Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına İlişkin Suçlar

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINA İLİŞKİN SUÇLAR



Handan YOKUŞ SEVÜK



Genel Bilgiler Ve Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanma,

- Genel Bilgiler,

- Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanma,

Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına İlişkin Suçlar,

- Genel Olarak,

- Korunan Hukuksal Değer,

- Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak,

- Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Ve Özendirme Suçları



İÇİNDEKİLER



Birinci Bölüm

GENEL BİLGİLER VE

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANMA



§1. GENEL BİLGİLER 21



A. Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kavramı 21

B. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Tanımlanması ve Sayma Yöntemi 22

1. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Tanımlanması 22

2. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeleri Sayma Yöntemi 23

C. Uluslararası Sözleşmelerde Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde 24

D. Mevzuatımızda Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde 27

1. Uyuşturucu Maddelere İlişkin Kanunlarda Uyuşturucu Madde 28

a. 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun 28

b. 3298 Sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun 29

2. Türk Ceza Kanunu’nda Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde 29

a. Genel Olarak 29

b.765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda “Uyuşturucu Madde” 31

c. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde” 33



II. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddelerin Çeşitleri ve Etkileri 36



A. Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması 36

B. Kullanan Kişi Üzerinde Olumsuz Etki Yapan Belli Başlı Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeler 38

1. Afyon 38

2. Morfin 40

3. Eroin 40

4. Esrar 41

5. Kokain 42

6. Crack 43

7. Marihuana 44

a. Barbituratlar 44

b. Benzodiazepinler 45

9. Halüsinojenler, Psychedelicler (Hayal Gördürenler) 45

10. Stimulantlar (Uyarıcılar) 46

11. Captagon 46

12. Uçucu ve Çözücü Maddeler (Volatiller-Enhalasyonlar) 47

C. En Çok Kullanılan Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeler 48

D. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımının Kişi ve Toplum Üzerindeki Etkileri 50



III. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Kötüye Kullanılmasının Önlenmesi 53



A. Genel Olarak 53

B. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Kötüye Kullanılmasının Önlenmesinde Uluslararası Mücadele 55

1. Uluslararası Örgütler 55

a. Uyuşturucu Maddeler Komisyonu (CND) 56

c. Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP) 56

d. Avrupa Konseyi Bünyesindeki Pompıdou Grubu 57

e. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA) 57

a. Uyuşturucu Maddelere Dair Tek Sözleşmesinden Önce Yapılan Sözleşmeler 58

b. Uyuşturucu Maddelere Dair Tek Sözleşmesi 59

c. Psikotrop Maddeler Sözleşmesi 61

d. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Sözleşme 62

e. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 63

C. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Kötüye Kullanılmasının Önlenmesine Yönelik İç Hukukumuzdaki Düzenlemeler 63

1. Genel Olarak 63

2. Anayasada 65

3. Çeşitli Kanunlarda 66

a. Doğal Uyuşturucuların İzinsiz Ekimini ve Kaçakçılığını Önlemeye İlişkin Düzenlemeler 66

b. Uyuşturucu Madde ve Bu Maddeleri İçeren İlaçların Kötüye Kullanımına İlişkin Düzenlemeler 67

c. Uyuşturucu Maddelerin Dağıtımının ve Kaçakçılığının Önlenmesine İlişkin Düzenlemeler 69

aa. 5584 Sayılı Posta Kanunu 69

bb. 4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 69

cc.3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu 70

dd.4208 Sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun 71

d. Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddelerin Kötüye Kullanılmasını Önlemede Kolluğun Görevlerine İlişkin Düzenlemeler 71

4. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda 75



I. Tarihi Süreç İçinde Dünyada Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımı 75



II. Osmanlılar Döneminde Uyuşturucu Madde Kullanımı 76



III. Suç Siyaseti Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak ve Kullanmak İçin Madde Temin Etmenin Değerlendirilmesi 78



A. Genel Olarak 78

B. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmanın Suç Olarak Düzenlenmesi Hususu 80

1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmanın Suç Olarak Düzenlenmesi Konusunda İleri Sürülen Hususlar 80

2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmanın Suç Olarak Düzenlenmemesi Konusunda İleri Sürülen Hususlar 82

3. Değerlendirme 84

C. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişi Bakımından Öngörülen Yaptırım 90

1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişinin Cezalandırılması Yönünde İleri Sürülen Hususlar 91

2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişinin Tedavi Edilmesi Yönünde İleri Sürülen Hususlar 92

3. Değerlendirme 93



III. Türk Ceza Kanunlarında Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Hususunda İzlenen Suç Siyaseti 94



A. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda 94

B. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda 96

1. 5560 Sayılı Kanunla Değiştirilmeden Önceki TCK’nın 191. Maddesi 97

2. 5560 Sayılı Kanunla Değişik TCK’nın 191. Maddesi 101



IV. Bazı Ülkelerin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımına Yaklaşımı 105



A. Amerika Birleşik Devletleri 105

B. İskandinav Ülkeleri 109

1. İsveç 11 0

2. Finlandiya 111

3. Danimarka 111

C. Almanya 112

D. Macaristan 115

E. Hollanda 115

F. Çin 117



İkinci Bölüm

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINA İLİŞKİN SUÇLAR



§1. GENEL OLARAK 119



§2. KORUNAN HUKUKSAL DEĞER 121



§3. KULLANMAK İÇİN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SATIN ALMAK, KABUL ETMEK VEYA BULUNDURMAK SUÇU 124



I. Genel Olarak 124



II. Suçun Konusu Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde 125



A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Belirlenmesi 126

B. Bilirkişi İncelemesi 128

C. İncelenecek Maddeden Örnek Alınması 130



III. Fail ve Mağdur 131



IV. Suçun Unsurları 131



A. Maddi Unsur 131

1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak 133

3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bulundurmak 134

4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeyi Kullanmak İçin Yapılan Diğer Hareketler 137

a. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal Etmek 137

b. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İthal ve İhraç Etmek 140

c. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Sevk ve Nakletmek 141

B. Manevi Unsur 142

1. Genel Olarak 142

2. Failin Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeyi Kullanmak İçin Temin Ettiğine İlişkin Ölçütler 145

a. Failin Hareketleri 145

b. Failin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Alışkanlığı 146

c. Failin Ekonomik Durumu 146

d. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Miktarı 146

e. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Bulundurulduğu Yer 147

f. Uyuşturucu veya Uyarı Maddenin Bulundurulma Şekli 148

3. Hata 148

4. İradi Olarak Alınan Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Etkisinde Olma 151

C. Hukuka Aykırılık Unsuru 152



V. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 153



A. Teşebbüs 153

B. İştirak 160

C. İçtima 163



VI. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Alma, Kabul Etme veya Bulundurma Suçu ile Diğer Bazı Suçlar 168



A. İftira 1 68

B. İnfaz Kurumuna veya Tutukevine Yasak Eşya Sokmak 170

C. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Etkisini Doğuran Bitkileri Yetiştirmek 171

1. Kenevir Ekme 172

2. Haşhaş Ekme 175

D. Zehirli Madde İmal ve Ticareti 176

E. Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini 176



VII. Yaptırım 177



A. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri 177

1. Genel Olarak 177

2. Denetimli Serbestlik Tedbiri 183

a. Genel Olarak 183

b. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmayan Sanık Hakkında Verilen Denetimli Serbestlik Tedbiri 186

c. Tedavi ile Birlikte Öngörülen Denetimli Serbestlik Tedbiri 189

d. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Yerine Getirilmesi 191

3. Tedavi Tedbiri 195

a. Genel Olarak 195

b. Tedavi Tedbirinin Zorunluluğu 197

c. Tedavi Tedbirinin Süresi 199

d. Tedavi Tedbirinin Uygulanma Şekli 200

e. Tedavi Tedbirinin Yerine Getirildiği Kurum 202

f. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbirinin Yerine Getirilmesi 203

g. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bağımlıları Hakkındaki Tedavi Tedbiri 205

B. Ceza 208



VIII. Etkin Pişmanlık 213



A. Genel Olarak 213

B. Cezasızlık Nedeni Oluşturan Etkin Pişmanlık Hali 214

1. TCK m.192/2’de Öngörülen Etkin Pişmanlık Hali 214

a. Genel Olarak 214

b. Etkin Pişmanlıktan Yararlanabilmenin Koşulları 215

aa. Fail Tarafından Bizzat Bilgi Verilmesi 215

bb. Bilginin İlgili Makamlara Verilmesi 216

dd. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeye İlişkin Bilgi Verilmesi 216

ee. Verilen Bilginin Suçluların Yakalanmalarını veya Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Ele Geçirilmesini Kolaylaştırması 217

2. TCK m.192/4’de Öngörülen Etkin Pişmanlık Hali 219

a. Genel Olarak 219

b. Etkin Pişmanlıktan Yararlanabilmenin Koşulları 223

aa. Başvuruda Bulunan Kişinin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişi Olması 223

bb. Başvurunun Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişi Tarafından Yapılması 223

cc. Başvurunun Soruşturma Başlamadan Önce Olması 224

dd. Başvurunun Resmi Makamlara Yapılması 224

ee. Başvurunun Tedavi Edilmek İsteğiyle Yapılması 225

C. Cezada İndirim Nedeni Olan Etkin Pişmanlık Hali 226

2. TCK m.192/3’de Öngörülen Etkin Pişmanlıktan Yararlanabilmenin Koşulları 227

a. Hizmet ve Yardımın Bizzat Etkin Pişmanlıktan Yararlanacak Kişi Tarafından Yapılması 227

b. Hizmet ve Yardımın Soruşturma ve Kovuşturma Makamlarına Yapılması 227

c. Hizmet ve Yardımın Gönüllü Olarak Yapılması 227

d. Hizmet ve Yardımın Suçun İşlendiğinin Resmi Makamlarca Öğrenilmesinden Sonra Olması 227

e. Hizmet ve Yardımın Suçun Meydana Çıkmasını ve Fail veya Diğer Suç Ortaklarının Yakalanmasını Sağlaması 228

aa. Hizmet ve Yardımın Yararlılığı 228

bb. Hizmet ve Yardımın Sonucu 229



IX. Soruşturma ve Kovuşturma 232



§4. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA VE ÖZENDİRME SUÇLARI 238



I. Genel Olarak 238



II. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu 240



A. Genel Olarak 240

B. Fail ve Mağdur 240

C. Suçun Unsurları 241

1. Maddi Unsur 241

a. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırmak İçin Özel Yer, Donanım veya Malzeme Sağlamak 241

aa. Özel Yer Sağlamak 242

bb. Donanım veya Malzeme Sağlamak 243

b. Kullananların Yakalanmalarını Zorlaştıracak Önlemler Almak 244

c. Kullanma Yöntemleri Konusunda Başkalarına Bilgi Vermek 245

2. Manevi Unsur 245

3. Hukuka Aykırılık 246

D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 246

1. Teşebbüs 246

2. İçtima 247

3. İştirak 248

E. Yaptırım 249



III. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Özendirme Suçu 249



A. Fail ve Mağdur 249

B. Suçun Unsurları 249

1. Maddi Unsur 249

a. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Alenen Özendirmek 250

b. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Özendirecek Nitelikte Yayın Yapmak 251

2. Manevi Unsur 251

3. Hukuka Aykırılık Unsuru 252

C. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 253

1. Teşebbüs 253

2. İçtima 253

3. İştirak 253

D. Yaptırım 254



IV. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma ve Özendirme Suçlarının Nitelikli Hali 254



V. Soruşturma ve Kovuşturma 255



Sonuç 259

Kaynakça 267