^{Uygulama Örnekleriyle}Menfi Tespit Davası

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
BİRİNCİ BÖLÜM
DAVA TÜRLERİ
I. EDA DAVALARI 17
II. YENİLİK DOĞURAN (İNŞAİ) DAVALAR 17
III. TESPİT DAVALARI 18
IV. TOPLULUK DAVALARI 19
İKİNCİ BÖLÜM
MENFİ TESPİT DAVASI
I. GENEL OLARAK 21
II. TAKİP ÖNCESİ MENFİ TESPİT 23
III. TAKİP SIRASINDA AÇILAN MENFİ TESPİT DAVASI 24
IV. MENFİ TESPİT DAVASI YARGILAMA USULÜ 24
V. MENFİ TESPİT KARARI VE SONUÇLARI 30
A. Kararın Borçlu Lehine Olması 30
B. Kararın Alacaklı Lehine Olması (Borçlunun Davasının Reddi) 31
VI. MENFİ TESPİT DAVASININ İSTİRDAT DAVASINA DÖNÜŞMESİ 31
A. Genel Olarak 31
B. Şartları 32
C. Sürenin Başlangıcı 32
D. Görevli Mahkeme 33
E. Yetkili Mahkeme 33
F. İspat Yükü 34
G. Hüküm 34
H. 2021 Yılı İçin Parasal Sınırlar 36
VII. DERDESTLİK YÖNÜNDEN İTİRAZIN İPTALİ DAVASI VE MENFİ TESPİT DAVASI 37
A. İtirazın İptali Davasından Sonra Açılan Menfi Tespit Davası 37
B. İtirazın İptali Davasından Önce Açılan Menfi Tespit Davası 38
VIII. TEMLİK HALİNDE MENFİ TESPİT DAVASI 40
IX. KAMBİYO SENETLERİ AÇISINDAN MENFİ TESPİT DAVASI 40
A. Genel Olarak 40
B. Hukuki Yarar Bakımından 45
1. Borca İtiraz Halinde 45
2. İmzaya İtiraz Halinde 46
X. ARABULUCULUK VE MENFİ TESPİT DAVASI 49
XI. MENFİ TESPİT DAVASININ TAKİBE ETKİSİ 50
XII. MENFİ TESPİT DAVASI HÜKÜMLERİNİN İCRASI 51
XIII. MENFİ TESPİT DAVASININ BEKLETİCİ MESELE YAPILMASI 53
XIV. MENFİ TESPİT DAVASININ ZAMANAŞIMINA ETKİSİ 56
XV. USUL İŞLEMLERİ AÇISINDAN MENFİ TESPİT DAVASI 57
XVI. İDARİ PARA CEZALARI VE MENFİ TESPİT DAVALARI 63
XVII. MENFİ TESPİT DAVASININ ZAMANAŞIMI 63
XVIII. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN MENFİ TESPİT DAVASI AÇMASI (İİK m. 89/3) 63
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEFİLER
I. GENEL OLARAK 67
II. HÜKÜMSÜZLÜK DEFİLERİ 72
III. SENET METNİNDEN ANLAŞILAN DEFİLER 73
IV. KİŞİSEL DEFİLER 73
V. MUTLAK DEFİ–NİSBİ DEFİ 76
VI. DOĞMA SEBEBİNE GÖRE DEF’İLER 77
VII. SENETLERİN DEVİR ŞEKİLLERİNE GÖRE DEFİLER 78
A. Nama Yazılı Senetler, 78
B. Emre Yazılı Senetlerde 78
C. Hamiline Yazılı Senetlerde 78
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MENFİ TESPİT DAVASININ DAYANABİLECEĞİ SEBEPLER
I. SAHTELİK 79
II. SENEDİN İADE EDİLMEMESİ (BORÇLUNUN BORCUNU ÖDEMESİNE RAĞMEN, SENEDİN KENDİSİNE İADE EDİLMEMESİ) 90
III. İCRA YARGILAMASINA İLİŞKİN SORUNLAR (BORÇLUNUN ÖDEME EMRİNE İTİRAZ ETMEYİ İHMAL ETMESİ VEYA İTİRAZ ETTİĞİ HALDE İCRA MAHKEMESİNCE İTİRAZININ KESİN OLARAK KALDIRILMASI) 93
A. Ödeme Emrine İtiraz 93
B. Gecikmiş İtiraz 94
C. Ödeme Emrine İtiraz Nedenleri: 94
D. İtiraza Karşı Başvuru Yolları 95
E. İtirazın İptali Davası (M. 67) 96
F. İtirazın Kaldırılması (İİK M. 68–70) 96
G. İtirazın Kesin Kaldırılması 97
H. İtirazın Geçici Olarak Kaldırılması 98
IV. AYIRT ETME GÜCÜ YOKLUĞU 99
V. YANILMA, ALDATMA VE KORKUTMA (HATA, HİLE, İKRAH) İDDİASI 106
A. Genel Olarak 106
B. Esaslı Yanılma 107
C. Her Türlü Aldatma Hali 108
D. Korkutma 109
VI. SENEDİN ANLAŞMAYA AYKIRI DOLDURULMASI 119
A. Belge 119
B. Senet 120
1. Adi Senet 120
2. Resmi Senet 120
3. Açık Senet 121
4. Açık Senedin Anlaşmaya Aykırı Doldurulması 122
5. Eksik Senet 123
6. Hatır Senedi 123
7. Teminat Senedi 125
VII. TAKAS İDDİASI (BORÇLUNUN, KENDİSİNİN DE ALACAKLIDAN ALACAKLI OLDUĞUNU, BU NEDENLE ALACAĞI İLE BORCUNU TAKAS ETTİĞİNİ BELİRTEREK, BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNİ İSTEMESİ) 139
VIII. TAHRİFAT İDDİASI (SENETTE TAHRİFAT BULUNMASI) 148
A. Genel Olarak 148
B. Kıymetli Evrak 149
IX. SENEDİN HATIR SENEDİ OLMASI 173
X. SENEDİN ŞEKİL EKSİKLİĞİ NEDENİYLE KAMBİYO SENEDİ NİTELİĞİNDE OLMADIĞI 176
A. Zorunlu Kayıtlar 177
1. Genel Olarak 177
B. İhtiyari/İsteğe Bağlı Kayıtlar 177
1. Kanun Gereği Yazılabilenler 177
a. Vade 177
b. Olumsuz Emre Kaydı 178
c. Protestodan Muafiyet 178
d. Faiz 178
e. Efektif Kaydı 178
f. Sorumsuzluk Kaydı 178
g. Nakden Ödemeyi Engelleme Kaydı (Hesaba Kaydı) 178
2. Uygulamada Ortaya Çıkan İsteğe Bağlı Kayıtlar 178
a. Bedeli Malen Alınmıştır/Bedeli Nakden Alınmıştır 178
b. Yetki Kaydı 181
c. Tahkim Kaydı 182
3. Yasak Kayıtlar 182
a. Kambiyo Senedi Niteliğini Etkileyen Yasak Kayıtlar 183
aa. Şart 183
ab. Kanuni Vade Tipleri Dışında Vade 183
b. Etkisiz Yasak Kayıtlar 183
ba. Çekte Vade 183
bb. Faiz 183
bc. Poliçenin Ödenmemesi Halinde Sorumsuzluk Kaydı 183
bd. Cezai Şart, Masraf, Vekalet Ücreti 183
be. Sıralı Bonoların Muaccel Olacağı Kaydı 184
C. Çek Kayıtları 184
1. Çekte Zorunlu Kayıtlar 184
a. Çek Kelimesi 184
b. Ödeyecek Kimsenin “Muhatabın” Ticaret Unvanı 184
c. Belirli Bir Bedelin Kayıtsız Şartsız Ödenmesi Emri 185
d. Keşide Tarihi 186
e. Çeki Düzenleyenin İmzası 186
f. Banka Tarafından Verilen Seri Numarası 189
g. Karekod 189
2. Çekte Alternatif Kayıtlar 189
a. Düzenleme/Keşide Yeri 189
b. Ödeme Yeri 190
3. 5941 Sayılı Çek Kanunu ile Öngörülen Kayıtlar 191
4. Çekte İsteğe Bağlı Kayıtlar 191
a. Lehtar ya da Hamiline Kaydı 191
b. Menfi Emre Kaydı 192
c. Teminat Kaydı 192
d. Aval Kaydı 194
e. Yetki Kaydı 195
f. Ciro Edilemez Kaydı 195
g. Aynen Ödeme Kaydı 195
h. Protestodan Muafiyet Kaydı 195
5. Çekte Yazılması Mümkün Olmayan Kayıtlar 196
a. Yazılması Çekin Geçerliliğini Etkilemeyen Kayıtlar 196
aa. Kabul Kaydı 196
ab. Faiz Kaydı 196
ac. Cezai Şart 196
ad. Sorumluluktan Muafiyet Kaydı 196
ae. Vade Kaydı 196
b. Yazılması Halinde Çeki Geçersiz Kılan Kayıtlar 197
6. Çekin Kayıtlar Nedeniyle Geçersizliği 197
D. Bono Kayıtları 198
1. Zorunlu Kayıtlar 198
a. “Bono” ya da “Emre Muharrer Senet” Sözcüğü 198
b. Koşulsuz Olarak Belirli Bir Para Ödeme Vaadi (TTK m. 776/1–b) 198
c. Kime ya da Kimin Emrine Ödenecekse Onun Adı Ve Soyadı (Lehdar) 198
d. Keşidecinin İmzası 199
e. Düzenleme Tarihi 199
2. Alternatif Zorunlu Şekil Kayıtları 199
a. Düzenleme Yeri 199
b. Ödeme Yeri 200
3. İsteğe Bağlı Kayıtlar 200
XI. SENEDİN KARŞILIKSIZ OLDUĞU 200
XII. ŞİRKET ADINA DÜZENLENMİŞ SENET YA DA SÖZLEŞMENİN YETKİSİZ KİŞİ TARAFINDAN DÜZENLENDİĞİ VEYA CİRO EDİLDİĞİ İDDİASI 202
XIII. SATIN ALINAN MALIN AYIPLI ÇIKTIĞINI, BU MAL KARŞILIĞINDA VERİLMİŞ SENEDİN YA DA SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZ OLDUĞU 205
XIV. SENEDİN, CEZAİ ŞART KARŞILIĞINDA DÜZENLENDİĞİ 208
A. Seçimlik Cezai Şart 209
B. İfa İle Birlikte İstenebilen Cezai Şart 209
C. Sözleşmeden Dönme Halinde Cezai Şart 209
XV. SENEDİN KUMAR VE BAHİS BORCU KARŞILIĞI DÜZENLENDİĞİ 210
XVI. SENEDİN BAŞLIK PARASI OLARAK VERİLDİĞİ İDDİASI 212
XVII. HUKUKİ İŞLEMİN FARKLI OLDUĞU İDDİASI 214
XVIII. BORCUN ÖDENDİĞİ İDDİASI 216
XIX. KİMLİK BİLGİLERİ KULLANILARAK, HUKUKİ İŞLEMLERİN YAPILDIĞI; ADINA SENET DÜZENLENDİĞİ, ŞİRKET KURULDUĞU, BORÇLANILDIĞI İDDİALARI 218
XX. KREDİ KARTININ ÇALINMASI NEDENİYLE YAPILAN HARCAMALARDA, BANKA SORUMLULUĞU NEDENİYLE BORCUN TAMAMINDAN SORUMLU OLUNMADIĞI 219
XXI. SENEDİN ANCAK ÇİFT İMZAYLA BAĞLAYICI OLDUĞU İDDİASI 222
XXII. SENEDİN KAYBOLDUĞU YA DA ÇALINDIĞI İDDİASI 223
XXIII. BORÇTAN KURTULMA DAVASI (İİK m. 69) 226
XXIV. ZAMANAŞIMI 229
BEŞİNCİ BÖLÜM
TAKİP TÜRLERİNE GÖRE MENFİ TESPİT DAVALARI
I. İLAMSIZ İCRA YOLU İLE TAKİPTE MENFİ TESPİT DAVASI 237
II. İLAMLI İCRA YOLU İLE TAKİP 237
III. REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLU İLE TAKİP 239
IV. İFLAS YOLU İLE TAKİPTE MENFİ TESPİT DAVASI 240
ALTINCI BÖLÜM
DELİLLER VE İSPAT YÜKÜ
I. İSPAT YÜKÜ 241
II. DELİLLER 243
A. Senet 244
1. Fatura 252
2. Teyit Mektubu 255
B. Yemin 256
C. Kesin Hüküm 258
D. İkrar 259
E. Bilirkişi Raporu 263
F. Tutanaklar 267
G. Ses Kaydı–Email–Whatsapp 269
H. Dekontlar 271
İ. Tahsilat Makbuzları 272
J. Ticari Defterler 272
K. Hayatın Olağan Akışı 273
YEDİNCİ BÖLÜM
HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BİRBİRİNE ETKİSİ
I. GENEL OLARAK 275
II. BELİRLİ OLGULARA GÖRE HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 276
A. Ceza Mahkemesi Beraat Kararı 276
B. Ceza Mahkemesi Mahkûmiyet Kararı 278
C. Kusur, Yaş, Ayırt etme gücü 279
D. Zamanaşımı 283
E. Delil Değerlendirmesi 288
F. İspat Yükü 292
G. Hukuk Mahkemesi Yaş Düzeltme Kararı 294
H. Hukuk Mahkemesi Sahtelik Davası 295
İ. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 296
J. Yargılamanın Yenilenmesi ve İadesi 298
K. Bekletici Mesele 298
L. Uzlaşma 299
SEKİZİNCİ BÖLÜM
MENFİ TESPİT DAVASI SONUNDA VERİLEBİLECEK KARARLAR
I. DAVANIN REDDİ 301
II. DAVANIN KABULÜ 303
DOKUZUNCU BÖLÜM
DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASINA AİT DİLEKÇE ÖRNEĞİ (İİK. m. 72) 305
Kaynakça 311
Kavram Dizini 315