KOOPERATİFLERİN BELGE DÜZENİ VE TUTULACAK DEFTERLER241
10.1. Kooperatiflerin Tutmakla Zorunlu Olduğu Defterler . 241
10.2. Kooperatiflerde Belge Düzeni ile Muhasebede Tutulacak
Defterlerde Kayıt Düzeni Nasıl Olmalıdır? . 246
10.3. Kooperatiflerde Tutulacak Defterin Saklama Süresi Ne Kadardır? 247
10.4. Defterlerin Açılış ve Kapanış Onayları İle İlgili Dikkat Edilecek
Hususlar Nelerdir?. 247
10.5. Muhasebe Defterinin Kaybolması Halinde Yapılacak İşlemler
Nelerdir? 248
10.6. Ticari Defterlerin İspat Gücü, Lehte ve Aleyhte Delil Olması. 248
10.6.1. İspat ve Delil Kavramları 250
10.6.2. Ticari Defter Tutmanın Amacı-Elektronik Ortamda Defter
Tutulması. 251
10.6.3. Ticari Defterlerin İspat Hukukundaki Yeri . 252
10.6.4. Hukuk Yargılamasında Ticari Defterlerin Delil Niteliği. 253
10.6.5. Vergi Yargılamasında Ticari Defterlerin Delil Niteliği 254
10.6.6. Ticari Defterlerin Delil Olması İçin Gereken Şartlar. 255
10.6.7. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olması . 255
10.6.8. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olması 259
İçindekiler 21
10.7. Kooperatif Defterlerini İncelemeye Kimler Ne Kadar Yetkilidir?. 261
10.8. Diğer Kanuni Defterler 262
10.9. Yardımcı Defterler. 262
10.10. Kooperatiflerin Hesap Dönemi 263
10.11. Muhasebeyle İlgili Belgeler . 263
10.12. Faturalar 264
10.13. Gider Pusulaları. 266
10.14. Müstahsil Makbuzu. 266
10.15. Ücret Bordrosu 266
10.16. Hesap Planı 268
10.17. Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması Halinde Sorumluluk 268
10.18. Denetçinin Sorumluluğu . 269
10.19. Ticari Defterlerle İlgili Suçlar ve Cezalar 269
ONBİRİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİFLERDE VERGİLENDİRME .271
11.1. Kooperatifler ile İlgili Vergisel Kavramlar 273
11.2. Verginin Konusu 273
11.3. Vergiyi Doğuran Olay 274
11.4. Verginin Sorumlusu. 274
11.5. Vergi Muafiyeti 275
11.6. Kooperatiflere Sağlanan Vergi Kolaylıkları 276
11.6.1. Muaflıklar 276
11.7. Kurumlar Vergisi Kanununda Kooperatiflere Tanınan Vergi
Muafiyetleri. 276
11.8. Kooperatiflerde Faaliyet Dönemi Sonunda Bir Gelir Fazlasının Elde
Edilmesi. 278
11.9. Üretim Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler . 279
11.10. Kredi Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler 279
11.11. Yapı Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler 279
11.12. Yapı Kooperatiflerinden Kurumlar Vergisi Muafiyetinde Özel Şartlar 281
11.13. Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Kooperatiflerde Ortak Dışı
İşlemlerin Vergilendirilmesi 281
11.14. Vergi İstisnası 282
11.15. Kooperatiflerin Taşınmaz Mal Satışlarına İlişkin İstisna 284
11.16. Kooperatiflere Gider Vergileri Kanununda Tanınan İstisnalar 284
11.17. Kooperatiflere Damga Vergisi Kanununda Tanınan İstisnalar. 284
22 İçindekiler
11.18. Kooperatiflere Belediye Gelirleri Kanununda Tanınan İstisnalar. 285
11.19. Kooperatiflere Emlak Vergisi Kanununda Tanınan istisnalar. 286
11.20. 2982 Sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları
Tanınması Hakkındaki Kanunda Kooperatifler 286
11.21. Kurumlar Vergisi Kesintisi 286
11.22. Kooperatif Gelirlerinin Sadece Taşınmaz Kira Gelirlerinden ve
Mevduat Faizlerinden Oluşması Halinde Beyan 288
11.23. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından Kooperatifler 289
11.23.1. Kooperatiflerin Katma Değer Vergisi Mükellefiyeti. 289
11.23.2. Kooperatiflere Tanınan İstisnalar 289
11.23.2.1. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere Bedelsiz
Olarak Yapılan Mal Teslimi ve Hizmet
İfalarına İlişkin İstisna. 290
11.23.2.2. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Arazi Islahına
Ait Hizmetlerde İstisna KDV . 290
11.23.3. Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin İstisna . 290
11.23.4. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut
Teslimlerine İlişkin İstisna 290
11.23.5. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt
İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması 291
11.23.5.1. İnşaat Taahhüt İşinin Ayrı Müteahhit veya
Taşerona Yaptırılması Durumunda İstisna
Uygulaması. 292
11.23.5.2. Tasfiyeye Giren Konut Yapı Kooperatiflerinde
İndirimli Oran Uygulaması 293
11.23.6. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat
İşlerinde KDV Uygulaması . 293
11.23.7. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim. 293
11.24. Kooperatiflerin Şarta Bağlı Olarak Kurumlar Vergisi Muafiyetini
Kaybetmesi ve Kazanması Ne Demektir? 294
11.25. Risturn veya Kar Payının Vergilendirilmesi 294
11.26. Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması İşleminde Gelir Vergisi
Tevkifatı . 294
11.27. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununda Yer Alan
Muaflıklar 295
11.28. Vergi Levhası Bulundurma Zorunluluğu 296
11.29. Kooperatifin Vergi Borçlarının Ödenmemesi Durumunda Kooperatif
Ortaklarının Sorumluluğu 296
İçindekiler 23
ONİKİNCİ BÖLÜM
KURUMSALLIK NEDİR?.297
12.1. Kooperatiflerde Kurumsal Yönetim 298
12.2. Kurumsal Yönetimin Temel İlkeleri . 301
12.3. İşletmenin Yönetimi 303
12.4. Kurumsal Yönetimin Başlıca Amaçları. 305
12.5. Kurumsal Yönetim Uygulamasının Kooperatife Sağlayacağı Yararlar . 305
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KOOPERATİF BİLGİ SİSTEMİ – KOOPBİS 307
13.1. Yönetmeliğin Amacı 307
13.2. KOOPBİS’in Kurulumu ve Yönetimi . 307
13.3. Genel Müdürlüğün Görev ve Yetkileri. 308
13.4. İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri 309
13.5. Sistem Yöneticisinin Görev ve Yetkileri. 309
13.6. KOOPBİS Yetkilisi. 310
13.7. KOOPBİS Yetkilisinin Görev ve Sorumlulukları 310
13.8. Denetçilerin Yetkileri. 311
13.9. Ortakların KOOPBİS’e Erişimi 312
13.10. KOOPBİS Verilerinden Yararlanma 312
13.11. Veri Güvenliği 312
13.12. İdari Para Cezasını Gerektiren Haller 314
13.13. Kooperatifçilik Verileri 314
13.14. KOOPBİS Yetkililerinin Veri Girişi ve Bildirim Yükümlülüğü. 315
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KOOPERATİFLERDE DIŞ DENETİM.317
14.1. Dış Denetimin Amacı. 317
14.2. Dış Denetimin Konusu. 318
14.3. Dış Denetime Tabi Kooperatifler, Dış Denetim Şartları, Dış Denetim
Hususunda Yetkilendirilen Kuruluşlar ve Dış Denetime Tabi
Kooperatiflerin Dış Denetim Yaptırmamalarının Sonuçları. 318
14.4. Denetleme Organınca Yapılacak Denetimin Konusu ve Kapsamı . 321
14.5. Denetleme Organının Üyelerinin Seçilmesi, Azli ve Üyeliğin
Boşalması 321
14.6. Denetleme Organı Üyelerinin Nitelikleri. 322
24 İçindekiler
14.7. Denetleme Organı Üyelerinin Görev ve Yetkileri 323
14.8. Denetleme Organı Üyelerinin Sorumlulukları . 324
14.9. Dış Denetime Tabi Kooperatifler ve Dış Denetim Yaptırmamanın
Sonuçları 324
14.10. Dış Denetçinin Nitelikleri . 325
14.11. Birlik/Merkez Birliğinde İstihdam Edilecek Dış Denetimle Görevli
Personelin Nitelikleri . 327
14.12. Dış Denetçinin Çalışma Yöntemi ve Görevleri . 327
14.13. Dış Denetim Teknikleri. 328
14.14. Dış Denetçinin Yetkileri 329
14.15. Dış Denetçinin Yükümlülükleri. 330
14.16. Kooperatiflerin Yükümlülükleri 331
14.17. Dış Denetçinin Seçimi 331
14.18. Dış Denetçinin Görevden Alınması 332
14.19. Dış Denetçiliğin Boşalması. 332
14.20. Dış Denetçinin Tescil ve İlanı . 332
14.21. Dış Denetçinin Uyacağı Etik İlkeler 333
14.21.1. Mesleki Şüphecilik. 333
14.21.2. Dürüstlük ve Tarafsızlık . 333
14.22. Tarafsızlığı Ortadan Kaldıran Durumlar . 333
14.23. Mesleki Yeterlik ve Özen . 334
14.24. Sır Saklama Yükümlülüğü 334
14.25. Faaliyet Sınırlamaları ve Reklam Yasağı. 334
14.26. Dış Denetçilerin Uyacakları Etik Kurallar . 335
14.27. Dış Denetim Raporunun Hazırlanması ve Genel Kurula Sunulması. 335
14.28. Dış Denetim Raporunun Asgari İçeriği. 336
14.29. Denetim Raporlarının Değiştirilmesi 337
14.30. Dış Denetimde Raporlama Nasıl Yapılır? . 337
14.31. Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ
FRS) 340
14.32. Denetçinin, SBDS Kapsamında Finansal Tabloların Sınırlı Denetimini
Yürütürken Amaçları 343
14.33. Sınırlı Denetimin Kabulünden Sonra Dikkate Alınacak Hususlar . 347
14.33.1. Etik Hükümlere Uyum . 347
14.33.2. İzleme 347
14.34. Müşteri İlişkisinin ve Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve
Devam Ettirilmesini Etkileyen Etkenler . 347
İçindekiler 25
14.35. Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Kabulüne İlişkin Ön Şartlar 348
14.36. Sınırlı Denetim Sözleşmesi Yazılı Olarak Düzenlenmesi 349
14.37. Sınırlı Denetimin Yürütülmesi - Finansal Tabloların Sınırlı
Denetiminde Önemlilik . 349
14.38. Denetçinin İşletmeyi Tanıması 350
14.39. Özel Durumları Ele Alan Prosedürler 352
14.39.1. İlişkili Taraflar 352
14.39.2. Hile ve Mevzuata Aykırılık. 352
14.39.3. İşletmenin Sürekliliği. 353
14.40. Başkaları Tarafından Yapılan Çalışmaların Kullanılması 354
14.41. Finansal Tabloların, Bu Tabloların Dayanağını Oluşturan Muhasebe
Kayıtlarıyla Mutabakatı . 354
14.42. Denetçinin, Finansal Tabloların Önemli Yanlışlık İçerebileceği
Hususundan Haberdar Olması Durumunda Uygulanacak İlave
Prosedürler . 354
14.43. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar . 355
14.44. Yazılı Beyanlar . 355
14.45. Yönetimin, Talep Edilen Yazılı Beyanlardan Bir veya Daha Fazlasını
Sunmaması Durumunda Denetçi 356
14.46. Uygulanan Prosedürler Sonucunda Elde Edilen Kanıtların
Değerlendirilmesi 357
14.47. Denetçi Raporu Üzerindeki Etkinin Değerlendirilmesi 357
14.48. Denetçinin Finansal Tablolar Hakkında Sonuç Oluşturması Finansal
Tablolara İlişkin Geçerli Finansal Raporlama Çerçevesinin
Değerlendirilmesi 358
14.49. Finansal Tabloların Gerçeğe Uygun Sunum Çerçevesi Kullanılarak
Hazırlanması 359
14.50. Sonucun Şekli 359
14.50.1. Olumlu Sonuç 359
14.50.2. Olumlu Sonuç Dışındaki Sonuç . 360
14.51. Finansal Tabloların Önemli Yanlışlık İçermesi . 360
14.52. Finansal Tablolar Hakkında Olumsuz Sonuç Bildirilmesi . 361
14.53. Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edilememesi 362
14.54. Denetçinin Denetimden Çekilme Şartları 362
14.55. Denetçinin Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edememesi Sebebiyle
Finansal Tablolar Hakkında Sınırlı Olumlu Sonuç Bildirmesi . 363
14.56. Denetçinin Finansal Tablolar Hakkında Sonuç Bildirmekten
Kaçınması 363
26 İçindekiler
14.57. Yeterli ve Uygun Kanıt Elde Edemediği İçin Sınırlı Olumlu Sonuç
Bildirmesi veya Sonuç Bildirilmesinden Kaçınılması 364
14.58. Denetçi Raporu 364
14.59. Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen Hususlar ve Diğer
Hususlar Paragrafları . 366
14.60. Özel Amaçlı Finansal Tablolara İlişkin Denetçi Raporu 366
14.61. Diğer Hususlar Paragrafı 367
14.62. Diğer Raporlama Sorumlulukları 367
14.63. Denetçi Raporu Tarihi 367
14.64. Belgelendirme . 367
14.65. Denetçi Raporunun Unsurları 368
14.66. Yönetimin Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu. 369
14.67. Denetçinin Sorumluluğu 369
14.68. Finansal Tabloların Sınırlı Denetiminin Niteliğinin Bildirilmesi 370
14.69. Kullanıcıların Finansal Tabloların Özel Amaçlı Bir Çerçeveye Uygun
Olarak Hazırlanmış Olduğu Konusunda Uyarılması . 370
14.70. Dış Denetim Raporunun Detayları. 370
14.71. Görüş Türleri 372
14.71.1. Olumlu Görüş 372
14.71.2. Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesi 373
14.71.3. Görüş Türlerinin Gerekçeleri. 373
14.72. Dış Denetim Raporu Örneği. 375
14.73. Görüş Bildirmekten Kaçınmayı İçeren Rapor. 376
14.74. Olumsuz Görüş Bildirmenin Sebepleri. 377
14.75. Sınırlı Olumlu Görüş İçeren Dış Denetim Raporu 378
14.76. Etik Kurallar . 379
14.77. Mesleki Şüphecilik ve Mesleki Muhakeme 380
14.78. Sınırlı Denetim Düzeyinde Kalite Kontrol 382
14.79. Denetim Ekiplerinin Görevlendirilmesi 384
14.80. Sınırlı Denetim Sözleşmesinin Şartları Üzerinde Anlaşmaya
Varılması 385
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
KOOPERATİF DENETİMLERİNDE TESPİT EDİLEN YOLSUZLUKLAR VE
SIKINTILAR.387
15.1. Kooperatiflerde Rastlanılan Yolsuzlukların Başlıca Nedenleri . 387
15.2. Kooperatiflerde Sık Rastlanılan Yolsuzluklar . 390
15.3. Kooperatiflerde Tespit Edilen Diğer Yolsuzluklar ve Sıkıntılar. 396
15.4. Değerlendirme ve Sonuç . 403
İçindekiler 27
15.5. İşletmelerde/Kooperatiflerin Özellikle Muhasebe ve Belge
İncelemeleri Esnasında Karşılaşılan Muhasebe Kayıt Hata, Hile ve
Eksikleri 404
15.5.1. Hile Neden Yapılır? . 405
15.5.2. Muhasebe Hataları . 407
15.5.3. Hata Çeşitleri 409
15.5.4. Hile Türleri 413
15.5.5. Belge Sahtekârlığı . 416
15.5.5.1. Belge Sahtekârlığının Başlıca Nedenleri: 417
15.5.5.2. Kooperatif/Şirket Yolsuzluklarında Fatura
Kullanımı 417
15.5.5.3. Faturalar Üzerindeki Adreslerin Boş Olması 418
15.5.5.4. Faturayı Kesen Firmanın Fiili Durumu 418
15.5.5.5. Belge Sahtekârlığının Gerçekleşme Şekilleri 419
15.5.5.6. Belge Sahtekârlığında Yaygın Olarak
Kullanılan Yöntemler . 420
15.5.6. Bilançonun Maskelenmesi 423
15.5.7. Vergi Kaçırma Amaçlı Muhasebe Hileleri 425
15.5.8. Hatanın Tespit Edilmesi 435
15.5.9. Hilenin Tespit Edilmesi 437
15.5.10. Hile Üçgeni 444
15.5.11. Hilelere Neden Olan Risk Faktörleri 445
15.5.12. Hile Üçgeni 446
15.5.13. Hilelerin Sınıflandırılması 447
15.5.14. Hileli Finansal Raporlamanın Ortaya Çıkma Sebepleri 451
15.5.15. Hile Belirtileri 453
15.5.16. Belge Düzeninde Hileler 464
15.5.17. Hata ve Hile Arasındaki Fark . 465
15.6. Alınması Gereken Tedbirler 466
15.6.1. İşletme İçi Önlemler 466
15.6.2. İşletme Dışı Önlemler . 467
ONALTINCI BÖLÜM
DİĞER HUSUSLAR 469
16.1. Arsa ve İnşaat Ödemelerinin Muhasebeleştirilmesi . 469
16.2. Kiralama İşlemleri/Giderleri 472
16.3. Kooperatifin Gayrimenkulünü Kiraya Vermesi 472
16.3.1. Bir KDV Mükellefinden Kiralama İşlemine Örnek
Muhasebe Uygulaması . 473
28 İçindekiler
16.3.2. KDV Mükellefi Olmayan Birisinden Kiralama İşlemine
Örnek Muhasebe Uygulaması . 474
16.4. Aidat Ödemesini Geciktiren Ortaklardan Gecikme Faizi Alınabilir mi?. 474
16.5. Ortaklar Tarafından Ödenen ve Tahakkuk Eden Gecikme Zamları 475
16.5.1. Gecikme Cezası Tahakkukuna Örnek Muhasebe Kaydı.476
16.6. Personele Verilen Aylık Ücretin Muhasebe Kaydı . 476
16.7. Kooperatiflerde Sermaye Nasıl Hesaplanır? 477
16.8. Kooperatiflerin Avukat Tutmak Zorunluluğu Var mıdır? . 478
16.9. Kooperatif Kuruluş İşlemlerinde Bakanlıkça Hazırlanan Örnek Ana
Sözleşmelerin Aynen Kabul Edilmesi Zorunlu mudur? 478
16.10. Mülkiyeti Birden Fazla Kişiye Ait Olan Bir Kara Ulaşım Aracının Pay
Sahiplerinin Her Biri Bu Araç Üzerinden Taşıyıcılar Kooperatifi ile
Ortaklık İlişkisi Kurulabilir mi? 479
16.11. Kooperatife Ortak Olabilmek İçin Aranan Şartların Serbestçe
Belirlenebilmesi Mümkün müdür? 479
16.12. Ana sözleşmede Belirtilerek Belirli Bir Güzergâhta Yolcu Taşımacılığı
Yapmak Üzere Bir Taşıma Kooperatifi Kuruluşuna İzin Verilmesi
Mümkün müdür? 479
16.13. Tür Değişikliği Yapacak Kooperatiflerin Hali Hazırda Mevcut Olan
Ortaklarının Kabul Edilen Yeni Ana sözleşmede Belirtilen Ortaklık
Şartlarını Taşıması Gerekli midir? 479
16.14. Bakanlık İzni Alınmadan Kooperatif Kuruluş ve Ana Sözleşme
Değişikliği Yapılabilir mi? . 480
16.15. Kurulacak Kooperatifin Çalışma Konuları Serbestçe Belirlenebilir
mi?. 480
16.16. Kooperatif Ana sözleşmesini İmzaladıktan Sonra Kurucu Ortaklıktan
Ayrılmak İsteyen Kişinin Ne Yapması Gerekir? 480
16.17. Farklı Tür Kooperatif İfadesiyle Anlatılmak İstenilen Nedir? . 480
16.18. Ana Sözleşmenin Noter Onaylı Olması Zorunlu mudur? . 480
16.19. Devlet Memurları Kooperatiflerin Yönetim veya Denetim
Kurullarında Yer Alabilir mi? 481
16.20. Genel Kurul Toplantıları Birleştirilerek Yapılabilir mi?. 481
16.21. Kooperatifi Temsile Yetkili Kimselerin Yetkilerine Dayanak Olan
Kararlarının Noterlikçe Tasdik Edilmesi Zorunluluğu Var mıdır? . 481
16.22. Kooperatif Paraları Vadeli Hesapta ya da Döviz Hesabında
Tutulabilir mi? 481
KAYNAKÇA.483